1881. N". 68.
Zaterdag 11 Juni.
68ste Jaargang.
J. P. BREDIUS,
Bij dit nummer behoort eeu bijvoegsel.
Waarom wij gaarne den heer
J. P. Bredius herkozen
zouden zien.
I)e Landbouwtentoonstelling.
GOESCHE
De uitgave deter Oonrant geschiedt Hunua-, Woxmdao- en V rmdacaVoot,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, too binnen als bnlten Hoes, Ï.Ti.]
Afzonderlijke nommert i et. eaet bijblad 10 et
COURANT.
De prijs van gewone advertentiën is van 1—5 regels 50 ct., elke regel meer 10 cle.
Bij directe opgaat' van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen woiden van 1—8 regels a 1.— berekend.»
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Agent voor het buitenlandA. STEINER, te Hamburg.
In om land vervoege men ïioh voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAB, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Wij herinneren ons nog met zekeren weemoed
de dagen, toen zuiverheid van beginselenhandha
ving van elks standpunt het mogelijk maakten
dat wij een gezonden toestand verkregeneen
toestand die tot gevolg had, dat de heer Bredius
tot afgevaardigde ter Tweede Kamer werd gekozen.
Er was toen warms belangstelling voor die ver
kiezing; er heerschte opgewondenheid in de ge
lederen der anti-clericalen in or.s district over de
behaalde overwinning.
Er was dan ook reden voor, want eerlijke hand -
having van eigen rechten was de grondslag ge
weest, waarop elke partij gestreden had.
De and-revolutionairen stonden op zuiver ter
rein, al is er na dien tijd veel voorgevallen om
Hun toeninaligen candidaat niet meer met zooveel
welgevallen te beschouwen als destijdsook de
katholieken streden voor hetgeen zij waarheid
achtten.
Dit is than) geheel andere. De toestand is weder
onzuiver gewordenzelfs de moed om te doen,
«M in 1879 eettigen durfden verrichten, n.l. slechts
onder elkaar een katholiek candidaat aanwijzen,
ontbreekt thans.
Mgn vereenigt zich met alle macht op éen tegen-
candidaat. Wij wezen er reeds in een vorig num
mer op, hoe spoedig het sprankje van katholieke
zelfstandigheid, dat weder scheen op te gloren,
werd gedoofd.
Wat haat moet er dan toch bestaan bij de
tegenpartijen tegen de vrijzinnigen in het algemeen
en in ons district in het bijzonder, dat, tegenover
hen, die vrijheid en zelfstandigheid op prijs stellen,
aan den anderen kant vrijheid en zelfstandigheid
worden prijs gegeven
Die haat voert uiteenloopende bestanddeelen tot
elkander om ze broederlijk een te doen zijn in
het najagen van een doel.
Men wil zich, naar het schijnt, wreken over
hetgeen eertijds is gebeurd en, wat het ook koste,
den man wereu, die ons tot nutoe vertegenwoor
digde.
Om dat doel te bereiken politieke oneerlijkheid
en onzuiverheid in het kamp onzer tegenpartij.
De anti-revolutionairen, een candidaat nemende,
vroeger door «de Standaardverworpen, en ten
opzichte van wien alle voorzorgsmaatregelen worden
genomen, zoodanig, dat men geteekende stukkeu
lieeft geëiseht; de katholieken, met uitzondering
van hen, die zicli rekenschap geven van hunne
stem en eigener waardigheid bewust zijn, zich aan
die candidatuur aansluitende en de anti-revolutio
nairen zich dien steun latende welgevallen.
En aan het hoofd van hen, die den heer Pompe
van anti-revolutionaire zijde aanbevelen, staan de
namen van de heeren Quist, M. De Jonge en
J. üonner, steunpilaren van de Christelijk gere
formeerds gemeente, die alzoo een candidaat uit
eigen boezem helpen weren. Want van de zijde
der Christelijk gereformeerden wordt aanbevolen
proffessor A. Brummelkarap, een man, geëerd om
zijne kennis en om de eerlijkheid zijner beginselen,
voorstander van algeheele vrijheid der kerk, een
banierdrager der Chrietelijk afgescheidenen. Deze
wordt dus door eigen geloofegenooten verloochend,
om plaats te maken voor een die door de voor
gangers derzelfde partij «min geichikt gekeurd
wordt ah te contervatief en die bovendien slechts
in hoofdzaak het reeds vage program aanvaardde
Het zijn geene woorden van onszelven, die wij
hier aanhalen, maar wel van het hoofdbestuur van
den Christ hist, kiezersbond „Marnits".
Hadden wij gelijk of niet, toen wij schreven over
onzuiverheid van den tegenwoordigen toestand
Over dat punt behoeven wij echter niet uittewei-
den; reeds vroeger deden wij voldoende uitkomen hoe
gespannen de verhouding is, Eu hoe wordt nu
gestreden
De tegenpartij verwijt de liberale partij vele
onbillijkhedenzij doet dit echter long niet op
eerlijke wijze.
Circulaires en strooibiljetten, die den kiezers
worden toegezonden, rieken te veel naar kwakzal
verij, om niet dadelijk aan den waarachtige» ernst
te twijfelen van hen, die ze de wereld inzonden.
Als men zwetst over dwang op het gebied van
vaccinatie en schutterij, dan speculeert men op de
bekrompenheid van sommigen en prediktme» tevens
verzet tegen de gestelde macht. Als men spreekt
over de slechte kieswet, dan doet men met opzet
als de blinde, die niet ziet wat er gebeurt.
Men verheeltdat ook de liberale partij aan
dringt op verbetering in dezen.
Dit weet men even goed als wijmaar
den kiezers wordt het voorgesteld alsof' alleen de
anti-revolutionairen verbetering der kieswet willen.
Men jaagt slechts het doel na om den heer
Bredius te doen vallen, dat is alles.
Men wil het Goesclie district geheel en al onder
zijn bereik hebben; men wil niet alleen neutra
liseeren, men wil de overhand hebben; men wil
het district Goes in de macht der anti-revolu
tionairen brengen.
Daartegen zorge zooveel mogelijk de liberale partij!
Ook deze jaagt natuurlijk haar doel na, omdat
zij overtuigd is van de juistheid harer bij de kiezers
genoegzaam bekende beginselen, die o. m. ook
uitbreiding van het kiesrecht, eene vrije kerk
in een vrijen staat beoogen, maar daarenboven
ernstigen strijd tegen geestelijke overheersching
ten doel hebben.
Voor deze beginselen strijdende heeft de liberale
partij den heer Bredius gekozen. Zij tracht na
tuurlijk dien heer herkozen te zien, omdat het
eerstens haar plicht is voor hare beginselen te
strijden en ten tweede, omdat de heer Bredius
zijn mandaat met alle getrouwheid heeft vervuld.
Hij heeft in zijne parlementaire loopbaan ge
toond wezenlijk geen der minsten te zijn.
In menige commissie was hij rapporteurop
menig gebied deed hij zich kennen als iemand
van veelzijdige ontwikkeling, van practische ken
nis. In veler oogen was zijn debuut niet geluk
kig. Wij hebben indertijd ons gevoelen daarover
gezegd, dat niet geheel daarmee instemde
maar wij vragen aan al onze aanhangers of zij
iets kunnen aanwijzen, waarin de heer Bredius
tekort kwam in zijne plichten als liberaal afge
vaardigde en tevens of zijne volgende parle
mentaire loopbaan niet ruimschoots getoond
heeft, dat hij zijne beginselen is getrouw ge
bleven. In ieder geval heeft de heer Bredius
niets gedaan om te wettigen, dat men zich op
dit oogenblik niet met hem zou vereenigen onder
dezelfde banierstrijd tegen beginselloosheid, strijd
tegen ten verbond, zooals nu door de anti-libe
ralen is gesloten.
Daartegenover worde eerlijkheid en goede trouw
gesteld. Wij vragen geen steun aan onze tegen-
derswij vragen slechts den eendraclitigen steun
van hen, die het recht erkennen van zelfstandig
te mogen denken, en die het afkeurenswaardig
achten, dat, om tot een doel te geraken, alle
middelen heilig en eerlijk zouden zijn.
De heer Bredius is in zijn ideeën onafhanke
lijk hij teekent geen program, hoe »vaag" ook,
zelfs niet «in hoofdzaak".
De heer Pompe Fan Meerdere oort, eenmaal
louter conservatief, ontziet zich niet zich te laten
dragen door partijen, wier plannen hij toch zeker
niet met hart en ziel kan uitvoeren.
De heer Bredius is volbloed wat hij van den
beginne af aan is geweestzuiver liberaal. Zou
men dan nu een man, dien men kent, een man
uit éen stuk, die reeds eenige jaren zitting heeft,
vervangen willen zien door een man omtrent
wiens beginselen alom onzekerheid bestaat Wij
hopen, dat die treurige eer niet aan ons kies
district zal beschoren zijn
Men vergete daarbij niet, dat de lieer Bredius
j is een praktisch man, dat hij van handelsaange-
voor ons district zoo gewichtig, kent hij bij eigen
ervaring. Laat men de eischen van ons eigen
bestaan niet uit liet oog verliezen onder den ge
weldigen druk, dien men in andere opzichten op
ons uitoefent.
Wij dringen om die reden erop aan den heer
aftredend lid,
te herkiezen, maar dringen bovendien sterk aan
op eene talrijke opkomst van allen, die hem
vroeger hun stein schonken.
Lauwheid en onverschilligheid kunnen vooral
bij deze gelegenheid groot nadeel doen.
GOES, 11 Juni 1881.
Die tentoonstelling met de daaraan verhouden
feesten behoort weer tot het verleden
En ons dankt, men kan getuigen, dat Goes
zich in dezen van zijne taak uitstekend heeft ge
kweten.
Alles hier te vermelden, wat in die dagen is
geschied, is ons onmogelijk, zouden wij niet weken
nog gebakt moeten gaan onder een overvloed
-van stof
Alles wat gesproken is te verhalen zou eeu
boekdeel vullen.
Wij willen dus slechts een kort overzicht van
het geheel als herinnering aan het verledene geven.
De Woensdagavond gaf een zeer scboone reünie
in de sociëteit Van ongenuchten vrij". Natuurlijk
trok dadelijk de aandacht der bezoekers die aller
keurigste versiering aan het hoofd der zaal, eene
versiering, die den ontwerper, den heer J. H Han-
nink, meer eer aandeed dan wij hem lof kunnen
toebrengen. De waardige hulde, gebracht aan de
nagedachtenis van mannen als J. G. J. Van den
Bosch, C. Vis, W. P Vis en Edw. Rooze, mocht
een schoone gedachte heeten.
Ook andere namen waren vermeld, zooals van
Jongkindl Coningh, Barral, Tbaer, Kuhn, Ahlborn,
Swartz, Petersen, Michelsen, Pasma, V. Beyma,
Walma, Liebig, Legouttenx.
De keurige tropee in het midden der versiering,
de prachtige bloemen en planten maakten een
overschoon geheel. Ook aan den heer E. Van den
Bosch komt een woord van lof toe voor zijne be
moeiingen in deze.
Het concert had in de zaal plaats, wat het sa
menzijn tengevolge der menigte menschen, die er
waren, somtjjds wat minder aangenaam deed zijn.
De heer Z. D. Van der Bilt La Motthe heette
nog aan het einde van het concert de gasten wel
kom en schonk aan de Deensche dame, mej. S.
Muller, die de zuivelwerkzaamheden verrichtte, een
keurige herinnerings-medaille.
Een geanimeerd bal besloot dien dag.
Hoewel niet zoo zeer tot de Landbouw fees ten
beboerende moeten wij toch melding maken van
eene verrassing der sociëteit n Van ongenuchten
vrijdien avond bereid. Eenige dames hadden
een vaandel vervaardigd en boden dit toen aan.
Mej. J. J. Fransen Van de Putte voerde uit al
ler naam het woord en werd door den heer Van
Swinderen, voorzitter, beantwoord. Luide toejui
chingen vielen beiden ten deel.
Donderdag, de eigenlijke veetentoonstelling
bood het terrein niettegenstaande het min gun
stige weer een keurig geheel aan.
De inzendingen overtroffen veler verwachtingen.
Er was keur van prachtige paarden, runderen,
de namen der eigenaars van het bekroonde vee
vindt men op eene andere plaats in ons blad, in eene
verbeterde en vermeerderde opgaaf dan die Don
derdag werd verzonden, waarbij de Wilhelmi-
napolder zijn bekende reputatie handhaafde. Het
was eene schoone verzameling, en echte kenners
konden niet anders dan den lof verkonden van den
Bevelandschen veestapel.
Alles trok dan ook ruimschoots de aandacht
van het overtalrjjke pnbliek.
Donderdag en Vrjjdag samen schat men de be
zoekers, behalve de leden der Maatschappij en
hunne vrouwen, op ruim 3000 In jaren heeft
- -- - men dan ook zulk een talrjjk bezoek in onze ge-
I legenheden en wat daarmee 111 betrekking staat I me<!iifc0 niet gehad als op die beide dagen. Per
1 volkomen op de hoogte is; ook de oestercultuur, j gpoor kwamen dageljjks een lOOOlal personen aan.
Ea toch, voegen wij er met voldoening bjj, is alles
in de beste orde afgeloopen, dank zij de goede
maatregelen, door de politie genomen.
De bezoekers wijdden met belangstelling hunne
aandacht aan de viervoeters, de verzameling werk
tuigen van de firma Massee Zn., aan de col
lectie kippen van de heeren E. Van den Bosch
en Alberts uit Middelburg; maar ook de boterbe-
reiding volgens het systeem Swartz in de wandel-
kerk heeft, tot ons genoegen, steeds de aandacht
in hooge mate opgewekt. De zitplaatsen waren
steeds bezet eu mej. Müller en de heer Wouter
Sluis zullen zeker daardoor reeds voldoende beloond
wezen.
Des middags had het gewone diner plaats, ge
leverd door de heeren Gebr. Van Poppel, te Ber-
gen-op-Zoom. Wij gaan niet mee met hen die
beweren, dat alles slecht was, maar wel is het een
feit dat de bediening veel te wenschen overliet.
Natuurlijk ontbraken de ge.vone officiëele en niet
officiëele toosten niet. Er is gedronken op den
Koning, op het Provinciaal bestuur, op de Maat
schappij van landbouw en zijne bestuursleden, op
de heeren Jongkindt Coningh en Wouter Sluis, op
Mej. Müller, op Goes en hare ingezetenen, op den
heer Bredius, afgevaardigde, die mede aanwezig
was, en hij zijne dankbetuiging een dronk instelde
op den bloei van den landbouw; er is verder ga-
dronken op den voorzitter mr. C. J. Pické, op het
welslagen der zuivelbereiding, op de decorateurs
enz. Er heerschte eene opgewekte stemming.
In de groote zaal der sociëteit V. O V. had een
concert plaats, terwijl de tuin zeer net was geïllu
mineerd. Jammer vonden wij het voor het schoone
programma en de wjjze, waarop het werd uitgevoerd
door het muziekkorps van het 3e regiment infan
terie uit Bergen-op-Zoom, onder directie van den
heer N. A. Bouwman, dat het groot aantal hoor
ders het luisteren bemoeieljjkte en stilte onmo
gelijk maakte.
Aan het genoemde korps mag zeker wel een har
telijk woord van lof toegebracht worden voor do
taak, die bet zoo uitstekend heeft volbracht.
De Vrijdag was de dag der burgerjj. Het weer,
de vorige dagen reeds niet hijzonder gunstig, toonde
zich 's morgens erg boos Rogenvlaag op regenvlaag
deed vreezen voor eene ganscbe mislukking van het
feest. De reveille, des morgens te 8 uren, moest
grootendeels onder de Beurs worden uitgevoerd.
De trein, die te 9 uren de vreemde muziekge
zelschappen aanvoerde, kwam ruim een half uur
te laat.
De stationsweg was bezaaid met menschen.
Toen de trein stilhield werd het Belgische- en
het Nederlandsche volkslied gespeeld, wat later
door een Belgisch korps met het Wien Neerlandsch
bloed werd beantwoord. Bij half tien kwamen kier
aan Conslantia van Borgerhout, Eendracht maakt
macht van Kruiningen, Eend)acht van Stabic-ck,
Oranje van Wouw en St. Ceciiia van Hontenisse.
Te 12 uren kwam Apollo van Ter Neuzen nog
hier. Arti et Amicitiae van Oirschot was door een
sterfgeval in de zeer naaste familie van den direc
teur, Accelerando door eene andere reden buiten
zijn schuld, verhinderd te komen, terwijl de Cercle
Grétry van Willebroeck zonder eenig bericht af
wezig is gebleven.
In optocht, begeleid door eene eerewacht onder
commando van den heer L. M. Van Campen, trok
men naar de Schouwburgzaal, waar de receptie
plaats had, in tegenwoordigheid van het Üagelijksok
bestuur en vele belangstellenden.
De voorzitter van n Volksvermakenheette allen
welkom; gaf de verzekering dat, wat ook mocht
veranderd wezen in de jaren dat de vroegere be
kenden Goes niet bezochten, de gastvrijheid en har
telijkheid steeds dezelfde waren gebleven. Hij wees
op de ruime bijdrage der burgerij, dankte het
Dagelijksch bestuur voor zjjne medewerking, her
dacht de samenwerking en harmonie van zoovelen
om dit Festival te doen slagen en uitte den wensch
dat die dag, een dubbele feestdag, omdat ook nog
andere gasten te Goes waren, voor wie de burgerij
dien laatsten dag genoegelijk wilde doen zijn, een
dag van blijde herinnering mocht worden, en vooral
dat er winstmocht worden behaald ter bevordering van
alles wat goed is en wel luidt. De burgemeester van
Goes heette de vreemdelingen ook welkom en ver
zekerde hen van eene sympathieke ontvangst. Bjj
het vele, dat nog de volken scheidt, is het een voor
recht een punt van schoone harmonie te vinden
op het gebied der muziek.
Daarna gingen de gezelschappen, die aan het
concours moesten deelnemen, in optocht naar »d»
