1880. N°. 140. 67s,e Jaargang Donderdag 25 November. Ds familie Czaroisky. Bij dit nommer behoort een bijvoegsel, S) MEXGELWEKR. Huisvlijt-onder w ijs. GEMENGDE 3ERICHTEM L0« G0ESCI1E De uitgave dezer Courant geschiedt ÏUasüaG-, Woknbdag- en Vrijdagavoei) uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75. Afzon lerlijko n immers 5 ct, met bijblad 10 ct. Gewone advertentïün worden a 10 ct. per regel geplaatst. Geboorte huwelijkt- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen ran 18 regels a ƒ,1. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regeis bedragende en contant betaald, 20 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prp slechts t veemaal berekend. Agenten voor het buitenland zijns- A. STE1NER en ÜAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg, In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NÏJGH YAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren. bezattende Offioiëale mededeeliogen, verschillende andere berichten, een ingezonden stuk van den heer N. M. Sotêijk en de Marktberichten. Goes, 24 November 1880. Uoedekenskerke. Donderdag 2 Decem ber zal alhier eene verkiezing plaatshebben voor een lid van den gemeenteraad. Ellewoiltstlijk. Iu de vergadering van den djjkraad der waterkeering van Ellewouts- djjk en Borssele, Maandag 22 dezer te Driewegen gehouden, is het gevraagde eervol ontslag aan den heer A. Softer als waterbouwkundig ambte naar verleend en de jaarwedde van den nieuw te benoemen ambtenaar, verminderd met f 100, bepaald op f 900, gelijkstaande met de be zoldiging van zijn ambtgenoot. Ter verbetering van de bebakening en verlichting van de Schelde, ter bekorting van de staking der scheepvaart in den winter, zijn tusschen Nederland en België overeenkomsten gesloten. BltEEOE WATERING BEWES TEN YERSEKE. In de heden, Woensdag 24 November, in het Koffiehuis »De Prins van Oranje" gehou den vergadering van ingelanden waren van van dezen 51 tegenwoordig, uitbrengende 109 stemmen. Na eenige mededeeliogen en het aanwijzen van commissiën voor het ïesumeeren en vast stellen der notulen en het opnemen der stem men werd overgegaan tot het opmaken der voordracht van een gezworen in de plaats van den heer A. Dominicus, overleden. eerste stemmingen werd de voordracht opgemaakt als volgt le candidaat A. Lindenberg, met 71, 2e can- didaat K. Dominions, met 69 en 3e candidaat A. De Broekert, met 79 stemmen. Daarna deelde de voorzitter, de heer mr. B. V. Van der Bilt, mede dat de werken aan Yerseke genoegzaam zijn voltooid en aanvan kelijk gunstige resultaten opleveren. Hij be klaagde zich echter, dat de gebruikers van gron den zoo nalatig zijn in het ondersteunen der pogingen van de directie tot verbetering der Naar Moritz Vos Rf.ichenbach. In dof gepeins verzonken bracht prins Jozef den nacht door. Toen het begon te dagen, verliet hij zjjn kamer en begaf zich naar graaf Amand. Deze bad onder de uitwerking van den wijn zwaar ge slapen, was nu echter wakker geworden en keek den binnentredende woest en met bolle oogen in bet gezicht. «Waarom komt ge naar mij toe vroeg hij, terwijl hij zich oprichtte. Een dnivelsche lach speelde op 's prinsen gelaat. Hg ging dicht naar het bed en fluisterde nik wilde alleen vragen, of ge ook van plan ver anderd zgt?" nWie heeft ooit gehoord, dat Amand Czaroisky van voornemen veranderde riep de graaf. nWat afgesproken is, blijft afgesproken." nDat verwachtte ik ook van u" begon de prins wederom na een korte pauze. nMaar er valt nog iets anders te bespreken tusschen ons." Nu bukte bjj zich en fluisterde den graaf in het oor: nWat zullen wij met het kind doen De graaf keek hem bijna schuw van ter zjjde aan. „Met Sasoha's kind vroeg bij. «Ik begrjjp U niet!" «O, dan heb ik u vroeger niet goed begrepen Ik dacht, dat ge uw dochter voortdurend bij u wildet houden 1" «Natuurljjk wil ik dat!" n Welnu, dan zeg ik uzoo waar als ik bier nitwatering en verklaarde dat, wanneer zjj de waarschuwing tot medewerken blijven in den wind slaan, er krachtig tegen hen zal wor den opgetreden. In deze zitting nam de nieuwe ontvanger-grif fier dhr. G. B. Van der Meer Alohr voor het eerst als zoodanig de functie van secretaris waar Met een inleidend woord opende Dinsdagavond de voorzitter van het Goescbe Nutsdepartement, dr. A. W. fan Campen, de bijeenkomst, waarin de heer J. Sanders een voordracht zou houden over «handenarbeid als opvoedingsmiddel voor kinderen." De heer Van Campen wees op den grooten voor uitgang, die er op het gebied van het onderwijs in de laatste jaren is waartenemen. Als wij den tegenwoordigen toestand vergelijken met dien van vroeger, dan voorzeker is er stof tot dankbaarheid. De scholen zijn verbeterd, de leerplannen gewij zigd, wetten beter gemaakt, een reeks van ambte naren is aangesteld inspecteurs, districts- en ar rondissementsschoolopzieners mannen van ijver, zij het dan ook niet allen van bekwaamheid. Dat alles kan ons gerustelijk doen verkondigendat het onderwijs het troetelkind is van dezen tjjd, al worden de onderwjjzers lang nog niet verwend,. Toch was er op dat gebied sedert eenige weken van jaren mogen wij nog niet spreken iets nieuws verschenen, het z. g. buisvljjt-onderwijs. Ging het velen als hem, dan was men nog niet voldoende op de hoogte wat dit eigenlijk was, en zeker wel belangstellend daarvan iets naders te ver nemen. De heer Sanders uit Middelburg was zoo welwillend geweest om aan de roepstem van het Nutsdepartement te voldoen. Het bestuur van dit departement bad met opzet den toegang voor een ieder opengesteld, teneinde allen de gelegenheid te geven kennis te maken met deze nieuwe metbode. De voorzitter zelf had daartegen wel bezwaar gehad hij vreesde dat iu Goes, waar zoovele belang stellenden in het on derwijs zijn, geen zaal te vinden zou wezen om allen te bevatten, die zouden komen om den heer Sanders te hooren. Doch de uitslag was geheel anders. Slechts een gering aantal waren aanwezig, maar het deed hem genoegen daaronder velen aan te treffen die aan het onderwijs verbonden waren. Hij heette allen, de dames niet te tellen maar te wegen, wij telden er vier welkom en gaf daarna het woord aan den heer Sanders. Deze begon zjjne lezing met de mededeeling, dat het geboorteland van bet huisrijjt-onderwijs niet met juistheid is te bepalen. Sommigen noemen voor u sta uiv dochter zal met haar kind naar Duitschland terugkeeren om den knaap daar naai den wil van den vader te laten opvoeden." nMaar de jongen is mijn kleinzoon «Hjj is de zoon van Wenzel Czaroisky en zal een Duitscker worden evenals zijn vader want zjjn moeder zal hem een Duitsche opvoeding geven." Graaf Amand sloeg met gebalde vuist op de vlak naast hem staande tafel, dat het dreunde. «Dat gebeurt niet" schreeuwde hij«daar zal ik voor zorgen «Schreeuw de knechts nu niet wakker" zeide de prins «mjj dunkt, dat we geen publiek noo- dig hebben. En wat uw dochter betreft, die heeft, geloof ik, al eens bewezen, dat zij zich aan den wil haars vaders niet veel gelegen laat liggen." De aderen op graaf Amand's voorhoofd zwollen op. «Maar ditmaal zal zij mjj gehoorzamen, ik laat baar niet vertrekken 1" riep bjj. „Zij zal wel een middel vinden om weg te ko men en zich zelf en haar kind in veiligheid te brengen, wanneer wjj «Nu, wanneer «Wanneer wjj haar niet voor zjjn door het kind te verbergen. Men zou het voorloopig in een klooster kunnen laten opvoeden en zeggen, dat Zigeuners het hebben medegenomen of zoo iets dergeljjks." «Dan zal zij bet geheele land doorreizen om het te vinden." «Dan speelt inen haar na eenigen tijd het be richt van zijn dood in handen." «De jongen is mijn kleinzoon geen haar van zijn hoofd zal hem gekrenkt worden." «Oadertusschen kan bjj rustig in bet klooster bljjven en wanneer uw dochter die Duitsche ge- Frankrijk, anderen Finland vveêr anderen Dene marken. Het laatste laad wordt meer algemeen aange nomen als de bakermat. Zekere Clauson Kaas, rit meester bjj de hu/aren geplaatst in een klein garnizoensstadje, was daar niet ia de gelegenheid om zjjn kinderen goed onderwjjs te doen geven. Hij nam daarom zelf dit werk bjj de hand, on derrichtte zjjn kinderen en kwam op de gedachte dat het ook bij betgeen zjj tot ontspanning deden niet aan leiding mocht ontbreken. Het maken van allerlei voorwerpen van papier en hout, het z. g. knutselen, moest ook, wilde het tevens praktische resultaten voor het volgend leven opleveren, vol gens vaste regelen geschieden. Hij begreep dat door die ontspanning tevens de geest helder en de hand vaardig werd gemaakt, maar ook dat, liet men daarin het kind geheel aan zjju lot over, het onderwjjs niet denzelfden invloed uitoefenen zal dien het kan hebben, wanneer het ook wordt beschouwd als middel tot opvoeding, en onderworpen aan een vast stelsel. De ritmeester had zooveel succes van zjjn werk met zijn eigen kinderen, dat hij ook besloot anderen de gelegenheid te openen van zjjn lessen gebruik te maken. Een deel zijner woning werd tot werk kamer ingericht, en weldra had Clauson Kaas meer leerlingen in zjjne school dan soldaten onder zjjne bevelen. Die' werkkamer-was natuurljjk niet weelderig ingerichteenige houten stoelen etl tafelsoude of nieuwe stukjes hout, carton, een boortje, een mesje, stjjfsel of ljjm, ziedaar het meubelement. Dat huisvljjt-onderwijs nu vindt meer en meer 2ijn weg. Een der grootste bezwaren is dat kinderen daar voor wellicht hun ander schoolwerk zullen ver- waarloozendaaraan is tegemoettekomen door toe zicht te houden, dat zij eerst dat andere school werk verrichten om daarna te knutselen. Welk nut er ligt in deze bezigheid De jeugd zal er voor het volgend leven door in staatgesteld worden om zelve de handen uit de mouw te steken. Wie onzer is niet vaak linksch bij de kleinste zaak, waarvoor men dan de hulp van een timmarman moet inroepen Doch er zjjn nog grooter voordeelen. Voor hen, die steeds geestesarbeid verrichten, doet het iu het volgend leven een middel aan de hand om zich te ontspannen, om door aangename en nuttige bezigheid zicb te verzetten. Voor de burgerklasse en den werkliedenstand is het een wegwjjzer. Hoevelen zjjn er niet onder de z. g. burgers, die hun kinderen, lettende noch op aanleg noch op lust, bestemmen voor klerk of om mjjnbeer te worden. Bjj de kinderen uitdien stand nu wordt door dat woonten eu gebruiken wat heeft verleerd en hier weer meer vasten voet heeft gekregen dan laat men ook het kin.d weer voor den dag komen." Graaf Amand zweeg en scheen het vraagstuk in overweging te nemen. «Dan laat men het kind weer voor den dag komen" hernam hij, niet zonder opzet. nJa" vervolgde de prins, «en dan zullen er nog goede Poolsche Czaroisky's zijn, want de knaap zal onder uwe oogen als een echte Pool opgroeien." Nogmaals zweeg de graaf. Het hoofd gebogen en de ruige hals gekromd zat hjj eenige oogen- blikken onbewegeljjk. Eindelijk lichtte hjj het hoofd op. «Ge hebt geljjk" zeide hjj, «maar het kind zal geen haar op het hoofd worden gekrenkt en na verloop van eenigen tjjd halen wij het weer terug. Waar wilt ge het heenbrengen f" Hier noemde de prins een Poolsch klooster. «Nu goedde gelden zullen aan het klooster door mijn kassier stipt worden betaald. Ik zal in- tusschen wei de noodige bevelen schrijven want hoe eerder de zaak afgemaakt is hoe beter 1" De prins knikte toestemmend. «Zoo denk ik er ook over, hoe eerder hoe beter!" Een oogenblik nog stond hjj zwjjgend naast bet bed van den graaf. Deze keek strak voor zich uit, en scheen hem niet meer te bemerken. Langzaam ging hjj naar de deur. «Tot weerziens 1" mompelde hjj zachtjes, en ver liet toen, zonder gedruiscb te maken, het vertrek. Toen hij buiten was, wekte hjj de bedienden van den graaf. «Uw meester heeft van nacht slecht geslapen; hij moet vandaag slechts rust hebben, en bui tendien heeft hij te veel last van de rheumatiek onderwijs reeds vroegtijdig de lust aangewakkerd voor het minder heerachtige, maar toch vaak veel voordeeliger en beter bandwerkambaebt. Bij de werklieden is het een uitstekend middel om te kunnen nagaan in welke richting door aanleg en lust het kiud het meest gedreven wordt, en wordt daardoor het kiezen van een ambacht vergemak- keljjkt. Dit alles werd door den heer Sanders meege deeld vóór de pauze om daarna zeer in 't kort te wijzen op de methode, die men volgen moet en op de ingrediënten die men noodig heeft. Hij raadde aan om eerst de kinderen een pian te doeu teekenen van hetgeen zjj wilden maken, en dan te laten werken. Hetgeen benoodigd is gaven wjj grootendeels hierboven reeds aan. Jammer echter vinden wij het dat, volgens me dedeeling vau den heer Sanders, de grondstoffen nog al kostbaar zijn en het bjj wonen van een cursus moet betaald worden met 5 per maand. In dit laatste is wellicht, bjj meer algemeene toepassing, wel verandering te brengen. Spreker had nog eenige keurige voorwerpen meêgebraeht, die volgens deze methode door hem waren vervaardigd. Na de lezing gaf hjj belangstel lenden daarvan welwillend opheldering. Bjj hét woord van dank, dat de heer Van Campen den heer Sanders toebracht, voegde hij tevens den wensch, dat, waar zelden Middelburg Goes de loef afsteekt, zooals met het huisvljjt-oaderwjj3 het geval is onze gemeente niet lang meer moge nalaten het voorbeeld van Middelburg te volgen. -- Zaterdagavond hebben twee knapen te Middel burg welke weet men Dog niet uit een winkel ongeveer 3 ontvreemd. Biervliet. Maandagnacht zjjn hij den landbouwer ff. f'erplanke, op d.e Ksigerhofslede, zes koeieu ont vreemd. De dude.-s, vermoedeljjk Belgen, zjju nog on bekend. De politie, hier en iu België, is ijverig tot onderzoek iu de weer. Volgens uit New-York ontvangen telegram kan er tusschen 25 en 27 dezer stormweder verwacht worden op de Noord-Eag-ilsche en Noo'dsehe kusten, zich waarschjjnlijk uitstrekkende tot de Fransche kust eu vergezeld van regen en sneeuw. In den All. Oecaau za! bet sto machtig weer zijn. Een behendig gauwdief heeft Zaterdag ia de Franscbe Bink aan eeu dame weten te ontfutselen, of, volgens ten andere lezing, uit een der dienstlo- kalen weten weg te nemen voor een waarde van 150,000 fr. aau eff-elen. Iu zijn vlucht liet hjj echter een bundel stukken ter waarde van 100,000 fr. vallen het verlies bljjft nog groot genoeg. om aan de jacht deeltenemm. Wanneer er iemand vraagt om hem te spreken, zeg dan, dat hij nie mand knn ontvangen." Vervolgens verwjjderde hjj zich weder even stil als bij gekomen was, om zich naar zjjn kamer te begeven. Hjj had vroeg in den morgen eenige vertrouwde lieden besteld, met wie hjj nog allerlei zaken te bespreken had. Toen er langzamerhand drukte en beweging op het kasteel kwam, was de prins weder alleen., «Mjjn morgenwerk is gedaan", mompelde hij,' «zoo, nu kan ik mjjn wraak volvoeren!" Weinige uren later was de schitterende jacht stoet op het groote plein voor het kasteel bijeen. Voor het eerst sinds langen tijd had Sascha de vierkante, met vedeien versierde fluweelen muts op het hoofd en zjj zag Wenzel zoo vrooljjk aan alsof zjj zeggen wilde «Herinnert ge u wel, dat de wilde Sascha in deze zelfde amazonendracht het onwillige paard dood schoot? Niet waar, voor beiden is het vandaag beter dan toen Lachend hielp hjj haar te paard stijgen en ge heimzinnig drukten zij elkander de hand als waren zjj nog het verliefde paar van vroeger. En wederom trappelden de paarden hinnekend op den grondde honden blaften en het geschreeuw der stalknechts mengde zich daartusschen, evenals dien morgen, waarop Sascha den jachtstoet uit haar venster had nagestaard. Het vermoeden dat zjj hem liefhad, was sedert lang tot een zalige zeker heid geworden. Trotsch en overgelukkig reed zjj aan de zjjde van Wenzel en lustig wapperde de groote veêr van haar hoed in d- n helderen zonne schijn. Eindelijk verdween de boute jachtstoet in de schaduw van het bosch. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1880 | | pagina 1