1881. N°. 107.
Zaterdag 10 September.
68sle jaargang.
Middelbaar Onderwijs.
GOES, 9 SEPTEMBER 1881.
Officiëele Mededeelingen.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Scheepvaartberichten.
Landbouw en Veeteelt.
Buitenlandsch Overzicht.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f f,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COIIMNT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f f,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Oud moet, jong kan sterven.
Dat weten wij wel en dat wordt ons dagelijks wel herinnerd.
Maar al is het heengaan van jongeren daardoor meestal zooveel smartelijker, er zijn toch ook
nog zoovele ouden in leeftijd, die wij den cijns, dien zij aan het leven betalen moeten, nog zoo
gaarne jaren zouden willen kwijtschelden.
Zij zijn nog zoo kras; zij beschamen zoo menig jongere; zij doen nog zooveel ten nutte van
het algemeen.
Zoo is het ook nu geschied met een braaf man, een edelen prins.
Onze prins Frederikoom des Konings, geboren 28 Februari 1797, is overleden.
Dat spijt ons innig, niet omdat hij prins was, maar omdat hij een hoogst achtenswaardig, een
edel, een nauwgezet, eerlijk man is geweest.
Ziet, het valt ons zoo tegen, want het is zoo plotseling gegaan.
Wij zijn nog zoo gewend om met trots over onzen grijzen en krassen prins Frederik te spreken;
nog vóór enkele dagen was er van ziekte geen sprake en nu op eens maakt eene hevige koorts
ziekte een einde aan dit eerbiedwaardig leven.
De luister van ons vorstenhuis is daarmee voor een groot deel ondergegaan.
Want al bracht de positie van Prins Frederik het niet mee dat hij zich op den voorgrond plaatste,
hij is door zijne kalme houding, door zijn karaktervol beleid aan ons land, aan ons vorstenhuis van
onschatbaren dienst geweest.
Aan ons is het niet eene levensbeschrijving te leveren van dien man.
Wij hebben thans slechts tot taak een kort, eenvoudig woord van hulde te brengen aan zijne
nagedachtenis.
En hoe kunnen wij dit beter doen dan door te herhalen wat wij eens overnamen uit het Gids
artikel van den heer De Bas, de ware en oprechte verklaring dat hij een prins is geweest, »die
in den winter als in de lente en den zomer van zijn werkzaam leven immer den gevierden Oranje
stam tot eere, ook nog op hoogen ouderdom, door minzame verdraagzaamheid, door eerbied voor
ieders overtuiging, bovenal door onvermoeide en rustelooze plichtsbetrachting, het nageslacht ten
voorbeeld bleef: de hoogmoed der natie, de luister van den troon."
Wie uit dat artikel de houding leert kennen, door prins Frederik in de moeielijke dagen van
18301831 aangenomen, moet den diepsten eerbied voor den overledene gevoelen.
Voor de oud-strijders van die jaren, die den 12 September een herinneringsfeest zouden vieren,
zal dit overlijden een zeer donkere schaduw werpen op die blijde herinnering.
En hierbij staan wij voor eene geopende bladzijde in zijnlevensboek. Hoevelen zijn er gesloten,
en zullen steeds gesloten moeten blijven, die getuigen kunnen van zijn streven om de eer van ons
land en van ons vorstenhuis op te houden!
Oud zijnde stond de dood voor de deur, maai- zoo, zoo spoedig toch, en vooral zoo plotseling
hadden wij dit niet verwacht.
Zijne nagedachtenis zal bij ons, Nederlanders, zeker wel in dankbare herinnering blijven, en
naast zoovele jongeren, die hem voorgingen, eene eereplaats innemen.
Zijne dochter, prinses Maria, getrouwd met den prins Zu Wied, verliest in hem een liefdevol
vader. Ziet slechts dat lieve groepje in Eigen Haard van het vorig jaar of in den Nederlandschen
Almanak van 1881. Dat spreekt van huiselijk en liefdevol geluk van grootvader en kinderen.
Eene oudere dochter, prinses Wilhelmina, die met koning Karei AF van Zweden en Noorwegen
getrouwd is geweest, is overleden.
Onze Koning en onze Kroonprins zullen, wij weten het, met diepe droefheid dien trouwen raads
man beweenen, zoow'el als prinses Hendrik, die in hem ook een vaderlijken vriend bezat.
De vrijmetselarij in Nederland verliest door zijn sterven haar Grootmeester, op wien zij trotsch
was, en die slechts, door hoogen ouderdom gedwongen, zijne taak wilde neerleggen, welke hij zoo
I eervol volbracht.
Zijn gemis daarbij zal ook diep gevoeld worden, en zijne nagedachtenis zal door alle vrijmetselaars
zeker met eerbied bewaard blijven als van een, die in zijn hoogen rang naar zijne waarachtige
overtuiging met alle liefde en humaniteit bevorderde en toepaste de beginselen van de orde, aan
welker hoofd hij stond.
Zoo gaat ons vorstenhuis gebukt onder een nieuwen slag.
Zoo ziet ons land dat vorstenhuis getroffen in zijne edele zonen.
8 September 1881 is daarom te meer een dag van rouw voor ons volk, omdat er nu nog zoo
weinigen resten.
Prins Frederik ruste in vrede
Hem komt die rust na zulk een leven zeker ten volle toe.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GOES
brengen ter openbare kennis, dat als leerlingen tot de Meisjes
school voor Middelbaar onderwijs zijn toegelaten
TOT DE EERSTE KLASSE.
A. C. Ramondt. i A. C. H. Ittmann.
J. Ridder. I E. P. Massee.
M. H. K. Warnsinck. J J. G. Kakebeeke.
J. J Herdink. L. M. De Laat De Kanter.
En dat na gehouden her-examen zijn bevorderd:
TOT DE TWEEDE KLASSE.
K. Herdink.
TOT DE DERDE KLASSE.
A. Van Dijke.
Goes, den 9 September 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Bij kon. besluit is G. H. J. Souman, control,
der dir, bel., invoerrechten en acc., verplaatst van
Heerenveen naar Hansweert en is P. De Haan, ontvan
ger der directe belastingen, invoerrechten en accijn
zen te Veere, benoemd tot ontvanger derzelfde mid
delen te Sas van Gent.
Tot wethouders zijn herbenoemd te
St.-Annaland de heer H. Poldermanen in plaats
van den heer A. Geluk Tz., die bij de verkiezing voor
lid van den raad verlangd had buiten aanmerking te
blijvende heer P. Koddebij herstemming met
den heer W. Pape.
Baarland de heer K. Schipper Pzn., die, met den
heer P. Bruggeman, tot ambtenaar van den burgerlijken
stand werd herbenoemd.
Borssele de heer A. Mol CV.
Cortgene de heer De Die, tevens tot ambtenaar
van den burgerlijken stand.
Driewegen de heer W. Van Oostentevens als
ambtenaar van den burgerlijken stand herbenoemd.
Hoedekenskerke de heeren J. De Schipper en J.
Steijn, die tevens met den heer J. Duijnkerke tot
ambtenaren van den hurgerlijken stand zijn herbe
noemd.
Hontenisse de heeren P. A. Adriaanssens en C. C.
Af. Fassaert.
Krabbendijke de heer C. C. Welleman, in plaats
van den heer D. Blok, die voor eene herkiezing had
bedankt.
Kruiningen in plaats van den heer A. W. Rembges,
die als lid van den raad bedankt heeftde heer C.
Der Weduwentevens als ambtenaar van den bur
gerlijken stand.
St.-Maartensdijk de heeren J. Gaakeer en L. Groe-
newege.
Nisse de heer Jb. Kloosterman, tevens als ambte
naar van den burgerlijken stand.
Yerseke de heer Jos. De Koeijer, tevens ambtenaar
van den burgerlijken stand, waartoe ook de heer J.
Sinke is herbenoemd.
Wij kunnen niet zeggen dat onze correspondenten
ditmaal zoo vlug zijn geweest als bij de gemeente
raadsverkiezingen. De benoemingen hebben toch
alle Dinsdag plaats gehad, en. Woensdag hadde n wij
de opgaaf dus reeds kunnen opnemen. De meeste
opgaven ontvingen wij Vrijdagochtend, enkele Don
derdag. Red.
De ziekte van wijlen Z. K. H. Prins Frederik
schijnt reeds spoedig een bedenkelijk karakter te heb
ben aangenomen.
Bij iemand van zulk een hoogen leeftijd is dit met
koorts nog al eens spoedig het geval.
Vooral had de overledene ernstige benauwdheden.
Donderdagavond te circa II uren is Z. K. H. op
het huis de Paauw overleden.
De prins en prinses Von Wied waren per extratrein
uit Neuwied aangekomen.
Ook prinses Hendrik kwam spoedig in den Haag.
Des namiddags nam de overledene, volkomen helder
van geest, afscheid van hen allen, evenals van het
personeel zijner hofhouding. Na dien tijd is de prins
bewusteloos gebleven.
Z. M. de Koning liet zich geregeld op de hoogte
houden van den toestand.
De verkiezing van een lid der Tweede Kamer
in het hoofdkiesdistrict 's Hertogenbosch is bepaald
op Dinsdag 27 Sept. e. k., en herstemming, indien
noodig, Dinsdag II October.
In 1882 of later kunnen, naar gelang van het
ontstaan van vacatures, twintig commiezen, na afge
legd examen worden aangesteld als commies-verifi
cateur voor den dienst der directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen.
Dinsdagavond zou dr. Hartog Heys van Zou-
teveen zitting nemen in den gemeenteraad van Assen.
De voorzitter vroeg hem of hij bereid was den eed
af te leggen. Het antwoord was, dat hij daartegen
gemoedsbezwaren had, maar bereid was de belofte af
te leggen op de woorden van de wet. De voorzitter
hernam, dat hij den heer Hartog Heys dan niet kon
toelaten, omdat hij niet behoorde tot een kerkge
nootschap, dat den eed niet toelaat, en verzocht het
gekozen lid de vergaderzaal te verlaten. De heer
Hartog Heys voldeed hieraan.
Hij zal zich met een adres wenden tot de Tweede
Kamer.
Het gemeentebestuur had zich vergewist, dat de
regeering het met de opvatting van den voorzitter
eens is. D
De groote algemeene vergadering van Katholie
ken in Duitschland is thans te Bonn bijeengekomen
en zou daar tot heden zitting houden. Zelden nog
was ze zoo druk bezocht als ditmaal.
Hontenisse. Daar er na de oproeping van sollici
tanten voor hnlponderwijzeressen, met akte voor nuttige
handwerken, aan de beide openbare lagere scholen
in de Molenstraat en op het dorp Lamswaarde nie
mand zich had aangeboden, waren er nu ook opge
roepen meisjes of vrouwen, die niet in het bezit eener
akte waren en dus om uitsluitend onderricht te geven
in de vrouwelijke handwerken. Hiervoor hadden er
zich drie aangemeld, waarvan na een eenigszins ver
gelijkend onderzoek werden benoemdvoor de school
in de Alolenstraat mej. P. De Smit, en voor de school
te Lamswaarde mej. A. Van Driessen.
De uitslag der gehouden akten-examens in Zee
land voor onderwijzeressen is als volgt
Geëx. 17toegel. 14, te wetende dames A.
De Vos van KloetingeM. F. Borel van Goes
W. L. Crull van Tholen, A. C. Abresch, J. J. Al-
torffer, M. F. D. De Cloedt, M. D. Fokker, M. A.
v. d. Horst, E. M. Van Heuven, M. Hogerland en
D. G. Rosenberg, allen van Middelburg, E. De Klerk
van Nieuwvliet, C. S. v. d. Meer van Vlissingen en
J. H. C. Van Sevenhuijsen van Brouwershaven.
(Reeds gedeeltelijk door ons gemeld.) (N. B. Ct.)
De 13e lijst van de collecte voor de Scholen
met den bijbel bedraagt totaal van 425 locale comité's
f74,222,04. Daarop komt voor Cortgene met fl 76,49
Aan het 2e toelatings-examen voor de Rijks
landbouwschool te Wageningen lieeft voor de Ie klasse,
afü. A, o. a. voldaan J. Zwemer van Colijnsplaat.
Hansweert. Donderdagavond arriveerde alhier van
Antwerpen de Italiaansche brik Enrichetta, kaptein
J. Deluchi, in ballast naar Dordrecht bestemd, teneinde
aldaar te laden voor Zuid-Amerika. Zijn er geen
vaderlandsclie bodems meer, of is de ondernemingsgeest
onzer koopvaarders uitgebluscht? Wij hopen van neen,
doch moeten er onwillekeurig aan gaan twijfelen.
Deze week werd te Bergen-op-Zoom de voorge
nomen tentoonstelling vanwege de Maatschappij van
landbouwtuinbouw en veeteelt in 't arrond. Breda
gehouden. Op het gebied van landbouw, veeteelt en
tuinbouw was er veel bezienswaardigs; toch schijnen
de inzendingen aan de verwachtingen niet te hebben
beantwoord. Landbouwwerktuigen waren er bijna in
het geheel niet.
De paradeplaats, waar de tentoonstelling gehouden
werd, was in een lusttuin herschapen en gaf een
aangenamen indruk.
Het terrein was geflankeerd door de lokalen voor
de zuivelbereiding (systeem Schwartzde werktui
gen, bloemen, enz.
De tentoonstellingsterreinen werden gedurende de
feestavonden electrisch verlicht. Dit licht en de wer
king der fonteinen lieten niets te wenschen over. Een
locomobile van 20 paardenkracht, waarvan slechts 8
kracht noodig was, onderhield een electrisch licht ter
sterkte van ruim 10500 kaarsen, verdeeld over drie
lichtstandaards. Diezelfde machine hield tevens, met be
hulp van een pulsometer, de beide fonteinen in werking.
Een voorgenomen festival ging niet door wegens
gebrek aan deelnemers, wel echter de harddraverijen.
Onder de bekroonden komt voor de heer J. W.
v. d. Putte, te Middelburg, voor zijn verzameling af
gesneden dahlia's.
Wat de bouquetten betreft was het neusje van den
zalm die van den heer C. Blaas, te Middelburg.
Onder de landbouwproducten muntte o. a. uit de
tarwe van den beer Ch. G. Harison, te Rilland.
Moederkoren. Het zal nuttig zijn in aanmer
king te nemen, dat in dit jaar in Rusland onder de
rogge buitengewoon veel moederkoren voorkomt. Men
spreekt in Rusland van verontreinigingen tot 10 pet.
toe Bij den uitvoer van rogge uit Rusland ook naar
ons land dreigt van dien kant dus ook voor ons
een gevaar, dat van zeer ernstigen aard is. Toezicht
is dus noodig. (N. R. Ct.)
Men schrijft in het Dagbl. uit het eil. Duive-
landNa veel tegenspoed door het weder is de oogst
eindelijk geheel binnen, bijna 3 weken later dan men
gehoopt had. Waren de vooruitzichten op den oogst
niet schitterend te noemen, daar de opbrengst maar
middelmatig beloofde te zijn, het aanhoudend ongun
stig weder heeft ook die hoop nog grootendeels teleur
gesteld. De rogge, die vóór den regen ingezameld was,
is zeer goed, doch geeft weinig beschotde tarwe,
die bijna geheel de waterproef heeft doorstaan, is öf
geschoten, wat vooral bij de nieuwe soorten, zooge
naamde sdikkop-tarwe," plaats heeft, öf heeft haar
blankheid en daarmede een groot deel van haar waarde
verloren. De haver is veel uitgeregend de gerst is
ook niet zeer voordeelig evenmin als de erwten en de
paardenboonen. De uienteelders zijn mede niet gelukkig
en de bruine boonen ondervinden ook al het nadee-
lige van de natte Augustus. Suiker- en mangelpeen
hebben ook te veel water gekregen om een goede op
brengst te doen hopen. De weilanden zijn het eenige
wat de regen is te stade gekomen en geven over
vloedig veevoeder. De vroegere aardappelsoorten, die
anders een goed beschot zouden opleveren, zijn zeer
door het »kwaad" aangetast, en de latere soorten,
hoewel niet zoo erg besmet, geven slechts een tame
lijke opbrengst.
Nog een voorbeeld van buitengewoon beschot!
Te Amerongen heeft men 9 kilogr. aardappelen ver
kregen van éen stronk.
Dantzig geniet op dit oogenblik de eer van een
bezoek van gekroonde hoofden en groote personages,
die, zeker ter bevordering van de veiligheid, aan boord
van een stoomboot eene conferentie zullen houden.
De keizer van Rusland, de keizer en de kroonprins
van Duitschland, de groothertog van Mecklenburg-
Schwerin en vorst Von Bismarck zijn reeds aangekomen.
Wie er nog meer komen, weten wij niet. De keizer
van Oostenrijk moet nog uitgenoodigd wezen, doch
van zijne plannen leeft men nog in het duister.
"Voor Dantzig is dat bezoek van groot gewicht;
er wordt natuurlijk gevlagd en gefeestvierd, en de
bezoekers worden met warmte begroet.
Wat uit die conferentie nu gebrouwen zal worden,
weten wij niet.
Of Frankrijk en Engeland daarmee nu wel bijzon
der zullen ingenomen zijn, blijft ook de vraag.
Gambetta blijft voortdurend op zijn reis van en
naar Honfleur aan het redevoeren. Nieuwe gezichts
punten kan hij moeielijk bij al dat praten openen.
Te Honfleur wilde men de paarden van zijn rijtuig
spannen en hem voorttrekken. Hij verzette zich echter
krachtig daartegen. Dit was, zeide hij, geen werk
voor menschen, iets wat onze Koning ook eens zeide
bij een bezoek, dat hij aan Middelburg bracht.
Te Parijs is Roustan, de resident te Tunis, aange
komen en dringt sterk op krachtige maatregelen aan.
Dan is de Engelsche minister Dilke daar aangekomen,
wat men in verband brengt met eene mogelijke her-
