1880. N°. 155.
Donderdag 30 December.
m
s
GOES, 29 December 1880.
KUNSTNIEUVVS.
Watersnoodberichtea.
GOESCHE
uit#»™ ,i<5aer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uittfCBOfiderd op feeatdagen.
Pi*ij<ï per kwart&al, 100 binnen &!s buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nosanaera 5 ct,1 taet bijblsd 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte huwelijkt;- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen ran 18 regels a
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Het nommer der courant van Zaterdag
aanslaande zal IN GOES niet zooals
gebruikelijk is Vrijdagavond maar Za
terdagmorgen worden rondgebracht. l)e
verzending naar buiten zal echter op den
gewonen tijd geschieden.
Dit heeft plaats om een ieder in de
gelegenheid te stellen door een NIEUW-
JAARSWENSCH den lieilgroet van den dag
te brengen aan begunstigers vrienden
en stadgenooten.
De prijs van zulke NIEUA/JAARSWEN-
SCHEN is, evenals vorige jaren, 35 cents,
mits niet meer dan 8 regels beslaande
en vooruit betaald.
Deze advertentiën worden tot Vrijdag
namiddag te vier uren aan ons bureau
aangenomen.
DE ADMINISTRATIE.
Bij kon. besluit zijn herbenoemd tot burgemeester
te St.-Annaiand, A. J. Bierens Krabbendijke, D P Do
minions; Oost-Kapelle, nir. I. G. SprengerTholen,
C J. De Vulder van Noorden Wol taartwijk, mr. C.
F. Lenshoek. Tot burgemeester van Rotterdam is be
noemd mr. S. A. Vening Meinesz, lid van de Tweede
Kamer, en van Veere en Vrouwepolder G. P. Wijn
malen, le luit. bij het O. I leger,
v Op verzoek eervol ontslagen als burgemeester
.a Groede en Nieuwvliet M. Mazure; en als burge
meester van IJzend:jke, Biervliet, Hoofdplaat en Wa
terlandkerkje D. Bekaar.
Benoemd tot commies ter inspectie bij de belas
tingen, invoerrechten en accijnzen te Middelburg J, J.
G. Van Wieheren, surnumerair aldaar.
Voor het jaar 1881 is benoemd tot secretaris bij
den geneeskundigen raad voor Zeeland dr. J. P. Ber-
denis Van Berlekom.
Benoemd tot gezworen voor den Deurloopolder
W. Bogert Lz t< t lid van het best. der waterkeering
van het cal. waterschap Oud en Jong Breskens, J
Van ilale tot lid van het dijksbestuur van het wa-
rchap de Zeven Grietenijen en stad Sloten, prov. Fries
land, jhr. mr. J. II. F. K. Van Swinderen.
Bij de rustende schutterij in Zeeland zijn nog
benoemd bij het 5e bat. tot len luit. mr. H. M. G.
Kloppenburgtot 2en luit. W. A. De Ridder en M.
De Jonge.
Voor den dienst der krankzinnigenverpleging in
Mederlandsch-Indie is noodig een arts, die spoedig
derwaarts zal moeten vertrekken. Deskundigen, gene
gen zich als arts voor de krankzinnigenverpleging aan
's lands dienstin Kedeilandsch-Indie te verbinden, kun
nen zich toten met 15 Januari 1881, bij gezegeld request,
tot het Departement van koloniën wenden.
Wjj herinneren belanghebbenden, dat er
Zaterdag 1 Januari geen gelegenheid wordt
gegeven om uit de Nuta-bibliotheek boeken
aftebalen, te verwisselen of terngtebrengen.
Hoewel het bericht ons wel wat al te
laat geworden is dienen wij, ter completeering
van het geheel, nog wel te vermelden, dat bij
de in de vorige week te Baarland gehouden
herstemming tot lid van den raad is gekozen de
heer Joh. Ooense, met 14 stemmen.
De heer Corn. Zeevaart bekwam 12 stemmen.
Aan het examen van apothekersbediende
hebben te Middelburg in deze maand 26 jon
gelieden deelgenomen. Daarvan zijn toege
laten 17 en afgewezen 5; 4 trokken zich on
der het examen terug.
H.H. M.M. de Koning en de Koningin
zjjn Dinsdag met de kleiue Prinses van het
Loo iu de residentie teruggekeerd.
STAT ÜN-GBNKHAAL.
EERSTE KAMER.
Bjj de Kamer ziju Maandag ingekomen de Staats
begroting en de overige ontwerpen, laatstelijk door
de Tweede Knm-r aangenomen. De» avonds werden
deze ontwerpen in de sectiën onderzocht.
De Min. van Justitie heeft aan de Kamer doan
toekomen een mededeeling van den Portuge-schen
Minister van Buitenl. Zaken, d l. 25 No». 1880, be-
'eff-nde de afschaffing der doodstraf io Portugal.
Daaruit b'ijtt, dat de doodsir- f voor gewone misda
den in Portugal is afgeschaft dei In Juii 1867, dooh
dit torn reeds sedert lang de afschaffing f-iteljjk had
plaats gegrepen, d lar de laitste voltrekking vaneen
doodvonnis van April 1846 dateert. Blgkens de jong
ste staiisink over 187S was er geen verm erdering
van misdaden, en zeker niet van die van den ergsten
aard, waar te nemen.
LANDBOUW EN VESPEELT.
Wöl.F.v\ltT3DlJic. In het begin dezes jaars, toen
eenire pachters van landerijen t; VVo faarfsdijlc, ten
gevolge van d u mislukten oogst in 1879, hunne
verschuldigde pachtsom niet ten volle konden op
brengen maar even vel brlooflen het res'earettde later
te zuilen aanzuiveren, was de grondeigenares edelmoe
dig ge,- o 'g niet slee lts hun die rest k-vij: te schel
den, mair ooit nog een ged eite vat h-t belaad;
bedrag terug te geven. Titans heefteen vco u-aam grond
bezitter in de/.e gemeente, uit volle overtuiging vau
den ouhoudimren toestand, mede dit lofwaardig voo -
beeld volgeutle, zijnen pachters vrijwillig eene aan
zienlijke vermindering van pacht verleend. Atzoj is
nu voor dezen alleszins de gelegenh-id geopend, om
aan hunne verplichtingen op tij 1 te kunnen voldoen
eu tevens het belang van den grontleigeui a- met aan-
gewakkerden ijver te behartigen door te zorgen, dit
de grondwaarde in siand blijve, we k; bij de le Itooje
pachten door roofoouw onwillek urig met veronnd--
ting bedreigd wordt.
Comïgene. Dinsdag hield de beer A. F. Marlet,
van Hontenisse, iu de herberg van J. De Keijzer
alhier eene landbouw-voordraebt. In de eerste af-
deeling daarvan besprak bij de richting, waarin de
landbouw moet gedreveu worden in de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden.
Iu veiband biermede sprak bij breedvoerig over de
behandeling van den veestapel ter verkrijging van
goeden mest en in het belaag van den verbouw
van haudelsgewassen. Dat alle gewassen kunnen
verbouwd worden, als de akker maar goed is ge
maakt met mest, bepleitte hij zeer. Niet met het
aantal voeren is het te doen, maar met de goede
qualiteit van den mest, en die verkrijgt men van
zelf en goedkoop als men den veestapel goed ver
zorgt. Dit laat echter op vele plaatsen nogal te
wenschen over. Genomen proeven hebben bewezen
uat er goed en prachtig vee kan verkregen worden,
waarvan bet gevolg is dat men puike melk en
boter verkrijgt. Nog niet lang geleden wekte dit
op de Londenscbe markt de jaloezie der bezoekers op.
Ia zijne tweede afJeeling begon spreker met te
zeggen, dat er voor den landbouwer veel te leeren,
maar ook veel af te leeren was. Hij wensebte dat
door aansluiting van krachten de landbouw moent
bevorderd worden, om dezen langs dien weg te
brengen in verband met de tijdsomstandigheden en
meer en meer te ontwikkelen. Hiervoor beval hij
bijzonder aan proefboerderijen, waar alius beter kan
onderzocht worden. Voorts sprak bij nog breed
voerig over de zuivelbereiding en de uitbreiding
der ooftteelt, in verband met de gemakkelijke over
brenging aan de verschillende markten door de
Exportmaatscbappij, en gaf hij ten slotte nog een
wenk voor de goede tijdsbesteding van de jongelui
op het gebied van landbouw en veeteelt.
Ten slotte dankte bij voot" de goede opkomst der
leden en voor de aandacht, waarmee zij zijne voor
dracht hadden gevolgd, terwijl bij zelf met een
woord van dank van den voorzitter der afdeeling,
den heer J. II. Bijbau, werd beantwoord.
De vorige week werden te Watervliet eenige
kavels bouwlaud, gelegen in den B-tukelspolder le Bier
vliet, groo'. ruim 11 hectaren, geveild en kon er 24,600
francs bedongen worden, terwy 1 nauwelijks 10 jaren
geleden ze voor 25,000 gekocht waren. Dinsdag had
eene berveiiing plaats.
Op de vele houtverkoopingen in dit kanton wordt
van het werkhout een goede prijs verkregen.
Het 2e abonnements-concert, gevolgd door bal,
te geven in „de Prins van Oranjedoor het kleine
strijkorkest van het 3e regiment infanterie uit
Bergen op Zoom, zal plaatshebben op Donderdag
6 Januari a. b.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Door den heer notaris IAébert is aanbesteed:
het afbreken eener oude schuur met bakkeet
en het opbouwen eener nieuwe schuurkeet
enz., op de hofstede Glarensteijn" te Hein-
leenszand.
Dit werk is aangenomen door den beer W. J.
Van de Weert te Goes, voor ƒ7850.
Ten overstaan der notarissen A. Al. Tak van
Middelburg en mr.J. L. II. Liebert van Goes werd
beien in bet koffiehuis vde Prins van Oranje"
verkocht
eene kapitale hofstede, staande in den Wes-
terlandpolder, gemeente Wolf aartsdijk, be
woond door Cr. De Jager, met 79 H. 50
A. en 70 O. uitmuntende bouw- en weilan
den, liggende in de Westerland- en Zuider-
landpolders.
De veiling geschiedde in eene massa. Kooper
is geworden de heer F. J. Glaeyssens te Rjjssel
voor f 1425 per hectare. Voor boutgewas enz. was
bedongen 7 2158 14 en voor onkosten 10%.
Voor wie ook het oude jarr blij eindigen en het
nieuwe jaar onder gunstige voorteekenen aanvangen
moge, zeker niet voor de velen in den lande, die, van
have en goed beroofd, te midden van een niet te
overziene watervlakte nauwelijks hoog gmoeg weten
te klimmen om den dood te ontkomen. En toch niet
op enkele, maar op vele plaatsen in Gelderland, Noord-
Brabant en Limburg is dit bet geval. Waar nog kort
eeled-m het w nterkoren als een groen tapijt de velden
bedekte, tl iar vaart men thans met bootjes, om elkan
der levei srniddelen te brengen of op andere wyze
behulpzaam le rijn.
Hier en daar staan huizen tot aan de daken onder
water, zjjn da tnensclien met hun vee op de 'zolders
gevlucht, en zjjn levensmiddelen voor den winter ver
loren gerzaan.
Een, die zich persoonljjk van den to;staud heeft
overtuigd, sehrjjft o. a.#Dit is zeker: het noord
oostelijk ged'-elte van Noord-Brabant bestial niet meer
ht-t is w-ati-r."
O innodig te zeggen, dat de hoop des landmails voor
een groot deel is vernietigd en veleD zelfs op dit
ogenblik aan alles gebrek hebben.
Voor zeer wijdloopige berichten omtrent de ov*r-
slrooming-n rro ten wij onzen lezers naar gioo'ete
bladen verwijzen. Eukele, aan de bladen van Dinsdag
ontleend, linden hier eene plaats
's-Hertogenhoscb is overstroomd. Niet alleeo de
achterbuurten, maar ook de breede en smalle haven
en vele stralen zijn alle met water bezet. De prijzen
der levensmiddelen zjjn reeds weder bov-nmatig stjj-
gende;om een voorbeeld te noemen: boter, die voor
eenige dagen 11 stuivers de 5 ons gold (2e qualiteit)
kost nu 17 I It) de vulgeloopen straten rjjn alle win
kels gesloten, alle benedenhuizeu ontruimd; er zou
bij avond e-Ii volslagen duisternis h'-erechen, indien
niet hier en d ar eeu lantaarn haar onvoldoend licht
op de op stelten gaande, in ka-ren, in booten of op
den rug van hoog gelaarsde sjouwers zi'tende straat-
bewoners wierp. De brieven worden m t een wagen
rondgebracht en door middel van stokken overgereikt.
Het witer eto d Maandag 6.25 M.; bij d -doorbraak
van den Mini lijk iu Jauuari bereikte het eene hoogte
van 6.40 a 6.45 meter, alzoo nog een verschil van
15 a 20 c.M.
Te Oeff It hebben veel bzwoners da huizen moeten
verlaten; aan alles is gebrek. De plaatselijke, gar-
nizoens- en geniekommandanten zjjn door den Minis
ter van Oorlog gemachtigd om op aanvraag van den
Commissaris des Konings zoo noodig hulp le verbenen.
Ook te Steendereo zjjn de djjken overstroomd en
tal van bunders welig te veld staande rogge en tarwe
door den watervloed bedolven. Zaterdagochtend sloeg
eene sonuit, waarin zich eenige kerkgangers bevonden,
door storm en stroom bdooptu, om; de stuurman viel
buiten boord en verdronk.
Te Ojjen heefi het binnenwater ongeveer de hoogte
van 3 Januari bereikt. Velen hebheu hunue wonin
gen weder verlaten en zjjn met hun vee naar den
djjk gevlucht. De toestand ia reer ellendig; vooral
door het stormachtige weder is de schade eau huizen
en getimmerten veel grooter dan in het b-gin dezes
jaar?. Tot dusverre houden de dijken zich hier goed.
Te L ur is het water, evenals in de omliggende
gemeenten, tot een nooit g k nde hoogte gestegen. De
uiterwaarden en polders langs de Mark en de Lrur-
sclie haven zjjn tot groote schade der landbouwers
geheel overstroomd. Da provinciale weg naar Zeven
bergen ataat tusschcn die gemeente en bet Zwarlen-
bergsche veer op verschillende plaatsen onder water.
De suikerfabriek ouder Prinsenhagen het ft bare werk
zaamheden moeten staken en ook die in de gemeente L ur
Wr.cht hetzelfde lot, als het water nog mocht wassen.
Reeds staan de woningen en keiten op het terrein
d er f.brisk onder water.
Ook te Gennip staat uitgenomen het booge gedeelte
der stad, de markt en de hoog gelegen aangrenzende
straten alles onder. De communicatie geschiedt roet
schuiten ert karren; ook het spoo w-g?tatiori is niet
anders te bereiken. De rijtuigloods der Noord-Bra-
bantsch-Duitsche Spoo'ivegmaatsch-tppjj is in een koe
stal herschapen; in het raadhuis en de protestautsche
kerk in de katholieke kerk staat het water zjjq
vluchtelingeu gehuisvestde bewoners van het g»st-
huis hebben in het ziekenhuis, of liever gezegd: het
klooster, eeu onderkomen gevonden.
l)e schade door het water aingericht is aanzien1 ijk
het winterkoorn is totaal weg, duizenden hectoliters
aardippelen, die gekuild waren, lijn bedorven; te veld
staande ko-enmijten staan halverwege iu het water;
met uitzondering van enkele stuks is het vee gelukkig
gered kunnen worden; het kleine vee, geiten en var
kens, beeft men meestal naar de bovenverdiepingen op
de zolders medegenomen, terwjjl aan koeieu en paarden
elders een onderkomen werd bezorgd. De ramp is
hier te meer te betreuren, omdat het meestal kleine
landbouwers en daglooners zijn die tr door getroffen
wordeu.
Aan de N. R. Ct. van heden ontleanen we nog
het volgende
Uit Maastricht wordt gemeld, dat het water laDg-
zaam daalt en verscheidene strateu weer droog komen;
enkels fabrieken hebben het wsrk hervat.
Omtrent de beide rampen, boven en beneden die
stad voorgevallen en waarbij mmschenleveus verloren
gingen, wordt uit vrij vertrouwbare hroa het volgende
gemeld Bij het ongeluk te Ternaye of Groo'-Linaye
zjjn elf mensoheu, onder d,;zsn vjjf jeugdige kinderen,
verdronken. De vad r di-r kinderen Was geen visi
teur, maar gewoon ambtenaar. De twaalfde persoon,
die zich in 't bootje bevond, heeft, zich aanvankelijk
op een kar, die boven den waterspiegel uitstak, weten
te redden, maar heeft daar een geheeDn nacht iu
koude en ellende doorgebracht en is Zaterdag aaa
de gevolgen daarvan overleden. Daar hij schier be-
wuste'oos uit zijn gevaarljjken toestand werd wegge
voerd en bjj de eentg overgebleven ooggetuige van
het ongrlnk was, die bjjzonderhedrn kon mededeelen,
waren de berichten eerst zeer verward en dutster.
Bjj het tweede ongeluk te Maaseyk zjjn mi istens
drie personen omgekomen: de postm-ester Magniet
Van Maasryk, wiens lijk is opgevbcht, de doctor
Berghnn» van Btee en een deurwaarder.
Ook te Lith (Noord- Brabant) heeft het hooge wa'er
een menschenleveu gekost. Iemand, die den water
stand gi' g vien, geraakte in eeu diepte en is oumid-
delljjk verdronken.
Op 24 en 25 December had le Gennep een tref
fend feit van zelfopofferende menscb'ievendheid plaats.
Door het hoog gezwollen water van da Maas waren
de dammen van den Teulakkrr en d-n Doevenakker
onder Geunep doorgebroken, en daardoor werden niet
minder dan 17 huizen zoodanig door den vloed be
dolven, dal de bewoners niets antlers dan een onver-
ntijdeljjken dood voor oogeD zagen, daar niemand
eene poging tot redding van de ongelukkigen durfde
wagen.
In dezen wauhopigen toestand kwam de voorman
der wagensmedeu bjj den Noord-Brabsctsch-Duitschen
spoorweg op het denkbeeld, om v«n vier petroleum-
tonnen een vlot te vervaardigen, en het mocht ht-m
gelukken dit te water le breugen.
Met dit vlot waagde hij zich op den onstuimigen
vlo d, en had de voldoening met groot gevaar voor
eigen leven en daarm-e voor het beataan vau zjja
gezin, in twee dagen bjj na een twintigtal menscheo
aan een anders wissen dood te ontrukken, terwjjl bjj
er ook nog in mocht slagen een deel hunner have
te redden.
Ook te 'e-Hertoganbosch is hel water dalende. Wel
is de val geriDg, miar toch wordt hij met vreugde
begroet. Immers, een toestand, zooils men daar voor
de tweede maal in é;ti jaar beleeft, is een ramp, die
men van nabjj beschouwen moet, om te in haren ge
beden omvang te begtjjpetr. l)e srme werkman moet
zich op het zolderkamertje zjjncr nederige woning be
helpen, ec door de nalmoae, die de openbare liefda
digheid hem toedacht, in zjjn onderhoud voorzien.
Maar wat nog meer klemt eu de welvaart der stad
beduidend belemmert, is, dat de handel, en in bet
bjjzottder de kleit.htndel, die daar vrjj uitgebreid it,
nagenoeg stilstaat; de stad is aan vier tijden door
het water afgesloten, en hoeveel schade daardoor wordt
j teweeggebracht, is moeieljjk onder cjjfere te brengen.
De kos'cn van de watervrjjmaking der stad zijn op
160,000 geraamd; handelaren daar ter stede beweren
dat de schade van een waterramp bet dubbele dier
t eons bediaagt.
1
