1880. N°. 150.
Zaterdag 18 December.
6?l<! Jaargang.
pëwëele beiastiag
0ff1cieele mededeel!\gen~
Wie zich tegen 1 Januari 1881 op de
Goesche Courant abonneert ontvangt de
deze maand nog verschijnende nommers kos
teloos.
GOES, 17 December 1880.
GOESCHE
t>« uitgave dezer Courant geschiedt Maahüag-, Woenbdao- eu VaiJEAoitozd.
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als balten Goes, 1.75,
Afzonderlijke Hommer» 5 et.' met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiün worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen ran 1—8 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 1 regels bedragende en contant betaald, 20 ct
By dirsote opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland sijn A. STEINER en HAASENSTEIN YOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
r
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter
kennis van een ieder wien het aangaat, aat het kohier
no. 5 van het personeel voor deze gemeente, over het
dienstjaar 1880—1881, op heden ter invordering is ge
steld in handen van den ontvanger dier belasting binnen
deze gemeente.
Goes, den 17 December 1880.
De Burgemeester voornoemd,
J. O. DE WITT HAMER.
Tot ontvanger der directe belastingen en accijnzen te
Goes is benoemd de heer J. Van Sandbergen Buwalda,
thans ontvanger derzelfde middelen te Joure.
Uit Den Haag bericht men, dat de Prins
van OraDje in 't laatst van December voor
eenige maanden naar 't zuiden van Frankrijk
vertrekt.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van het Departement Goes der Maat
schappij tot nut van 't algemeen werd door
de daartoe vroeger benoemde commissie voor
de Bcboolspaarbanken rapport omtrent hare
bevindingeu uitgebracht. Haar advies luidde
gunstig en de vergadering besloot dientenge
volge het sparen op de school te continuee-
ren en zelfs nittebreiden, terwijl tevens ge
noemde commissie met vier leden zal worden
versterkt.
Mr. J. Heemskerk Bzlid in den Raad
van State en oud-lid der Tweede Kamer, is
heden overleden.
De heer H. A. Janssen, uit Goes, heeft
Woensdag te Leiden met goed gevolg zjjn doc
toraal examen in de medicijnen afgelegd.
Kruiuiiigeu. Alhier heeft zich weder
eene commissie geconstitueerd om den minver
mogenden bjj gelegenheid van nieuwjaar bedee
ling te verstrekken, ter voorkoming van het
nienwjaarwensehen. Die commissie zal a. s.
Maandag rondgaan om de giften der ingezete
nen intezamelenwij vertrouwen, dat zij weder
door milde bijdragen in staat zal gesteld worden
om den armen eene goede bedeeling te ver
schaffen
Ook in de gemeente Krabbendjjke is
weder zoodsnige commissie gevormd, die mede
eerstdaags tot dat einde de giften hoopt inte
zamelen.
Hansweert. Aangezien de verzending
van mosselen naar het buitenland thans als
geëindigd kan beschouwd wordeö, geven wjj
hier een overzicht van den uitvoer van dat
artikel naar Belgie, langs het kantoor Hans-
weert, over het jaar 1880 in vergelijking met
het jaar 1879. Uit bedoeld overzicht zal ge
noegzaam blykeu, dat de mosselvangst een niet
te versmaden bron van volkswelvaart is en
de mosselen een belangrijk handelsartikel uit
maken.
Dit jaar tot December in 1879 was de
mosseluitvoer in November reeds geheel geëin
digd zjjn alleen langs HaDsweert, in be
stemming naar Belgie, (Antwerpen en Meche-
len) nitgeklaard 1199 mosselschuiten en daar
mede werden uitgevoerd 71940 ton (of 7194000
kilo.)
Aangezien de prjjzen zeer uiteenloopen, naar
gelang van de vraag en den tjjd des jaars, be
staat er geene vaste prijsbepaling uitgeno
men evenwel voor die schippers, welke hunne
mosselen aan vaste hnizen leveren en voor een
vastgestelden prys onverschillig hoe de markt
staat doch volgens verkregen nauwkeurige
opgave kan de middelprys over 1830 gesteld
worden op 2,50 per ton. Alzoo vertegen
woordigde de uitroer van mosselen (langs hier)
in dit jaar het voorzeker niet onbelangrijk
kapitaal van 179,850 d. i. per reis voor
elk vaartuig f 150.
Onder den opgegeven prys moet verstaan wor
den die, voor welke de mosselen aan de Bel
gische afnemers geleverd worden, en daar op
enkele uitzonderingen na de schippers zei ren
leveranciers zijn, m. a. w. hunne eigene ban
ken hebben, vloeit dus dit kapitaal geheel
naar en brengt alzoo niet wein'g welvaart
teweeg in de betrekken verzendingsplaat-
seu. Dniveland (met name Bruinisse) staat
hierin vooraan, daar van de langs Hansweert
uitgevoerde hoeveelheid mosselen ruim 97 pet.
op hare rekening kan gesteld worden.
Duiveland heeft de renommee thans de vetste
en smakeljjkste mosselen op te leveren en
deze worden het metst gezocht. De uit
voer was dit jaar veel aanzienlijker dan
in 1879 en het is verbljjdend te mogen con-
stateeren, dat deze steeds vooruitgaande is.
Immers hjj bedroeg in 1879 slechts 52,740 ton,
uitgeklaard in 879 schepen zoodat in 1880
meer werden uitgevoerd 19200 ton (haring
tonnen van 100 kilo, eene maat, wcarbjj de
mosselen in Belgie worden afgeleverd). Dit
door velen nog te min geschatte zeebanket
wordt door Belgen en Franschen op den rech
ten prjjs gesteld.
Ia de uitvoer over 1880 aanzienlijk hooger
geweest dan in 1879, hiertegenover staat dat
de prjjzen in eerstgemeld jaar, over 't geheel
genomen, iets lager waren dan in 't laatstge
noemde.
In 1879 beliep de middelprijs ƒ2,50 a ƒ2,55
per ton. Ten bewijze dat de mosselen (vooral
de Zeenwsche) in 't buitenland meer en meer
gezocht en naar waarde geschat worden, moge die
nen, dat, niettegenstaande den toenemenden aan
voer, de prjjzen in den loop van een tiental jaren
meer dan de helft gestegen zjjn. Hierop zal
naar ons oordeel de duurte der oesters óok
wel invloed uitoefenen.
Niettemin hebben de mosselschippers alle reden
van tevredenheid, ofschoon de pacht der ban
ken hooger is dan voorheen. Het grootste ge
deelte der uitgevoerde mosselen wordt te Ant
werpen en Mechelen per spoor verder naar 't
binnenland en vooral naar Parjjs verzonden.
Colijusplaat. Woensdagavond trad alhier
in de afdeeling Noord-Beveland" der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen de heer
dr. Piccardt van Goes als spreker op. Zjjae eerste
improvisatie was over de Natuur als ons aller
leermeesteres, mits door de kunst geleid en
aangevuld.
Zjjne tweede, echt humoristische, rede liep
over drie dageljjksche zaken loopen, vallen
en groeten zjjne derde improvisatie had tot
titel »Jan", en spr. bepleitte geestig voor alle
mogeljjke Jannen, als daar zjjn Jan (waiter),
Jan Vlegel, Janmaat, Jan rap, Jan hen, Jan
Klaassen, Jan en alleman, Jantje lacht en Jantje
schreit, Jantje van Leiden enz. de beteekenis
van kracht, die, naar sprekers meening, in dien
voornaam gelegen is. Wellicht, dat de bewering
van den heer Piccardt, als zou de uitdrukking
»Jan Klaassen" naar het bekende St -Nikolaas-
gebak, inzonderheid van vroeger jaren, verwjjzen,
aan redeljjken twijfel onderhevig is. (Zie De
voornaamste geschiedenissen van Noord-Neder
land, door mr. J. Van Lennep, 3e afd. bl. 29).
De voorzitter was gewis de tolk aller aan
wezigen, toen hjj den spreker hartelijk dankte
voor zjjne gekuischte en boeiende improvisaties,
welke de afdeeling van dezen spreker sedert
zes jaren niet had mogen genieten, en den wensch
nitdrukte, den heer Piccardt alhier meermalen
te zien optreden.
Naar aanleiding van de bekende circulaire
van de Vereeniging van burgemeesters en secre
tarissen in Zuid- en Noord-Beveland" heeft
de gemeenteraad van Middelbnrg besloten tot
het inzenden aan den Minister van Binn. Za
ken van een adres betrekkelijk de kosten voor
de uitvoering der wetten op de militie en
schuttery.
De heer J. M. Van den Driessen \lareeuw,
directeur van het post- en telegraafkantoor te
Ter Neuzen, wordt met 1 Febr. e. k. overge
plaatst in geljjke betrekking naar Zierikzee,
terwyl de heer J. Noest, directeur van het Rjjks-
telegraafkantoor te Bergen-op-Zoom, naar Ter
Neuzen wordt overgeplaatst.
De gemeenteraad van Zierikzee heeft aan
de heeren J. De Meulmeester Sf Co. vergun
ning verleend tot het aanleggen van een stoom
tramweg, en besloten aan Gedep. Staten mach
tiging te vragen tot gemeenschappelijke rege
ling van deze zaak met de Gemeentebesturen
van Brouwershaven, Zonnemaire, Noordgouwe,
Nieuwerkerk, Ooslerlatid en Bruinisse.
Door het bestuur der vereeniging voor
den effectenhandel te Amsterdam is een verzoek
gericht aan de Tweede Kamer om in 't gewij
zigd wetsontwerp tot heffing eener rentebelas-
ting weer op te nemen de bepaling, dat de
rente van effecten en andere schuldvorderingen,
welke de bestanddeelen uitmaken van het be
drijfskapitaal van den koopman, niet aan de
belasting volgens die wet onderworpen is. Ver
der wordt door de vereeniging bezwaar gemaakt
tegen den gestelden termjjn van aangifte, die
volgens haar veel te kort is
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
In de Zierikzeesche Nieuwsbode van gisteren
leest men het volgende bericht
«Eindelijk is door notabelen en kerkvoogden
«der Ned. Herv. gemeente te Goes een organist
«gekozen, en wel de heer Steketee, de zoon van
«een der drie kerkvoogden, die volgens het regle-
«meut belast zijn met het opmaken eener voor
ndracht, waaruit dan door kerkvoogden en no-
»tabelen eene keuze moet gedaan worden. Daar
«er meeraere sollicitanten waren, en daaronder
ntwee van groote bekwaamhedenhad een der
«kerkvoogden voorgesteld een vergelijkend cxa-
«men to houden om daarna een maatstaf te
«hebben voor de rangorde der sollicitanten. De
«beide andere kerk\oogden, de heeren Vervenne
«en Steketee, meenden dat men van slechts éen
«der sollicitanten (nl. den heer Steketee Jr.)
«zekerheid had, dat hij een Christen was, en dat
«moest toch het zwaarste wegen. Nu, dat heeft
«ook het zwaarste gewogen; want zonder onder-
«zoek natuurlijk niet naar de bekwaamheden
maar of de overige sollicitanten geen even
«goede Christenen waren is de heer Steketee
nJr. in eene vergadering, waarin de heer Steke-
ntee Sr. presideerde, tot organist gekozen, omdat
«hij is van positief Christelijke beginselen. Ieder
«ander dan de heer Steketee had zich natnurlyk
«verwijderd uit eene vergadering, waarin over
«zijn zoon gediscussieerd wordt; de heer S. achtte
«uit niét noodig. Bovendien vraagt ieder zich
«hier af, wat het positieve Christendom wel te
«maken mag hebben met hot aanslaan der toetsen
«of uittrekken der registers van het kerkorgel!
«Wie meenen mocht, dat alleen kennis en ont-
«wikkeling den doorslag geven bjj benoemingen
«door den Goeschen kerkeraad zou zich ver-
«gissen nepotismus boven al 1
«Naar men verneemt heeft de heer Poolmeijer
«zijnontslag ingezonden als secretaris-kerkvoogd."
De loop en de uitslag van deze zaak hebben ons
volstrekt niet verwonderdomdat het exclusie!
karakter van 't Goesche kerkbestuur althans in de
gemeente genoegzaam bekend is. Nu er melding
van de zaak gemaakt is, vordert de billijkheid te
vens medetedeelen, dat, naar men ons van be
trouwbare zijde mededeelt, er onder de notabelen nog
twee gevonden werden de heeren dr. Callenfels
en Magiclse, die het voorstel van dhr. Poolmeijer,
om de bekwaamheden der sollicitanten te onder
zoekenhebben ondersteund. Met genoegen con-
stateeren wjj daaruit, dat er in den kerkeraad al
thans geen volkomen instemming met «nepotismus"
(d. j. bloedverwant-begunstiging), zooals deschryver
in de Nieuwsbode zegtbestaat. Ofschoon wij
gaarno erkennen, dat er alle redenen voor aanwezig
zjjn, zoo betreuren wij toch bet ontslag-nemen van
den heer Poolmeijer. Hjj is een dergenen, die het
goede ook in minder positieve Christenen, (altijd
naar de opvatting van kerkdespoten en despootjes)
weten te erkennen. Hij is een der weinigen, die
niet afstooten, maar aantrekken, en die begrijpen,
dat ook een bezielend orgelspel nog wel eens een
middel kan zijn om het dwingt ze om in te komen
in toepassing te brengen.
Bedankt voor het beroep naar Heukelom
door dr. F. Van Gheel Gildemeester te Wilhel-
minadorp.
Hansweert. Het schijnt alles behalve vlot te
gaan met het verkrijgen van hulponderwijzeressen.
Althans niettegenstaande herhaalde oproepingen
en verhooging van traktementis het nog niet
mogen gelukken voor de scholen te Kruiningen eu
alhier liefhebsters te vinden. Versterking van on
derwijzend personeel is alhier dringend noodzakelijk
en vooral zoude het optreden eener hulponderwy-
zeres, tevens belast met het geven van onderwjjs
in vrouwelijke handwerken, in een groote behoefte
voorzien. Het is alzoo zeer te hopen, dat eerlang
door eene der dames onderwijzeressen aan de roep
stem van ons gemeentebestuur moge gehoor ge
geven worden I
Tot curator der Amsterdamsche hoogeschool
is benoemd mr. Svhorer, Commissaris des Konings
in N.-Holland.
De Rijkscommissie, belast met het afnemen
der examens ter verkrijging van het diploma als
stuurman aan boord van koopvaardijschepen, heeft
het diploma voor den rang van 2den stuurman
op de groote vaart uitgeveikt aan P. F. A. Mink.
De quaestie van het hooger onderwijs voor
vrouwen is in den laatsten tijd in Engeland meer
en meer op den voorgrond gedrongen en een
commissie uit den Academischen Senaat te Cam
bridge heeft deswege zelfs een rapport uitgebracht.
Die commissie heeft zich krachtig voor de toelating
van vrouwen tot de academische lessen verklaard,
maar tegen het toekennen aan de dames van aca
demische graden.
De onderwijzer Schipanski heeft in de ver
gadering van onderwijzers, te Koningsberggehouden,
met veel bijval gesproken tegen de invoering van
de methode van Clauson Kaas in de scholen.
Hoewel enkele heeren, waaronder de directeurs dr.
Sauter, professor Riehle, Stellter en anderen, de
zaak verdedigden, bestond er over het algemeen
weinig sympathie voor de «huisvlijt", zooals zij in
Denemarken is ingevoerd. (Schoolblad).
STzVTKN-GENKUAAL.
EERSTE KAMER.
De Kamer is bijeengeroepen tegen Maandag S7
December e. k., des namiddags half drie uren.
TWEEDE KAMER.
In de zitting der Kamer van gisteren werd aan
genomen de suppletoirs aanvraag van 33000 voor
subsidie aan ds provincie Noord-Brabaot wegens
kosten van het dichtmaken der doorbraak, nadat die
post door de heeren Van Houten en Rutgtrs na
drukkelijk was bestreden, op grond dat de polders
zichzelven moeten helpen.
Daarna werd de behandeling van hoofdstuk V der
staatshegrooting voortgezet, dat tenslotte werd aan-
genomen met 45 tegen 30 stemmen.
SCHEEP YAARTBERICHTEN.
Hansweert. Woensdagnamiddag arriveerden alhier
van Rotterdam in bestemming naar Antwerpen,ter be
lading voor de Antillen.de Noordsohe schoener Cómel
kaptein M. H. Westergaari en de Spaanscbe bark
„Cathalina"kaptein J. Goitiai. Beide schepen zijn
Donderdagmorgen van hier vertrokken en kwamen niet
tegenstaande den harden wind go«d en wel buiten,
wel een bewijs voor de deugdelijkheid en 't gemak
en voordeel voor de zeevaart van 't kanaal door Zuid-
Beveland.
Bath. Donderdagmorgen 71 uur is door een wind
bui uit het roer geloopen het Nederl. aakechip Voor-
uit", kapt. IV. Klarenaar, geladen met ruim 3500 beet.
rogge, waardoor het op de plaat bjj de witte touneu
vastgeraakte.
Het tjalkschip Johtntnit Martinui, kapt. J. Schoen
makers, aldaar juist voorby zeilende, verleend* as
sistentie, een gedeelte dar lading werd daaraan
overgegeven teneinde het schip tc dotn lichten, waar
door het tevens met hel inkomen van den vloed ook
gelukkig sonder verdere averjj van de plaat afkwam.
Na p-olest gemaakt te hebb-n is het aakschip ver
volgens p.:r sleepboot naar Hansweert gebracht, om
aldaar de overgegeven lading weder in U nemen.
