1881 N°. 84.
Zaterdag 19 Maart.
()8S"' Jaargang.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel,
Wie zich tegen I April op de Goesche
Courant abonneert, ontvangt de in deze
maand nog verschijnende nommers kosteloos.
Het feit van den dag.
KOHIER
van den Hoofdelijken Omslag.
Belasting op de Honden.
OFFICIËLE MEDEDEELI\GE\.
GOES, 18 Maart 1881.
Mededeclingen op verschillend gebied.
fiOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond*
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, aoo binnen als balten Goes, I.75.
Afzonderlijke nommers 5 ot. met bijblad 10 et
COURANT.
De prijs van gewone advertentiën is van 1—5 regels 50 et-, elke regel meer 10 els.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen woiden van 18 regels a 1.berekend..
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 e
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Agent voor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
In ons land veryoege men aich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
dat Donderdag in Goes verspreid en tevens naar
onze geabonneerden te Ovezand en Driewegen
gezonden werd.
„Het heeft den Almachtige in zijne onnaspeur
lijke raadsbesluiten behaagd Rusland te bezoeken
met een zwaren slag en deszelfs weldoener
keizer Alexander ld, tot zich te roepen in eene
andere wereld. Hij viel door de handen van
godslasterrijke moordenaarsdie reeds herhaal
delijk naar zijn dierbaar leven hadden gestaan.
En naar dat dierbaar leven stonden zij, omdat
zij in hem den beschermer en den waarbotg
zagen voor Rusland's grootheid en voor de ivelvaart
van het Russische volk. Buigen wij ons voor den
ondoorgrondelijken wil der Goddelijke voorzie
nigheid en zenden wij onze gebeden op tot den
Almachtige voor de rust van de reine ziel onzes
overleden vaders."
Met deze woorden o. a. aanvaardde Alexan
der III de moeielijke taak van keizer aller Russen.
„Daar is weer een kerkvervolger door Gods
hand getroffen
De beul van Polen leeft niet meer.
Op vreeselijke wijze kwam de man die de
Kerk als een Nero vervolgde, bisschoppen, pries
ters en leeken bij honderdduizenden geslacht en
naar Siberië gebannen, en jaren lang door zijn
overspelig leven een afschuwelijk voorbeeld aan
zijn volk gegeven heeft, aan zijn eind.»
Zoo klinkt een stem uit het ultramontaansche
kamp; zoo schrijft het blad De Maasbode, zoo
•preekt, zoo denkt zeker de ergste vijand van
den zoo noodlottig omgekomen keizer.
Er zijn van die oogenblikken in 's menschen
leven, maar ook vooral op het gebied der we
reldgeschiedenis die dwingen tot stilstaan en
nadenken.
Zoo'n oogenblik was het, toen Alexander
II eindelijk den strijd tegen het nihilisme moest
boeten met zijn leven.
Hij viel door overmoedof wat was het
anders
Gewaarschuwd, dorst hij toch zijn belagers
trotseeren.
Had het mislukken van vroegere aanslagen
hem overmoedig gemaakt, of was het de over
tuiging van gezalfde des Beeren te wezen, die
hem niet afschrikte van zich vrij en zonder
huivering te bewegen, toen reeds da eerste bom
was gesprongen
Wij kunnen het niet beslissen.
Men moge de grootste republikein, de heftigste
anti-monarchist wezen, wij gelooven toch dat bij
ieder, onder de nihilisten zelfs, zich een oogenblik
van ademloozen schrik voordeed, toen het pleit
was beslecht en de keizer was gedood.
De nihilisten schrikten wellicht over hun
eigen werk, al duurde die schrik, volgens de
kort daarop afgelegde verklaringen hunnerzijds,
niet lang.
Wij gaven twee oordeelvellingen, wij riepen
twee stemmen op om hun oordeel te zeggen
over het feit van den dag enwat
hemelsbreed verschil 1
Wat breede rij van beschouwingen en gedach-
ten ligt daar tuesehen 1
Aan de eene zijde Alexander als een be
schermeling van een God, over wiens ondoorgron
delijken wil in dezen men liefst niet verder wil na
denken, aan den anderen kant God beschouwd
als de wreker over denzelfden man, en dit nog
wel wijl Alexander een anderen godsdienst niet
welwillend gezind was.
Tot welke grove uitersten wordt het begrip van
een God hier geëxploiteerd I Men ziet hetde on
liefderijkste opvatting bij hen, wier gedachten
door godsdiensthaat zijn beneveld, komt bij het
ultramontaansche blad duidelijk uit.
Toch kozeu wij die beide uitersten om des
te beter te doen uitkomen, hoe moeielijk een
onbevooroordeelde en juiste uitspraak zal wezen
over den mau, wiens tragisch etude een der ge
wichtigste gebeurtenissen van bet jaar 1881 kan
genoemd worden, en wiens leven tot zooveel
verschillend oordeelen aanleiding geven kan. Den
persoon in zijn particulier leven kunnen wij
laten rusten. Men weet, dat men in vorsten-
kringen ook al niet gaan moet om strenge
begrippen van zedelijkheid ten opzichte van het
huwelijk te vinden. Toch veroordeele men de
personen hier niet te hard, wijl de étiquette bij
dergelijke aangelegenheden het hoogste woord
voert, en sympathieën geheel zijn buiten gesloten.
Daarbij is genoeg bekend, dat de keizerin
bijzonder weinig takt en verscheidene oneigenaar
digheden bezat, die het leven van haar gemaal
minder veraangenaamden.
Edoch, wij hebben slechts het oog op den
vorst en zijn land.
Rusland is een land bij uitnemendheid om
samenzweringen het weligst te doen tieren.
De keizer is alleenheerscher, en weinig bekend
als zulk een vorst kan zijn met de behoeften van
zijn volk, hangt hij af van de opvattingen van hen,
wie het gelukt is zijn vertrouwen te winnen, en
die meestal uit aristocraten bestaan, die evenmin
het volk kennen of willen kennen.
Keizer Alexander was iemand van een goed
aardig maar zwak karakter, en daardoor juist
werd hij heeu en weer geslingerd en kon hij
niet in éen richting voortgaan.
Zijn voorganger, keizer Nicolaas, wist beter te
handelen; hij speelde den tiran.
„Hij gebood zoo lezen wij in de levens
schets van Loris Melikoff, door den heer Balsem
in zijne serie Mannen van beteekenis gegeven,
dat geheel Rusland zwijgen zou en Rusland
zweeg ook op zijn bevel. In zijn onmetelijk rijk
heerschte dertig jaar lang een stilte als van het
graf. Eeuwige stilte in de bedorven, karakter-
looze, onzedelijke aristocratie, die den troon om
ringde, die haar slaafschen rug kromde, en met
gehuichelden eerbied sidderde als de Russische
Jupiter de wenkbrauwen fronstestilte in de
veile, gewetenlooze ambtenaarswereld, die als
een zwerm roofvogels zich op het ongelukkige
volk wierp; „„eeuwige stilte"", zooals Nekras-
soff, de dichter der smarten en ondeugden van
het nieuwere Rusland zingt, „„eeuwige stilte in
de diepten, over de velden, waarop, over den
ploeg gebogen, de boer zwoegt van het morgen
rood tot het vallen vau den nachteeuwige
stilte in die donkere, treurige vervallen dorpen,
waar de zwartberookte hutten meer op hokken
dan op measchelijke woningen gelijken; eeuwige
stilte in de ziel van dat groote, heldhaftige volk,
dat met het werk zijner handen, met zijn harte-
bloed Rusland heeft gemaakt tot wat het thans
is, en tot belooning slechts ellende, onwetend
heid, onrecht van allerlei aard heeft verworven;
eeuwige stilte in het hart van dat gansche volk,
dat voor zijne Czareu geknield ligt, voor de
eenige werkelijke oorzaak van al zijne ellende.""
En de dichter heeft gelijk. Juist het des
potisme, de onbeperkte tnacht der Czaren maakt
den toestand onhoudbaar.
De keizers zeiven kunnen persoonlijk met
de beste bedoelingen bezield zijn; maar het is on
mogelijk, dat éen man de macht bezit tot ver
beteren zijn eigen verantwoordelijkheid is te
groot en een beletsel om te doen, wat gedaan
moet worden.
Begint hij hier te verbeteren, dan wordt hij
elders beschuldigd vau onbillijkheid; waar hij
mistast, stapelen de verwijten zich alleen op zijn
hoofd; waar de ambtenaren tyrannie plegen, wordt
hij daarvan beschuldigd hij toch alleen is
verantwoordelijk, en zij handelen in zijn naam.
Dit heeft ten volle het leven van Alexander 11
bewezen. Hij is met de beste bedoelingen begon
nen. „Bijna onmiddellijk ua den dood van keizer
Nicolaas veranderde het geheele stelsel van re
geering. Door een koenen greep in de Russi
sche maatschappij werd het lijfeigenschap opge
heven de pers kreeg eene vrijheid, waarvan in
Rusland geen voorbeeld bekend washet onder
wijs, de rechtspleging, het leger, de administratie,
in éen woord, iedere tak van bestuur werd her
zien en hervormd, en een nieuw leven scheen
uit de puinhoopen der oude dwingelandij te ver
rijzen Uit de duisterste tirannie scheen Rusland
met éen sprong de volmaaktste vrijheid te ver
werven, geleid door een verlicht en welwillend
keizer."
Maar om als hervormer op te treden, daartoe
behooren bijna bovenmenschelijke kracht en vol
harding.
De adel, gebelgd over die hervormingen, stak
het hoofd opde ambtenaren, vreezende voor
tegenwerking in hun knoeierijen, beletten alles
wat slechts naar hervorming geleek. En de
Russen over het geheel, de studeerende jon
gelingschap in het bijzonder, in wiens belang
de deuren der universiteiten wijder werden ge
opend dan ooit te voren, waren als een pas
herstellende zieke, die zoovele voedingsmiddelen
niet kan gebruiken, wijl zijn maag nog te zwak
is om ze te verteren.
Keizer Alexander begon zelf te huiveren voor
zijn eigen liberaliteit, en er waren er genoeg,
die het hem telkens voor oogen hielden, dat hij
te ver ging en hem vrees aanjoegen met samen
zweringen, die de oud-Russische partij smeedde
of verondersteld werd te smeden.
En toen den 16 April 1866 een jong dweper
Kasakosoff het eerste schot op hem loste, was
het zeker geen wonder dat eene zenuwachtige
gejaagdheid zich van hem meester maakte, die
bij elke hernieuwden aanslag hij stond er
aan vijf bloot toenam, en dat hij, hoe langer
zoo meer moedeloos, de hervormingen staakte
Nog eens: wie oordeelen wil over Keizer
Alexander's daden, over zijn schuld of over zijn
goedheid, over het slechte of het goede van zijoe
rege'riug, hij boude vooral rekening met de
kracht, die wordt vereischt om in een chaos, als
in Rusland bestaat, verbetering te brengen.
Waar te beginnen? is daarbij de eerste vraag;
wat is het einde is de grootste quaestie, die
een hervormer niet uit het oog mag verliezen.
De keizer is gevallen als slachtoffer van zijn
eigen stelsel, dat veroordee'd is, maar daarom
in hem moest gevonnisd worden.
En weer, zij 't dan ook niet zoo luid als bij
het optreden van den gevallene, klinken Hosan
na's ter eere van den, zoo men zegt, hervormings -
gezinden Alexander lil.
Hoe lang zal het duren vóór het „vermoord
hem» zal weerklinken?
Benijdenswaardig is zijne positie niet.
Tyrannie wordt niet meer geduld en zooals
Nicolaas eenmaal regeerde is het thans onmo
gelijk.
Alexander II heeft den weg daartoe afge-
snedeh door zijn land een spoorwegnet te schen
ken waardoor de begrippen van vrijheid en
beschaving als het ware binnenstroomen.
De nieuwe Czaar zoeke daarom den weg naar
geleidelijken vooruitgang.
Hij luistere naar de vrijmoedige stem van de
provinciale staten van Tchernigof, die zijn vader
ernstig onder het oog brachten dat eene vreed
zame ontwikkeling der sociale instellingen de
eenige waarborg is voor den vooruitgang en
dat de sociale organisatie in Rusland een ziek
tekiem bevat, die niet door tijdelijke hulpmid
delen maar slechts door eene grondige behan
delingswijze moet worden overwonnen.
De nieuwe Czaar doe afstand van zijn alleen
heerschappij, en sla het oog naar het Engelsche
staatsbestuur, niet als model, maar als voorbeeld
hoe, bij de heftigste woelingen in Ierland en
van de zijde der Fenians, het leven der koningin
geen oogenblik gevaar heeft gelaopen.
Men kent daar slechts de regeering, niet de
personen en allerminst de persoon, die aan het
hoofd staat, maar die zelve geen eigendunkelijke
daad verrichten mag.
Hij leere zijn volk meer en meer zelf deel
te nemen aan de algemeene zaak en daarbij
macht uitteoefenen, maar beperkejtevens die van
zich zei ven door eene constitutie.
Toen Nicolaas in 1825 den troon besteeg,
riepen eenige afdeelingen der keizerlijke garde.-
Leve de Konslitoutia, en de soldaten meenden
dat daarbij van eene vrouw sprake was.
Ook nu nog zullen lang niet alle Russen recht
begrijpen wat een constitutioneele regeerings-
vorm beteekent, maar de tijden zijn toch wel
zooveel gewijzigd, dat men hieromtrent betere
ideeën dan destijds zal koesteren.
Om daartoe te geraken is echter „noodig de
zienersblik van een staatsman, die eene nationale
gestalte weet te geven aan hetgeen onbestemd
in den boezem van het volk woelt en werkt".
Welken invloed het feit van den dag op de
buitenlandsche politiek zal uitoefenen is, meenen
wij, op dit oogenblik gemakkelijk na te gaan.
Ons dunkt, de groote moeielijkheden, waarmee
Rusland iuwendig te kampen heeft, zulten wel elke
verandering in de politiek onmogelijk maken.
En laat de nieuwe monarch op dit oogenblik
persoonlijk vriendelijker tege» Frankrijk dan
tegen Duitschland zijn, avontuurlijke of ge
waagde staatkunde komt Rusland thans aller
minst te stade.
Het heeft te veel belang bij den uitwendigen
vrede om dien moedwillig te verstoren alleen
uit persoonlijke sympathieën.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat het KOHIER VAN
DEN HOOFDELIJKEN OMSLAG dezer eemeente
voor het dienstjaar 1881 door den Raad in zijne ver
gadering van gisteren is vastgesteld, en dat bet kohier
andermaal ter inzage van belanghebbenden zal liggen
ter secretarie van Vrijdag den 18 toten met Zaterdag
den 26 Maart a. s., op de werkdagen, kunnende gedu
rende dien tijd bij Gedeputeerde Staten der provincie
reclames worden ingeleverd.
Goes, den 18 Maart 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
3. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BUBGEMEESTEK en WETHOUDERS vin GOES
brenger, ter openbare kennis, dat het volj aars-kohier
der belasting op de honden over 1881 door den ge
meenteraad in zijne vergadering van gisteren is vast
gesteld en andermaal gedurende acht dagen, van Vrij
dag den 18 tot en met Zaterdag den 26 Maart a. s., op
de werkdagen ter Secretarie ter visie zal liggen, kun
nende belanghebbenden tegen hunnen aanslag bij Ge
deputeerde Staten in beroep komen met een bezwaar
schrift, op ongezegeld papier geschreven.
Goes, den 18 Maart 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
j. g. de witt hamer.
De Secretaris,
hartman.
De paardenarts 2e kl. Dhont, van het 3e reg.
huzaren te Bergen-op-Zoom, is overgeplaatst bij het
3e reg. veld-art.
Oost-Indie. De opzichter 2e klasse bij den waterstaat
en burgerlijke werken A. Legerstee is overgeplaatst
naar Magettan (M&dioen).
Wq vernemen, dal binnen eenigen tijd in onze
gemeente de heer B. II. Heldt, president van de
Algemeene <ce*kl'udenvereeniging en redacteur van de
Werkmansbode, eene lering zal houd d. Een zeer matige
entree 5 cent per persoon zal ook den werk
lieden gelegenheid geven het bszadigd v.o.rl vaneen
man uit hun stand te hooren.
Te Middelburg hnbbeu eenige ingezetenen van
Velschillende richting zich «ereenigd om te trachten
