68ste Jaargang.
Watersnood.
Polderuilwalcringeii op Noord- en Zuid-
Beveland.
Hoofdelijke Omslag.
Belasting oj> de Honden.
OFFICIEELE MEÜEDEELIM.
RECHTZAKEN.
GOESCHE
lie ai:g>ve dezer Ooarant geschiedt MiAinua-, Woïssdag- en Vjun>A6AV0VD<
citgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.76.
Afzonderlijke nomme» 6 ct/ met bijblad 10 ct.
COURANT.
De prijs van gewone advcrieutiën is van 1—5 regels 50 ct., elke regel meer 10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing deizelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen woiden ran 18 regels a ,1.berekend..
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regele bedragende en contant betaald, 20 ct.
Agenten voor het buitenland zijn: A. STEINER en HAASENSTEIN YOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJQH VAN DITMAR en verder bifalle boekverkoopers en postdirecteuren.
Onze geabonneerden, die hun abonne
mentsgelden over 1880 nog niet voldeden,
melden wij dat de quitantiën gereed liggen
en dat na 15 Februari over het bedrag
per post zal worden beschikt.
Bij ons is nog ontvangen
van de kinderen der openbare school
te Oudelandef 3,75
en in de bus- ,06
makende met het vroeger vermelde een
bedrag van ƒ19,315.
Nagekomen giften:
Vermeld in de Goesche Courant van
den 19 Januari 11f 72,65
van A. d. Gr. coupon Amster
dam- 1,50
van de Loge „de opgaande Ster" - 25,
Samen f 99,15
Goes, 26 Januari 1881.
J. G. DE WITT HAMER.
i
ir.
Meer dan eenig waterschap verdient de polder
De Breede Watering bewesten Yerseke bijzondere
aandacht ter wille van zijnen omvang en van de
groote belangen, welke de bewoners dezer om
streken en vele instellingen bij dat wat-rsehap
hebben en om de moeilijkheden vau oeveronder-
houd en uitwatering, waarmede die polder te
kampen heeft.
Ter bevordering van een geleidelijken gang
onzer beschouwingen zullen wij deze in drie tijd
vakken verdeelen gegrond op den duur van
het beheer der twee vorige Dijkgraven en van
den tegenwoordigen titularis, tijdvakken waarin,
zooals zal blijken, verschillende beginselen van
bestuur zijn gehuldigd.
Die tijdvakken loopen van 1824 tot 1862
18621874, van 1874 tot op dit oogenblik.
Het eerste tijdvak zag de watering aan haar
hoofd een practisch selfmade-man naar veler
oordeel de rechte man op de rechte plaats.
Wanneer men die krachtige figuur beschouwt in
de lijst van zijn tijd, dan dwingt ze bewonde
ring en erkentelijkheid af, ook bij erkenning van
tekortkoming in sommige opzichten.
De jaren 1824—29 hadden hun gewoon ver
loop en kenmerkten zich alleen daardoor, dat
het aanslibben van het Schenge de zeesluis bij
Terlucht meer en meer deed verlangen en drin
gend gebood naar uitwatering elders uittezien.
Het door veel regens zoo noodlottig jaar 1829
deed die plannen rijpen en gaf wording aan het
groote uitwateringkanaal van uit de Poel naar
Kattondijke en Wemeldinge. Dit groote plan,
met kracht opgezet en uitgevoerd, gaf vooral door
latere verbeteringen bevredigende uitkomsten en
was als een meesterstuk aantemerken, vooral
ia die dagentoen de hooge markt en de
schaarschte van het geld groote moeilijkheid
in den weg legden.
Uit dat gezichtspunt zal het steeds beschouwd
moeten worden als een werk van groote waarde
en het is juist die omstandigheid, welke ons
toegevend moet stemmen, wanneer sommigen den
uitvoerder van dat werk hard vallen, wijl hij
doof is gebleven voor den raad van deskun
digen, om grooter afmetingen aan de werken te
geven. Wie weet, of hij daartoe in die dagen
van geldelijken druk de middelen had kunnen
vinden en of, door het meerdere te willen, wel
licht het mindere wel ware verwezenlijkt. Het
kanaal van 1830 stichtte veel goeds en vordert
onze dankbaarheid Van dien lijd af tot zijne
aftreding bleef de wakkere man steeds vol ijver
werkzaam Getuige ouder meer de aanvang
der omwenteling, in het dijksonderhoud gebracht,
door de kostbare rijswerken door steenghmiirig
te vervangen; en toen hij in 1862, deels ten
gevolge van hoogen leeftijd, deels door niet ge
rechtvaardigde oppositie tegen zijn wel krachtig,
doch wat eenhoofdig bestuur, op verzoek eervol
werd ontslagen, gaf hij het bestuur van het
waterschap in bevredigenden toestand over.
Gedurende het tweede tijdvak 18621874
werd de Breede Watering bestuurd door hem,
die in het vorig tijdvak de leider der oppositie
was geweest; door een man, uitnemend op velerlei
geb'ed, maar die in polderzaken geen man van
de praktijk blijkt te zijn geweest. De leus vau
zuinigheid, de zucht van ingelanden naar een
laag dijkgeschot zijn klaarblijkelijk een overigens
scherpzinnig man te sterk geweest en hebben,
in weerwil van herhaalde bestrijding, met kracht
volgehouden, nadeelige gevolgen voor da „Wa
tering'' gehad. Dit zuinigheidsbeginsel was oor
zaak, dat de steenglooiingen te schraal aange
legd werden en voldoende duurzaamheid misten;
dat door gemis aan aansluiting der oeverver-
dedigiug herhaalde dijkvallen plaats hadden, en
dat door de groote soinineri, tot herstel van een
en ander benoodigd, aan de uitwatering weinig
kon gedaan worden. Ware intijds meer afdoende
de oeververdediging geschied, zij zou niet zoo
dikwijls opnieuw uoodig geweest en de uitwa
tering beter ter hand kunnen genomen zijn. Wat
op dit punt werd gedaan blijkt gebrekkig te
zijn. Nu reeds oordeelt men, dat bij de sluis-
vernieuwing te Yerseke die sluis ve-1 te hoog
is aangelegd dat de nieuwe sluis te Hansweert
volstrekt niet aan de eisehen van voldoende
eapaeiteit voldoet en i i de afsnijding der water
leidingen door de spoorbaan allergebrekkigst
wordt voorzien. Bij dat alles was het ergste,
dat de geest van verkeerde zuinigheid zoodanig
bij de leden van het polderbestuur gelijk een
zuurdeesem doordrong, dat zij doof waren voor
ieder voorstel tot afdoende verbetering. En toch
heeft men ni;t kunnen beletten, dat, tengevolge
dier verkeerde zuinigheid, de schulden aanzien
lijk vermeerderd zijn en het dijkseschot van
ƒ8 tot /ie is opgevoerd.
In 1874 nu werd door den tegenwoordigen
Dijkgraaf deze nalatenschap aanvaard, en nau
welijks was door hem het bestuur overge
nomen, of oeverval op oeverval vorderden niet
alleen kostbare voorzieningen, maar het dijks-
beloop en zelfs de Wemeldiugsehe zeesluis wer
den zoodanig bedreigd, dat het bezwijken van
den zeedijk mogelijk werd geacht, terwijl ge
raadpleegde deskundigen, het gevaar erkennende,
erop wezen, dat, ingeval van doorbraak van den
zeedijk, door de ontzaggelijke schuiving, aan het
dichten vau de doorbraak niet zoude te denken
zijn en door het gaandeweg opnieuw inpolderen
van af Nisse naar Wemeldinge, zoo al uitvoer
baar, veel tijd eu onberekenbare schatten zouden
verloren gaan.
Op dit hachelijk oogenblik ontwikkelde het
dijksbestuur een lofwaardige geestkracht en groo-
ten ijver door, in weerwil der tegenkanting vau
bekrompenen, zelfs in eigen boezem, in korten
tijd eeue inlaagkade te doen maken, die door
hare doelmatige samenstelling het dubbele nut
had den polder voor de gevaren eener door
braak te beveiligen en met bedachtzame zuinig
heid den vooroever te kunnen blijven voorzien.
Hoewel deze belangrijke uitgaaf door een
leening werd gedekt, kostte deze en de aanver
wante oeverdediging zooveel geld en krachtsin
spanning, dat aan afdoende verbetering der uit
watering de hand niet kon worden geslagen.
Eerst na de voltooiing dier werken en het «eni
germate tot rust komen van den vooroever werd
daaraan de aandfcht gewijd. Na grondig onder
zoek werd overgegaan tot de verlaging van do
zeesluis te Yerseke en daarmede door liet op
nieuwe schaal vergronteD van spuiboezem en
tmMga&kximaacaaaim-, rTiTi i utii.i■rtJ.uaion—
waterleidingen, een werk totstandgebraeht, dat,
hoewel nog niet geheel voltooid, aanvankelijk
reads de meest verrassende uitkomsten geeft.
Daarna werden de waterleidingen onder Schore
vernieuwd om de zeesluis bij Hausweert meerder
toevoer te verzekeren verbeteringen van de
suatie in Kattendijke en van de Poel schijnen
iu studietegenover nalatige ingelanden zal
krachtiger worden opgetreden. In dat alles mee-
nen wij het onbetwistbare bewijs te zien, dat
het tegenwoordig bestuur der Breede Watering
gebroken heeft inet het vroegere bekrompen sy
steem van kuntselen en dat een tijivak is in
getreden, waarin met behoedzame zorg plannen
tot verbetering worden onderzocht en, eenmaal
aangenomen, krachtig worden ui'gevoerd.
Zoo is op dit oogenblik de toestand der be
wuste polders.
Die iu ons blad bloot te leggen was het doel
van onze beschouwingen, teneinde de belang
stelling daarvoor optewekken.
De middelen tot verbetering aan te geven,
voor eiken polder afzonderlijk, ligt niet op ooien
weg Die middelen zijn even verschillend als
veelvuld'gdoch wanneer er slechts meerdere
veerkracht bij de polderbesturen - maar bovenal
de zoo onmisbare medewerking van ingelanden -
zich openbaart, kan er verbetering ontstaan.
Thans stuit daarop het beste plan af.
Wellicht hebben wij later nog gelegeuheid
om terug ta komen op het nut van droog ge
legen landen, wat wij nu in het begin van ons
artikel in het kort aautoondeu; slechts die over
tuiging moet ingelanden bewegen aftezien van een
kleing- estig streven naar laag dijkgeschot, een
streven dat de hoofdoorzaak is van den ellen—
digen toestand, dien wij hier en daar hebben
aangewezen.
OPENBARE VERGADERING
van den
RAAD dei* gemeente O E S
op VRIJDAG den 28 Januaii 1881,
des nvonds te 7'/i uren.
Goes, den 26 Januari 1881.
De S-endaris,
HAKTMA N.
Puuttn van behandeling
M dedreliugen, ing'komen stukken.
II. Voorstel van het raadslid C. Ei. Massee, be
trekkelijk de werklie.aeuv rei nigirg, met rap
port ran d-n bool'd-commissaris.
III. Voorstel van burg. en weth. tot wijziging der
vas'ges elde lerordeuingen,betrekkelijk liet marki-
g ld naar aanleiding der opmerkingen van
(iedep. Staten.
VI. Voostel van burg. en welh. tot wijziging der
verordening, regelende bet lager onderwijs,
nair aanleiding eeuer opmerkiug van Gedep.
Staten.
V. Rekening en verantwoording der administratie
van de leenbank over 1880.
VI. Benoeming vau een lid in de directie der
leenbank.
VII. Voo stel vaa burg. en weth. tot het verleenen
eener gratificatie aan de brandweer.
BURGEMEESTER ea WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het tweede
suppletoir kohier van den Hoofdelijken Omslag voor
1880 door heeren Gedeputeerde Staten van Zeeland, bij
hun besluit van 21 Januari 1831 no. 47, goedgekeurd
en op heden aan den Ontvanger ter invordering uitge
reikt is, zoodat ieder aangeslagene verplicht is zijnen
aanslag ten gestelden tijde te voldoen.
Goes, den 26 Januari 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het tweede
suppletoir kohier van de belasting op de honden voor
het jaar 1380 door heeren Gedeputeerde Staten van
Zeeland, bij hun oe.*luit van 21 Januari 1881 no. 48,
goedgekeurd en op heden aan den Ontvanger ter in
vordering uitgereikt is, zoodat "ieier aangeslagene ver
plicht is zijnen aanslag ten gestelden tijde te voldoen.
Goes, den 26 Januari 1881.
Bu gemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 26 Januari 1881.
Z. M. lie ftj benoemd D. Ouwehind, thans hnip-
sluismeester, tot sluism. bij het kanaal door Walche
ren, tc Vlissingen; en I. Mulder Drenth, gewezen
scheepskapitein, lot hulpsluismeester £bij het kanaal
door Walcheren, te Vlissingen.
In den militieraad voor de lichting der Nat. Mil.
van 1881 zijn voor de provincie Zeeland benoemd: tot
voorzitter jlir. rar J. J. Pompe Van Meerder.oort, en
tot zijn plaatsvervanger W. A. Graaf Van Lynden, leden
der Prov. Staten; tol lid mr. N. G. Lambrechtsen Van
Ritthem, en tot zijn plaatsverv. mr. A. J. Van Eekelen,
wethe. van Middelburg.
STATKM-GENEU AAL.
TWEEDE KAMER.
Aan de Kamer *is eeue voordracht ingediend,
strekkende o. a. tot verhooging der begrooting
voor het domeinfonds voor 1889 met 85,575,
waarvan ecu bedrag van 18,600 noodig is
ten behoeve van de tot deu dienst voor 1880
behoorende en niet in teruggaaf van kooppennin
gen bestaande betalingen aan koopers van St.
Agatha-goedereu eu met ƒ82,000, zijnde de
grootere sommen, besteed ten einde de ontman
teling van Breda te voltooien en die van Gro
ningen te bespoedigen. Eene som van ƒ15,000
valt op de begrooting vrij.
Met zekerheid kau thaus worden medegedeeld,
dat eeue vervolging is ingesteld tegen den per
soon van Bouman, als verdacht vau het afleggen
van valsche getuigenis in de strafzaak tegen
yV. Al. De Jongh.
Maandag is het onderzoek voor den rechter
commissaris, belast met de instructie van straf
zaken, aangevangen, waarbij eenige personen,
die de verklaringen van Bonman ter terecht
zitting hebben weersproken, zijn gehoord
lo de zaak De Jongh, welke, zooals wij
reeds mededeelden, den 7n Februari voor den
Hoogen Baad in cassatie zal behandeld worden,
zal de raadsheer mr. J. A. Jolles raadsheer-
rapporteur zijn, terwijl het Openbaar Ministerie
zal worden waargenomen door den advocaat-
generaal mr. C. F. Th. Van Mannen.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
CosTGF.NB. Dinsdag is namens den heer F. Bel-
paire te Antwerpen aanbesteed:
het bouwen van een nieuw wagenhuis met
graanzolder en het doen van reparatieuier -
ken aan het woonhuis en de graanschuur op
de boomhoeve onder Gats, bewoond door J.
Hei/boer.
Ingeschreven werd door de heeren J. P. Tazelaar
te Wolf>ai tsdyk, voor ƒ2580 A. Boone te Wisse-
kerke, voor 2510; D. De Ragt ie Wissekerke,
voor ƒ2510; H. Birenlse voor 2000 W. D. Van
der Moer voor 1975 1). De Jonge voor 1972
C. Kievit voor f 1980 M. Schippers voor ƒ1950
en J. Van Oosien roof 1820 (deze wonen allen
le Colfjusplaal); B. Van Verre ie Noordgouwe, voor
f 1733 J. Scb oeveis te Cals, voo- 1710 tn L. D.
v. d. Linde te Corlgene, voor 1550.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Baarland Tot predika it alhier is bc oepen de
heer II. L. Krom van Oudelande.
De heer C. Staal, hulponderwijzer aan da
Chris!, school te Ter Nauz-.n, is benoemd tot hoofd
onderwijzer aau de CbriBt. school te Bergen-op-Zaotn.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Als een bjj'.onderheid deelt men ons mede dat
dezer dagen hg A. Zander, te 's-Heer Heudrikskin-
deren, door é:n kip vau de 14 eieren 13 ziiu uil-
gebroed.
