1882. N°.5.
Dinsdag 10 Januari.
69ste jaargang.
A propos .van de
illiddclburgsclie
Tweede Kamer-verkiezing.
H E R IJ K.
hartman.
IJk- en Herijk der Maten
Gewichten.
Auteursrecht.
GOES, 9 JANUARI 1882.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vhijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommcrs 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone ad verten tien is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Tijdens den strijd, die met zooveel warmte en ijver
is gestreden, hebben wij ons buiten de aan de orde
zijnde quaestiën gehouden, wijl deze minder op onzen
weg lagen, en waarlijk verkiezingen niet behooren tot
die zaken, welke wij gaarne behandelen, zoo wij daar
bij niet rechtstreeks gemoeid zijn. Maar is dit het
geval, moeten wij medestrijden, dan doen wij dit met
evenveel toewijding en warmte als wij nu met har
telijke belangstelling en vurige hoop voor het wel
slagen onzer partijgenooten in het Middelburgsche
district dien gansehen strijd volgden.
Helaas, die hoop is verijdeld 1
De liberalen hebben het onderspit moeten delven.
Onze teleurstelling daarover verbloemen willen wij
niet.
Maar evenmin willen wij nalaten onze warme hulde
te brengen aan de wakkere strijders voor het liberale
beginsel, Wij weten beter is ditmaal met een over
leg, met een kracht, met een ijver en eensgezindheid
gestreden, waarvan wij in de laatste jaren geen voor
beeld hebben gezien in het kiesdistrict van de hoofd
plaats onzer provincie.
Kosten noch moeite zijn ontzien. Na de beslissing
der Tweede Kamer ging men met nieuwen moed aan
het werk.
Toch won mr. P. C. 't Hooft het.
»Den Heere zij daarvoor dank toegebracht."
iln de vernietiging der vorige verkiezing is Gods
hand duidelijk zichtbaar."
»Hij heeft Zijn zegen geboden op het streven van hen,
die zijn woord erkennen als richtsnoer van 't geloof
niet alleen, maar ook van 't leven, van 't leven in
de maatschappij."
Zoo redeneert Het Zuiden.
Kieschheid of bescheidenheid schijnt men bij de
redactie van dat blad niet te kennen.
Waarom toch niet liever gezwegen na den strijd?
Waarom achter een schijnheilig masker een beleedi-
ging gezegd over een God, van wien zij zeker wel
weet dat men zijn naam nietijdelijk mag gebruiken
Wat toch volgt uit de bewering, dat Gods hand dui
delijk zichtbaar is in de vernietiging der vorige ver
kiezing
Dat de secretaris van Retranchement eene Gode
welgevallig werk deed, toen hij zijn plicht niet goed
volbracht en verkeerde stempels op de stembriefjes
zette.
Tusschen twee haakjes is bij ons de vraag gere
zen, hoe die ambtenaar aan het stempel van Sluis
is gekomen Retranchement en Sluis toch zijn twee
afzonderlijke gemeenten.
En juist die tekortkoming werpt, zonder de beslis
sing der Kamer daaromtrent in aanmerking te nemen,
een treurig licht op den verderen afloop. De heer
Hooft zal, ter wille zijner partij, zich op dat punt
niet bijzonder aantrekkelijk toonen en evenzeer ook
wel in Gods wil berusten, die menschen tot plicht
verzuim aanspoort, om zijn zetel in te nemen.
Maar dit doet niets af aan de waarheid, dat zedelijk
de heer Boot de gekozene is geweest, en wij blijven
de beslissing der Kamer tot vernietiging altijd een
gevaarlijk antecedent voor het vervolg noemen, waar
van dan ook trouwens de Standaard en zijne par
tijgenooten toonen grif partij te willen trekken.
En daarom te meer moest Het Zuiden zich wach
ten voor zulke banaliteiten als het durft uiten.
Waarlijk, als het blad nog eenigen eerbied voor dien
God had, zou het begrijpen dat het daaraan schandelijk
tekort doet door alle daden, zoowel van geloovigen
zooals zij hare volgelingen met bescheidenheid durft
noemen gezamenlijk als partij of indivudiëel als Zijn
werk on3 aan te wijzen.
t> Hoort, too spreekt de grondtoon der natie", zegt
het blad verderwaar het op het stemmencijfer wijst,
dat bij een vorige en deze verkiezing werd uitgebracht.
Dien grondtoon laat in Spanje of Italië elk ministe
rie naar zijn eigen goedvinden spreken als het eene
meerderheid in de vertegenwoordiging wenscht.
Desgelijks doen orthodox» domineeswanneer zij
verlangen dat de goê gemeente hun zin volgt. Wij
hebben er niets tegen dat er van de tegenpartij ook
met ijver wordt gewerkt, wij stellen dit zelfs op
prijs maar men spreke niet van een vrijen wil,
waar eerst de herders de schapen opkweeken naar
hun stellingen, de orthodoxie en geestdrijverij gebrui
ken vaak meer ter eere van een goede carrière voor
hen zeiven dan ter eere Gods, om dan ten slotte van
hun overwicht misbruik te maken ten einde die niet-
zelf-denkende schare als een massa naar de stembus
te jagen.
Men stelt daarvoor handig de quaestie van geloof
en ongeloofvereenzelvigt ongeloovigen met liberalen
onze afgevaardigde Lohman erkent gratieus, dat dit
niet opgaathoudt de getrouwe volgelingen voor
oogendat zij de geloovigen zijn, wat zij als een
groote eer beschouwen, en als nu dominee slechts zegt:
die of die moet gestemd dan is verder vragen over
bodig.
Weinigen, en dat zijn dan weer geen geloovigen,
hebben den moed dominee te weerspreken. Hetgeen
in het vorig jaar in onze omgeving plaats had, dat
nl. een boer den prediker bedankte voor zijn bemoei
zucht met de verkiezing, heeft ook nog een punt van
dispuut uitgemaakt bij de Middelburgsche verkiezing.
Den heer J. Van Bruggen, die daarover schreef,
zouden wij kunnen verwijzen naar ons nommer van 9
Juni, bijblad. Daarin komt dit bericht voor, met de
mededeeling, dat het feit in Zuid-Beveland voorviel.
Wij staan voor de waarheid in, al hebben wij van
onzen berichtgever geen volmacht om namen te noe
men. Heel ver van Goes behoeft de heer Van Bruggen
niet te gaan om de personen, {daarbij betrokken te
vinden.
Zoo oefenen over het geheel de orthodoxe predi
kanten in plattelands-gemeenten een invloed uit, die
rechtvaardig en goed zou zijn, als z;j niet tevens het
gelooven op gezag op den voorgrond stelden als zij
tegelijk tot ontwikkeling meewerkten en niet hunne
volgelingen tot stemmachines maakten.
Echter zouden de anti-revolutionairen in het district
Middelburg alleen de zege niet hebben kunnen beha
len zoo niet aan de katholieken aan de overzij het
wachtwoord gegeven ware om den heer 't Hooft te
stemmen.
Het voegt daarom nog minder den anti-revolutio
nairen die overwinning als de hunne aan te merken,
en een toon aan te slaan, zooals eene redactie van
Het Zuiden, het eenig orgaan dier partij in onze pro
vincie, doet.
Op een treurig verschijnseldat zich in dien ver
kiezingsstrijd voordeed, willen wij nog even wijzen. Het
gold daarbij niet een uitsluitende minder goede of
slechte daad van een enkel persoon, zooals bij elke partij
zoo licht gepleegd wordt, -neen, het was een kenmerk
van de gansche bestrijding van den heer Boot.
In plaats van dien heer te bestrijden om zijne be
ginselen, begon men met aanvallen aan het adres van
hen, die hem aanbevalen, vooral aan den heer Vorster-
man Van Oyen te Aardenburg.
Bij gebrek aan argumenten tegen den heer Boot
greep men fluks aan wat de heer Van Oyen niet
over dien heer, en over de verkiezing, maar over zaken
die daarmee niets te maken hadden, had geschreven.
In Zeeuwsche brieven wist zekere L. den kiezers
zooveel verschrikkelijks te vertellen van hetgeen de
heer Van Oyen was en schreef, dat hij daarom alleen
aflaadde den heer Boot te kiezen.
Zoo weinig degelijk was de bestrijding van den heer
Bool, of nog erger zoo onedel en onkiesch de gansche
tactiek, die gevolgd werd.
Nu nog is het de Aardenburgsche onderwijzer, de
man, dien wij ook om zijn ijver ten hoogste waar-
deeren en in zijn strijd tegen huichelarij en bekrom
penheid voortdurend lust en moed toewenschen, die
aan de verwoede aanvallen van Het Zuiden c. s.
blootstaat.
Hij moet dan toch wel vreeselijke striemen slaan
en de waarheid hun zeggen, om zoo gevreesd en zoo
fel gehaat te worden.
Die strijd zal hem niet deren. Hij zal wel voort
gaan om, zij 't dan ook niet altijd in zulke zachte
en deftige vormen als de heeren dit wel zouden wen-
schen, te zeggen wat hem op het hart ligt, en zelfs de
uitslag der verkiezing zal hem niet ontmoedigen.
Dat laatste hopen wij ook van zijne medestrijders.
De districten Middelburg en Goes zitten nu eenmaal
onder den invloed der clericale drijvers. Dat mag
op sommige oogen'olikken wel eens moedeloosheid
verwekken, wij zullen den strijd niet opgeven, al heeft
de Middelburgsche verkiezing ons weer geleerd dat
er niets ontzien wordt, om onder het masker van ge-
loovige vi-oomheid den strijd te strijden.
Men speelt met hetgeen men het Allerhoogste ge
lieft te noemen op een wijze, dat men waarlijk aan
het allerlaagste zou gaan denken.
Doch éen ding is zekerhoe erger men dit doet,
hoe eerder de oogen geopend zullen wórden.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de verificatie van de
gewichten beneden het gram (milligram-gewichten),
uithoofde der daartoe noodige fijne belansenUIT
SLUITEND AAN HET IJKKANTOOR TE MIDDEL
BURG geschiedt, en dat de herijk aldaar voor dit jaar
bepaald is van 2327 en 3031 Januari, 1—3, 6—10
en 13—15 Februari.
Goes, den 7 Januari 1882.
^Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de jaarletter. zoowel
bij den IJK als bij den HERI K gedurende het jaar
1882 te bezig-n, zal zijn de letter R in den gewonen
drukvorm, schuins gesteld; bij den ijk der weegwerk
tuigen voor gewoon gebruik en van gasmeters DE
KONINKLIJKE KROON; voor fijnere wegingen EEN
VIJFSTRALIGE STER; en tevens, dat het merk van
het kantoor, waar de eerste stempeling heeft plaats
gevonden, voor Middelburg, waaronder de gemeente
Goes ressorteert, blijft bepaald op het cijfer lö-
Goes, den 7 Januari 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis:
dat de wet van 28 Juni 1881 (Stbl. no. 121) tot re
geling van het auteursrecht den 1 Januari 1882 in
werking is getreden;
dat art. 10 dier wet inhoudt, dat, wanneer men zich
het uitsluitend recht wenscht te verzekeren om ge
schriften, plaa kaart-, muziek- en tooneelwerken en
mondelinge voordrachten door den druk gemeen te
maken, alsmede om dramatisch-rauzikale werken en
tooneelwerken in het openbaar uit-of optevoeren, twee
exemplaren van het werk aan het departement van
justitie moeten worden ingezonden, binnen éene maand
na de uitgave;
dat, wanneer men zich bij eene oorspronkelijke uit
gave het recht van vertaling voor een of meer vreemde
talen voorbehoudt, die vertaling binnen driejaren na
de oorspronkelijke uitgave door den druk moet zijn
gemeen gemaakt;
dat, volgens ait. 24 der wet het copijrecht of eenig
ander recht van dezen aard, verkregen onder eene
andere wetgeving, gehandhaafd blijft, indien de ge
rechtigde, binnen een jaar na het in werking treden
der bovenvermelde wet, daaromtrent eene verklaring
bij voornoemd departement inzendt
dat het titelblad of de omslag van het drukwerk,
hetwelk aan het departement van justitie wordt inge
zonden, moet gezegeld worden voordat de opgaaf en
de verklaring van den drukker, in art. 10 of de opgaaf
in art. 25 der wet bedoeld, daarop gesteld worden, en
dat de verklaring van den drukker, die bij het boek
werk wordt overgelegd, op zegel moet geschreven zijn
dat, indien de opgaaf en de verklaring van den druk
ker, in gemeld art 10 bedoeld, afzonderlijk op hetzelfde
titelblid of denzelfden omslag voorkomen, voor ieder
dier geschriften zegelrecht is verschuldigd, doch dat,
wanneer zij in éen geschrift worden opgenomen, dit
slechts aan éen zegelrecht onderworpen is
dat de opgaaf en de verklaring voormeld moeten
worden geregistreerd, alvorens aan het departement
van justitie te worden ingezonden.
Goes, den 9 Januari 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. De WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
I)e heer G. II. Kakebeeke, burgemeester van
Yerseke, heeft als zoodanig bedankt.
Voor velen zal dit geen nieuws wezen, wijl andere
bladen reeds meedeelden dat hij dit zou doen of mis
schien reeds gedaan had.
Wij vragen onzen lezers geen verschooning, dat wij
hun die mededeeling niet deden.
Ook wij ontvingen Vrijdag die tijding, maar niet
wetende of de berichtgever ons haar zond met mede
weten van den betrokken persoon, vroegen wij den
heer Kakebeeke zeiven in hoever zij voor publiciteit
vatbaar was.
Genoemde heer verzocht ons hem te verplichten
met haar niet te plaatsen.
Aan dat verzoek hebben wij volgaarne voldaan.
Wat iemand zal doen is altijd nog al een quaestie,
waarmee men voorzichtig moet zijn met openbaar
making.
Er kunnen zich toch immers later omstandigheden
voordoen, die hem of haar van dat zuilen-doen af
brengen en weer doen hesluiten liever nog niet te
volvoeren, wat men plan had te doen.
In casu het bewuste geval vonden wij publiek ma
king dubbel onkiesch, wijl eerst Zaterdags de Com
missaris des konings in onze provincie met het plan
van den heer Kakebeeke werd in kennis gesteld. Vóór
dat deze het dus wist, kon hij het in de couranten
lezen, wat zeker den heer Kakebeeke zelf alles behalve
welgevallig kan geweest zijn.
Bovendien werd door die voorbarige publiciteit elk
nader overleg, elke poging van 's Konings vertegen
woordiger om den heer Kakebeeke van besluit te doen
veranderen, bijna eene onmogelijkheid.
Wie komt gaarne terug op een besluit, dat reeds
aan de groote klok is gehangen?
Teruggaan wordt dan moeielijker, wil men dan weer
niet van ondoordachtzaamheid of zoo iets beschuldigd
worden.
Onkiesch is het tevens, dat de autoriteiten zoo'n
besluit eerder weten van buitenaf dan van den be
trokken persoon zeiven.
Dit alles ware vermeden, zoo de berichtgevers aan
de verschillende bladen met de verzending van hun
bericht hadden gewacht totdat de aanvrage positief
gedaan ware of, zoo zij persé op publiekmaking vóór
dien tijd gesteld waren, daartoe eerst aan den heer
Kakebeeke zeiven verlof hadden
De verkiezing voor een lid van den gemeente
raad te Goes, ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het bedanken van dr. A. W. Van Renlerghem, 1
is bepaald op Donderdag 2 Febr.eene eventueele
herstemming op Donderdag 16 Febr. a. s.
Door de vergadering van Ingelanden van het
waterschap Baarland is tot lid van den dijkraad voor
de Waterkeering Ellewoutsdijk-Borssele benoemd de
heer A. Vaar te Oudelande, ter vervanging van wijlen
dhr. J. Traas, terwijl voor de benoeming van een gezwo
ren, de volgende voordracht is opgemaakt, bestaande uit
de heeren J. Steketee, I. Elenbaas en A. Bruggeman.
Bij de Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen zijn bevorderd: tot stationschef 2e klasse
de stationschef 3e klasse J. C. Adriaansen te Goes;
tot stationschef 3e klasse de stationschefs 4e klasse
J. A. Van Puffelen te Krabbendijke en A. A. H.
Steenhoven te Kruiningen.
Bij die Maatschappij z;jn benoemd: tot goederen
klerken tweede klasse A. Stokmans te Maastricht en
C. F. Levenson te Middelburg; tot goederenklerk
derde klasse J. Auer te Vlissingen, haven.
Op grond van informaliteiten, welke bij het
overbrengen van stembussen uit onder-kiesdistricten
op Walcheren en bij het in ontvangst nemen daar
van te Middelburg, bij gelegenheid der verkiezing op
den 3en Januari jl., begaan zijn, is volgens de Midd.
Ct. door eenige kiezers een protest tegen de verkie-
ziag van den heer 't Hooft aan de Tweede Kamer
ingediend.
Wij weten niet of de Kamer daarin grond vinden
zal om de verkiezing ongeldig te verklaren, maar zien
wel met belangstelling de beslissing daaromtrent tege
moet, wijl dezelfde informaliteiten het brengen
van de stembussen naar de hoofdplaatsen alleen door
een veldwachter en het afgeven van een bewijs van
ontvangst door een ondergeschikte op het gemeente
huis, welk bewijs vooraf door den burgemeester is
geteekend ook steeds in het district Goes plaats
hebben.
Donderdagavond werd in de jaarlijksche verga
dering van de afdeeling Middelburg der Schippersver-
eeniging Schuttevaer door den voorzitter hulde ge
bracht aan de nagedachtenis van den overleden stichter
der veieeniging, en op voorstel van het bestuur be
sloten uit de kas der afdeeling aan de commissie voor
een opterichten gedenksteen op het graf van Schutte
vaer f25 aan te bieden.
Medegedeeld werd, dat de regeering afwijzend be
schikt heeft op een door de afd. ingediend adres tot
het bevaarbaar houden van het kanaal door Walcheren,
bij vorst.
Een verzoek om de betonning op den Krammer te
verbeteren is ingewilligd.
Op de voordracht voor de betrekking van wa
terbouwkundig ambtenaar, met den rang van opzichter
bij het waterschap van de calamiteuse Margaretha-,
Kleine Iluijssens- en Eendragtpolderzijn geplaatst
de heeren J. Van de Veldete Kadzand M. Ma-
gielsete Kerk-Driel en C. Mulder, te St. Annaland.
Op 16 dezer heeft de benoeming plaats. (Af. Ct.)
Bij de laatst gehouden volkstelling in ons land
verklaarden 15.761 personen tot geen der kerkgenoot
schappen te behooren. In 1869 bedroeg dat cijfer 5161.
Toch zullen die 15.761 menschen tal van eeden
moeten afleggen, »een ieder op de wijze zijner gods
dienstige gezindheid" (lees: kerkgenootschap).
Als dat maar geen aanleiding geeft tot vijftien dui
zend eedsquaestiën en interpellaties, zegt het Vad.
In Maart e. k. zullen twaalf studenten in de
geneeskunde aan de Universiteiten hier te lande wor
den toegelaten tot de verbintenis, bedoeld bij art. 18
der wet van 2 Aug. 1880, om, na het verkrijgen van
den titel van arts, een benoeming tot officier van gez.
2e kl. bij het personeel van den geneesk. dienst der
landmacht aan te nemen.
De St.-Ct. no. 7 bevat nadere bijzonderheden.
Twee ambachtslieden te 's-Hage, R. .4. Flin-
tcrman en L. E. De Ropvragen in een adres aan
de Tweede Kamer een wet tot oprichting van een
algemeen Nederlandsch pensioenfonds voor ambachts
lieden met den naam van algemeen pensioneert nd
patentrecht. De grondslag daarvan zou moeten zijn,
