1881. N°. 106.
Donderdag 8 September.
68ste jaargang.
VOLTALLIG.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f -1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 40 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en-vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Het kabinet is compleet.
De nieuwe formatie had iets van eene verrassing, en
was toch weer geen surprise. Nadat wij eenigen tijd ge
leden de loftrompet hadden hooren steken over de
vlugheid, de bekwaamheiddoor den heer Van Lijnden,
als minister van financiën ad-interim aan den dag ge
legd, scheen er al zoo iets in de lucht te hangen, dat als
een voorbode beschouwd kon worden van de dingen,
die nu gekomen zijn.
Redenen van gezondheid waren nog wel een bezwaar
en zeker zal het voor een groot deel daaraan te wijten
wezen, dat onze premier zoo lang geaarzeld heelt de
moeilijke taak van finaneie-minister op zich te nemen.
Van Mei af toch bestond het ministerieel incom
pleet, en dat het kabinet nu eindelijk weer voltallig
is moet ons te meer doen waardeerenvooral ook
met het oog op dien gezondheidstoestand, dat de heer
Van Lijnden handelde zooals nu is geschied.
Hij heeft zijn zetel van buitenlandsche zaken ge
ruimd aan jhr. mr. W. F. Rochussenbuiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister te Berlijn,
wiens hoogste lof Vhn bekwaam diplomaat een be
paald hooge aanbeveling mag heeten voor zijne nieuwe
waardigheid en wiens adellijke titel daarbij aan een
waarlijk dringend noodige voorwaarde voldoet. Voor
buitenlandsche zaken is zoo iets onmisbaar.
Het adellijke element is nu weer in het ministerie
versterkt; 5 van de 8 ministers vertegenwoordigen
dien aristocratischen hoogen stand.
Of door den nieuwen minister van buitenlandsche
zaken het liberale element versterkt is, betwijfelen wij.
De Standaard toch zegt, dat de heer Rochussen
herhaaldelijk als anti-revolutionair candidaat werd
genoemd.
Wij willen ons daarmee troosten, dat buitenlandsche
zaken op den gang van zaken, waarbij van richting
sprake wezen kan, wel het minst invloed uitoefenen.
Onze oogen zijn nu voornamelijk gevestigd op onzen
minister van financien.
De heer Van Lijnden is een waarlijk zeldzaam man,
en wordt meer en meer geschikt, zoo hij dat al niet
ware, voor de betrekking van premier. Eerst maakte
hij zijn entree als minister van hervormde en andere
eerediensten, thans niet meer in eere. De laatste jaren
deden hem kennen als minister van justitie, van bui
tenlandsche zaken en waarlijk, daarbij heeft men al
gemeen niets gehad dan lof voor zijne werkzaamheid
en bekwaamheid.
Thans vangt hij met financiën aan of liever: zet
hij de taak voort, welke bij den aanvang hem ook
reeds dezelfde renommée verschafte.
Reeds drie van de acht departementen bestierde hij
dus; wie weet hoe hij eenmaal nog andere departe
menten zal leeren behartigen en hoe ook waterstaat,
marine en wellicht oorlog aan minister Van Lijnden
hervormingen te danken zullen krijgen
Zoo leert hij alle zaken kennen, een uitstekende leer
school voor een premier.
Zijn optreden echter, hoe erkentelijk wij hem daar
voor moeten wezen om de opoffering, die hij zich
getroost ter wille van een goeden gang van zaken,
zal eerst dan reden tot dankbaarheid opleveren, als
zijne werkzaamheid op het gebied der financiën ons
rijpe- vruchten aflevert, die ons een groote schaduw
zijde, aan dat optreden verbonden, doen vergeten.
Die groote schaduwzijde is vooreerst het vergeefsch
zoeken naar een man als financier, waarvan zijn eigen
optreden het gevolg toch wel geweest zal zijn.
Het getuigt wel te meer voor den moed, aan dat
eigen optreden verbonden, maar wat wij in ons nom-
mer van 28 Mei schreven verkrijgt daardoor dub
bele waarde, dat nl. aan de Tweede Kalmer de grootste
schuld is te wijten van dien toestand door hare hou
ding tegenover de rentewet.
In de tweede plaats rijst de vraag of de diploma
tieke, bekwame minister van buitenlandsche zaken en
justitie een even geschikt minister van financiën we
zen zal, al is de roep, die hem voorafging, nog zoo
groot.
Het totstandbrengen van de internationale confe
rentie tot het beramen van maatregelen ter bescherming
der visschers op de Noordzee is een waardig einde
zijner bemoeiingen als buitenlandsche-zaken-minister en
drukt het zegel op voorgaande houdingen, door hem zeer
verstandig aangenomen in netelige zaken. Wij denken
slechts aan het voorgevallene bij het kanaal Gent-
Ter Neuzen en de overdracht van den Centraal Belge
spoorweg aan zijne houding tegenover België in 1880,
tegenover Engeland in de Transvaal-quaestieaan het
uitleveringstraktaat met Amerika, behoorende tot de
surprise-afdeeling, waarin hij steeds nog al diplo
matisch sterk is geweest.
Daarvoor zal Nederland hem steeds dankbaar dienen
te wezen.
Baron Van Lijnden is een figuur in onze parlemen
taire geschiedenis, die eerbied afdwingt.
Baron Van Lijnden moet onder onze grootste staats
lieden geteld worden.
Baron Van Lijnden is echter bovenal diplomaat,
fijn in vormen en daardoor hofman bij uitnemendheid.
Hij was een minister van justitie, zooals er slechts
weinigen te vinden zullen zijn.
Maar dit alles levert nog geene waarborgen op, dat
hij onzen financiëelen toestand in orde brengen zal
dat hij den wagen met onze schatkist zal brengen in
het goede spoor.
Want met verrassingen, met diplomatieke wen
dingen kan men vooral op dat gebied zoo weinig
verrichten, of hij zou de zeldzame surprise ons moeten
kunnen bereiden, dat onze schatkist overvloeide. Quelle
idéé!
Reserve is dus het wachtwoord bij het .optreden
van onzen nieuwen minister van financiën.
Reserve niet uit wantrouwen in zijne bekwaam
heden in het algemeenmaar met het oog op de
waarschijnlijkheid dat hij, die op drie departementen
lauweren oogstte, bij het vierde voor den drang der
noodzakelijkheid moet buigen.
Een Vissering, een fmarxiëele specialiteit, met zijne
goede bedoeling, moest zwichten.
Zou baron Van Lijnden, niet-specialiteit op dat
gebied, gelukkiger wezen
De toekomst zal antwoorden.
Eén lichtpunt is er.
In de zitting der Tweede Kamer van 25 Mei 11.
verklaarde de heer Van Lijnden duidelijk, dat bij het
heengaan van den heer Vissering «de overige leden
der regeering zich nader zullen hebben te beraden
met hem, dien het den Koning behagen zal als mi
nister van financiën in hun midden te brengen, ten
einde met ijver en in den aangewezen geest verder
werkzaam te kunnen zijn."
Welnu, nu de heer Van Lijnden zelf die persoon
is, bestaat er grond dat aan dien eisch zal worden
voldaan.
En dan geeft dit nog moed voor de toekomst, dat
kieswetwijziging meer op den voorgrond zal treden.
De regeering heeft in dezelfde kamerzitting zelf
gezegd, dat zij daarvoor gestemd is.
Wij hechtten destijds weinig waarde aan die ver
klaring, wijl toen de minister van financiën de
hoofdpersoon bij die quaestie ontbrak.
Dit bezwaar is nu opgeheven.
De tegenwoordige titularis was toen ook reeds de
man, die zijn gevoelen in die verklaring had neergelegd.
Zoo kan ten minste voor de oplossing van die zaak
zijn optreden als minister van financiën nuttig wezen.
Wij willen hopen, dat hij ons ook daarmee eene
verrassing heeft bereid door eene goede oplossing.
Dan zou hij den naam van Evangelist"zooals de
Eerste Kamerleden hem volgens deMidd. Crt. noemen,
alle eer aandoen.
In ieder geval is er reden tot vreugde, dat het incom
pleet heeft plaats gemaakt voor een voltallig kabinet.
GOES, 7 SEPTEMBER 1881.
Officiëele Mededeelingen.
Benoemd tot ontvanger der registratie en do
meinen te Enkhuizen O. A. Verwet/, thans in dezelfde
betrekking te Weert.
Door Z. M. is de kapt. J. A. De Graaff, van
het 4e reg. inf., op aanvrage, op pensioen gesteld en
het bedrag van dat pensioen bepaald op 1760 's-jaars.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Middelburg. In de Dinsdagnamiddag gehouden zit
ting van den gemeenteraad zijn de heeren J. J. Van der
Harst Az., J. H. SnijderM. Volkrijk LiebertF. Nagt-
glas, J. F. Van Leeuwen, F. Krmerins en F. G.
Sprenger, de drie laatstgenoemden voor de eerste
maal, als leden van den raad geïnstalleerd.
Bij de verkiezing van een wethouder vereenigden
12 leden hunne stem op den heer I). A. Dronkers,
terwijl 1 stem was uitgebracht op den heer J. H.
Snijders. De heer Dronkers, alzoo benoemd zijnde,
verklaarde zich bereid de betrekking van oudsten
wethouder, ter vervanging van den heer mr. N. C.
iMmbrechtsen van Ricthem, die voor het lidmaat
schap van den raad bedankt heeft, te aanvaarden,
evenals die van ambtenaar van den burgerlijken stand.
Bij de samenstelling der vaste commissiën in den
raad werden de vorige leden allen herkozen, terwijl
voor de opengevallen plaatsen werden benoemd in
de commissie voor de strafverordeningen de heer dr.
P. Berdenis van Bertekomin de commissie van
fabricagede heeren D. A. Dronkers tot voorzitter,
J. F. Van Leeuwen] en J. J. Van der Harst Az.,
als leden.
Tot tijdelijke leeraren in de geschiedenis en aard
rijkskunde aan het gymnasium zijn benoemd de hee
ren A. G. J. Paardekooper en D. Van Oostveen,
beiden alhier.
De gemeentebegrooting voor 1882 bedraagt in ont
vang en uitgaaf f 258,661,47. Voor kosten van het
onderwijs is uitgetrokken f 75,136,33.
-- De gemeenteraad van Bergen-op-Zoom heeft aan
den heer J. Smits c. a. in erfpacht afgestaan 1000
M'. grond der Paradeplaats tot oprichting van eene
concertzaal en eenen openbaren tuin.
In eene aldaar gehouden vergadering van «Eigen
Hulp" is de thans bestaande verbruiksvereeniging ont
bonden en eene «Coöperatieve Winkelvereeniging van
Bergen-op-Zoom en omstreken" daarvoor in de plaats
getreden.
Te Breda werd de vorige week het 18e Neder-
landsche taal-en letterkundig congres gehouden. Veel
besluiten werden in deze vergadering niet genomen;
men vergenoegde zich met veel tot voorbereiding en
afdoening aan de permanente commissie over te laten.
Deze zal, onder meer, te overwegen hebben het denk
beeld van dr. Jan ten Brink tot stichting van een
Nederlandsche société des gens de lettres en van een
kas tot ondersteuning van hulpbehoevende schrijvers
en dichters.. Zij zal ook de plaats hebben aan te
wijzen, waar bet volgende congres zal bijeenkomen.
De beurt is ditmaal aan Zuid-Nederland. Reeds werd
uit Hasselt een telegram ontvangen met uitnoodiging
om daar te vergaderen. Zij zal mede bij het feest,
dat Conscience eerstdaags viert, den gevierden schrijver
de gelukwenschen van het congres aanbieden. Voorts
is haar opgedragen toe te zien, dat de handelingen
van het Brusselsche congres van 1876 eindelijk het
licht zien.
Professor De Vries heeft bij die gelegenheid den
staf gebroken over het insluipen van tal van vreemde
woorden in onze schoone moedertaal en voorgesteld
om o. a. te lezen voor chantage: afdreigingdebating
club spreekgezelschap; voor gymnastiek en turnen
zwaaien of zwalen; voor kellnerschaffer enz. Of
't iets baten zal, zal de toekomst moeten leeren, het
doel echter verdient algemeene toejuiching en mede
werking.
De tegenwoordige vergadering van de Staten-
Generaal zal worden gesloten Zaterdag 17 Sept. a. s.,
des namiddags te 2 uren.
De lessen aan de Kon. Mil. Akademie zijn her
vat. De nieuw aangekomen cadetten zijn Zaterdag
in dienst getredenhet geheele aantal bedraagt thans
315.
Door de benoeming van den heer V. d. Schrieck
tot luit.-generaal moet er in het hoofddistrict 's-Her-
togenbosch een verkiezing voor de Tweede Kamer
plaatshebben.
Zaterdagavond is te Haarlem overleden de heer
mr. P. M. G. Van Hees, gewezen algemeene secre
taris van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
De begrafenis van den overledene had Dinsdag in
allen eenvoud plaats.
Naar de IV. R. Ct. verneemt bestaat hij de
regeering het voornemen tot de afschaffing der pant-
jens-diensten (heerendiensten) over te gaan, en daarvoor
eene som van ongeveer twee millioen gulden op de
aanstaande Indische begrooting uittetrekken.
Volgens de Fransche bladen zullen aan de op
den 15 dezer te 's-Gravenhage te openen beraadsla
ging over de internationale wetgeving betreffende de
zeevisscherij deelnemen afgevaardigden uit Nederland,
Frankrijk, Engeland, Duitschland, België, Zweden,
Noorwegen en Denemarken.
Het hoofdbestuur van de Vereeniging tot bevor
dering van fabriek- en handwerksnijverheid heeft, ter
voldoening aan de opdracht, die het van de algemeene
vergadering in 't begin der vorige maand ontving,
zich tot de Ministers van waterstaat en van buiten
landsche zaken gewend, om met kracht aan te dringen
op het voeren van onderhandelingen met de Regeering
van de Fransche republiek, teneinde van haar te ver
krijgen een vernieuwing van het handelstractaat, dat
tengevolge van het tarif des droits, den 8 Mei jl.
afgekondigd, eerlang zal worden buiten werking gesteld.
Breedvoerig wordt in dit adres in 't licht gesteld,
dat handel en nijverheid beiden gevoelig zullen worden
getroffen, indien het der Ned. Regeering niet mocht
gelukken, tijdig maatregelen te 2ien nemen, waardoor
de Ned. uitvoer naar Frankrijk van een aantal arti
kelen, die thans hooger zullen worden belast, kan
behouden blijven.
De koningin van de 19e eeuwde electriciteit
en al haar toepassingenis op 't oogenblik de ge
wichtige gebeurtenis en de groote aantrekkelijkheid te
Parijs. De tentoonstelling raakt nu zoo langzamer
hand compleet. Des avonds, als het groot aantal licht
bronnen schittertis het bezoek het grootstmaar
ook over dag trekken de electrische tramwagens het
groote publiek in steeds toenemende mate. De Siemens'
tramwagen rijdt nu de menschen geregeld voor 5 sous
j 200 ellen ver. Ook in de Duitsche afdeeling is een
electrische tram tentoongesteld, die op volkomen ge
lijke wijze werkt als de Berlijnsche tram. De tele-
phonische séances maken een buitengewonen opgang,
vooral bij repetitiën en uitvoeringen in de Groote
Opera, waarmede het tentoonstellingsgebouw in tele-
phonische gemeenschap is gebracht.
Er wordt dan voor de salonsspeciaal voor de
telephonie ingerichtqueue gem:iakten ofschoon
elk individu slechts twee minuten naar een brokstuk
van Huguenots of Prophéte mag luisterenbetwist
men elkaêr met een waren hartstocht den toegang.
Ook wanneer er geen uitvoering isamuseeren de
bezoekers zich door met vrienden in een ander gedeelte
van het gebouw korte samenspraken te houden.
In de groote zaal en op de galerijen heeft men in
't geheel 10 telephonische salonsop tamelijke af
standen van elkaêr, van no. 1 tot no. 10 genummerd
en allen in gemeenschap staande met de Groote Opera
en het Theatre Franpais. Deze laatste communicatie
heeft intusschen niet veel effect, daar het gesproken
woord slechts zeer zwak en onverstaanbaar wordt
overgebracht. Alle kamers worden bediend door het
centraal-bureau, met dien verstande dat een persoon,
in kamer no. 1 wenschende te spreken met iemand
in no. 8zijn verlangen aan het centraal-bureau te
kennen geeft, waarop hij onmiddellijk in gemeenschap
met no. 8 wordt gebracht.
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
RAAD DER GEMEENTE GOES,
op DINSDAG den 6 SEPTEMBER 1881,
des voormiddags te 9 uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. De Witt Hamer, bur
gemeester.
Tegenwoordig 12leden en de Secretaris. Afwezig
met kennisgeving de heer W. L. Kakebeeke.
I. De Voorzitter opent de vergadering en zegt over
te zullen gaan tot de beëediging der heeren dr. C. A.
Van Renterghem, G. Van der Hoek, B. Quist en J. J.
Ramondt, de drie eersten herkozen, de laatste gekozen
als lid van den gemeenteraad, tegen wier toelating
geen bezwaren zijn bekend geworden.
De vier genoemde heeren, door den Secretaris bin
nengeleid, leggen in handen van den Voorzitter de
eeden af, welke zijn voorgeschreven bij art. 83 der
Grondwet en art. 39 der gemeentewet.
De Voorzitter wenscht hun geluk en beveelt de ge
meente, de overige leden van den raad en zichzelve
in de welwillende samenwerking van de beëedigden
aan, waarna zij zitting nemen.
II. Op voorste] van den Voorzitter wordt de re
sumtie der notulen van de vorige vergadering uit-
III. De Voorzitter geeft kennis van K. Van der
Slikke bericht ontvangen te hebben, dat deze de be
trekking van onderwijzer aanneemt.
IV. Naar aanleiding eener door den heer dr. Cal-
lenfels in de vorige vergadering gemaakte opmerking
doet de Voorzitter mededeeling, dat de rekening van
het fonds van kazerneering over 1880 door het college
van burg. en weth. op den 9 April 1881 is goedge
keurd en vastgesteld
in ontvang op f 317.69'
in uitgaaf op - 283,27
Alzoo met een goed slot van f 34,42'
Deze rekening zal voor de leden ter visie gelegd
worden.
Nu had nog eene korte woordenwisseling plaats
tusschen den heer dr. Callenfels en den Voorzitter,
welke eerste meent, dat alle rekeningen gesteld moeten
worden in handen der fin. commissie.
V. Aan de orde is de benoeming van een wet
houder, tengevolge van de periodieke aftreding van
den heer jhr. M. J. De Marees van Swinderen.
De heeren mr. De Jonge van Ellemeet en Massee
worden nitgenoodigd als stemopnemers te fungeeren.
De uitslag is, dat de heer jhr. De Marees van Swin
deren wordt herkozen met 8 stemmen. De heeren
Steketee, Ramondt en Den Boer erlangden ieder 1
stem. Een briefje was in blanco.
De Voorzitter wenscht den heer Van Swinderen ge
luk met zijne herbenoeming en uit het vertrouwen,
dat de lierkozene wethouder, zooals tot nutoe, zal
voortgaan met denzelfden ijver en in dezelfde har
monie met de andere leden van het dagelijksch bestuur
de belangen der gemeente te behartigen.
De heer jhr. De Marees van Swinderen bedankt
den Voorzitter voor zijne hartelijke woorden en den
raad voor het in hem gestelde vertrouwen, dat hij zich
hoopt waardig te maken, en verklaart de betrekking
van wethouder weder te aanvaarden.
De vergadering is daarna gesloten.
