1881. N°. 78.
Dinsdag 5 Juli.
ü&te jaargang.
Toegang openbare scholen van
Lager Onderwijs
Patentrecht.
GOES, 4 JULI 1881.
Qfficiëele Mededeelingen.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Staten-Generaal.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
School spaarbank Goes Juni.
Landbouw en Veeteelt.
Buitenlandse!) Overzicht.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, t,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland: A. STEINÈR, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, "huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS ven GÖES
herinneren de ouders en voogden van schoolgaande kinderen
aan de bepaling van art. 2 letter k der wet op het lager
onderwijs, waarbij onder de verplichte leervakken ook dat in
da nuttige handwerken voor meisjes is opgenomen dienten*
gevolge zijn de leerlingen gehouden ook het onderwijs in dit
rak getrouw bij te wonen, en zal een wegblijven van het
onderwijs in de handwerken als in strijd met het vastge
stelde leerplan eene weigering tot het verder hij wonen van
hat onderwijs ook in de overige leervakken tengevolge moeten
hebben, l)e hoofden der scholen zijn verzocht van af heden
in den bovenbedoelden geest met het toelaten der leerlingen
te handelen.
Goes, den 1 Juli 1881.
Burgemeester en "Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter ken
nis van een ieder, wien het aangaat,
dat het primitief kohier no. 1 van het PATENTRECHT
voor deze gemeente, voor het dienstjaar 1881188*2, op heden
ter invordering is gesteld in handen van den ontvanger dier
belastingen binnen deze gemeente, en ieder verplicht is zijnen
aanslag ten gestelden tijde te voldoen.
Goes, den 4 Juli 1881.
De Burgemeester voornoemd,
J. G. Ds WITT HAMER.
Bij kon. besluit is aan den heer G. Van Diesen,
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als lid van
het college van regenten over het huis van arrest te
Middelburg onder dankbetuiging voor de in die be
trekking bewezen diensten, en is benoemd tot lid van
gemeld college mr. J. P. F. Van der Mieden van
Opmeerkantonrechter te Middelburg.
Jhr. P. A. Van Holthe, ontvanger der directe
belastingen en accijnzen te Woerden c. a., is benoemd
tot ontv. der dir. belastingen, invoerrechten en acc.
te Bergen-op-Zoom c. a.
Ons is verzocht hun, die Donderdagavond ge
bruik maken van den extra-trein, welke na afloop
van het concert der grenadiers en jagers, op nadar
te bepalen uur, van Middelburg naar Goes zal rijden,
te verzoeken bij hun heenreis derwaarts een gewoon
refaur-biljet te nemen. Zij kunnen daarmee plaats
nemen in dien treinhet biljet komt dan op afreke
ning van de onkosten voor dien trein. Mocht het dan
later blijken dat er een tekort is geweest, dan zal dit
over allen, die deelgenomën hebben, worden omge
slagen en over het surplus nader worden beschikt.
Men zij hierop bedacht.
Zoo'n extratrein te verkrijgen kost moeite. Dit
heeft ook de heer 11'. A. Van Maeneti van Antwerpen
ondervonden. Niettegenstaande alle aangewende pogin
gen kon hij het van den Staatsspoor niet gedaan krijgen,
dat Zondag zulk een trein van Vlake naar Goes reed
ten behoeve der plezierreizigers.
Hierdoor afgeschrikt is het aahtal van 600, zooals
het primitief bericht luidde, gedaald tot een negentig,
wier verblijf hier zeer kort was. Bijna allen brachten
een bezoek aan de schilderijen-tentoonstelling. Van
een muziekgezelschap was niets te bespeuren. Tot
teleurstelling van velen, die te 12 nren naar het
station waren gegaan, kwamen die bezoekers boven
dien nog eerst met den volgenden trein, te 1.17,
wat bleek niet anders te hebben kunnen zijn.
In het op de algemeene vergadering uitgebracht
verslag over het zesde boekjaar der stoomvaartmaat
schappij Zeeland wordt gelukkig veel gunstigs mee
gedeeld. Er werden o. a. vervoerd van Vlissingen
naar Queenboro 29,868, van Queenboro naar Vlissin
gen 29,558, te zamen 59,426 reizigers, dus meer dan in
1879: 7817. Aan koopmansgoederen werden vervoerd
35,425 tonnen, of 5700 meer dan in 1879.
De exploitatiekosten over 1880 bedroegen 719,768
of 1961 per reis tegen 717,930 of 1972 per
reis in 1879 en 763,116 of 2192 per reis in 1878.
Tegenover nadeelige saldo's in vorige jaren werd
in 1878 een winst behaald van 78,200, in 1879 van
f\59,\\Zen in 1880 van ƒ261,262. Van dit laatste be
drag blijft als zuivere winst 43,425, die zal aangewend
worden als volgt4gedeelte af te schrijven van de
ten laste der rekening «erven van wijlen Z. K. H.
prins Hendrik" overgeschreven nadeelige saldo's der
jaren 1876 tot en met 1879, te zamen 1,606,272,
34,740 en gedeelte afteschrijven op het nadeelig
saldo over het jaar 1875 ad ƒ333,233 ƒ8685.
Door de concessionarissen van den spoorbootdienst
WalzoordenVlake moet de nog ontbrekende 300
voor den tramweg HulstWalzoorden toegezegd zijn.
Hierdoor is nu ook het tot stand komen van dien weg
verzekerd.
Volgens het Vod. is de bewaarder in het huis
van arrest te Middelburg, J. P. L. Bouwmanuit
die betrekking ontslagen.
Het Amsterdamsche dept. der Maats, tot nut v.
't alg. heelt de gouden eeren-medaille der maatschap
pijen uitgereikt aan den heer W. Degenhardt, die
onlangs zijn SOjarig jubilé als onderwijzer vierde.
Woensdag had ten stadhuize te Arasterdam een
bijeenkomst plaats van een honderdtal hoofden der
voornaamste handelshuizen, ten doel hebbende leed
wezen te betuigen over de beslissing door de Tweede
Kamer genomen in zake het kanaal van Amsterdam
naar de Merwede.
Men besloot het niet bij een betuiging van leedwe
zen alleen te laten, maar door een krachtige daad te
toonen dat het verzet van Amsterdam tegen dat ka
naal ernstig gemeend was. Er zou namelijk een som
worden bijeengebracht van drie millioen gulden
aflossing a pari tegen de lage rente van 3 pet. 's jaars
welke som zou dienen om, bij verwerping van het
bewuste wetsontwerp door de Eerste Kamer, als vrij
willige bijdrage van Amsterdam, in de kosten voor
een afdoend kanaal, dat Amsterdam op de kortste
wijze met den Rijn zou verbinden, te worden aangeboden.
Voor dat doel werd Vrijdag een cómmissie van 27
heeren benoemd, bij wie men inschrijvingen voor die
leening kan inzenden op 4, 5 en 6 Juli a. s. Reeds
om vijf uur was er voor 2,700,000 geteekend. De
Kamer van Koophandel heeft een adres aan de Eerste
Kamer vastgesteld, waarin zij haar verzoekt het wetsont
werp tot verbetering der Rijnvaart niet met hare goed
keuring te willen bekraehttgen.
De Nederlandsche Juristenvereeniging zal haar
12e algemeene vergadering te Arnhem houden op 25,
26 en 27 Augustus.
In het laatste nommervan het Nieuws van den
Dag komt een artikel van den heer A. Roland Holst,
te Amsterdam, voor, waarin deze een warm pleidooi
levert ten gunste van den ex-president der Transvaal-
sche republiek, den heer Th. F. Burgers.
Hij komt tot de slotsom, dat Burgers een braaf
en vaderlandslievend man is, dat deze wel is waar
de Europeesche denkbeelden te snel heeft willen in
voeren, met name vooral de organisatie van het on
derwijs, maar dat de president steeds naar zijne innige
overtuiging en met de beste bedoelingen heelt ge
handeld.
Nog moeten als raadsleden aftreden te Wisse-
kerke de heeren C. De Smit Dz., S. De Regt, D. J.
Helderman en J. De Neve.
TWEEDE KAMER
De Commissie uit de Kamer, belast met het
onderzoek der inlichtingen van den Minister van Marine
op twee adressen omtrent het verzoek der klerken
van het marine-etablissement te Amsterdam om ver
hooging van salaris, en omtrent de hun deswege opge
legde straf, heeft verslag uitgebracht. De conclusie
van dat rapport, medegedeeld door den heer Oldenhuis
Gratama, die verzocht had van de zaak het onderwerp
eener interpellatie uit te maken, luidt
to. den Minister dank te zeggen voor de gegeven
inlichtingen (natuurlijk);
2o. als het gevoelen der Kamer te kennen te geven,
dat de wijze, waarop in het medegedeeld extract uit
de verordeningen voor 's Rijks werven het gebruik
van het recht van petitie voor de mindere geëmployeerden
en werklieden wordt gereglementeerd, noch doeltreffend
is, noch overeenkomstig de beginselen omtrent dat
recht in de Grondwet nedergelegddat alzoo gemelde
verordeningen op dit stuk dringend herziening vorderen.
Bedankt voor de toezegging van beroep naar
Bruinisse door ds. P. J. Van Melle, te Nieuw-Beierland.
Ook in de classis Middelburg zijn benoemin
gen en besluiten in orthodoxen geest uitgevallen.
Tevens werden drie voorstellen aangenomen, een om
de synode te verzoeken, een vergadering van afgevaar
digden der classis bijeen te roepen tot het ontwerpen
eener nieuwe organisatie der Ned. Herv. kerk, een
om terug te keeren tot de oude redactie van artt. 38
en 39 regl. op het godsdienstonderwijs en een om
de Waalsche commissie te maken tot een classicaal
bestuur.
Sint-Annaland. Door stembevoegde lidmaten der
Hervormde kerk is met 147 tegen 31 stemmen be
sloten het beroepen van predikanten enz. weder over
te laten aan den Kerken»ad.
Op het twaalftal van predikanten te Renesse c. a.
komen o. a. voor de heeren C. Reijers, te Nieuw-Helvoet
en W. Te Gemptte Hoedekenskerke.
Overeenkomstig het besluit van den Minister van
Binnenlandsche Zaken van 30 Juni jl. zullen de rijks
normaallessen te Goes worden gegeven overeenkomstig
tabel B. Dit besluit is 1 Juli ingegaan.
Als directeur aan die inrichting is benoemd de heer
D. 11. C. Itt'mann, als onderwijzers, behalve de direc
teur de heeren A. R. Brectvclt.1Van Schelven
D. MoojenA. Visser, J. SwartZ. Th. Diehl, en
als onderwijzeres mej. A. Risseeuw. Tabel B. omvat
de vakken aibenevens k en beginselen van op
voeding en onderwijs.
Tengevolge van het opheffen van den cursus zijn
met ingang van 1 Juli eervol ontslagen de heer D.
H. C. Ittman, en verder de heeren D. Moojen, A. S.
Mink en P. C. F. Froweinen aan de rijksnormaal
lessen, tengevolge van de ondergane verandering, als
onderwijzer in de fi-ansche taal de beer G. J. Van der
Poll.
Te Tholen zijn de lessen overeenkomstig tabel B.,
te Zierikzee echter overeenkomstig tabel A. ingericht.
Naar men ons mededeelt zijn met 1 Juli jl. 92
kinderen van de openbare- naar de bijzondere roomsch
katholieke school overgegaanvan de bewaarschool
voor min- en onvermogenden bedraagt het getal 32.
Schore. Tot onderwijzer alhier is benoemd de heer
N. Janse, wonende alhier.
Sint-Annaland. Tot hulponderwijzer aan de Open
bare lagere school alhier is benoemd de heer A. Min-
derhoud, te Middelburg, op eene jaarwedde van ƒ600
en om den Jen Augustus a. s. in functie te treden.
Het onderwijzend personeel komt hierdoor op vijf
personen, te weteneen hoofdonderwijzer met akte
voor Fransch en de wiskunde, drie hulponderwijzers
en een hulponderwijzeres, alle vier zonder hoofd- of
bij-akte.
Uit deze gemeente hebben drie leerlingen zich
aangemeld om deel te nemen aan het vergelijkend
examen tot toelating van kweekelingen aan de Rijks
kweekschool voor onderwijzers te Middelburg.
Dit examen is bepaald op 26 Juli e. k.
Het eindexamen bij het gymnasium te Middel
burg zal worden afgenomen op 11, 12 en 13 Juli.
De eindexamens der polytechnische school te Delft
zijn afgeloopen; geslaagd zijn voor civiel ingenieur de
heer P. J. Van Foorsf Vader-, voor architect de heer
A. Mulock Houwer.
In die maand werd op school C
ingebracht ƒ30,18; teruggevraagd 16,82;
op school D 3,86; «1,91.
Naar wij vernemen, is bij den heer C. Koert
te Wolfaartsdijk een koe aangekocht van gekruist
Durham-ras, voorrekening der landbouwschool te
Wageningen.
Op de markt te Zierikzee moeten Donderdag
vóór 8 dagen 4 stukken en Donderdag jl. 25 stukken
boter door de politie in beslag genomen zijn, als zijnde
beneden het bepaalde gewicht.
Het bestuur voor de te Zierikzee opgerichten
landbouwschool is gekozen. O. a. maakt daarvan deel
nit de heer W. A. Ochtman aldaar.
Van Zaterdag 24 tot Maandag 26 September zal
të Aardenburg eene tentoonstelling gehouden worden
vantuinvruchten, ooft en bloemen. Dit geschiedt van
wege de Maatschappij tot bevordering van ooft- en
tuinbouw in 't kanton Oostburg.
Inzenders moeten zich uiterlijk tot 18 September
aanmelden bij den heer G. .1. Vorsterman Van Oijen,
secretaris der maatschappij, te Aardenburg.
Er zijn verschillende prijzen uitgeloofd, waarnaar de
de mededinging alleen is toegelaten aan inwoners van
't kanton Oostburg en leden der Maatschappij, woon
achtig in Nederland.
Zondag 25 September zal door het muziekgezel
schap Aardenburgsche fanfaren een festival gegeven
worden.
Uit de Vereenigde Staten van Noord-Amerika komt
eene allertreurigste, eene alleronaangenaamste tijding.
President Garfield, 19 November 1831 geboren, 3
November 1880 als president gekozen, van wiens le
vensloop wij toen een en ander meedeelden, en die
6 December 11. de zitting van het congres opende, is
Zaterdag vermoord.
De tijding kwam te lakt in ons bezit om haar al
gemeen bekend te makenwij bepaalden ons daarom
tot het verspreiden van het bericht in de meest be
zochte plaatsen in onze stad.
Nadere bijzonderheden omtrent dit treurig feit zijn
de navolgende. De president zou zijn vrouw te Long-
branch bezoeken, en bevond zich daartoe aan het spoor
wegstation te Washington, toen de moordenaar zijn
geweer lostte. Hoewel zwaar in den rechterarm, de
rechterheup en van achteren bij de nieren gewond,
bleef hij steeds bij zijn kennis. Hij werd naar zijne
woning gebracht, het z. g. Witte Huis, en zond zelf
een telegram aan zijne vrouw met verzoek om over
te komen. Ongelukkig had er bloeduitstorting plaats,
en durfden de geneesheere.n geene poging te doen om
de kogels te verwijderen.
Het gevolg is dan ook geweest, dat hij Zondag is
overleden.
De' dader is een Canadeesche Franschman, Guiteau
genaamd, die gedongen moet hebben naar den post
van consul te Marseille. Uit wraak, dat hem die
niet is geschonken, heeft hij zijne misdaad, welke hij
heeft bekend, bedreven.
Eerst wilde hij zich gek houden, doch dit ging
hem niet goed af.
Hij bekende dat hij een medeplichtige had, die
echter nog niet gearresteerd is.
Het volk te Washington was woedend en met moeite
kon de politie den dader beschermen. Men had zoo
gaarne de Lynchwet op hem toegepast. Overal heerschte
groote agitatie en op de beurs te New-York eene
paniek.
Welke nu verder de drijfveeren van den dader ge
weest zijn weet men niet. Het verho«r zal, hopen
wij, voldoende licht verspreiden over deze daad, die
ons doet denken aan Lincoln's dood.
Garfield heeft slechts kort genot gehad van zijne
waardigheidgeruchten omtrent knoeierijen en belof
ten, vóór zijne verkiezing gepleegd en afgelegd, wer
den op het eerste oogenblik, dat zij werden gedaan,
tegengesproken. Toch zal nu blijken, of tusschen
dié geruchten en den moord eenig verband bestaat.
Thans treedt de vice-president generaal Chester
Arthur in de plaats van den vermoorde.
Natuurlijk worden andere gebeurtenissen door dit
feit eenigszins op den achtergrond gedrongen. Toch
zijn er wel eenige de vermelding waard, al ware het
alleen ter geruststelling van ben, die in ons vorig
nommer bij het lezen van het telegram nit Rome,
dat de ltaliaansche gezant te Parijs zou worden terug
geroepen, aan een casus belli hebben gedacht tusschen
Italië en Frankrijk. De ïizm's-quaestie toch kon
immers uitgebreider proportie» aangenomen hebben.
Gelukkig is dit niet het geval. Integendeel. De zaak is
eenigszins anders en geruststellender. De bewuste
gezant heeft zelf ontslag gevraagd om bijzondere
redenen.
Dat de toestand in Algiers treurig blijft en voor
de Europeanen gevaarlijk, bleek ook uit die telegram
men. Sfax, waartegen de Franscbe troepen optrekken,
is een zeehaven aan de golf van Cabes. Reeds zijn
te Tunis 800 vluchtelingen, meerendeels joden, uit
Sfax aangebracht. De stad is door de inlanders geplun
derd; de woning van den Franschen consul is zelfs niet
verschoond gebleven. Twee Franschen zijn gewond,
behalve de consul, en twee Malthezers gedood. De
inboorlingen hebben den consul en de andere Fran
schen vervolgd tot in zee. De kommandant der plaats,
Ali-Cherif, moet het sein gegeven hebben tot de ge»-
welddadigheden, zoodat het aan tuchtiging wel niet
mag ontbreken.
De onlusten wij zijn toch aan oproerigheden
bezig te Praag onder de studenten vonden aan
leiding in daden van het gepeupel, die de Duitsche
studenten vijandelijk en allerschandelijkst bejegenden.
Dat gepeupel werd daartoe n. b. aangezet door de
Czechische studenten, hunne broeders, die een feest,
dat de Duitschers buiten Praag vierden, kwamen ver
storen en tot handtastelijkheden overgingen. In
de stad is de rust niet meer verstoord.
Zaterdag is de Turksch-Grieksclie conventie van
beide zijden geteekend. Heden zou de overdracht van
het grondgebied een aanvang nemen.
Vorst Von Bismarck is te Kissingen.
De uitzettingen uit Leipzig van socialisten en ver
dachten van socialisme worden voortgezet. Onder hen
behooren de bekende Bebel en Liebknccht, hoofden
der socialisten.
De keizer van China heeft de pokken. Men vreest
voor zijn leven.
Papa en oom van Hoogstdeszelven hebben elkaar
eens met de waaiers afgeranseld. Ook daar dus
gebeuren wel dingen, die men eerder bij mindere
personen zou zoeken.
