1881. N°. 109.
Donderdag 15 September.
68ste jaargang.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Zij, die zich met 1 October op de
Coesche Courant aboimeereu, ont
vangen de deze maand nog verschij
nende nommers kosteloos.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat als leerlingen tot de Burger
avondschool zijn toegelaten
Tot de Eerste klasse.
L. E Beneker.
J. Eckhardt.
H. J. Elsman.
F. H. Holthuizen.
J Jongepier.
A. A. Leupen.
J. Van Lieie.
J. A. Van der Mark.
J. Meijler.
J. J. Nijs.
J Ossewaarde.
W. Ripmeester
M. Van der Weele.
M. Zegers.
Goes, den 13 September 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
j. g. de Witt hamer.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 14 SEPTEMBER 1881.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Als een bewijs voor ons pleidooi tot afschaffing
van het schorsen der vermakelijkheden bij het over
lijden van vorstelijke personen schrijft men in de
Arnheinsche Courant o. a., dat de heer Baschdie
te Arnhem juist zijn voorstellingen was begonnen
een verlies leed van f 2200 waarvan de helft zou
zijn gedekt door de opbrengst van Vrijdagavond, daar
reeds voor f 745 aan plaatsbiljetten waren verkocht.
Deze moesten terugbetaald worden. Zoo lijden ook
b.v. al de artisten der Haagsche opera een verlies van
I/4 van een maand traktement, voor velen nog zwaar
der te dragen dan f 2200 voor den heer Basch.
Dan schrijft dezelfde berichtgever nog, dat de be
tamelijkheid die schorsing vordert.
Eilievedie betamelijkheid zien wij volstrekt niet
in, of lieverwij begrijpen het onbetamelijke niet van
geene schorsing zulke gedwongen droefheids-uitingen
kunnen wij nalaten. Wie wil uitgaan kan dit doen;
wie zich gedrongen gevoelt 't huis te blijven, hij kan
dit eveneens en zulk eene vrijwillige daad spreekt
honderdmaal beter dan het gedwongen ceremonieel
dat men nu in eere blijft houden.
Waarom dit desnoods niet beperkt tot den begra
fenisdag 1
In ieder geval zouden wij het, bij handhaving der
ceremonie, betamelijk vinden, dat aan de personen,
die schade lijden, vergoeding werd geschonken.
Kloetinge. Tot wethouder alhier is de heer P.
Wisse benoemd.
Door de vergadering van ingelanden van het
waterschap Baarland is de heer J. Traas herbenoemd
als vertegenwoordiger in den dijkraad voor de water-
keering van Ellewoutsdijk en Borssele.
Biervliet. Het vergunningsrecht (drankwet) is in
de gemeente bepaald op f 15.
Biervliet met zijne ruim 25 tapperijen, waar het
bier uitmuntend van qualiteit en goedkoop, 6 en 7
centen voor een groot glas, te verkrijgen is, had m. i.
het voorbeeld van Yzendijke wel mogen volgen; daar
toch bepaalde men dat recht op f 25.
Biervliet is waarschijnlijk de eenige gemeente, waar
geen wethouder periodieke aftreding benoemd
kon worden. De raadsvergadering was natuurlijk on
voltallig. Voortaan zal Biervliet zich ook in naam
met éenen wethouder moeten tevreden stellen, daar
ik vernomen heb, dat geen enkel raadslid wethouder
wensclit te worden, en de aftredende, de heer W.
Verplanke, eveneens buiten aanmerking wenscht te
blijven.
Bij kon. besluit is goedgekeurd de door Ged.
Staten nader geregelde en vastgestelde jaarwedde van
den burgemeester en van den secretaris van IJzendijke
op ƒ.700.
De opbrengst van de rijksmiddelen in Augustus
11. bedroeg f 9,224,586,41, tegen f 8,286,689,80 in
Augustus van het vorig jaar. De acht eerste maan
den van 1881 brachten op f 66,169,950,52%, tegen
f 63,393,673,02 in de acht eerste maanden van het
vorig jaar.
De raming voor de acht eerste maanden bedraagt
f 66,695,999,44.
In de Rijkspostspaarbank is van i tot 10 Sep
tember jl. meer ingelegd dan terugbetaald ruim
f 26,047,
-In Nov. e. k. zal te 's-Hage een vergelijkend
onderzoek plaatshebben van personen, die wenschen
te dingen naar dq betrekking van klerk bij de Rijks
telegraaf.
De Rijkstelegraafklerken worden onderscheiden in
klerken der le en der 2e kl. Aanstelling geschiedt
op eene jaarwedde van ƒ350, welke belooning voor
de klerken, met het gewone dienstwerk belast, kan
klimmen tot 800. De klerken kunnen, mits vol
doende aan de daarvoor gestelde eischen, en voor zoo
veel de behoefte dit mocht vorderen, uit hunne be
trekking overgaan tot die van telegrafist.
De candidaten moeten zich vóór of op 15 Oct. e. k.
onder overlegging der vereischte bescheiden aanmelden
hij het Dep. van Waterstaat, Handel en Nijverheid
door een op zegel geschreven verzoek, met nauwkeu
rige opgaaf van naam, voornamen en woonplaats.
Zie verder de St.-Ct. van 13 Sept. no. 216.
Den 15 dezer (morgen) vertrekkende miliciens
der lichting 1878 en den 17 dezer die van 1880 met
groot verlof huiswaarts.
Evenals in vorige jaren is door den Minister
van Oorlog verlof verleend aan de militairen, die den
Israëlietischen godsdienst belijden, bij gelegenheid hun
ner kerkelijke feesten in de laatste helft van deze en
in de eerste helft van de volgende maand.
Den 13den September 1881 heeft aan het Mi
nisterie van buitenl. zaken de onderteekening plaats
gehad van eene overeenkomst tusschen Nederland en
Roumanie tot wederkeerige uitlevering van misdadigers.
Onze Regeering heeft aan de verschillende Staten
het programma van en een uitnoodiging tot deelname
aan de Internationale Koloniale Tentoonstelling, die
in 1883 te Amsterdam gehouden zal worden, gezonden.
Z. M. de Kon'ng zal op 20 Januari 1882 het
aangekochte landgoed «Grunsfoort" aanvaarden. Al
daar zal een post- en telegraafkantoor gevestigd worden.
Uithoofde het overlijden van prins Frederik zijn
leger, marine en schutterijen in den rouw.
De officieren moeten gedurende zes weken een
rouwstrik dragen, terwijl de trom gedurende dien tijd
niet geroerd mag worden en geen muziekuitvoeringen
mogen plaats hebben.
Ook het Belgische Hofheeft den rouw aangenomen
en wel voor den tijd van 12 dagen.
Naar het Vaderland verneemt, zal de eerste
zitting der internationale Commissie tot regeling der
visscherij op de Noordzee eerst den 8sten October
gehouden worden.
In de vereeniging ter bevordering der vrije ge
dachte te 's-Gravenhage hield de vorige week (Maan
dagavond) de heer P. C. F. Frowein uit Goes een
voordracht over godsdienst of humanisme. Hij plaatste
de oude en nieuwe levensbeschouwing tegenover el
kander en liet helder uitkomen, hoe de laatste de
voorkeur verdiende, omdat zij staat op den bodem der
wetenschap, omdat zij een beteren grondslag geeft aan
de zedelijkheid en beter voldoet aan de eischen der
kunst. Een zeer talrijk publiek toonde zijn belang
stelling tot het einde toe en was blijkbaar ingenomen met
de verkondigde denkbeelden.
Recht voor allen.)
Te 's-Gravenhage is op 45jarigen leeftijd over
leden de Turksche gezant bij ons hof, Murad Effendi,
een in de letterkundige wereld tevens zeer gunstig
bekend man.
Hij heette eigenlijk Franz Von Werner. Zijn vader
woonde te Weenen en had groote bezittingen in Kro
atië. Tijdens den Russiseh-Turkschen oorlog van 1854
trad Franz in Turkschen dienst en kreeg na den vrede
diplomatieke zendingen.
Hoewel ook bij de Hoven van Zweden en Noorwe
gen geaccrediteerd, koos de heer Murad Effendi hij
voorkeur zijn standplaats te 's-Gravenhage, en aldaar
heeft hij zich een breeden kring van vrienden en ver
eerders gevormd.
Zijne letterkundige werken, grootendeels in de Duit-
sche taal geschreven, hebben alle in Europa vermaard
heid verkregen, en menig geleerde bracht zijne ge
dichten en werken ter vertaling onder het bereik zijner
landgenooten. Er zijn weinig vorsten in Europa, die
niet met ingenomenheid met zijne letterkundige voort
brengselen hebben kennis gemaakt, en de hoogste
onderscheidingen vielen hem ten deel voor zijnen arbeid.
Op een verzoek van dr. Ilartogh lleys Van
Zouteveen heeft de raad van Assen verklaard onbe
voegd te zijn eene beslissing te nemen in de quaestie
tusschen genoemden heer en den voorzitter, die hem
wegens eedsweigering niet als lid heeft toegelaten.
De berichten uit Atjeh luiden zoo tegenstrijdig,
dat wij maar nalaten zullen ze te vermelden totdat
in dien chaos een weinig meer waarheidslicht ontsto
ken wordt.
Zal de regeering dat doen 1
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen tot predikant bij de Ned. llerv. ge
meente te Wilhelminadorp de heer Ruttercandidaat.
Het Zuiden.)
De heer A. J. Be Lint, candidaat bij het Provin
ciaal Kerkbestuur van Utrecht, hield Zondagmiddag
zijn intree-rede als predikant te Sir-Jansland naar
aanleiding van 2 Corinthe 5 vs. 20.
's Morgens was Zijneerw. tot de gemeente ingeleid
door ds. 11. Van Selmspredikant te Nisse, naar
aanleiding van 2 Timotheus 4 vers 1 en 2.
Benoemd tot onderwijzeres te Ameide en Tien
hoven mej. E. Callenfelste Bergen-op-Zoom.
Door de commissie voor de akte-examens in
Noord-Brabant is o. a. toegelaten mej. W. De Koning
van Bergen-op-Zoom.
De Standaard komt op tegen een bericht der
N. R. Cl., ook door ons overgenomen, dat de "Vrije
Universiteit zou kunnen beschouwd worden als pis-aller.
Aan de Rijksuniversiteit is de propaedeutische studie
afgeschaft, maar aan de Vrije is zij ingevoerd.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
De aannemer der levering van de voor de gemeente
Goes, gedurende den a. s. winter, henoodigde New-
Castlekolen is niet I. Eokke maar M. Van der Beit,
tegen den in ons vorig nummer opgegeven prijs per
H. L,
Bij de op 12 September te Amsterdam gehou
den aanbestedingen ten behoeve van het Departement
van Koloniën is door den heer J. J. Ochtmante
Goesaangenomen de levering der navolgende per-
ceelen
1. 15000 lit. groene erwten voor 2811.
2. 15000 lit. id. id. id. - 2916.
3. 15000 lit. id. id. id. - 2811.
4. 15000 lit. id. id. id. - 2858.
5. 15000 lit. id. id. id. - 2736,60.
Landbouw en Veeteelt.
Westelijk deel va.n Zdid-Beveland. Het vorig land -
bouw-bericht had nog iets kunnen bevatten omtrent
de meekrap. Het bekende hoorngeluid verkondigt weder
op gezette uren, dat men aan 't mêedelven is. Het is
zoo wat tegelijk begonnen met het bezoek van heeren
jachtliefhebbers, die de landbouwers zijn komen ver
lossen van de vele aanwezige hazen. Sedert de groote
daling der meekrapprijzen gaan gemelde zaken niet
elk jaar samen, maar haar levensbeginsel verschilt ook
enorm veel. Vroeger zou de meekrap in "staat gesteld
hebben eigendom en jachtrecht te vereenigen, thans
geeft zij gereede aanleiding het wild van meer voedsel
te voorzien door suikerbieten.
Het eenvoudig geblaas grondt het vermoeden, dat de
overgebleven meestoven dezen herfst nog beduidend
zullen werken,
Een vaak geraadpleegde berekening, die van de
firma Licht, te Maagdenburg, geeft als vermoedelijke
opbrengst van den beetworteloogst in 1881/82 de
volgende cijfers, waarnaast geplaatst zijn de uitkomsten
van vorige jaren
Beetworteloogst
in
mill. Kilog. 1881/821880/811879/801878/791877/78
Duitschland. 575 568 412 421 383
Frankrijk. 375 330 278 432 398
Oostenrijk en
Hongarije. 475 472 406 406 331
Rusland en
Polen. 225 200 225 215 220
België. 70 70 58 70 63
Nederland en
over. landen. 30 30 25 30 25
Totaal. 1.750 1.670 1.404 1.574 1.420
Rechtzaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Dinsdag 13 Sept. ge
wezen de volgende vonnissen in de op 6 Sept. te voren
behandelde zaken tegen
lo. A. W., 23 j., zeeman, M. P., 22 j., expediteur,
beiden te Vlissingen, wegens mishandeling veroordeeld
de le tot 8 dagen cell. gév. straf en de 2e tot twee
geldboeten, eene van f12 en eene van f5,50 c. e.
2o. J. P., 19 j., timmerman te Vlissingen, wegens
diefstal veroordeeld tot f8 boete c. e.
3o. C. De R., 30 j., werkman te Ter Neuzen, we
gens diefstal veroordeeld tot 2 maanden cell. gev.
straf c. e.
4o. G. G., 32 j., herbergier te Ter Neuzen, wegens
mishandeling veroordeeld tot 15 dagen cell. gev. straf
en f25 boete c. e.
5o. A. V., 44 j., te Hulst, wegens hoon veroordeeld
tot twee boeten a f8 ieder c. e.
6o. Th. F., 17 j., landmansknecht te Moerbeke
(België), wegens diefstal veroordeeld tot 8 dagen cell,
gev. straf c. e.
Buitenlandsch Overzicht.
Als er onder onze lezers nieuwsgierigen zijn, die
weten willen wat de Keizers van Rusland en Duitsch-
landwelke Zaterdag weer uit Dantzig vertrokken zijn,
hebben besproken, dan kunnen wij hun slechts meedeelen
dat er een diep stilzwijgen over die onderhandelingen
wordt bewaard-, maar zij kunnen tevens gerust wezen
vorst Von Bismarck is in de beste stemming huis
waarts gekeerd, en dat zegt reeds veel. Alleen de
Russische regeering heeft aan hare vertegenwoordigers
in het buitenland de beteekenis der bijeenkomst, wat
betreft den algemeenen vrede, uiteengezet.
Wij zullen nu voor het overige slechts afwachten.
De rede, door den Franschen minister Ferry te
Saint-Dié gehouden, was zeer rooskleurig getint. Hij
voorspelde, dat de nieuwe kamer het werk harer
voorgangster zal voortzetten en dat gelijdelijke vooruit
gang de leus zal zijn. In zijn rede meende men tevens
eene zinspeling op te merken óp het te verwachten
ontslag, dat het ministerie nemen zal.
De opstand in Egypte schijnt nog niet ten einde te
wezen. Behalve de in ons vorig nommer vermelde ver
andering van ministerie, waaraan de Khedive voldeed,
eischten de troepen eene constitutie en de vermeerde
ring van het leger tot 18000 man. Daaraan wilde de
erfelijke stadhouder niet voldoen. Verder schijnt de
samenstelling van een nieuw kabinet in den geest der op
standelingen ook al niet te vlotten, zoodat de quaestie
nog hangende is. Men sprak van eene bezetting door
Turksche troepen, doch van anderen kant meldt men
dat Frankrijk en Engeland daartegen zijn.
Men praat nu weer van een congres over die quaestie.
Jakob Khande Afghaansche pretendent, stelde den
tegenwoordigen Emir voor het land in vijven te ver-
deelen, en dan gezamenlijk de Engelschen te verjagen.
Dat is zeker wel een radicaal middel. Wij weten niet
of Abdur Rhamann al geantwoord heeft.
De toestand van Garfield was Zondag weer minder
gunstig. Men begon Weer te vreezen voor zijn behoud.
Gelukkig ligger er tusschen dien dag en heden weer
drie dagen. Er kan dus weer beterschap zijn. Trou
wens eene longontsteking, waarvoor men vreesde, werd
later al van minder ernstigen aard geacht.
Een opgewonden onderofficier, die in de gevange
nis de wacht had, heeft op het ongunstige bericht
over dien toestand geschoten op Guüeau, den man
die de oorzaak van Garfield's ziekte is. Het schot
bereikte echter het doel niet.
De dader is in arrest, en zal zeker wel gestraft
worden, al is er wel verschooning te vinden voor zijn
daad.
Overzicht van den stand der koersen.
Eene eerste plicht eener gepriviligeerde circulatie
bank, als onze Nederiandsche Bank. is nimmer naar
de volheid harer krachten te werken maar altijd een
behoorlijk «achterdeurtje" te houden om dan de hel
pende hand te bieden aan de kredietvragers, wanneer
de behoefte daaraan het meest noodig is. Dezen plicht
volgt de Ned. Bank het zij ter harer eere gezegd
altijd stipt op. Vandaar dat de veranderingen in den
disconto- en beleening-interestvoet bij de Ned. Bank
zoo zeldzaam voorkomen. Thans nog liet zij hare dis
conto- en beleeningsvoorwaarden onveranderd, ondanks
de verhooging van de discontorekening en de herhaalde
vermindering van den goudvoorraad; de zilvervoorraad
legt minder gewicht in de schaal. De prolongatie
rente (de interest voor het leenen van kapitaal voor
eene maand op onderpand van effecten) op de opene
markt liep zelfs tot 6 pet.deze verhooging, gepaard
aan de lusteloosheid der buitenlandsche en (dus ook)
der Amsterdamsche beurs, doet geen vaste koersen
verwachten. De noteering, vergeleken met die van
de vorige week, wijst dan ook wel aan dat de «affaire"
veel te wenschen overliet, daar de prijzen over 't al
gemeen iets afgebrokkeld zijn, maar toch hier en daar
eenige disharmonische verbetering aangeven.
Dat de beurs nog steeds weigert het vroegere on
gelimiteerde vertrouwen aan Rusland toetekennen, zal
wel niemand verwonderen niettemin mochten de koer
sen in de laatste weken al vrij wat avanceeren. Prij
zen als die, welke voor de Oude Russende Nicolaï-
obligatiën en 1859ger stukken betaald worden, zijn zelfs
tegenwoordig reeds hoog genoegte hoog, zoo we letten
op de noteering der overige fondsen. De-afbrokkeling der
Nicolaï's zou in verband kunnen staan met eene eenige
dagen geleden bekend gemaakte uitloting, die den ge
lukkigen houders een niet gering voordeel bezorgt.
De roebelverhooging bleef deze week uitbelangrijke
en duurzame verbetering is niet te wachten vóór het
gouvernement ingrijpende maatregelen neemt; wij wijzen
hierop, opdat sommige lezers de laatste valutaverhoo-
ging niet beschouwen als een afdoend gunstig teeken,
daar die hoogstwaarschijnlijk slechts het gevolg is der
meerdere behoefte aan ruilmiddel, die zich overal in
het voor- en najaar vertoont. Een afdoend bewijs
voor die grootere periodieke behoefte bewijst de bank
papiercirculatie der Nederl. Bank, wier balans steeds
in die tijdstippen eene uitzetting der circulatie meedeelt.
De koersen der oblig. Orel-Vitebsk-Spoorwcgmaat-
schappij en die der Poti-Tiflis-Spoorivegmaatschappij
zijn niet in verhouding, daar de eerstgenoemde 1 y*
pet. lager staan dan die der laatstgenoemde, terwijl
toch de eerstbedoelde solieder zijn; eene wanvevhou.^
