1881. N°. 80. Zaterdag 9 Juli. 68sle jaargang. De aanstaande Gemeenteraads verkiezingen. MIDDELBAAR ONDERWIJS. MIDDELBAAR ONDERWIJS. GOES, 8 JULI 1881. Mededeelingen op verschillend gebied. Gemeenteraadsverkiezingen. GOESCHE COURANT. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg. In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. De prijs der gewone advertcntiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. Nog slechts eenige dagen, en volgens de wet wor den de kiezers nu een grooter aantal, wijl de census bij deze gelegenheid den kring van uitverkoren stemge rechtigden grooter maakt opgeroepen om hun oordeel te zeggen over het beleid der woede mannen, die hun stadsbelangen behartigden of, zoo zij vrijwillig voor de verdere eer van die zorg bedankten, voor hen eene goeden plaatsvervanger te kiezen. Dinsdag 19 Juli heeft die verkiezing plaats. In algemeenen zin zouden wij het met De Standaard eens zijn, waar de redactie in het nommer van 30 Mei, naar aanleiding van verkiezingen voor provincie en raad, schrijft«Eigenlijk moesten er niet eens candidaten gesteld worden door een anti-revolutio naire kiesvereeniging, of roomsche of radicale. «Men moest gemengde kiesvereenigingen apart voor dit doel hebben, die geen ander dan een practisch program hadden, en uitsluitend met het oog op dat program hun candidaten aanbevalen." Dat practisch program klinkt voorzeker goed er zijn onderscheidene quaestiën op gemeentebied, die uit een practisch oogpunt beschouwd kunnen worden, en waarvan de oplossing met politieke kleur zeer weinig te maken heeft. Er zou dus op dat gebied van practisch overleg zeer veel te eoncentreeren wezen, waarover de heeren van verschillende richting het spoedig eens zouden wezen of oneens ook, zonder dat hunne politieke overtuiging in het spel komt. Maar er zijn toch ook andere belangen aan de ge meente toevertrouwd, die wel degelijk in verband staan of gebracht worden met de z. g. politiek en, volgens anderen, met den z. g. godsdienst, en wier be hartiging, buiten dat om, moeielijk kan geschieden. Wij denken aan onderwijs, aan het terrein der open bare zedelijkheid, dat velen willen afbakenen of be snoeien zoodanig dat het eerste niet goed wordt en dat het tweede ons slechts verschaft schijn-zedelijken met een waas van z. g. godsdienstigheid. Dat zijn de teedere punten, die neutraliteit onmo gelijk maken en ook bij gemeentebelangen altijd redenen te over opleveren voor handhaving van een eigen, gepro nonceerd standpunt. Dit heeft de Standaard-redactie later ingezien of liever: als men met aandacht de bestanddeelen na gaat, die zij tot samenwerken geschikt acht om ge mengde kiesvereenigingen te vormen, dan zal men van liberalen geen woord zien gerept. Zie, dat heeft een bedoeling gehad, eene bedoe ling die duidelijk aan het licht is gekomentoen zij in haar nommer van 29 Juni haar gevoelen over die verkiezingen duidelijk omschreef en enkele punten aanstipte een lief, zacht woordje, dat veel van zijn lieflijkheid verliest als het van die zijde wordt gebezigd. Zij wees »op den zedelijken burgerplicht om met alle burgers, anti-revolutionairen, radicalen, roomschen en conservatieven, die het liberalistisch drijven moe zijn, voor deze verkiezingen trouw en hartelijk saam te werken." Men ziet dus de quaestie van gemengde kiesveree nigingen komt onder een ander licht. Een der fac toren om een waarlijk goed mengsel te verkrijgen wordt voorgoed op zij gesteld niet alleen, maar voor goed in den ban gedaan zelfs. De eerste vriendschappelijke tint, van die zijde aan de bedoeling gegevenzou wellicht deze of gene hebben kunnen bedriegenthans is het niet meer mogelijk aan iets anders te denken dan aan hetzelfde spel tegenover de vrijzinnigen, dat bij andere verkie zingen wordt gespeeld. Men wil weer speculeeren op de hulp van al de partijen, en ook van de Katholieken, die men zelf zoo onaardig een neerlaag berokkende, om te trachten op die wijze de overhand te bekomen. En nog duidelijker komt die bedoeling uit bij de opgave van de verschillende eischen, die gesteld moeten worden bij die verkiezingen Ie. Beperking van de uitgaven voor onderwijs tot het door de wet gestelde minimum; 2e. bezuiniging van het financieel beheer en daardoor mindering van lasten3e. intrekking van subsidiën voor doeleinden, die niet van algemeen-bur- gelijk belang zijn en 4e. tekeer gaan van verstoring van de Zondagsrust en van de schending der publieke eerbaarheid. Omtrent dit laatste punt enkele opmerkingen. Wij gelooven dat ieder, van welke richting op po litiek gebied ookmet hart en ziel de publieke en niet-publieke moraliteit zou willen verhoogen. De quaestie is al zoo vaak aan de orde geweest, maar telkens stuit men op het bepalen der middelen, die daartoe bevorderlijk kunnen wezen. Voor een be paalde leuze bij eene gemeenteraadsverkiezing is die quaestie, dunkt ons, daarom totaal ongeschikt. Het ioopen naar de kerk is bij ons evenmin een deugd als het niet-gaan naar de kroeg. Wij bedoelen daarmee, dat wezen en schijn bij deze zaak zoo moeielijk te onderscheiden zijn. Niet zij liet is eene oude waarheid die Heere, Heere roepen en tróuw zich vertoonen in het huis des gebeds, zijn altijd de waarlijk zedelijken, evenmin als zij, die met de kerk niets te maken willen hebbenaltijd onzedelijk zijn. Verre, zeer verre van dien. Publieke moraliteit is nog volstrekt geen waarachtige zedelijkheid. Al verschuilt men zich achter schuifgor- dijntjes, en al ziet het er op de openbare straten nog zoo kalm en stil uit, dat menig Bagijntje zich niet geneeren zou erdoor te gaan, wat in de huizen gebeurt kan zoo vaak getuigen van treurige contrasten. De beste middelen om de onzedelijkheid te weren stuiten wel eens af op armoede, natuur, slechte hui selijke opvoeding en andere redenen, waartegen noch kerk noch de beste pogingen tot heil der menschheid iets kunnen verrichten. Menige gemeente, waar de Zondagsrust door niets wordt verstoord, waar velen trouw ter kerk gaan, biedt 's avonds in hare hoofdstraten en kroegen de duidelijkste doch bnwelsprekendste bewijzen van groote immoraliteit, zelfs, ja vaak het meest, van hen, die trouw de kerk bezoeken. Er zijn maatregelen van orde te nemen, er zijn ver ordeningen van kracht te makendie waken voor schending der openbare eerbaarheid, maar men drijve dit niet zooverdat men Engeland's voorbeeld gaat volgen, want daar nog zijn bewijzen te over, dat al die scheinheilige openbare vertooningen van Zondags rust enz. van de innerlijke moraliteit niets getuigen. Het derde punt, door De Standaard aangegeven zou eenige nadere opheldering behoeven om de bedoe ling ervan duidelijk te doen begrijpen. De beide eerste punten zijn steeds op den voorgrond getreden. Die leuze van bezuiniging hebben wij in Goes wel meer hooren klinken doch aan aanwijzingwaarop bezuiging gebracht moest worden, ontbrak het steeds. Zoo zal het wel overal wezen. Wij willen geen overdreven lasten, geen overdrijving op het gebied van onderwijs, maar evenmin vermin dering ten koste van het goede, dat wij hebben. Dit is ons gevoelen in het algemeen. Goed onderwijs is bij ons hoofdzaakmen houde zich niet aan liet minimum der wet. Waar dit on derwijs goed is ingericht houde men het in waarde, en waar dit niet het geval is, trachte men raadsleden te verkrijgen welke dien weg op willen. Dat streven werpt later dubbel interest af. Maar evenmin verlangen wij zulk eene opdrijving, dat de gemeente-uitgaven er te hoog door opgevoerd worden. Bij de a. s. gemeenteraadsverkiezingen herkieze of kieze men dus hen, die de gemeente en de draagkracht harer ingezetenen goed kennen; die niet opgaan in theorieën, maar uit de practijk weten wat financieel beheer wil zeggen, en die kunnen waken tevens tegen die zuinigheid, welke de wijsheid bedriegt, vooral op het gebied van het onderwijs. Het moeten mannen wezen, die met hart en ziel de belangen der gemeente zijn toegedaan, en tijd en lust hebben om daaraan zich te wijden. Het heeft in Goes niet ontbroken aan voortvarend heid bij hen, die uit vrijzinnig oogpunt de a. s. ge meenteraadsverkiezing beschouwen. Reeds geruime tijd is weer verloopen sedert de bewuste vergadering. Die tijd is zeker nuttig geweest om kalm nadenken te bevorderen over den uitslag dier bijeenkomst. Ook op ons heeft het geen gunstigen indruk gemaakt, dat over den heer J. M. Pilaar in die vergadering de staf is gebroken. Wij vonden diens fout, waarop werd gewezenniet van dien aard om daarvoor zijne verdere houding in den tijd, dat hij raadslid was, geheel over het hoofd te zien. De heer Pilaar had zich van vrijzinnigen kant genoeg doen kennen om hem opnieuw te kunnen aanbevelen en wij mee- nen dat zelfs de stemming op die vergadering anders zou geweest zijn, als er niet zoo iets ongedécideerds was gezegd over het al of niet aannemen van een hernieuwd mandaat. De heer Pilaar heeft bovendien later bepaald te kennen gegeven niet meer te willen in aanmerking komen. Dit spijt onshij is iemand van groot vertrou wen, een der ingezetenen, wien een plaats in ons stadsbestuur toekomt maar na zijne pertinente ver klaring bestaat er geen enkele reden meer om ten zijnen behoeve door tweedracht gevaar te doen ont staan voor een nederlaag van hen, die wij steunen om hunne beginselen. Bij het spel, waarop wij wezen en dat De Standaard w eer wonscht gespeeld te zienis dit dubbel ge vaarlijk. Al moge men nu ook over de personen soms in gevoelen verschillen, de beginselen, die wij voorstaan, zullen door hen, die op de bewuste vergadering candidaat werden gesteld, getrouw gehandhaafd worden. Be vrienden van den heer Pilaar hebben, nu zij verzuimden op die bijeenkomst, voor alle belangstel lenden opengesteld, een lans voor hem te breken, zeiven meegeholpen om dien toestand in het leven te roepen en mogen nu allerminst meewerken om dat gevaar, waarvoor wij vreezen, te doen ontstaan. Wij vereenigen ons daarom met de gedane keuze en stellen ook de vier personen candidaatdie daar werden geproclameerdn.l. de heeren G. Van der HoekJ. J. RamondtL. M. Van Campen en dr. G. A. Van Renterghem. Ons plan is over die candidaten niet uit te wei den, tenzij verdediging door provocatie wordt noo- dig geacht. In ieder geval, zelfs al zouden wij over de andere candidaten schrijvenzouden wij toch zwijgen over den heer J. J. Ramondt, om de nauwe betrekking, waarin hij tot ons blad staat. Een ieder kent in onzen kleinen kring de mannen genoeg, die hier bedoeld worden, en elk voor zich kan voldoende beoordeelen of hunne verkiezing wensche- lijk is in het belang der gemeente en in dat der be ginselen, die wij voorstaan. Samenwerking is echter thans meer dan plicht. Men rekene erop, dat onze tegenstander niet slaapt. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de OVER» GANGS-EXAMENS der leerlingen aan de Hoogere Burgerschool voor jongens van den loopenden cursus in het openbaar zullen gehouden worden op Donderdag en Vrijdag den 14 en 1» Juli, terwijl op Woensdag den 13 Juli, des na middags van een tot drie uren, eene openbare les in de gym nastiek zal worden gegeven, waartoe alleen personen hoven de 16 jaren toegang hebben. Het programma' voor de overgangs-examens, zooals dit is. vastgesteld, luidt als volgt Donderdag 14 Juli. V oorbercidingsklasse. van 993/» uren Wiskunde. 9 */410\/2 Aardrijkskunde. 10 Vj11 Fransch. Eerste klasse, van 1111 *,'4 uren Nederlandseh. li5/*l'J '/a Fransch. 1 Vv2 Hoogduitsch. Tweede klasse, van 221/* uren Geschiedenis. 21/,3 Wiskunde. 33l/2 Natuurlijke Historie. 31/,4 Engelsch. Derde klasse, van 99«/s uren Geschiedenis. 91/,10 Staatsinrichting. 1010 V, Natuurkunde. 10 «/f11 Aardrijkskunde. 1111 Vt Schèikundc. 11V»12 Hoogduitsch. Vierde klasse, van 1l*/a uren. Wiskunde. Ityj2 Scheikunde. 22*/, Fransch: 2'/.3 Cosmographie. 33 Engelsch. 31/.;4 Boekhouden Burgemeester eu Wethouders noodigen de ouders der leer lingen en andere belangstellenden dringend tot bijwoning van een en aftder uit. Goes, den 6 Juli 1881. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. BURGEMEESTER cn WETHOUDERS van GOES brongen ter openbare kennis, dat de OVKUOASrOS-EXilHESS voor de leerlingen der Meisjesschool van middelbaar onderwijs zullen gehouden worden op Vrijdag ea Zaterdag den 22 en 23 Juli a. s in het gebouw dier school, en wel naar het onder staand programma Vrijdag 22 Juli. Eerste klasse. Van 991/, uren Nederlandseh. 0 */A10 Wiskunde. 1010 Va Fransch. Vierde klasse. Van 10'/aH uren Hoogduitsch. 1111'/a Geschiedenis. 11 l/j12 Natuurkunde. Derde klasse. Van 1l'/j uren Hoogduitsch. 1V,2 Nederlandseh. 22Vj Natuurkunde. 27,3 Engelsch. Vierde klasse. Van 83Va uren Aardrijkskunde. 37a--4 Wiskunde. Zaterdag 23 Juli. Tweede klasse. Van 99'/, «ren Fransch. 97,-i-lO Wiskunde. 10101 a Geschiedenis. Vierde klasse. Van lOVa11 uren Nederlandseh. II11 Vj Natuurlijke historie. ll1/»12 Fransch. 11 f„ Engelsch. l1/*2 Staatsinrichting. 221/.2 Boekhouden. Burgemeester en AVethouders noodigen de ouders, voogden of verzorgers der leerlingen uit tot bijwoning dezer examens, met mededeeling, dat geene andere personen zullen worden toegelaten. Goes, den 6 Juli 1881. Burgemeester en Wethouders Yooruoeind, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. In de Donderdagavond gehouden bestuursver gadering der vereeniging Eigen Hulp," te Goes, is besloten om in de volgende week eene openbare ver gadering te houden, die voor een ieder toegankelijk zal zijn. Het doel dier samenkomst is hoofdzakelijk, om te trachten het ledental te versterken. Bestuur en leden vleien zich niet ten onrechte met een talrijke opkomst, daar zij overtuigd zijn, dat eene vereeniging als deze uitstekend geschikt is om de positie van den werkman te verbeteren, en eene die in zieke dagen veel heil aanbrengt. In het afgeloo- pen kwartaal van dit jaar zijn aan twee leden uit- keeringen geschiednl. aan een die 18 dagen (f 15,40) en aan een die 17 dagen (f 14,55) heeft getrokken gedurende de ziekte, waardoor zij buiten staat waren hunne werkzaamheden te verrichten. En dit was het gevolg slechts van een enkel dub beltje in de week aftezonderen 1 Ook wij dringen dus op een talrijke opkomst aan. Op die vergadering zal een lijst ter teekening lig gen voor een ieder, die lid der vereeniging wenscht te worden. De dag, waarop die bijeenkomst zal worden gehou den, zal nader worden hekend gemaakt. Yerseke. Eenige kiezers alhier hebben het voor nemen opgevat eene kiesvereeniging opterichten, ten einde candidaten te stellen voor de eerstvolgende verkiezing van twee leden van den gemeenteraad. Eene oestermaatschappij alhier zal de houten bakken met ramen van hout en gegalvaniseerd ijzer gaas, welke dienen- tot aankweeking en bewaring van jonge oesters, vervangen door gemetselde bakken met ijzeren ramen, in welke laatste het gaas door bam boes zal vervangen worden. Door den Minister van justitie is benoemd tot bewaarder in het huis van. arrest te Middelburg J. Rarentsen, gepensioneerd sergeant bij het O.-I. leger. Tot gemeente-geneesheer te Buren is benoemd de heer P. J. Van Dam, van Oost-Kapelle. De inschrijvingen te Amsterdam op de Rijnvaart- leening bedragen bijna vier millioen gulden. Door de kiesvereeniging Burgerplicht aldaar is o. a. de heer B. H. Heldt met 61 stemmen tot candidaat voor lid van den gemeenteraad gesteld. Te Amsterdam is het adres aan de Eerste Ka mer, waarin deze met den meesten aandrang verzocht wordt, om het door de Tweede Kamer op 27 Juni 11. aangenomen wetsontwerp, betreffende het Kanaal van Amsterdam naar de Merwede, te verwerpen, reeds van een massa handteekeningen voorzien. Ook door de Kamer van koophandel te Amers foort is aan de Eerste Kamer een adres gericht tegen het ontwerp over de Keulsclie Vaart. - Volgens een statistiek, onlangs door dr. Bucha nan, te Londen, openbaar gemaakt, stierven aldaar gedurende de laatste 52 weken 1532 menschen aan de pokken; daarvan Waren 325 ingeënt, en 637 niet ingeënt, terwijl van de overige 570 noch het een noch het ander met zekerheid was te bepalen. Daar nu te Londen 3,620,000 ingeente en 190,000 oningeënte personen zijn, volgt daaruit, dat de sterfte der in- geënten slechts 90 op een millioen bedraagt, en die der oningeënten 3500 per millioen. Nog moeten als leden aftreden te St.-Annaland, de heeren A. Geluk Tz., wethouderj en C. Steijn. Sint-Maartensdijk, de heeren M. Groenewege, M. Polderman en A. Noom. Poortvliet, de heeren A. De Rijke, E. C. Van Rijs- sel en J. Van der Bel. Seherpenisse, de heeren M. Kievit Mz., C. de Wilde en A. Hartog Sz. Stavenisse, de heeren Dorst, burg emeester, De Rijke, wethouder, en Steendijk. Tholcn, de heeren N. D. Pache Augustijn, SI. G. van Stapelo en J. C. Benteijn. Oud-Vosmeerde heeren SI. Stootjes lijk. r. Maria en W. H. van Gorsel.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1881 | | pagina 1