1881 N°. 25.
Zaterdag 26 Februari.
68ste Jaargang.
Lijst van niel-schoolgaaiide kinderen.
OFFICIEELE MEDEDEELl\GEN.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Het Socialisme, vorm dei1 toekom
stige maatschappij.
fiOESCHE
üe uitgave dezer Courant geschiedt Maariiag-, WoEnsdao- en VRIJDIGAVONDI
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.76.
Afzonderlijke Dommer» ct. mot bijblad 10 et
COURANT.
De prijs van gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 els.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adverteutie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte hnwelijks- en doodberichten en de daarop betrekkin»- hebbende
dankbetuigingen woiden ran 18 regels a 1.berekend..
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, SO c
Aanvragen om en vermelding van lieidegaven 5 cents per regel.
Agent yoor het buitenland: A. STEINER, te Hamburg.
Iu ons land vervoege men zich voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGII VAN DITMAfi en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de lijst der kinderen
boven de zes en beneden de twaalf jaren, die zich op
1 Januari van het loopende jaar in de gemeente be
vonden, en niet voorkomen op de staten der kinderen
die de openbare en bijzondere scholen van lager on
derwijs bezoeken, door hen is opgemaakt en ter secretarie
voor een ieder ter lezing zal liggen gedurende de
maand Maart op eiken werkdag van des voormiddags
9 tot des namiddags 3 uren.
Goes, den 22 Februari 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
fc HARTMAN.
■B—-1IJf
Bij koninklijk besluit is verplaatst de controleur
der directe belastingen» invoorrechten en accijnzen
Ai V. J. Schindler van Roosendaal naar Leiden, en is
benoemd tot adj -contr. derzelfde middelen te Maastricht
R. Van der Feen, adj.commies bij het departement van
iinanciën.
Voor de betrekking van surnumerair bij het vak
der posterijen, waartoe ter deelneming aan het in de
maand April a. 6. te houden vergelijkend onderzoek
oandidaten werden opgeroepen, waren aanvankelijk
twaalf plaatsen ter vervulling opengesteld. Met het oog
op de nader gebleken behoeften van den dienst wordt het
getal der te verullen plaatsen op achttien bepaald.
GOES, 25 Februari 1881.
In ous Dommer van 11. Maandag gaf het be
stuur der Ambachtsschool te Goes kennis dat Za
terdag (morgeu dus) van 2 tot 5 uren in het lokaal
gelegenheid zal bestaan tot bezichtigen van twee door
de leerlingen afgewerkte stukken, zynde een tchrijftafel
en een geldkatt.
'f Wij herinneren hieraan, nog eens. Menigeen zou het
licht vergeten en waarlikeen blijk van belangstel
ling ia altijd zoo welgevallig vooral voor heu, die
bewjjzen geven van hun vlyten bekwaamheid. Een
ieder heeft recht om de bewuste stukken te bezich
tigen.
CofjlJNSPLAAT. Het departement Noord-Beveland
kier maatschappij tot Nut van 't Algemeen heeft in
zijne vergadering van 23 Februari 11. na breedvoerige
bespreking met algemeens stemmen [12], op een
blanco-biljet na, voor mr. A. Kt, dijk als algemeen
secretaris d r maatschappij gestemd. Op voorstel van
den president, den heer J. H. Bybau, werd bij ac
clamatie het voorstel van het hoofdbestuur tot peD-
(ionneering van den heer Fan Heet aangenomen.
De voorzitter deelde terens mede, dat de heer Bax
van Zierikzee door ongesteldheid verhinderd is in de
laatste wintervergadering van 1880-1881 alt spreker
op te treden. Met leedwezen werd dit zeker door
velen vernomen gedachtig aan de schoone rede en
voordrachten van dezen beer iu bet vorige jaar. Als
•preker zal nu de volgende maand de heer J. Van
Leeuwen optreden.
Op eene vraag van een der leden omtrent de ver
houding der spaarbank van het Nut alhier tot het
departement en door daarop gevolgde discussies ver
klaarde da voorzitter, tevens president van commia-
- sarissen dezer bank, in de zomervergadering met zjjne
mede-commissarissen ernstig in overweging te nemen:
het al of niet wensehelyke om den invloed van bet
departement op de aangelegenheden der spaarbank uit
te breiden en te versterken. Naar gelang van den
uitslag van dit onderzoek zullen dan voorstellen aan
bet departement gedaan worden.
In den vooravond bracht de heer J. Sturm van
Cats als kassier by de aolit commissarissen der spaar
bank verslag uit omtrent den stand der kas op 31
December i860.
Daaruit bleek, dat er toen waren 290 inbrengers,
dat het kapit. met de bijgeschreven rente bedroeg
ƒ21390,32, het batig ïaldo 1987,19. Er was dat
jaar ingebracht ƒ8835,21, teruggevraagd 5106,325.
Vergelijken we dezen staat by den stand der kas op
31 Deoember 1879, dan valt er zeer te roemen. Toen
waren er 269 inbrengers kapitaal en rente bedroe
gen toen 16849,635, hel batig saldo 1340,30. Er
was toen ingebracht ƒ6094,07 en teruggevraagd
ƒ5126,425.
Bij de verkiezing van een raadslid te Zietikzee
zjjn op den heer 8. J. Ochtman 97 en op den heer
Fan Kintckot 86 stemmen uitgebracht, zoodat er
herstemming tusschen beiden moet plaats hebben.
De Zangvereenigittg te Tbolen beeft een concert
gegeven ten behoeve van de noodlijdenden door den
watersnood, waarvan de zuivere opbrengst bedraagt
75,88Va.
De kiesvereeniging Burgerplicht te Bergen-op-
Zoom heeft tot luren caudidaat gesteld voor het
lidmaatschap der Prov. Staten in Noord-Brabant den
heer A. J. I,. De Roock, oud-schoo'opzieuer.
Uit genoemde stad schrijft mrn aan de N. R. Ct.;
Naar wjj vernemen, heefi de Belgische Regeering
aau de N-derlendscbe voorgesteld eene internationale
commissie te benoemen voor de drooglegging van
moerasgrond-n in hel noorden van de provincie Ant
werpen en den afvoer van water, onderanderen r,aar
de rivier de Zoem
In verband met de verbetering van de rivier de
Zoom, waarvoor het Rjjk nog onlangs eene bjjdrage
weigerde, is het voorstel der Belgische Regeering voor
onze gemeente van groot belang.
Donderdag it de voorzitter onzer Tweede Kamer
ie heer mr. W. 11. Dullert, te Arnhem overleden.
De Earner verliest een onpartijdig voorzitte', het
district Arnhem een bekwaam vertegenwoordiger en
Nederland een verdienstelijk man.
Mr. Willem Hendrik Dullert werd den 27 Juni
1817 te Arnhem geboren eu p-omoveerde den 3 Juli
1840 1e Leiden als doctor in de rechten. Hij vestigde
zich in zjjne geboortestad als advocaat en kwam in
1849 in de Tweede Kam-r, als afgevaardigde voor
Zutphen. Reeds aanstonds wist h'j zich daar aanzien
en invloed te verwerven en werd hij in 1852 tot
voorzitter benoemd.
Lie April-beweging van 1853 veroorzaakte zijne
niet-berkiezing, doch in het volgende jaar nam by
wederom voor Zutphen zitting tot 1866, toen hij niet
herkozen werd, maar een nieuw mandaat van Gronin
gen ontving; Een paar jaren later werd hy ook te
Arnhem gekozen en had sedert onafgebroken zitting
voor dat district.
Nadat by reeds verscheiden malen als tweede can-
didaat nevens Fan Btenen op de voordracht voor
voorzitter wat geplaatst, werd hy, Da het terugtreden
van laastgenoemde in 1869, eerste cand'daat en daar
na door den Koning benoemd. Telken jare werd
hij in dat ambt opnieuw bevestigd. Dullert was een
groot vriend van Thorbecke en bleef diena beginselen
steeds voorstaan. Hij was begiftigd met vele ridderorden.
Een levensbeschrijving met een portret van den
overleden staatsman kan men vinden in den jaargang
1879 van het tydechrift Eigen Haard.
Volgens de Midd. Ct. heeft de overledene een
•anzienlyk gedeelte van zyn vermogen vermaakt voor
de stichting van een fonds voor weduwen en weezen
van burgerlijke ambtenaren.
De „Unie, vereeniging tot opwekking van
staatkundig leven en bevordeiing van maatschappe
lijke belangen", te Amsterdam, heeft haar ontwerp
statuten, na enkele redactie-wyzigingen en toevoeging
van een paar nienwe artikelen, vastgesteld. Gelijk
bekend i», wil die Vereeniging het staatkundig leven
ouder de middenklasse der maatschappij aanwakkeren
en door gepaste middelen de regeeriog van stad tn
land, waar dit uoodig schjjnt, op de wenschen der
burgery opmerkzaam maken. De „Unie", te Amster
dam gestioht, wil gemeentelijke afdeelingen doen
ontstaan, opdat in verschillende plaatsen een gelijk
soortig streven zich openbare. Totdat de „Unie" eeD
genoegzaam aantal gemeentelijke afdeelingen telt, is
het bestuur te Amsterdam tevens hoofdbestuur.
Een definitief bestuur ia gekozen, benevens eene
commissie van advies, waartoe o. a. de beer Taco
H. De Beer behoort.
Het JV. t>. d. D. verneemt, dat de eerste Neder
landers, die de daad by het woord voegden om onze
Zuid-Afrikaansche stamverwanten ter hulp te snellen,
Friezen waren.
Alle soorten van brandwonden worden bijna
onmiddellijk verzacht door ze nat te houden met eene
sterke oplossing van soda en ze gedorig met hetzelfde
vocht aftewassohen. De huid bljjft dan zacht en leuig.
De jaohttenlooustelling te Cleve zal gehouden
worden van 12 Juni tot 1 Oc ober. Aan 't hoofd der
onderneming staan de heeren A'. baron Ven Steengraeht
(Mcyland), M. graaf Loë (Witten), 11. De Qrtijj
ScRönwatteren R. Cornell (Kleef). Een centraal-
comité is bovendien gevormd, dat zich door plaatse
lijke comités en buitenlandsche vertegeuwoord'gers
zal doen bijstaan.
STATKN-ÖKNKKAAL.
TWEEDE KAMER.
Het regeeriDgsanlwoord op het voorloopig verslag
der Kamer omtrent het wettontwerp tot beteugeling van
het mitbruik van tterken drank is by de Kamer ingekomeo.
De wetsvoordraebt heeft by het departement van
justitie belangrijke aanvullingen ondergaan. Ken gc-
wjjzigd ontwerp is by het antwoord gevoegd; daarbjj
is voldaan aan den in de afdeelingen vrjj algemeen
uitgrdrukten tv nsoh, om aan da voorgestelde wette
lijke maatregelen ook de invoering van een licence-
rtcht te verbinden.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS."
Doop,gezinde gemeente te Goes. Zondag 27 Fe
bruari, des voormiddags te 10 uren, in het gewone
lokaal Godsdienstoefening, waarbjj de heer Joh. Dy-
serinck van Vliasingen zal optreden.
Borsselr. Tot Notabele van de H rvormde Kerk
is benoemd dhr. D. TFiate, ter vervauging van dhr,
A. Mol, die zyn ontslag had genomen.
Beroepen te 's-Hetr Hendrikskinderen ea Wis-
sekerke de heer J. L. De Heer, oand. te 's-Graveuhage.
De ter secretarie dezer gejmeeate ter visie ge
legde „lijst dei kinderen boven de zes en beneden
de twaalf jaren, die zich op 1 Januari 1881 in de
gemeente bevonden en niet voorkomen op de staten
der kinderen, die de openbare en bijzondere scholen
van lager onderwijs bezoeken" bevat 104 van de 888
kinderen, die in de gemeente aanwezig waren.
Hieronder zyn echter
13 leerlingen der Hoogere Burge'school.
45 die geboren zyn ua 1 Sept. 1874 en dus bij de
toelating tot de lagere schoten in September jl.
dan vereischten ouderdom nog niet hadden bereikt
5 die de lageie school te 's-Heer Heudrikskinderen
bezoeken
26 die de verschillende bewaarscholen bezoeken en
waarvan er nu 16 zyn aangegeven voor de open
bare lagere scholen
4 die wegens ziekelyke gesteldheid op 1 Jan. niet
ter school gingen.
93 Trekt men deze af van de 104, die op de lijst
voorkomen, dan resten er 11. Van deze moesten,
blijkens de toelichting der ouders,
4 iu de huishouding behulpzaam zijn
2 ontvingen van den vader thuis ondenvjjs
2 waren niet gevaccineerd
1 was van de sc'noal gezonden, en
2 konden geene enkele reden opgeven, waarom hunire
kinderen de school niet bezochten.
De toestand is dus alleszins bevredigend te noemen.
Aan de openbare school te Balli ontvingen
Woensdag 32 leerlingen ezn provinciaal getuigschrift
voor getrouw schoolbezoek over het jaar 1879.
(M. Ct.)
By Min. beschikking is o. a. G. J. P. J. Bolland,
leeraar aan de Kon. hoogere burgerschool „Prins Hen
drik der Ned rlandeu te Apeldoorn, gesteld, ter be
schikking van den Gouverneur van Ned.-Indië, om
te worden b no-md tot leeraar in de Etigelschè en
Höogduitsche talen en letterkunde bij de afd. hoogere
burgerschool met Bjarigen cursus van het gymnasium
VYilUm III te Batavia.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Van 23 Januari tot 19 Februari 1881 zyn
geene ambtsberichten omtrent het voorkomen van
longziekte onder het rundvae ingekomen, tegen éen
in bet daaraan voorafgaand tijdvak van vier weken.
SCtlEEPVAARTBERICHTËN.
Hansweekt. Ten vervolge van mijn vorig bericht
omtrent de stoomboot ^Batavier I" dieue dat de
boot zwaar lek, en met gedeeltelijke lading per
sleeper Progrès naar Antwerpen is vertrokken.
Ten bewijze, dat mijn schrjjven omtrent de zware
schade, door de Batavier ten gevolge der stranding
geleden, juist was, kan ik mededeelen dat bljjkens
depêche uit Antwerpen de stoomboot, aldaar nauwe
lijks aangekomen, door midden is gebroken.
Weder is er in 't Hellegat, onder de Oude-Tonge,
een Rijn-stoomboot gestrand. Dit lot onderging nl.
Woensdag de steamer It hein en Scheldal", kap-
tein O. Simmerman, komende van Pruisen en be
stemd naar Antwerpen, geladen met 600,000 kilo
steenkolen. Door de noodvlag, die van den mast
der boot woei, opmerkzaam gemaakt op de ge
vaarlijke positie, waarin dat schip verkeerde, wendde
de kaptein J. Leijennar, die met zijn stoomschip
„Telegraaf P' van Rotterdam eveneens naar
België bestemd kwam opstoomen, den steven en
hield met volle kracht op de gestrand» boot aan.
Onmiddellijk werden daarto» alle pogingen in 't
werk gesteld en mocht men eindelijk de voldoening
smaken de „Bhein en Schelde" weder in vlot water
te brengen en alzoo het kostbare schip en de lading
te behouden.
Donderdug kwam het alhier aan. Het bleek, dat
het oogenschijnlij/c weinig schade bad geleden.
Van 't gebeurde is protest opgemaakt.
Ook de Engelsche zeesteamers „Harold" en
James Harris", resp. geladen met ijzererts en giet
ijzer, bestemd naar Rotterdam, zijn by de Oude
Tonga gestrand eu zitteu gevaarlijk. Sleepbooteu
bieden assistentie.
VOORDRACHT,
Donderdagavond door den heer F. Domela Nieu-
wenhuis te Goes gehouden.
In allerkeurigsten vorm, met den gloed der innige
overtuiging van voor recht en waarheid te etrydeo,
beeft de heer Domela Nieutcenhuis zijngehoor, dat
uil een zestigtal personen, waaronder eenige dames,
bestond," gedurende een paar uur hoogst aangenaam
eu leerzaam bezig gehouden.
Hy heeft ons niet doen lachen maar wie zon dit
verwaebt hebben?want het onderwerp leende zich
niet tot lachen, zeide hij.
De toestand onzer hedendaagsche maatschappij was
te ernstiger waren te veel te ontzagljjk veel
zieke plekken om niet met angst die te aanschouwen,
toodal eeu lach dan wel van zelf verstomt.
In het begin onzer jaartelling waren ereeuige eenvou
dige mannen, maanen die zich christenen noemden
en een nieuwe leer gingen verkondigen. Zy werden
bespot en vervolgd.
Zooals Littré dit noemt, was het het verval der toen
malige maatschappij, die hun optreden noodzakelijk
maakte, en daaruit ontstond een nieuwe leer.
Wij beleven thans dergelijke tjjden.
Er heerscht veel ellende in onze maatschappij, en
dit is een gevolg daarvan, dat bet kapitaal gecon
centreerd is in handen van. enkelen. Dat ka
pitaal regeert, eu de pers helpt mee en is de mond
vao dat kapitaal geworden.
Aan dien toestand willen de socialisten, de apos
telen eener nieuwe leer, een einde makeD, en al hslpt
de pers door valsche voorstellingen ook m*e om
hunne bedoelingen verkeerd voor testellen, al verbloemt
de pers den toestand ook, er valt niet te loochenen
dat er een socialistische stroom.vaart over de wersld. Dit
is zoo waar, dat zelfs de Nederlaodsche minister van
justitie onlauge als zjjn gevoelen uitte, dat er eene
sociale revolutie in aantocht ie. Met geweld wil men
dit keeren, doch dit gaat niet; Let slechts op Ier
land, waar de ellende toeneemt en dit aanleiding geeft
tot moord en verzetlet op Frankrijk, waar Leon
Gambetta'i willekeur de p'aats innam van de N»po«-
leontiscK; zie naar Duittchland, waar mrn de socia
listen vervolgt, en denk vooral om Butland, waar de
toestand zoo gespannen is dat zelfs de Keizer, op tyn
reis van Livadia naar Petersburg den ganscben w*£
moest doeu afzetten door boeren en soldaleD, wat ua
ontzaglijke som kostte.
Overal verzet, overal socialistische beweging. En
waardoor komt dit
Omdat er voor de armen geen plaats is op deze
wereld. Reeds het sterftecyfer onder de kiudéren
wyst duidelijk aan, hoe veel de mindere kiassen te
lyden hebben boven de rjjken. Van de 10ÖÖ kinderen
sterven er *óor hun 5e jaar 57 van de rijken tegen
345 van de armen.
Wat mag de arme doen
Als hy den grond wil bebouwen, wordt hem dit
■belet door den eigenaar als hy de vruchten van de
boomen wil plukken, als by wil jagen of visscben om fa
tjjn ooderhoud te oorzien, dan wordt hy bekmrd;
bedelen mag hij evenmin. Wanneer hy 's nachts, by
gebrek aan woning, het moede hoifd op straat wil
neerleggen, wordt hy row wakker gemaakt en op grond
van landlooperjj naar een bedelaarsgesticht gebraohlt
Als hy voor de zjjnen een brood steelt, wordt hy
opgepakt, in de gevangenis gebracht en daar verzorgd.
Is het dao wonder, dat hy tot de overtuiging komt-,
dat het beter is gevangen dan vrjj te weten? Totn
hy vrjj en werken wilde, eu wel eens werk had;
leed hy gebrek; nu bjj niet vrjj is, wordt by goed
verzorgd, gekleed en gevoed.
Is dat geen ongezonde toestand?
Zoo zijn er duizenden en duitenden slaven van hon
ger, koude, onwetendheid, en vsn 't lot; eu roolaugdie
slavernij niet is afgeschaft, beteekent beschaving niets.
Zoo werd door deu spreker ons een panorama ver
toond van scherpgeteekende, treurige loeBtanden, waar
van de grondtooD was, dat de arbeider niet kreeg wat
hem toekwam.
De arbeider wordt door den kapitalist gcëap'oiterrd;
deze haalt.vau hem wat hy krijgen kan. Evenals itmand.
