BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
19 FEBRUARI 1881.
No. 22.
OPENBAKE VERGADERING
van den
RAAOiler gemeente <S O K 8
opDONDERDAG den 17 Februari 1881,
des namiddags te 2 uren.
I ^.Voorzitterde heer mr. J. G. De Witt Hamer,
Burgemeester.
Tegenwoordig 10 leden en ds Secretaris. Afwezig de
beeren dr. Van Renterghem en Van Asperen Vervenne
met, en de heer Steketee zonder kennisgeving.
I. De notulen der vergadering van den 28 Ja-
luari jl. worden gelezen.
De heer Massee wenscht in de notulen opgenomen te
fisn, wat bq ter wederlegging van het rapport van den
noofdoommissaris heeft voorgedragen en dat bij te huis
tad opgesteld, omdat hq niet zoo woordearqk is, en aan
len Secretaris heeft overhandigd.
De Voorzitter merkt op, dat notulen slechts een kort
resumé zjjo van hel verhaudslde in de vergadering.
De Secretaris regt, dat aangezien de heer Massee zqn
oorgedragen stuk heeft overhandigd, dit met het voor-
Btelen de rapporten in het archit!'bewaard wordt en dus
en allen tqde geraadpleegd kan worden.
De heer Massee zegt, dal hij dan genoegen neemt met
ene verwqzing in de notulen naar het door hem ge-
chreven stuk.
De heer Den Boer verklaart, ook een stuk te hebben
vergegeven, doch niette wenschen, dat dit worde op
enomen, want dat hq dit niet woordelqk hetft voor-
edragen.
De Voorzitter vraagt, of de heer Massee met die
-anwqzing genoegen neemt.
Deze antwoordt toestemmend, en de heer Den Boer,
|>p eene desbetreffende vraag, dat hq geene aanmer-
"II g op de notulen beeft, waarna deze worden goed-
fkeurd.
II. De Voorzitter doet de volgende mededeelingen,
alle, zooveel noodig met goedkeuring, voor no-
ïficatie worden aangenomen;
lo. dat na d<-.n val in de nabqheid van het Sas,
n wel op den 2-m Februari 1881, eene peiling heeft
laats gehad in het verlengde van den Noord-haven-
lam, en dat deze zeer bevredigende resultaten beeft
pgeleverd, als zijnde daarbq gebleken, dat eene ge-
ijkelqk afloopende helling bestaat, zqnde er bq laag
'ater op 5 meters afstand van den teen van den
lam slechts 0,70 M. water en op 40 Meters afstand
•,20 M.;
2o. dat de benoemde concierge van het raadhuis
n bode M. J. Van Houten den 1 Februari jl. en
Ie onderwqzer C. J. Reizinger den 15 Februari jl.
'unne betrekkingen hebben aanvaard
So. dat eenig onbruikbaar zilver is verkocht voor
e som van ƒ98,90;
4o. dat vergunning ia verleend voor het onderwijs
n het teekenen van de normaallessen voor huipon-
erwqters, om gebruik te maken van bet daartoe
'Stemde lokaal der Hoogere Burgerschool, en wei des
JVoentdagsavonds tot half 7 uren.
I I. Als ingekomen stukken worden ter tafel ge
tracht
a. Missives van Ged. Staten, houdende bericht der
oedkeuring van de 2e euppletoire kohieren van den
ïoofdelqken omslag en der belasting op de honden
>ver 1880 en van het raadsbesluit, tot voldoening
Ier gratificatie aan het personeel van de brandspuiten
o. 1 en 2
b. bericht van den heer J. J. Ramondt, dat hq
le benoeming tot lid van de directie der Leenbank
icb laat welgevallen.
c. Aanvrage van A. Foudraine om afstand van 20
entiaren gemeentegrond aan het einde der Wqngaard-
traat tegen ƒ0,70 per centiare met gunstig rapport
an de financiëele commissie, welke aanvrage in eene
oigende vergadering aan de orde gesteld zal worden.
Alle voor notificatie aangenomen.
IV. Aan de orde is een voorstel van burg. en
etb. tot reorganisatie der burgeravondschool en na-
lere regeling der jaarwedden van de leeraren der in-
iebtingen van Middelbaar onderwijs, luidende
Aan den Raad der Gemeente Goei.
Zooals wq den Raad in de vergadering van 5
'ov. II. mededeelden, hadden wq'. van de Cjmmissie
Toezicht op de inrichtingen van M. O. naar
anleiding van de haar om bericht en read in handen
estelde verzoekschriften om verhooging van jaarwedde
lee HH. dr. Diehl, dr. Gleuns en Froweineen
apport ontvangen, waarvan de conclusie was, dat
zq meende niet tot een* partiëele verhooging der trak
tementen te moeten adviseeren, maar veeleer om over
te gsan tot eene algeheele herziening der verordening
tot vaststelling van het getal der leeraren en hunne
:aarwedden.
On te kunnen beoordeelen in hoeverre er voor
B. en W. termen zoudsn kunnen zqn om in dien
geest een voorstel aan den raad te doen, hebben wq
de commissie uitgenoodigd ons haar denkbeeld gemo
tiveerd te willen meedeelen.
De commissie voldeed aan ons verzoek door in
zending van het reorganisatie-plan, dat wq de eer
jiebben tegelijk met bet daarop ingenomen advies
van dhr. Inspecteur van het middelbaar onderwijs
aan dezen raad over te leggen.
Na rqp beraad meenen B. en W. deu raad te
moeten adviseeren de voorstellen der coram'ssit goed
te keuren en tot eene wqziging der B. A school
en eene verhooging der leeraarstraktementeu, zooals
in bqgaaude stukken is omschreven, te besluiten.
Met dhr. Inspecteur zijn wij van oordeel, dat daardoor
eene groote en ingrqpende verbetering zal worden tot
stand gebracht. Aan den eenen kant zullen toch de
leeraren veel minder dan tot nutoe pogingen aan
wenden onze school te verlaten, terwql aan den an
deren kant, bq voorkomende vacatures, een grooter
aanbod van bevoegde sollicitanten te verwachten is,
en daarmede reue herhaling voorkomen zal worden
van het maandenlang onbezet zqn van sommige leer
vakken, zooals wij tot groole schade voor de school
en bare leerlingen meermalen ond rvouden hebben.
Ofschoon wij ons niet ontveinzen dal door den
voorgestelden maatregel een belangrijk offtr van de
gemeente-financiën zal gevergd worden, meeoen wij
toch den raad tot de ainneioing van het voorstel te
moeten adviseeren, omdat wq oris overtuigd houden
dat alleen op die wjjze eene langzame, maar zekere
achteruitgang van onze school en van het gehalte
van het ouderwqs zat kunnen voorkomen worden.
Mocht de raad zich met de voorstellen vereenigrn,
dan stellen wij u tevens voor te besluiten dat de
maatregel met den aanvang van den nieuwen cursus
1881 —1882 in werking zat komen, tevens met bepa
ling dat de leeraren, die geene volledige bevoegdheid
bezitten voor de door hen gedoceerd wordende vakken,
eerst in het genot der verhoogde jaarwedde zullen
komen, met het kwartaal, volgende op dat. waarin zij
het ontbrekende radicaal hebben verworven.
Goes, dan 20 Januari 1881.
Burgemeester en Wethouders,
J. G. DE WITT HAMER.
De S oretari»,
HARTMAN.
Het rapport der Commissie beeft de bedoeling eene
nieuwe regeling, waaraan ten grondslag ligt:
dat de leeraar, die bevoegdheid berft voor h tl ge
ven van onderwijs in twee of meer vakken, en die
ook werkelijk doceert, bqv. geschiedenis en aardrijks
kunde, Hoogduilsch en Engelsch, schei-, natuur- en
werktuigkunde, eene boogere jtarwedde zal genieten
dan hq, die, voor éen vak bevoegd,slechts een vak
doceert, bqv. wiskunde, Fransch enz.
Uit die voorgestelde regeling zou voortvloeien, dat
de tegenwoordigs toestand der tractementen gewijzigd
werd als volgt
Tegeu woordige Voorgestelde
belooning met jaarwedde
de toelage voor met de toe-
meerdere lage voor
lesuren. meerdere
lesuren.
Dr. Z. Th. Diehl 1675,— 1900,
Dr. J. S. G. Gleuns - 1700,— - J900,
J. Kiel- 1700,— - 1650,—
Dr. A. W. Van Campen - 1600,— - 1800,
A. S. Mink - 1625,- - 1850,
J. H. Van der Voort - 1625,- 1850,
G. J. Van der Poll - 1626.— - 1650,—
D. De Koning - 650,- 800,
D. Stigter- 800,- 800,
Denzelfde- 200,- 200,
P. Van der Meulen- 300,- 400,
A. Breetvelt - 100,- 100,
A. Van Schelven. - 100,- 100,
D. H. C. Ittmann - 150,— - 150,—
J. Blackstone - 150,- 150,
P. C. F. Frowein - 1600,- 1800,
ƒ16600,— 17100,—
Zq is tot deze voorsltllen geleid door de overwe
gingen
dat boe langer zoo meer blijkt, dat het aantal be
voegden, om in meer dan een vak onderwijs te geven,
uiterst gering is, en daardoor, zooals de ondervinding
heeft geleerd, de vervulling van vacatures, op de be
staande jaarweddeD, geheel onmogelijk is
dat uit een oogpuut van billijkheid het geven van
onderwqs in meer dan een vak op eene verhooging
aanspraak heeft, dewql het verkrijgen der bevoegdheid
daartoe en het geven van onderwqs daarin meer in
spanning vordtreu
dat (wat wel in het oog der commissie het krach
tigste ar-gument is) de drgelqkheid van het onder
wqs gebiedend vordert, dat dit Diet gegeven worde
door onvolledig bevoegden en ook niet door leeraren,
die tot verbetering hunner maatschappelijke positie
voortdurend naar verandering van werkkriag moeten
toeken.
De jaarweddeo, aan leeraren elders verstrekt, geven
gelegenheid te over daartoe, en de bovenstaande over
wegingen hebben de commissie er dan ook tevens toe
geleid, om den leeraar aan de meisjesschool, die in
□iet miuder dan 4 vakken, waaronder 2 experimen-
teele, onderwijs geeft, met 200 te verhoogen.
Wat de leeraren betreft, die nog geene volkomen
bevoegdheid hebben ligt het in de bedoeling der
commissie, dezen eerst in het genot der verhoogde
jaarwedde te doen treden, wanneer zij volledige be-
vo-gdbeid hebben verworven.
Voo-ts stelt de commissie voor, om elk lesuur
boven 24 's weeks te vergo den met 50, in plaats
van 25, eu du ook loe epassen op de meisjesschool.
Dat dit billijk is, blijkt didelijk, als men bedenkt,
dat volgens den bes aanden maatstaf elk uur klas-
sicaal onderwqs wordt berekend tegen 0,60, ter
wijl privaat-ouderwqs met 1,60 wordt gehonoreerd.
De verandering van de btirger-avonischool in eene
met driejarigen cursus is door de oudervinding ge
bleken, noodzakalqk te zqn, temeer, daar een min
dere quantiteit leerstof, beter verwerkt, oneindig
gunstiger resultaten tal opleverea dan eene grootere
hoeveelheid, die slechts vluchtig behandeld wedt.
De Inspecteur van het Middelbaar onderwijs, door
burg. en wetb. op deze reorganisatie gehoord, ad
viseert tot aanneming van h t voorelel. Met inge
nomenheid begroet hq de reorganisatie der burger
avondschool en vleit zich, dat het nieuwe leerplan
in de praotqk zal blijken te voldoen. Ook kan hij
zich geheel vereenigen met de gewjizigde regeling
der jaarwedd-n en brengt hulde aan de commissie
voor de zorg, die zij aan haar voorstel heeft be
steed. Zqn» inziens b staat er urgentie voor de ver
beteringen, door de eommissie voorgesteld. Het is
bedenkelijk, den bestaanden toestand langer te doen
voortduren, waarbq ieder geschikt leeraar, die zqn
materieel belang uiet geheel voorbijriet, voortdurend
het oog moet hebben geiicht op verbetering zqner
positie. En moge du al op dit oogenblik de status
quo kunDen worden gehandhaafd, elke vacature brengt
moeielijkheid en stoornis in den geregelden gang van
het onderwqs, terwijl de keuze van een nieuwen leeraar
lot in het bedenkelijke wordt beperkt. Niemand kan
er voor instaan of door de aanneming der voorgestelde
regeling alle moeielqkheid met éenen slag zal worden
afgesneden. Vraag en aanhol kunDen Da korter of
langer tijd verhoudingen aannemen, die niemand kaB
voorzien. Maar dat is zeker, dat eene groote en in
grqpende verbetering zai worden aangebracht, indieu
de raad het advies der commissie zal volgen. Daar
door zal ook, vu dit weegt bq den Inspecteur veer
zwaar, een einde worden gemaakt aau een toestand,
dien hq tegenover de bekwaamheid der leeraren, die
de school thans bezit, en tegen den ijerwaarmede
zij hunne zware taak vervullen, niet billijk acht.
De financiëele commissie rapporteert, dat de meer
derheid barer leden zich volkomen vereenigt met het
voorstel en adviseert tot sanneming erv»n.
De Voorzitter opent de beraadslaging, met te kennen-
geving, dat het voorstel eerst in behandeling komt
en daarna de concept-gewqzigde verordening artikels-
gewjjze in omvraag zal gebracht worden. Alleen wil
hq nog mededeelen, dat bij burg. en weth. zeer zwaar
gewogen beeft de verantwoording van den Raad te
genover de ouders der leerlingen, om te zorgen dat
de instellingen van middelbaar onderwijs bljjven be
antwoorden zen hare bedoelingen en er geeD vrees
bestaan zal, om door langdurige vacatures hst onderwijs
te bemoeielqken en de inrichting langzamerhand ach
teruit te doen gaan.
De heer dr. Ca'lenfels ziet de noodzakelijkheid van
verhooging der tractementen niet in. De leeraren
weten waarop zq zqn benoemd, en hebben nog buiten-
valletjes, zooals dat zq leerlingen in huis hebben eu
privaatlessen geven. Daarbq zal de verhooging uiet
beletten, dat zq naar elders solliciteeren. De vrees,
dat er geen sollicitanten bij vacatures zullen zqn
deelt hij niet, dewql er veel meer studenten aan de hoege
scholen voor leitergunde en nat. wetenschappen komen,
en van het uitgebreid leger ooderwijs vele persouen
voor de talen vrij komen. Achteruitgang vreest hij ook
niet, want vele leerlingen hebbeu op examens numero 1
gekregen. En dan het financieel bezwaar. De verhoo
ging moet weer gevonden worden uit den hoofd, omslag
en deze is al hoog g no°g. De menschen, die hier niet
behoeven te wonen, zullen de gemeente verlaten. Spr.
zal dus zqn stem niet aan het voorstel geveD.
De beer Den Boer zegt dat hq het volkomen eens
ii met den heer Callenfele.
De heer Quilt zegt, dat het bij vacature gebleken
is, dat er genoeg sollicitanten kwamen, en dat zjj
de leden van den raad btden en smeekten, om toch
benoemd te worden. Een uitgave van ƒ1600 voor
een gemeente'je als Goes en voor een Hoogere Bur
gerschool, die (bjjua zou hij zeggen) gemist kan
norden, omdat zq alleen voor de meergegoeden is,
acht hq niet verantwoordelijk.
De heer Ochtman ziet met gano»gen, dit het plan
tot reorganisatie niet principieel wordt bestreden,
althans niet door dr Callenfele en den heer De Boer.
Alleen de heer Qnist bestreedt dit, maar Spr. noodigt
den beer Quist uit, om met het kohier van den H. O.
in de hand en de ljjat der leerlingen van de H. B. S.
daarmee eenB na te gaan, of werkelqk de inrichtingen
voor M. O. alleen voor gegoeden zqn. Doch er is
iets anders. De H. B. S. is er, en nu ie het noodig
den bloeienden to stand, waarin z|j zich bevindt te
bestendigen. Men meene niet, dat kwistig mei de
geldmiddelen der gemeente wordt omgesprongen da
bezuinigiug heeft, ook b|j dit jvoorstel zoo voorge
zeten, dat men zich slechts beperkt heeft tot de
leeraren, die meer dan éen vak doceereu. Wst het argu
ment betreft, dat er geen vrees voor gebrek aan sollici
tanten zou z|jn, dit kan gelden voor die van een
enkel vak, maar zoodra het betreft leeraren voor meer-,
dere vakken, dan is het aantal sollicitanten z*er gering.
Voor leeraar in de wiskunde waren 16 sollicitanten,
maar de vacatures van leeraar in de geschiedenis en
aardrijkskunde, voor Hoogduitsch eD Engelsch hebben
maanden geduurd. De heer Callcnfels heeft aange
voerd, dat er voor de natuurkundige wetenschappen
tegenwoordig vele studenten zijn, maar die spreker
heeft uit het oog verloren, dat de nieuwe wet op
het hooger onderwijs eene geheele verandering in den
stand van zaken heeft gemaakt. Vroeger had tnen
doctors in ds philosophie en deze hadden de bevoegd
heid om ouderwqs te geven in vier vakkeo, maar
volgens de nieuwe wet erlangt men het diploma van
doctor in de scheikunde, doctor in de wiskunde enz.,
dus voor ésn vak en als men nu eene oproeping moest
doen van sollicitanten naar de betrekking van leeraar
in de schei-, werktuig-, wis- en natuurkunde, zou
het juist blijken, hoe weinig sollicitanten zich zou
den aanmelden. Spr. kan juist een voorbeeld uit de
jongste dagen aanhalen. Te Zierikzee is door bet
vertrek van dr. Gratema eene vacature outetaan vaa
leeraar in de scheikunde en de natuurlijke historie.
Zesotaleo is eene oproeping van sollicitanten geschied,
en niemand heeft zich aaugetneld. Men heeft zich
toen om advies tot den inspecteur gewend en deze
heeft den raad gegeven, het eens te beproeven met
eene jaarwedde vaD 2000. Het gemeentebestuur
van Zierikzee is daartoe nog niet overgegaan docb
spr. wil er alleen maar door aantoonen, dat er geen
bevoegden voor meerdere vakken z|ju. Het is op die
grouden, dat ipr. het voorstel met warmte verdedigt.
Burg. en weth. spelen niet roekeloos met de finan
ciën, maar als men gehoor zou willen geven aan te
groote zuinigheid in deze, dan zou dit wel eens kun
nen wezeo een geheel verkeerde oeconotnie.
De heer dr. Gallen fels gelooft, dat de jjver der
leeraren zoo groot is, dat zonder verhooging hunner
jaarwedde de inrichting toch zou bloeien, en het on
derwqs niet tot een lager peil zon dalen. Dat er
voor het een of ander vak geen of minder sollicitanten
zich aanmelden, kan van omstandigheden afhangen,
en bet onderwijs zal bij eene vacature niet ljjtien,
als de leeraars elkander vervangen. Dat de nieuwe
wet op bet hooger onderwqs schifting der vakken
heeft bevolen, is mogeljjk, maar spr. b!|jfl constate
ren dat er tegenwoordig meer studenten in de natuur
kundige vakken zqn dan vroeger. Toen spr. aan de
academie was, waren er 3 studenten in de natuur-
en 3 in de wiskunde, nu zqn er aan elke acidemia
50. En er is nog eene academie meer dan vroeger,
die van Amsterdam. Btjgevolge gelooft spr., dat er
in het vervolg genoeg sollicitanten zullen tjjn.
De heer Ochtman geeft toe, dat het getal studenteu
wellicht vermeerdert, maar hq moet doen bedenken, dat
die slechts bevoegdheid voor eeo enkel vak erlangen, en
dat hier aan de Hoogere Burgerschool het onderwqs in
meerdere vakken aan éen leeraar is toevertrouwd.
De heer dr. CMenfels repliceert, alleen gesproken
te hebben van het aantal studenten in de natuur- en
wiskundige wetenschappen, terwijl de heer Ochtman
gewaagt van vermeerdering.
De heer jhr. De Marees van Sicinderen wil enkele
gemaakte opmerkingen wederleggen.
De leeraren velen toaarop tij benoemd zijn.
Dit noemt spr. eene ketterjj, en wil doen bedenken,
dat een sollicitant van de academie komt, of de acte
voor middelbaar onderwijs verworven heeft. Zoo ie
mand moet eten en denkt nu, als eene betrekking
oprn komthet loon is wel niet hoog, maar ik moet
beginnen en heb, erlang ik de betrekking, toch den
voet in den stjjgbeugellater kan ik erne hetere po
sitie erlangen. De stelling is dus niet juist, te meer,
daar het niet is een civiel contract wat het gemeen
tebestuur met den benoemde sluit, maar eenvoudig de
opdracht tot uitoefening eener taak, voortspruitende
uit het staatsrecht.
De leeraren geven privaatlessen. Dit heeft
zjjne grenzen, vooral, dewql vroeger meermalen is
opgemerkt, dat vele p ivaatleseen der leeraren wel eens
ten nadeele der school kunnen zqn.
e. De leeraren zullen toch vertrekken. Dit argu
ment zou opgaan, als alleen het materiëele voordeel
in aanmerking moest komen, maar ook de leefwjjze
en de positie der leeraren zqn machtige factoren om
ze te behouden, wanneer het verschil in jaarwedde
slechts gering is, niet, wanneer bet verschil bqv.
600 of 800 beloopt.
d. Er zullen meer sollicitanten komen, door het
grooter aantal studenten. De heer Ochtman heeft dit
argument reeds uitstekend gerefuteerd, maar spr. wil
hier bq nog voegen, dat de heer Calleofels alleen ziet
op het verledene en op de toekomst, niet op het te
genwoordige, en dat de ondervinding leert dat er wei
nig bevoegden zijn voor meerdere vakken.
e. liet onderwijs levert goede resultaten bij de tegen'
woordige tractementen. Men kan gerust zeggen, dat
da school goed ia ingericht, maar spr. vraagt, ot mea
