1882. N°. 56.
Donderdag 11 Mei.
69stc jaargang.
Slooten, Heulen en Duikers.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nummers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenjand- A. STEINER, te Hamburg,
in ons land vervoege men zich; voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Weer staan wij voor een groot vraagstuk.
Het ministerie, in Augustus 1879 opgetreden en
tot nutoe, ondanks verschillende wijzigingen, met vrucht
werkzaam, heeft thans collectief zijn ontslag genomen.
De premier, die met tact en zeldzamen ijver steeds,
waar een bres werd geschoten in zijn kabinetdie
trachtte dicht te maken en daarin vaak naar wensch
slaagde, zag nu zeker geen kans meer om het geheel
te behouden en verbond zich met allen om gezamenlijk
de taak neer te leggen die hun te moeielijk werd
gemaakt.
En met zich nemen de vertrekkenden zoo menig
an, waarvoor wij sympathie koesteren.
Daar liggen weer de nu zoo dringend noodige ont
werpen op militie en schutterij
Verbolgen blijven de plannen tot belasting-hervor
ming van den zoo ijverigen Minister van Financiën.
Verdwenen is weer voor geruimen tijd onze schoone
verwachting op een goede wet op den kinderarbeid,
eene verwachting, die de Minister van Justitie doer
de indiening van zijn ontwerp zoo zeer wettigde.
Daarover kunnen wij thans helaas 1 weer zwijgen,
en de kinderarbeid blijft weer ongeregeld als tot nutoe.
En de kiesrecht-hervorming, die de nieuwe Minister
van Binnenlandsche Zaken beloofde
De heer Pijnacker Hordijk kan heengaan zooals
hij is gekomen, onbekend als minister en onbekend
met het parlement.
Voor altijd daarmee onbekend
De Tweede Kamer heeft door haar votum van
Maandagavond den wagen van Staat een duw
gegeven, waardoor hij uit het spoor is geraakt en op
zij gevallen.
Hoe lang het duren zal vóór alles weer recht staat
de wagen en zijn inhoud van belangrijke stukken, en
wie dat doen zal?
Zelfs zij, die meewerkten om dit noodlottig besluit
van het kabinet noodzakelijk t e maken, zullen, dunkt
oas, met een antwoord op die vraag verlegen wezen.
Er gaat een ministerie heen, dat, dank zij zijn
premier, wist te handelen en te werken zonder zich
aan een der politieke klippen te stooten, die zoo vaak
het leven van een Minister onveilig maken.
Het putte kracht uit de zwakheid van de verschil
lende partijen, en na het heengaan past wel de vraag
of moedsteunende op kracht, of wel overmoed een
deel der sterkste partij in de Kamer, dat is de libe
rale, bewoog het ministerie een démenti te geven?
Kan een actief liberaal ministerie optreden
Is het tegenwoordige heengegaan, omdat de krachtige
stroom van liberalisme het plaatste voor een krachtig
aaneengesloten geheel
Op die vraag alleen is een bepaald antwoorden
wel in ontkennenden zin, mogelijk.
De conversie-quaestie trof slechts den minister Van
Goltsteinen de andere ministers dachten niet over
heengaan na het démenti, hem gegeven. De overgang
van gemeentelijk grondbezit in persoonlijken eigendom,
waarvoor de liberale partij een lans brak en welke
quaestie naar haar gevoelen door den Minister van
Koloniën niet voldoende in haar geest werd behandeld
door diens circulaire aan de Europeesche ambtenaren
in Indië, waarin hun eené gedragslijn, zoowel bij
zich voortdoende geneigdheid tot conversieals tot
bevordering eener geleidelijke en natuurlijke ontwik
keling van den gemeenschappelijken tot den persoon
lijken eigendomsvorm op Javawerd voorgeschreven
was wel een deel van het liberaal program.
Toen dan ook vroeger van die circulaire was ver
klaard dat zij «belemmerend werken zal op de vrije
uitoefening van het recht der bevolking om voor haar
grondbezit den vorm te kiezen, waaraan zij de voor
keur geeft", lag daaraan reeds een sterke afkeuring
ten grondslag, die bij de behandeling dezer quaestie
zich nog krachtiger zou uiten.
Maar er waren nog andere zaken, die dezen Minister
van Koloniën boven het hoofd hingen als het zwaard
van Damoclesde quaestie-Suriname, waarin de Mi
nister door dik en dun meeging met den Gouverneur,
trots diens afgekeurde handelingen in sake De Jong;
en het voorgevallene met Generaal Van der Heyden.
Wij weten het niet, maar wellicht deed juist
laatstgenoemde den Minister vooral een reden tot
heengaan als een hoogst welkome uitkomst begroeten.
Met het heengaan van den beer Van Goltstein hopen
wij, dat nu ook die quaestie de Kamer voorgoed
moge verlaten.
Maar ook bij de beslissing over die conversie-quaestie
bleek van eendracht onder de liberalen weinig, een
bewijs dat ook daarbij óf een quaestie van beginsel
niet zwaar werd getild, misschien omdat de Minister
op dat punt nog zoo onvrijzinnig niet was, óf dat er
bijredenen waren, die noopten tegen den Minister te
ageeren en die heterogene bestanddeelen samenbonden-
Hetzelfde deed zich ook voor bij de beslissing over
het Fransche handelstractaat.
Was het reeds eenmaal verworpen, na de gebrachte
wijzigingendie een gevolg waren van de uiterste
concessiën, welke Frankrijk kon toestaan, was er,
dunkt onsniet anders te doen geweest dan het
tractaat aan te nemen.
Nu de onderhandelingen door onze Regeering met
de Fransche opnieuw waren gevoerd en er eene
uiterste en laatste poging tot toenadering was gedaan,
die eenige verbetering en tegemoetkoming schonk aan
vroeger geopperde bezwaren, was het ook de Regeering
die door de verwerping een slag in het aangezicht
kreeg.
Zij moest dus heengaan.
Het is hier niet de plaats de discussiën over dat
tractaat in den breede te ontvouwen.
Alleen meenen wijdat de liberale tegenstemmers
beter hadden gedaan door zich tevreden te stellen met
hetgeen bereikbaar was. Dat men zich bezwaard ge
voelde door den band, dien het tractaat ons zou oplegge n
waar wij n. 1. in 10 jaren ons tarief van in- en uit
voer niet mochten herzien, is zeker zonderling, wan
neer men toch bedenktdat Frankrijk zijn belangen
niet op zij kan stellen alleen om onzentwil.
Er moet een band wezen.
En zoo geen tractaat beter is dan dit, aan de toe
komst dan om de heeren, die dit meenen, al of niet
te rechtvaardigen. Maar de Regeering had gelijk, dat
zij, na die verwerping en afkeuring over haar onder
handelingen, bedankte voor de eer van langer samen
te werken met de Kamer.
Een der bladen meldde bij vergissing dat de mi
nister Van Rees, in plaats van den heer Van Goltstein,
zijn ontslag had gevraagd.
Van andere zijde wordt op het optreden van den
heer Van Rees als minister gezinspeeld.
Zou deze de taak, die hij als lid van het ministe-
rie-Kappeyne onafgedaan liet, weer moeten opnemen
Voor de ministers Modderman, Pijnacker Hordijk,
van wien zoo groote roep uitging, en Reuther zouden
wij wel eens de vraag willen stellen of hun overgang
in zulk ministerie onmogelijk zou wezen en of een
hunner niet als kabinets-formeerder zou kunnen op
treden?
Zij toch hebben nog te gewichtige zaken te behan
delen die op afdoening wachten, dan dat hun heen
gaan niet te betreuren zou wezen zij toch waren
wel zoo weinig bij de bewuste afkeurende votums be
trokken, dat zij, zonder hun tegenwoordige collega's
voor het hoofd te stooten, gerust in een nieuw kabinet
zouden kunnen overgaan.
Toch blijft alles zich tot vragen bepalen.
Maar het grootste vraagteeken mag wel geplaatst
worden achter de vraag, of de liberale leden der
Kamer, die tegen het tractaat stemden, wel in 's lands
belang handelden
De motie van den heer Van Houten om den kabi
nets-formeerder te wijzen op kiesrecht-herziening geeft
ons momenteel, wat de quaestie van uitvoering daar
van betreftnog weinig licht.
Als het zijn doel is geweest eene vingerwijzing in
die richting te doen, dan is zijn spreken erover, naar
ons gevoelen, reeds voldoende geweest.
Maar hoe krijgt men daarover een votum der Kamer
Of moét er gewacht worden met het formeeren van
een nieuw kabinet, totdat die motie door haar is be
handeld
En moet het tegenwoordig kabinet die beslissing
helpen uitlokken?
Ook die quaestie is ons niet duidelijk, en ons dunkt
dat iemand, die geroepen wordt, om als premier van
een kabinet optetreden, wel voldoende op de hoogte
zal wezen om te weten welke vraagstukken aan de
orde zijn.
Misschien wenscht de heer Van Houten den premier
eene verplichting op te leggen vóór deze aan het roer
komt.
Dan blijft ook nog bij ons achter de quaestie, hoe
dat geschieden moetmet het oog op hetgeen Z. M.
thans te doen heeft, een zeer groot vraagteeken staan.
BURGEMEESTER, en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat door hen, ingevolge
art. 41 van het Provinciaal reglement op de wegen
en voetpaden, op Donderdag dkn 25 Mei 1882 en volgende
dagen eene algemecne opneming zal plaatshebben
van de
GREPPELS, SLOOTEN
en andere werken, dienende tot afvoer van water bin
nen deze gemeente.
Goes, den 10 Mei 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 10 MEI 1882.
Wegens onvoldoende deelneming zal de voor
dracht van den heer W. Meng, van Rotterdam, morgen
niet plaatshebben.
Bij beschikking van den minister van justitie
dato 2 Mei jl. zijn met den 15 dezer verplaatst: de
rijksveldwachters der 3de klasse D. Buurman, van
Hoedekenskerke naar VersekeII. Jonkersvan
Oosterland naar Versekeen A. J. K. Seijffervan
Wolfaarisdijk naar Hoedekenskerkevoor de te Yer-
seke geplaatste rijksveldwachters is een vaartuig ter
beschikking gesteld, om op de Ooster-Schelde en el
ders te surveilleeren.
Krabbendijke. Naar aanleiding van het voorgeval
lene bij de laatst gehouden herstemming voor een
raadslid zijn bij Ged. Staten tegen de geldigheid der
verkiezing bezwaren ingebracht, met verzoek tevens
die herstemming te vernietigen.
Biervliet. Zondagnamiddag vergaderde de partij
van «verzet" tot het benoemen van een candidaat
voor het lidmaatschap van den raad, waarvoor Don
derdag 11 Mei eene verkiezing moet plaatshebben.
Met 26 van de 31 stemmen werd gekozen dhr. J.
F. Calon, een zeer geacht ingezetene.
De glans dier partij is echter zoo aan het tanen,
dat men een tegencandidaat openlijk durft aanbevelen,
t. w. dhr. A. Maat, wiens kansen bij getrouwe op
komst zelfs gunstig mogen geheeten worden.
Op het adres van de gemeentebesturen uit
Zeeuwsch-Vlaanderen, om zoodra mogelijk den post-
pakketdienst in die streek in te voeren, is door den
Minister van Waterstaat, H. en N. geantwoorddat
in het volgend jaar aan het verlangen voldaan zal
worden.
Het examen, bedoeld bij art. 11 der wet op
liet notarisambt, zal voor dit jaar aanvangen op 3 Juli
en gehouden worden te 's-Gravenhage.
De Willem Barents is Dinsdagocbten 1 te tien
uren van Amsterdam naar de Noordpoolzee vertrokken.
Naar het Vad. verneemtis in het verdrag
tusschen Nederland Engeland Frankrijk België
Duitschland en Denemarken, tot regeling van de vis-
scherij-politie op de Noordzee, aan visschersvaartuigen
verboden tusschen zonsondergang en zonsopgang te
ankeren op plaatsen, waar met het drijfnet wordt ge-
vischt, gevallen van overmacht uitgezonderd. Sclirob-
netvisschers moeten zorgen geen schade aan visscliers,
die met het drijfnet of met het grondnet bezig zijn,
toe te brengen. Wordt niettemin schade toegebracht,
dan zijn de sehrobnetvisschers daarvoor in het alge
meen aansprakelijk.
Voorts is het verboden gereedschappen of werk
tuigen te gebruiken of zelfs aan boord te hebben, die
nende uitsluitend tot vernieling van netten.
De politie op zee wordt opgedragen aan kruisvaar-
tuigen van de militaire marine der contracteerende
Staten. Er is daarbij onderscheid gemaakt tusschen
nationale en internationale politie; de eerste draagt
namelijk zorg voor de naleving van de voorschrif
ten omtrent het merken van de visschersvaartuigen
(deze moeten nl. allen officiëele letters, nommers en
namen voeren), alsmede omtrent het aan boord heb
ben van verboden vischtuig; de internationale politie
treedt op voor alle andere visscherij-delicten, maakt
daarvan proces-verbaal op en kan in sommige geval
len op zee scheidsrechterlijk uitspraak tusschen vis
scliers doen omtrent het betalen van schadevergoeding,
indienen partijen daarmede genoegen nemen. De kom
mandanten der kruisvaartuigen kunnen zelfs in ern
stige gevallen een visscher naar een haven van zijn
land (steeds dat van den visscher) opbrengen e» aan
de bevoegde autoriteit overleveren.
-Het dividend der Nederlandsche bank, boekjaar
1881/2, is bepaald op f 197 per aandeel van/1000,
en ontvangbaar bij het correspondentschap dier bank
te Goes.
Uit de dezer dagen door de directie dier bank op
gemaakte nieuwe lijst van bij baar beleenbare effecten
blijkt, dat thans o. a. ook obligation 6 pet. Chicago
en Atlantic als onderpand voor effectenbeleeningen
aangenomen worden.
Mr. W, C. Borsius, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal, die in de vorige week tot herstel
van gezondheid naar Carlsbad was vertrokken, is al
daar plotseling ernstig ongesteld geworden.
Oost-Indik. Overgeplaatstvan Zr. Ms. st. Sindoro
op Zr. Ms. wachtschip te Batavia de off. van adm.
3e kl. I). G. Krol Van der Hoek.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de Dinsdag gehouden zitting der Kamer heeft
de Minister Van LijucUn de volgende verklaring afgelegd:
Met de handelingen der Regéering in twee hoogst
belangrijke aangelegenheden heeft de meerderheid der
Tweede Kamer zich in de laatste dagen niet kunnen
vereenigen. Nadat de Minister van Koloniën ter zake
van het conversie-vraagstuk Z. M. zijn ontslag had
aangeboden en dit in handen van den Ministerraad
was gesteld en bij dezen nog in overweging was, heeft
de verwerping ten tweede male van het handelstrac
taat met Frankrijk ook de overige Ministers genoopt
linn ontslag eerbiedig aan Z. M. te verzoeken.
De Minister verzocht nu schorsing van de aan de
orde gestelde wetsontwerpen, totdat door Z. M. eene
beslissing zal zijn genomen.
Daartoe is besloten en de Kamer is tot nadere bij
eenroeping gescheiden.
TWEEDE KAMER.
In de Maandagavond gehouden zitting der "Ka
mer is het handelstractaat met Frankrijk verworpen
met 43 tegen 37 stemmen.
In de zitting van Dinsdag is ingekomen een ont
werp tot bevordering der verdeeling van markegronden.
De Minister Van Lijnden herhaalde zijne mededee-
ling, in de Eerste Kamer gedaan, waarop besloten is
voorshands de behandeling der aan de orde gestelde
ontwerpen tè schorsen. Een motie van den heer Van
Houten, om de aandacht van den toekomstigen kabi
netsformateur ook te vestigen op de wenschelijkheid
eener herziening van het kiesrecht, als een element
van onzeh staatkundigen toestand, zal op voorstel van
den heer Van Baar nader worden behandeld.
De Kamer is daarop tot nadere bijeenroeping ge
scheiden.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Te Arnemuiden is tot predikant beroepen de
heer C. Callenbach, candidaat bij het provinciaal kerk
bestuur in Zeeland, en te Gapinge de candidaat H. C.
Callenbach.
Bedankt voor het beroep naar Middelburg door
de. P. Bartstra, te Wassenaar.
Op éerr der drie drietallen van predikanten
te Amsterdam sta at no. 1 ds. N. A. De Gaay Fortman,
te Vlissingen, en op het derde drietal de heeren F.
Lion Cachet, te Valkenburg en K. W. Vethake, te
Leeuwarden.
IJerseke. Tijdelijk benoemd tot onderwijzer aan
de school op het dorp de heer A. M. Polderman te Goes.
Hij zal fungeeren tot de komst van het onlangs be-
noomde hoofd, den heer Bouwens, die den 10 Juli in
dienst zal treden.
Biervliet. Onze gemeenteraad benoemde in zijne
jongste zitting met algemeene stemmen mej. Crince-
Baart aan de school van dhr. Den Bouwmeester en
mej. K. Van de Sande aan de school van dhr. Verhage
als onderwijzeressen in de handwerken.
In 1880, October, geschiedde de oproeping van
sollicitanten; voor éen der scholen meldden zich solli
citanten aan en in 1882, bloeinrand, had de benoeming
plaats. Slechts een kleinigheid 1
De burgemeester van Wijlré beeftin overleg
met den gemeenteraad, een kruisbeeld in de openbare
school doen plaatsen.
