1881. N°. 132.
Dinsdag 8 November.
68ste jaargang.
Uitgelote Obligatiën.
Belasting op de Honden.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 40 ctè.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 4,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat bij de uitloting
der daartoe aangegeven obligatiën van de gevestigde schuld
dezer gemeente, die op lieden ten raadhuize heeft plaats gehad,
de volgende nummers uit de bus zijn getrokken, te weten
No. 360, groot f 1200 a 3 pet-, restant van het vorige jaar.
154, - 1200 3
254, - 1200 3
259, - 1800 3 gedeeltelijk.
289, - 2400 3
295, - 1200 3
304, - 1200 3
348. - 600 3
368, - 600 3
welke uitgelote obligatiën in de maand Januari e. k. ten kan
tore van den gemeente-ontvanger, tegen overgifte der stukken,
zullen worden afgelost.
Goes, den 5 November 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat het tweede suppletoir
kohier der belasting op de honden over 1881 op
heden door hen voorloopig is vastgesteld, en dat dit kohier
ter Secretarie voor een iederjter inzage zal liggen van Dinsdag
den 8 November tot en met Dinsdag den 22 No
vember 1881, op eiken werkdag van des voormiddags 9 tot
des namiddags 2 uren, alsmede dat ieder aangeslagene, gedurende
dien tyd, tegen zijnen aanslag bezwaren, op ongezegeld papier
bij den gemeenteraad kan indienen.
Goes, den 5 November 1881.
Bargemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 7 NOVEMBER 1881.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Bewerker en uitgevers van Naamwijzer der ge
meente Goes, benevens van Zuid- en Noord-Beveland
voor het jaar 4881, deden ons een voor hen minder
aangename mededeeling. Zij staan op het punt voor
1881 dit werkje een nieuwen jaargang te doen in
treden, maarde inteekenlijst daarvoor bevat nog
slechts zeer weinig namen.
Het spreekt van zelf dat zij de moeite en kosten,
aan uitgaaf en bewerking verbonden, niet doen, als
zij geen zekerheid hebben dat die meer dan vergoed
worden.
Wij doen daarom gaarne een beroep op allen, die
prijs stellen op de verschijning van dat boekje. Toen
eenige jaren geleden de oude uitgaaf van de Naam
wijzer werd gestaakt, ging er een groot geroep op
over den last, dien de niet-verschijning veroorzaakte.
Daarop werd de nieuwe uitgaaf ondernomen, aanvan
kelijk met succes, doch thans weer met het vooruit
zicht van te moeten worden gestaakt.
Wat is daarvan de reden?
Het boekje is voor velen onmisbaar om een en
ander na te zien over de samenstelling van vereeni-
gingen enz.
Zijn er gebreken in den inhoud aantewijzen 7 Welnu,
3) >ii:\(.i:i,\vi:iti;.
De beul van Freispiel.
Schets, naar het Engelsch.
Eenige dagen na het gesprek tusschen Schnipper
en Wolfgang ontstond er in Freispiel eene groote be
weging. .De socialisten waren, zooals Wolfgang terecht
opgemerkt had, door het geheele land verspreidonder
hen was een dweeper, die op zekeren dag een aanslag
deed op het leven van den Hertog. Hij werd gevat
en tot eene langdurige gevangenisstraf veroordeeld;
maar toch scheen dit betrekkelijk zachte vonnis aan
een groot aantal dwazen en wanordelijken in het her
togdom te hard, wijl ze beweerden dat de schuld van
den gevangene niet voldoende bewezen was; er ont
stond eene groote beweging, om hem vrij te laten,
en een der volksmannen, met name Grossmund, on
derscheidde zich daarbij door zijn oproerig geschreeuw.
Grossmund was iemand, die door Wolfgang Bunks
verfoeid werd, en eens, toen zij elkaar in een gezel
schap ontmoetten, kregen zij hooge woorden. Denzelf
den nacht vond men Grossmund in een nauw straatje
bij zijn huis vermoord, en den volgenden dag wist de
geheele stad reeds dat Wolfgang zich als de moorde
naar had aangegeven: «Hij tergde mij en hief de
hand op om mij te slaan. Ik greep hem toen hij de
keel en wurgde hem als een hond"aldus luidde het
verhaal van den gevangene.
Hij werd zonder uitstel verhoord en ter dood ver
oordeeld. Gewoonlijk werden dergelijke vonnissen on
laat men die dan bewerker opgeven, want eerst langs
dien weg kan men iets goeds verkrijgen.
En zij, die het boekje niet gaarne willen missen,
kunnen niet beter deen dan door zich ook eenige op
offering te getroosten en de uitgevers te steunen door
het nemen van meer dan éen exemplaar.
Het zou ons spijten als het boekje waartoe hard
kans bestaatniet meer kon verschijnen, omdat er
dan wel geen nieuwe uitgaaf het licht zal zien en
deze onmisbare gids voorgoed van het tooneel ver
dwijnen zal.
Zaterdag is in de sociëteit Van ongenuchten
vrij alhier aan de dames, die in den afgeloopen zomer
den leden een vaandel aanboden, een feest bereid.
De opkomst der leden had veel drukker kunnen
zijn, terwijl ook niet alle dames, die aan dat vaandel
hadden meegewerkt, waren opgekomen.
De zaal was net gedecoreerd.
Door den voorzitter, jhr. M. J. De Marees van Swin-
deren, werd, nadat het orkest een paar coupletten
van ons volkslied had gespeeld, hetfeest met een
toespraak geopend. Daarin wees hij erop, dat door
verschillende omstandigheden het feest is uitgesteld
moeten worden. Thans echter heette hij de dames
en de overige aanwezigen welkom. Hij dankte de
eersten voor de attentie, den leden bewezen, en zou
haar gaarne ook lid der sociëteit zien. Den leden
droeg hij het vaandel over. Hij herinnerde daarbij hoe
de eerste stichters der sociëteit trouwe en heldhaftige
mannen waren, die zich ook geschaard hadden rond
een vaandel, en wekte de leden op om rond het geschenk
der dames zich te vereenigen en het als een gewaar
deerd teeken van vriendschap en gezelligheid in waarde
te houden.
Hij bood onder fanfares van liet orkest en toejui
chingen der aanwezigen, namens het bestuur een fraai
bouquet aan de presidente der dames, mej. J. J. Fran
sen Van de Putte.
Hierna werd het bal geopend, dat tot vroeg in den
morgen voortduurde, terwijl ook een souper plaats had.
Aan toespraken ontbrak het niet. Wij vermelden
daarvan alleen een toast, door den heer L. M. Van
Campen op den voorzitter der sociëteit ingesteld, en een
toespraak van den heer Z. D. Van der Bilt La Motthe,
om het bestuur der sociëteit, namens de dames, dank
te betuigen. Naar aanleiding van een vers van G.
Van Ernst Koning Bloemen en vrouwendat hij
voordroeg, bracht hij hulde aan de dames, en al
verklaarde hij niet te wensehen dat zij lid der socië
teit werden, hij verzekerde dat, hoe meer zij zich daar
vertoonden, hoe aangenamer het hem en den leden
zou wezen. Dat er zoovelen ontbraken was niet de
schuld der aanwezigen, maar wel der afwezigen.
Het meerendeel dier aanwezigen zal, gelooven wij,
zeker wel aangename herinneringen aan dit feest heb
ben meegenomen.
Het eerste concert, te geven door de zangver-
eeniging van de Maatschappij van Toonkunst, afdeeling
Goes, zal plaatshebben Woensdag 30 November.
Tot secretaris van het afdeelingsbestuur, in plaats
van den heer A. J. Vellekoop, die bij zijne periodieke
aftreding verzocht had niet meer in aanmerking te
komen, is gekozen de heer I. D. Fransen Van de Putte.
middellijk gevolgd door het verleenen van gratie door
den Hertog; maar Grossmund was een populair man
geweest en zijn dood verwekte een algemeen gejammer
onder het janhagel. Menigeen beweerde, dat de Hertog
zelf den moordenaar had aangespoord, en onder deze
omstandigheden zagen de raadslieden van den Hertog
zich verplicht Zijne Hoogheid te berichten, dat gratie
gevaarlijk zou zijn. De Hertog gevoelde diep mede
lijden met Wolfgang Hunks, maar staatszaken hebben
hare harde noodzakelijkheid, en aldus werd het dood
vonnis onderteekend en aan den beul toegezonden, met
formaliteiten die geheel verouderd waren doordien zij
lang in onbruik waren geraakt.
Het zou onwaar zijn als wij beweerden, dat Schnipper
verrast of verwonderd was; sedert hij Wolfgang's mis
drijf vernomen had, begreep hij wat liem met zulk
eene geheimzinnige macht tot dezen jongen man ge
trokken had. Nu erkende hij dat een voorgevoel hem
gekweld had, en van het oogenhlik af dat Wolfgang
voor de rechtbank was gedaagd, twijfelde Schnipper
geen oogenhlik aan diens lot.
Dit verhinderde den beul echter niet, zich geheel
in het zwart te kleeden toen het doodvonnis hem
overhandigd werd, noch om audiëntie te gaan vragen
hij een der leden van den Raad, wien hij zijn onver
anderlijk voornemen om zijn ambt neer te leggen aan
kondigde. «Deze jongeman is mijn vriend", zeide hij
met eene gebrokene stem, «gij kunt toch niet van mij
vergen hem te dooden
«Het spijt mij voor u", antwoordde de raadsheer
schouderophalend, «maar wij kunnen u niet van uwen
plicht ontstaan."
«Ik moef ervan ontslagen worden", was Schnippers
Wolfaartsdijk. Voor de dijks-directie van den
Westkerke-polder zijn als no. 1 op de voordracht
geplaatst de heeren H. Van Strien Jz. als dijkgraaf
en J. Tolhoeh Dz. als gezworen, respectievelijk ter
vervanging van de heeren J. Van de Kreeke Kz. en
Adr. Van Strien Cz., beiden, op hun verzoek, eervol
ontslagen.
Bij beschikking van den Minister van Water
staat enz. is de brievengaarder te Heinkenszand ont
heven van den bodeloop tusschen Heinkenszand en
's-Heerenlioek. De looper voor dat brievenvervoer
wordt met 10 Nov. a. s. uit 's rijks kas bezoldigd,
evenals de bode van Heinkenszand naar het station
's-Heer Arendskerke. De gunstige beschikking schijnt
gegrond op de drukke werkzaamheid van het kantoor,
waar in het afgeloopen jaar 56000 brieven enz. zijn
verhandeld.
In de plaats van den heer Stieltjes, die bedankt
heeft voor de betrekking van ingenieur van den prov.
Waterstaat in Zeeland, standplaats Ter Neuzen, is
benoemd de heer W. De Man, adjunct-ingenieur bij
de Staatsspoorwegen.
In de Rijkspostspaarbank is van 21 tot 31 Oct.
jl. meer ingelegd dan terugbetaald ruim f 17,436
over de geheele maand Octoberruim f66,714. Sedert
de invoering met 1 April jl. ruim f 695,292.
De Minister van Oorlog heeft in eene circulaire
aan de autoriteiten der landmacht over het indienen
van verzoek- en bezwaarschriften door militairen o. a.
de aandacht gevestigd op de omstandigheid, dat wan
neer verzoek- of bezwaarschriften buiten den hierar-
chieken weg aan de bevoegde macht worden inge
diend, dit nooit een reden kan zijn om den adres
sant te straffen.
-Een gewijzigde Indische begrooting voor 1882
is door den Minister van Koloniën ingezonden nevens
zijn antwoord op het afdelingsverslag der Tweede
Kamer.
Het geraamd tekort bedraagt thans f 9,585,928.
De Minister heeft den koffieprijs verlaagd van 42 tot
38 cents per kilogram voor de in Nederland te
verkoopen hoeveelheid, en tot f 40 en f 50 per pikol
voor de op Java te verkoopen en de Suftiatfa-koffie.
Daarentegen wordt de in Nederland té verkoopen hoe
veelheid tot 800,000 pikols verhoogd, terwijl ook voor
de tin f 5 per 50 kilogr. meer wordt uitgetrokken.
Dientengevolge is de opbrengst der middelen f968,423
hooger geraamd, tegenover f 333,905 voor meerdere
kosten van vervoer en verkoop va.i producten.
Onder de verder in de begrooting gebrachte wij
zigingen verdienen vermeldingeen post uitgetrok
ken voor de herberekening van de triangulatie van
Java en Nederland, onder leiding van prof. Oudemans
een hoogere raming voor een voorgenomen reorgani
satie van het rechtswezen in de residentie Riouw
nieuwe posten voor de doortrekking van den spoorweg
van Oleh-leh naar Kotta-Radja tot Glékambing en
tot exploitatie van die lijn als stoomtramweg.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Wolfaartsdijk. Bij de stemming op den 3 dezer
voor leden van het kiescollege bij de iierv. gem. alhier
bewogen antwoord.
»Dat is onmogelijk, en ik moet u zeggen, dat, zoo
gij een man van eer zijt, en gij zult toch zeker wel
daarvoor willen doorgaan veronderstel ik
«Ik was mijn gansche leven een eerlijk man", ant
woordde Schnipper, zich oprichtende, «en dit is mijne
eenige troost hij het dragen van zulk eene verfoei
lijken titel."
«Goed en wel, maar gij hebt de inkomsten van dien
titel en vrije woning genoten; wanneer gij u aan uwen
plicht onttrekt den eersten keer, dat die van u gevor
derd wordt, zullen wij u naar de gevmgenis moeten
doen overbrengen."
Het gespiek werd onnoodig gerekt, want de raads
heer was niet te vermurwen. Ten laatste eindigde
hij met Schnipper te verwijderen, en deze ging naar
huis, gevoelende dat zijne eer, vreemd woord in zulk
een geval, hem dwong juist dat te doen, waarmede
zijn geheele wezen in strijd was. Hij nam den sleutel
uit een der verborgenste schuilhoeken van zijn lesse
naar en ging met eene lantaarn in de hand de deur
van den kelder openen, waar de werktuigen van zijn
ambt werden bewaard. Hij voedde nog eene laatste
straal van hoop, nl. dat die werktuigen niet in staat
zouden zijn dienst te doen, zoodat de voltrekking op
het laatste oogenhlik moest geschorst en noodzakelijk
uitgesteld worden, waardoor de kans op Wolfgang's
gratie grooter werd. Maar het bleek dat de kelder
zoo droog was als kurken al de verschrikkelijke
werktuigendoor zijn vader nagelatenbevonden
zich in den besten staat, en op het mes van de guil
lotine was zelfs geen roestvlekje te bemerken.
zijn slechts 23 stembriefjeswaarvan 1 blanco in
geleverd. Herkozen zijn de heeren J. Van Damme
J. Noteboom, D. W. Den Herder, ieder met 17 en
P. Van de Linde met 15 stemmen; terwijl voor de
uitgevallen leden J. Tolhoeh Mz. en J. Op 't Hof
gekozen zijn: J. Polderman met 5 en A. Marcusse
met 6 stemmen, laatstgenoemde bij het lot tegen J.
Thorenaar.
Ovezand. Beroepen tot predikant hij de herv. ge
meenten Ovezand c. a. de lieer A. P. De Groot, te
Hellouw.
Bedankt voor 's-Heer Hendrikskinderen en Wis-
sekerke door den cand. A. <S. E. Talma te Utrecht.
Aangenomen het beroep haar Oosterwijk door
ds. M. M. De Lint, te Otterloo.
De heer D. Stigter, leeraar aan de H. B. S.
alhier, heeft met gunstig gevolg examen afgelegd voor
staathuishoudkunde (M. O.)
Schoolspaarbank Goes, October 1381.
School C. ingebracht f39,22
uitgehaald f56,17
D ingebracht f 4,02%
uitgehaald f 0,89
Totaal f 43,24% f 57,06
Het bestuur der christelijke gereformeerde voor
bereidende en handwerkschool te Goes heeft op zijn
adres aan den Minister van Binnenlandsche Zaken het
volgende antwoord ontvangen:
De Minister van Binnenlandsche Zaken
Beschikkende op nevensvermeld verzoekschrift van
het bestuur der christelijk gereformeerde voorberei
dende en handwerkschool te Goes
Gezien het bericht van Gedeputeerde Staten van
Zeeland, dd. 14 October no. 521925;
Geeft aan den adressant te kennen, dat de wet van
17 Augustus 1878 (Staatsblad no. 127) de gemeente
besturen bevoegd laat om in het belang der orde op
de openbare lagere school de voorschriften te geiren,
die zij noodig achten, mits die voorschriften niet met
de wet zelve in strijd zijn
dat de circulaire van burgemeester en wethouders
van Goes, die strekt om het wegblijven van het on
derwijs in de handwerken, als strijdig met het over
eenkomstig artikel 21 der wet vastgestelde leerplan,
tegen te gaan, door geen der bepalingen van de wet
wordt verboden;
dat er derhalve voor de regeering geen termen aan
wezig zijn om in deze tusschenbeide te komen.
Afschrift dezer zal worden gezonden aan Gedepu
teerde Staten van Zeeland en aan den schoolopziener
in het district Goes. Standaard
Cortuene. Zaterdag 11. had alhier de vijfde ge
wone vergadering der onderw.ijzers-vereeniging «Noord-
Beveland" plaats, die weder met de tegenwoordigheid
van den arrondissements-schoolopziener van Tholen,
den heer mr. L. A. Bybau, vereerd werd. Aan de
orde wasde wedstrijd in het voordragen van een
gedicht. Vier onderwijzers, geen hoofden van scholen,
namen daaraan deel. Na een' zwaren kamp viel de
Wolfgang werd onthoofd. Den dag dat deze bloedige
daad was volbracht, sloot Schnipper zich in zijn huis
op en weken verliepen er voor hij het verliet. In
het eerst dacht hij misschien liet nooit meer te zullen
verlaten, maar de tijd is eene goede heelmeester en
zoo gebeurde het, dat op zekeren avond de beul zijne
schreden naar een bierhuis richtte, maar niet naar
dat hetwelk hij vroeger bezocht, en waar hij den ouden
armen Bunks vreesde te zullen ontmoeten. Zijn binnen
komst in dit nieuwe koffiehuis was echter liet sein tot
een algemeen stilzwijgen. De verzamelde drinkers spra
ken geen woord, maar staarden met vrees en afschuw
op den beul. Schnipper bemerkte dit, en na zijn glas
geledigd te hebben, haastte hij zich vol schaamte naar
huis. Hij gevoelde zich als eene melaatsche, die van
alle gemeenschap met de menschheid is afgesneden.
Maar den volgenden avond, toen hij tehuis zat,
werd er gescheld; hij opende zelf de deur en deinsde
terug, toen hij den ouden Bnnks voor zich zag staan
met een schaakbord onder den arm. »Zij hebben mij
gezegd", zoo sprak deze, «dat gij weer een bierhuis
bezoekt; ik veronderstel dus, dat gij weer gereed zijt
om te schaken", stotterde do oude man. «Mijn jon
gen, Wolfgang weet je, heeft mij de laatste maal toen
ik hem zag op het hart gedrukt, dat ik toch vooral
goede vrienden met u blijven moest, en als gij nu
wilt, zullen wij onze partijtjes weder hervatten."
Er lag iets smeekends in den toon, waarop de oude
man dit zeide en hij draaide daarbij met het schaak
bord als een schooljongen met zijn pet.
«Kom binnen", zeide Schnipper zacht, en van toen
af aan schaakten beiden weêr als vroeger.
EIND F..
