1881. N°. 126.
Dinsdag 25 October.
68sle jaargang.
DRANKWET.
J) DE DRANKWET,
GOES, 24 OCTOBER 1881.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1',berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
De BURGEMEESTER van GOES herinnert den ingezetenen,
dat op 1 November 1881 de Wet tot regeling van den klein
handel in sterkedrauk en tot beteugeling van openbare dron
kenschap iu werkiug treedt, en dat die wet niet alleen voor
schriften en verbodsbepalingen bevat voor hen, die sterkedrank
in het klein (d. i bij hoeveelheden vau minder dan twee liter)
willen verkoopen, maar dat daarbij, onder moer, ook straf wordt
bepaald tegen
a. den verkooper van sterkedrauk of zyn vervanger die, in
de uitoefening van het beroep, aan een kind beneden den leef
tijd van zestien jaren sterkedrank toedient
b. den verkooper of zijn vervanger, die bij gelegenheid vau
eene openbare verkooping den kooper om niet sterkedrank
toedient
c. hem die een kind beneden den leeftijd van zestien jaren
opzettelijk dronken maakt
d hem die iemand, door geweld of bedreiging met geweld,
dringt tot het gebruik van "bedwelmenden drank
e. hem die aan iemand, die in kennelijken staat van dron
kenschap verkeert, bedwelmenden drank toedient
f. hem die, terwijl hij in staat van dronkenschap verkeert,
hetzij in het openbaar het verkeer belemmert of de orde ver
stoort, hetzij eens anders veiligheid bedreigt, hetzij eenige han
deling verricht, waarhij, tot voorkoming van gevaar voor leven
of gezondheid van derden, bijzondere omzichtigheid of voorzorgen
worden vereischt
ff. hem, die zich in kennelijken staat van dronkenschap op
den openbaren weg bevindt.
Goes, 24 October 1881.
De Burgemeester voornoemd,
J. G. Ï)E WITT HAMER.
Zaterdag opende of Jiever leidde de heer Stigter,
in het lokaal boven de Korenbeurs, zijn cursus over
Staatsinrichting in. Een twintigtal belangstellenden
waren opgekomen.
Nadat de voorzitter der werkliedenvereeniging Eigen
Hulp" een woord tot inleiding had gesproken om zijne
ingenomenheid en den heer Stigter zijn dank te be
tuigen, begon genoemde heer de bereidwillig op zich
genomen taak door te vertellen hij deed dit den
ganschen avond op gemakkelijken, aangenamen, verha-
lenden toon waarom eenige kennis van onze Staats
instellingen ook voor de werklieden noodzakelijk is.
Hij wees daartoe op het grondwettelijk art. betref
fende het recht van vereeniging en vergadering, waar
aan we het recht ontleenden om hij elkaar te komen,
en hoe dat vroeger geheel of gedeeltelijk verboden was.
Verder herinnerde hij aan de verdediging der marine
schrijvers door de arbeiderspartij, waarbij de grond
wettelijke bepaling in haar geheel behoorde gekend
te worden.
Daarna zette hij het begrip sStaat" uiteen door
in zeer groote trekken een schets te geven van den
trapsgewijzen vooruitgang van den menschelijken geest,
waarmee de ontwikkeling van den Staat gelijken tred
houdt.
Daartoe besprak hijdo. den allereersten rechtsband
die de familie omvat; 2o. den primitieven toestand
der menschelijke samenleving in de eerste periode met
een gekozen chef voor den oorlog en de leiding der
jachten; 3o. de periode van landbouw en veeteelt; en
4o. het ontstaan der standen van rijken en armen,
van eigenaars van vee en ontgonnen land, van vrijwillige
loondienaars, van slaven, kooplieden en handwerkslieden,
om daarna de wording der groote centrale despotische
Staten te vermelden, die eindelijk hebben plaats ge
maakt, tengevolge ook van het ontwaken van het
zelfbewustzijn der volken, voor de tegenwoordige con-
atitutioneele Staten, z. a. Nederland. Met het nagaan
door H. O. HARTMAN Jzu.
De wet is van toepassing op alle inrichtingen, on
der welke benaming ookwaar sterkedank verkrijg
baar is in hoeveelheden van minder dan twee liters,
onverschillig of die op de plaats van verkoop zelve
verbruikt wordt, dan wel dat zij wordt medegenomen,
om die te huis of elders te gebruiken. Ieder koffiehuis,
iedere herberg, iedere kroeg dus niet alleen, maar ook
elke winkelelke bottelarijelke grossierderij wan
neer er voor minder dan twee liters verkocht of ge
schonken wordt, is onderworpen aan hare bepalingen;
ook de sociëteiten. Inrichtingen daarentegenwaar
koffie, wijn of bier, met uitsluiting van sterkedrank
verkrijgbaar isof inrichtingen waar alleen sterke
drank in het groot (dat wil zeggen in hoeveelheden
van meer dan twee liters) verkocht wordtvallen
buiten haar bereik.
Wat verstaat de wet onder sterkedrank 1 In de
wet zelve vindt men geen antwoord op die vraag, en
bij de beraadslaging in de Tweede Kamer is evenmin
eene bepaalde definitie daarvan gegeven. De Minister
van Justitie verklaardedat niet alle gedistilleerd
sterkedrank js, want dat, wanneer dit zoo ware, ge-
der grondslagen dier constitutie zal de heer Stigter
in den loop van den winter zijn gehoor bezighouden.
Spreker toonde vooral aan hoe verkeerd het is het
verschil van den tegenwoordigen met den vroegeren
tijd te doen uitkomen in de vele bonden, vereenigin-
gen enz.
't Omgekeerde is waar. Vroeger stond gemeenschaps
zin op den voorgrond. Daarvan zijn de gildenom
de stad te regeeren en de stad te bewaken om te
bidden en te arbeiden om te eten en te drinken
om goede buurtschap te houdenom den meiboom
te planten, enz., de onomstootelijke bewijzen. Thans
is de gemeenschapszin bij de kleine burgerij en de
daaronder liggende, lagen schier geheel verloren ge
raakt tengevolge van het teugelloos vrije concurrentie-
systeem en de daarmee gepaard gaande ontwikkeling
van de groot-industrie. Dat Eigen Hulp" bewees
dat die gemeenschapszin weer eenigszins scheen te
ontwaken, was, volgens spieker, een gunstig teeken op
Zeeuwschen bodem.
Het gehoor volgde l.em met aandacht en het beste
bewijs dat zijn voordracht beviel was wel, dat men
besloot reeds a. s. Zaterdag weer eene bijeenkomst
te houden. De beslissing betrof of dit om de veer
tien dan wel om de acht dagen zou plaatshebben.
-Zaterdagavond had alhier in het Slot Oostende,
ter eere van de inwijding van het nieuwe kerkgebouw
der Nederl. Israel, gemeente, een feest plaats, dat door
alle gemeenteleden met hunne dames bijgewoond en
tevens vereerd werd met de tegenwoordigheid van
den feestredenaar, den heer dr. L. B. Perel, van Ara-
terdam. Ook bij die gelegenheid sprak deze een har
telijk woord, dat door allen ten zeerste toegejuicht en
door het orkest met fanfares begroet werd.
De heer W. Blok bedankte in gevoelvolle woorden
den spreker en bood hem namens de gemeente een
kostbaar zilveren souvenir aan. Dr. Perelzichtbaar
verrast door dit blijk van sympathie en hoogachting,
dankte daarvoor en gaf de verzekering, dat de band
van vriendschap tusschen hem en de Goesche gemeente
leden onverbreekbaar was.
Eene collecte, op zijn initiatief gehouden, tën voor-
deele van het Centraal Israëlietisch weeshuis te Utrecht,
bracht de som van ƒ10,96 op.
De avond werd hoogst aangenaam doorgebracht
met het geven van opvoeringen en het houden van
voordrachten. Vooral mej. Emanuel-De Groot maakte
zich daarbij hoogst verdienstelijk en eerst laat in den
morgen scheidde men, de aangenaamste indrukken
van het feest met zich nemende.
Wij willen hierbij nog even vermelden, dat de feest
redenaar Vrijdag in de synagoge ook een woord van
lof heeft gesproken ter eete van de heeren M. D.
Dekker en B. Den Boer voor de wijze waarop beiden,
de een als architect, de ander als aannemer, zich van
hun taak hebben gekweten,
Yerseke. Met ingang van 1 November is aan den
brieven- en telegrambesteller C. De Jonge alhier op
zijn verzoek eervol ontslag verleend, en voor die be
trekking benoemd P. Filius, wonende alhier.
Het hulppostkantoor alhier is bij resolutie van den
Minister van Waterstaat enz. aangewezen voor den
dienst van aangeteekende brieven met aangegeven
geldswaarde hooger dan 600 gulden.
Dit zal een groot gemak opleveren voor hen, die
zich tot nutoe naar Goes moesten begeven om zulke
brieven in ontvangst te nemen, of wel de toezendin-
van geldswaarde boven genoemd bedrag over verschil
lende brieven moesten laten verdeelen.
Nog niet lang geleden werd op alle hulpkantoren
distilleerd zeewater ook sterkedrank zou zijn. Wat ver
staat men in het dagelijksche leven onder sterkedrank?
Alcohol bevattende drankendie door distillatie zijn
verkregen en gebruikt worden als genotmiddel. Wordt
de drank niet gebruikt als genotmiddel, maar tot een
geneeskundig doel, dan noemt men dien geen sterke
drank. Doch de Min. wilde geene omschrijving in de
wet opnemen, teneinde alle ontduiking te voorkomen.
In het dagelijksch leven is genoeg bekend, wat onder
sterkedrank moet worden verstaan, en de Regeering
meende, dat het beter is te vertrouwen op het gezond
varstand van den rechterbij eventueele overtreding
der wet.
Van twee beroepen huiten die van tapper, slijter
of koffiehuishouder is nog bij de beraadslaging gespro
ken en wel van apothekers en confiseurs (banket
bakkers). De Min. verklaarde dat de apotheker, wan
neer hij spiritus nitridulois etc. verkoopt tot een
geneeskundig doel, met de wet niets te maken heeft,
doch (wat hem niet tot eer zou verstrekkenmaar
evenwel zou kunnen geschieden) verkoopt hij zulke
zaken als genotmiddeldan valt hij onder de wet.
En ten aanzien van den conflseur«wanneer die voor
werpen verkooptzooals bijv. bonbonswaarin zich
bevindt wat onze dames en kinderen wel eens noemen
likeur, doch wat geen sterkedrank is, maar suiker en
de maatregel toegepast, dat de postwissels onmiddellijk
worden uitbetaald; ook de rijksspaarbank wordt ge
leidelijk aan alle hulpkantoren verbonden. Zoo ziet
men zachtjes aan alle onderscheid tusschen post- en
hulppostkantoren verdwijnen. Ja zelfs bieden vele der
laatsten grooter gemak aan voor het publiek dan
de hoofdkantoren door Iangeren openingstijd en be
handeling van postwissels gedurende den gelieelen
dag. De verantwoordelijkheid en de moeite worden
er door dit alles niet minder op voor de brievengaar
ders. Eene kleine lotsverbetering is hun dan ook toe
gedacht: ze zullen voortaan eene vaste vergoeding
ontvangen voor kantoorbehoeften. Daar staat tegen
over, dat ze een borg hebben te stellen van ƒ250.
Al deze maatregelen zullen wel tengevolge hebben,
dat men niet langer iedereen het baantje van brieven
gaarder kan opdragen.
(Wij voegen bij dat bericht alleen deze opmerking,
dat het wel te betreuren is, dat de bewuste maat
regel, waarop onze berichtgever doelt, voor zoover
Noord- en Zuid-Beveland betreft, alleen beperkt is
tot Yerseke en Cortgene. Er zijn, dunkt ons, nog
wel verscheidene gemeenten, die ook in de termen
zouden kunnen vallen om aldus bedacht te worden.
Zou de minister in dezen niet wat al te zuinig te
werk gegaan zijn?)
Biervliet bezit andermaal weder zijn beide wet
houders. Dhr. Verplanke, opnieuw gekozen zijnde,
heeft nu zijne benoeming als wethouder aangenomen.
Dhr. Cornells heeft doör het indienen zijner geloofs
brieven dat gedeelte van t: program der raadsleden
(t. w. het niet vervullen van het wethouderschap) in
duigen doen vallen.
Den telegrafist 2e klasse J. A. Valentijn, te Ter
Neuzen, benoemd tot directeur van een der telegraaf
kantoren, is tot standplaats aangewezen het nieuw op
te richten kantoor, vereenigd met de posterijen, te
Ommen in Overijsel.
Uit Sluis schrijft men aan het DagbladDoor
de heeren Dibbitz, oud-inspecteur der burgerlijke open
bare werken in Ned.-Indie, en H. G. Van Sillevoldt,
civiel-ingenieur, is vergunning gevraagd tot het aan
leggen en exploiteeren van een stoomtram in dit district,
waarbij als uitgangspunten de plaatsen van in- en
uitvoer, Breskens, Hoofdplaat, Sluis (Zeeland) en Ca-
prijeke (Oost-Vlaanderen) worden genomen. Men
rekent op de ondersteuning der provincie en der be
langhebbende gemeenten, welke zal hehooren te be
staan in het voor vijf ten honderd waarborgen van
het voor den aanleg benoodigde kapitaal,
Het vergunningsrecht voor den verkoop van
sterkedrank in het klein is te Zierikzee op ƒ17,50
van elke ƒ100 huurwaarde bepaald.
De heer rar. W. J. Saaijmans Vader heeft
Vrijdag voor den Hoogen Raad den eed als advocaat
De loge der vrijmetselaars te Berlijn heeft, op
last van den Duitschen kroonprins, een «rouwloge" ge
houden ter eere van de nagedachtenis van Prins Fre-
derik der Nederlanden, grootmeester der orde. De
kroonprins woonde de bijeenkomst tot het einde bij
en heeft in een langdurige rede hulde gebracht aan
de vrijmetselaarsdeugden van onzen betreurden Prins.
Volgens eene Berlijnsclie correspondentie in de
Kölnische Zettung heeft Duitschland opnieuw eene on
derhandeling met de Nederlandsche regeering geopend
over eene bescherming van den letterkundigen eigendom.
Er bestaat bij de regeering het voornemen aan
aetherische olie, dan valt hij niet onder de wet. Maar
als die confiseur sterkedrank schenkt, dan is het vol
komen billijk, dat hij onder de wet valle."
De bedoeling der wet is: vermindering van het aantal
gelegenheden, om sterkedrank te gebruiken. Om dat
doel te bereiken bevat de wet onderscheidene bepa
lingen. Vooreerst moet hijdie sterkedrank in het
klein wil verkoopenvooraf vergunning vragen aan
burg. en weth. van de gemeentebinnen welke hij
dat bedrijf wenscht uit te oefenen. Ten tweede zijn
burg. en weth. verplicht in onderscheidene gevallen
die vergunning te weigeren. Ten derde is een getal
aang-geven boven hetwelk geene vergunningen mogen
verleend worden. Ten vierde kunnen bij plaatselijke
verordening wijken, buurten of straten worden aan
gewezen, waar verkoop van sterkedrank in het klein
niet of niet dan onder zekere voorwaarden mag wor
den vergund, en bepalingen gemaakt worden voor de
inrichting der localiteiten, waar sterkedrank wordt
verkocht. Ten vijfde moet de tapper, slijter of koffie-
huishouder een zeker recht aan de gemeente betalen.
Ten zesde kan de vergunning door burg. en weth.
worden ingetrokken. Ten zevende zijn de tappers
slijters en kofftehuishouders in de uitoefening van hun
beroep aan onderscheidene bepalingen gebonden. Ten
achtste zijn meerdere en daaronder zware straffen he-
het hooggerechtshof van Nederlandsen Indie een vierde
Kamer toe te voegen. (N. H. Ct.)
Naar Hel Vad. verneemt, hebben de onderhan
delingen tusschen ons land en Frankrijk over het
handelstractaat een gunstigen loop genomen, zoodat
zij waarschijnlijk spoedig zullen geëindigd zijn.
Een verzoek om eedsafschaffing aan de Tweede
Kamer ligt op verschillende plaatsen in ons land ter
teekening.
Z. M. heeft HDs. adjudant-generaal den luit.-
gen. G. M. Verspijck met al zijn wettige zoo manne
lijke als vrouwelijke afstammelingen in den Neder-
landschen adel verheven.
Op Terschelling zal eerlang in het nieuwe wacht
huis voor de zeelieden op kosten van een der bewo
ners van het eiland een gedenksteen worden geplaatst
voor den Terschellinger Poolvader Willem Barendsz.
Het anti-vaccinatie congres te Keulen is afge-
loopen. Aan het einde nam men eenparig dit voor
stel aan
«Daar de inenting wordt toegepast op niet-zieken,
onder voorwendsel hen voor een bijzondere ziekte te
bewaren, moeten de inenters verantwoordelijk gesteld
worden voor de noodlottige gevallen en gevolgen, uit
zulk een handelwijs voortspruitend. Dus kan ieder,
die tengevolge der inenting lijdt, schadevergoeding
eischen van de inenters, in landen waar de inenting
een vrijwillige zaak is, van de regeering waar zij
gedwongen is."
De andere besluiten, waartoe men gekomen is, zijn
de reeds bekende, dat de inenting niet voor kinder
ziekte behoedt enz., thans in zoo sterk mogelijken vorm
ingekleed. Zoo werden bijv. deze twee besluiten aan
genomen «De inenting heeft nooit volken, soldaten
of burgers voor kinderziekte behoed" en«ingeente
volken of legers hebben steeds de meeste ziekte- en
sterfgevallen aan de pokken".
Het volgend congres zal te Berlijn gehouden worden
in April van het volgend jaar; waarschijnlijk om weer
evenals nu dezelfde stellingen te verkondigen, die ech-
ler bij de gedurige herhaling niet in geloofwaardigheid
vooruitgaan.
In verband hiermee leze men, wat het Wageningsch
Weekbladhet bekende eerlijke anti-revolutionaire or
gaan, schrijft
«De Standaard heeft een paar artikelen gewijd aan
liet anti-vaccinatie-congres te Keulen. In zoover het
't doel is met de stukken aan te toonen, dat er veel
tegen de inenting is in te brengen, zijn we 't daarmee
eens. Maar men mag het niet laten voorkomen, als
of het reeds vaststond, dat de vaccinatie een ramp
voor 't menschdom is te achten. Dienaangaande heb
ben wetenschap en ervaring haar laatste woord nog
niet gesproken. Is men ten deze zoo sterk mogelijk
tegen staatsdwang, en wordt daartegen oppositie ge
voerd, dan is dit recht in onze oogen. Reeds vónr
jaren hebben we, in het Overveluwsch Weekblad
tegen dien dwang den strijd aangebonden. Maar verder
mag men niet gaan. Vooral niet de valsche meening
versterken, dat het bezigen van voorbehoedmiddelen
zou zijn God verzoeken. En daar èn in de Kamer
èn in de Pers het ten deze soms den verkeerden weg
op gestuurd wordt, voelen we ons verplicht, bij her
haling daartegen op te komen".
Ds. J. Post, alhier, heeft voor het beroep naar
Amerongen bedankt.
dreigd tegen zekere verrichtingen der tappers enz.
niet alleen, maar ook van particulieren.
Wij zullen deze bepalingen achtereenvolgens mede-
deelen en toelichten.
lo. Het vragen van vergunning. Dit moet nu voor
de eerste maal geschieden door allen, die na 1 Mei
1882 m»t den verkoop van sterkedrank in het klein
willen voortgaan, tusschen den 1 November 1881 en
dan 1 Januari 1882. Een daartoe te bezigen verzoek
schrift is bij de firma F. Kleeuwens <6 Zoon verkrijg
baar tegen betaling van 25 cents. Dit verzoekschrift'
moet bevatten eene nauwkeurige opgave vail de lo
caliteit, waarin men sterkedrank wenscht te verkoopen
en van de namen, voornamen, ambten, beroepen en
bedrijvenzoowel van den verzoeker als van zijne
huisgenooten boven den leeftijd van zestien jaren. De
localiteit is het vertrekwaar geschonken wordt 'en
niet het gelieele gebouw. De opgave der huisgenoo
ten moet geschieden, omdat, gelijk wij zullen ver
melden, de vergunning kan worden geweigerd, indien
de verzoeker blijkt een tusschenpersoon te zijn voor
iemand die zelf zoodanige vergunning niet zou kunnen
bekomen. Het is Voorts hetzelfde, of de verzoeker
drank wil verkoopen voor eigen rekening, dan wel
voor die van een anderals zetbaas of kastelein
terwijl onder huisgenooten te verstaan zijn alten, die
