1880. N°. 138.
Zaterdag 20 November
67ste Jaargang.
Naar aanleiding
der te Goes gehouden begrootings-
discussiën.
PEKSONÉliLK BELASTING
SOES, 19 November 1380,
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOESCHE
Da uitg«t deter Courant geschiedt Maasuaa-, Woïssoia- en VairDAOAVOim
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen mie buiten Goes, 1.76.
Afzonderlijke nummers 6 ct. mot bijblad 10 ct.
Gewone ad verten tiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte hnwelijkb- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen ran 1—8 regels a /,1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bü directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn A. 8TEINER en HAA8ENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGII VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Het kan natuurlijk onze bedoeling niet wezen
om nog eens alles, wat gesproken is, de revue
te doen passeeren de stroom van redeneerin-
geo was te sterk en zooveel is gesproken, dat
waarlijk beter gezwegen ware.
Het zijn slechts enkele punten, die wij wilteo
aanstippen wij doen dat in het wezenlijk be
lang der gemeente en met den ernstigen wil om,
zonder iemand als persoon te kwetsen, ter wille
van eerlijkheid, waarheid en recht tevens te
wijzen op de verplichtingen, die, naar ons ge
voelen, op deze en gene rusten.
Waar wij dit moeten doen op den man af,
daar is dit niet onze schuld, doch wel van hem,
die aanleiding gaf tot ons betoog.
En waar wij dit verder moeten doen met een
blik op het verleden, waar wij enkele bladzijden
vau het vorige jaar uit de geschiedenis onzer
gemeente op politiek terrein voorzoover er
hier van politiek sprake kan wezen moeten
openslaan, daar is het evenmin ons te wijten, maar
wel aan bet feit dat er zoo veel tegenstrijdig-
heid heerscht tusschen zeggen, schrijven en doen.
Er is veel gesproken, maar er is ook gezwe
gen over punten, die wij gaarne besproken
zonden hebben gezien.
Wij noemen alleen onzen algemeenen flnan-
ciëelen toestand.
Bij de algemeene beschouwingen was er nie
mand die sprak om zijn gevoelen daarover bloot te
leggenof plannen aan de hand te doen om
te trachten op de eene of andere wijze aan de
financiëele bezwaren tegemoet te komeD.
De financiëele commissie is ditmaal niet ge
lukkig geweest in de keuze harer middelen, om
bezuiniging aan te brengen.
En daaraan is 't dan ook zeker hoofdzakelijk
te wijten, dat zij zoo weinig succes op haar
voorstellen had.
Er is door haar gezocht en nog eens ge
zocht om te bezuiningen, en niets kon zij vin
den dan kleinigheden of beknibbelingen op min
der gelukkige wijze.
Wij hebben slechts even te herinneren aan de
quaestie van het comité tot wering van school
verzuim en de bezuiniging op onze brandweer.
Dit laatste ging wel niet uit van de com
missie als zoodanig, maar twee harer leden toch
gaven zulk ten bezuiniging aan, en bij de ver
dediging ervan betreurden wij ten zeerste het
geen de heer Massee sprak over sommige huis
houdelijke zaken in den boezem der directie
van die brandweer.
Wanneer vooraf gelijk de voorzitter had
gewenscht over dit voorstel was geschreven,
dan zou voorzeker voor het publiek bespaard
gebleven zijn eene beoordeeling op minder gun
stige wijze van eene directie, die zoovele ver
diensten heeft. In de laatste jaren sluiten de
rekeningen van dit college met batige saldo's,
wat een geluk mag heeten; maar wie weet of
er niet dagen zullen komen waarin meerdere
uilgaven gevorderd kunnen worden 1 De post
van defroyementen bedraagt 76,daarop
wees ons raadslidmaar daaruit worden ook
betaaldbelooniogen en premies.
Wanneer nu tegenover de belaDglooze toewij-
diog en ijver, wij duchten op dat puot geen
tegenspraak door het hoofd vooral en de
verdere leden der directie steeds aan den dag
gelegd, de enkele hoogst zeldzame zaken, waarop
de heer Massee doeldeen waarvan een toch
ook in het uitsluitend belang der brandweer ge
schiedde, niet kunnen overstaan of door de ge
meente niet gedragen mogen worden, dan is het
al hoogst treurig gesteld en wordt de klein
geestigheid wel tot het uiterste gedreven.
Onze brandweer is goed, en moet goed blijven.
Wraak zou er geroepen worden, wanneer in
een oogenblik van gevaar de brandbluschmid-
delen tekort schoten. Laat ons dan toeh waarlijk
niet klagen en doeu als de man, die na jaren
lang in een ziekenfonds geweest te zijn, ervoor
bedankte, omdat het hem jaarlijks zooveel kostte
eo hij, volgens zijn zeggen, „zoo weinig plezier
van dat geld hacl.''
Gelukkig was de financiëele commissie ditmaal
niet, maar haar taak is ook niet gemakkelijk.
Wanneer eene begrooting al met zooveel zuinig-
heidsoverleg is opgemaakt als die onzer gemeente,
dan valt er waarlijk niet veel meer te vinden,
waardoor men nog meer bezuinigen kan.
Maar dan hadden wij van die commissie iets
anders verwacht; en met het oog op haar doelden
wij op onzen algemeenen toestand.
Art. 6 harer instructie, luidende-, „wanneer
de financiëele commissie vermeent dat er veran
deringen in de gemeente-belastingen oj voorstellen
in het belang van de financiën der gemeente two-
dig zijn, doet zij daarvan aan burgemeester en
wethouders mededeeling" geeft haar gereede
aanleiding om met eene beschouwing over den
toestand onzer gemeente-fiuanciën met een plan
tot unificatie en conversie onzer schulden voor
den dag te komen.
Er zijn in ons blad vingerwijzingen in die
richting gedaan heeft zij daaraan hare aandacht
al eens gewijd Wellicht kunnen zij tot richt
snoer dienen en men zou ze door een bekwaam
financier kunnen doen onderzoeken en wijzigen,
vooral met het oog op de voorgestelde 4 o/o
rente, die ons ook te gering voorkomt.
Zouden daaraan hare krachten niet beter
zijn besteed dan aan, laten wij het eerlijk zeg
gen, allerlei kleine beknibbelingen, die somtijds
deden denken aan het bekende penny-wise and
pound-foolish?
En dan een 3e arbeider voor het plantsoen
zou dat bijgeval niet eene „mooie vlag" zijn
Hoe zonderling kan het soms loopen! Bij de
jongste verkiezing werd den heer Masses ver
weten, dat hij met de financiën scheutig zou
zijn en dat de heer Kakebeeke zuinigheidsman
wezen zou. En hier schittert de heer M als
bezuiniger quand-même Ën de heer K.
Zeker ook in het besef, dat er niets te be
zuinigen vielheeft het jongste lid van onzen
raad, de heer Kakebeeke, niet gesproken over
bezuinigingen of beschouwingen geleverd over
onze financiën. Bijna een jaar heeft hij thans
zittinghet was thans de eerste maal dat hij
de begrooting hielp vaststellen, en dus nu juist
de gelegenheid om zijne plannen, zijne gevoelens
blootteleggen.
Of dwong de ervaring hem tot zwijgen en
zag hij de onmogelijkheid in van verbeteringen
aan te wijzen Dan kunnen wij van hem vra
gen eerlijke erkenning van zijn onmacht. Hij
toch kwam aan het roer onder de leuze van
bezuiniginghij toeh schreef in zijn bekend stuk
dat hij den bloei der gemeente zou helpen be
vorderen" hij toch oefende pressie uit op de
kiezers door ziuspelingen als deze Welke partij
de oorzaak van den schuldenlast der gemeente is,
en het ontzaggelijk hoog opvoeren van de belas
tingen, dit zal een ieder begrijpen, die slechts
even wil nadenken", waaruit velen, die hem ge
stemd hebben, de gevolgtrekking maakten, dat
hij de belastingen zou trachten te verminderen.
En niet éen poging werd door hem geda n,
te vergeefs zoeken wij naar éen woord uit zijn
mond in die richting. Niet hiervan maken wij
hem een verwijtwie stelt zieh vaak niet vóór
iets te doen dat later blijkt onuitvoerbaar te
wezenniet hard zullen wij hem vallen, dat
zijn doen, zoo strijdig is met zijn schrijven, maar
wel hadden wij gemeend dat het eerlijkheids
gevoel hem tot spreken hadde genoopt.
In welken geest?
De meesten onzers lezers kennen den toestand
van Rotterdam in de laatste jaren.
In de dagen van Pincoffs' val werd daar als
lid van den raad gekozen zekere mr. H'e»enhagen,
een man die door zijne harde oordeelvellingen
over menig bestuurslid en over het beleid van
het bestuur in het algemeen de aandacht op
zich had gevestigd en in zeer krasse uitdruk
kingen zijn gevoelen blootlegde.
Die man keurde af en critiieerde streng
hetgeen was en werd g idavn, maar de ervaring
als raadslid leerde hem dat zijn oordeel onrecht
vaardig was geweest. Dit te belijden achtte hij
zijn plichtbij de behandeling van de begroo
ting deed hij openlijk amende honorable. Uit
drukkingen door hem gebezigd tegenover een
der raadsleden herriep hij eerlijk en loyaal, en
hij erkende dat hij dit alles deed als een gevolg
van een ernstig, zelfstandig en langdurig overleg,
waardoor hij de overtuiging had bekomen, dat
hij die ronde verklaring aan de waardigheid
van den gemeenteraad en niet het minst aan
zichzelven was verschuldigd.
Doch dit alles was hem niet genoeg. Hij
vroeg zijn ontslag als lid van den raad omdat
hij niet wilde dat kiezers, die eertijds, op grond
van verkeerde verwachtingen, hun stem op hem
uitbrachten, na die verklaring hem zouden kunnen
verwijten, dat hij ouder valsche leuze in den
raad was gekomen. Waar zij zich in hem te -
leurgesteld gevoelden, konden zij dan opnieuw
uitspraak doen.
Ziedaar de handelwijze van een mandie
begrip van eigenwaarde heeft.
Men kan dwalen men kan op grond van zulk
eene dwaling, denkende recht te doen, harde
woorden bezigen dit laten wij daar, maar
als eenmaal de ervaring ons leert dat men ge
dwaald heeft, wees dan mannelijk genoeg om
eerlijk schuld te belijden.
Het waren ook harde en minder kiesche ver
wijten, die de heer Kakebeeke der liberale partij
voor de voeten wierpde beloften, die hij zijde
lings deed, vervulde hij niet. Wij hadden hem
daarom willen hooren spreken bij de behandeling
der begiooting op de wijze als mr. Wesenhagen,
en wij zouden de eersten geweest zijn om te
zeggen: dat is een flink man, die zich een zetel
in onzen raad waardig heeft betoond.
De quaestie der aanvragen om verhooging
van leeraars en onderwijzers willen wij thans
niet in den breede behandelen. Ook in dezen
is onze financiëele toestand het groote struikel
blok, maar eeue algemeene opmerking moeten
wij toch maken. Er is bij de bespreking van
de aanvragen der onderwijzers nog aleens ge
wezen op de bij-betrekkingen, die de litularissen
waarnemen. Bij de bepaling van huil trakte
ment mogea die, naar ons gevoelen, niet in re
kening gebracht worden en is de groote vraag
alleen: wordt er met het oog op de diensten,
welke worden verleend, in aanmerking geno
men de voorbereidende studie, die men noodig
heeft om op die hoogte te komen, voldoende
traktement verleend
Aan commission van toezicht op beide takken
van onderwijs rust de verplichting om toe te
zien, dat, waar er door de titularissen neven
betrekkingen worden waargenomen, die waar
neming niet geschiede ten nadeele van de ver
plichtingen welke tegeuover de gemeente op
hen rusten.
Verre zijn de dagen dat men zooals een lid
wenschte, in de overtuiging den onderwijzer of
leeraar zoo ruim te bezoldigen, dat hij ervan
zal kunnen leven, hem verbieden kan bijbaan-
tj >s waar te nemen, en tiooit mogen deze wor
den beschouwd als een middel voor de gemeente
om zich te onttrekken aan de verplichtingen
om den onderwijzers en leeraars te geven wat
hun naar billijkheid toekomt.
De BURGEMEESTER ven GOES brengt bij deze ter
kennis van een ieder wien het aangaat, dat de kohieren
no. 3 en 4 van het personeel voor deze gemeente, over
het dienstjaar 1881)1881, op lieden ter invordering zijn
gesteld in handen van den ontvanger dier belasting
binnen deze gemeente.
Goes, den li November 1880.
De Burgemeester voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
In de 4 pCts. provinciale geldleening
van j 40,000 voor gedeeltelijke bestrijding in
de kosten voor de calamiteuze polders is in-
gischreven voor 166,000.
Door de kiesvereeniging Plicht en Recht
te Vliss'ingen is tot candijaat voor het lid
maatschap der Provinciale Staten (vacature van
den hear Snijders, burgemeester van Veere)
gekozen de heer A. Smit, burgemeester.
Uit een Donlardag ingedieni voirstel
tot wijzigiug der Indische begrooting blijkt,
dat de tegenwoordigs Gouverneur-Generaal te
gen Maart 1831 zijn ontslag heeft ingediend.
Er is na op die begrooting eea post van
f 100,000 gebracht voor de gewone kosten
zijner terugreis en de heenreis van zijn opvolger.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Dr. J''. Van Gheel Qildemeester te Wilhelmina-
dorp Ï9 te 's-Heer Hendrikskitideren berospeu.
Baroepen nasi Lutjegast [el. Groningen] ds. E. M,
Van IJsendijk, te Katteadijke.
Beroepen te Valkenburg ds. T. Lion Cachet,
vroeger prea. in Zuid-Afóka, thans wonende te Haarlem.
B] de christelijk gereformeerde gemeente te
Baarland is beroepen da. L. Tobi, te Tuolen.
Wissekëkke. Alhier zijn benoemd tot rotahelen
de heereu J. L. Kluijt en P. De Rejt Sz.
Kloetinge. Het aantal schoolgaande kinderen in
deze gemeente neemt zoo toe, dat ds voor vier jaren
gebouwde school nauwelijks groot genoeg is; in bet
lokaal der laagste klasse zijn nu reeds zitplaatsen te
weinig en het staat te vreezen, dat ook het andere ge
deelte eerlang te klein zal zijn.
ScHEnrENisSE. De jaarwedde van den hulponder
wijzer a, hier is met 100 verhoogd en ultoo gebracht
op 600.
Zaterdag II. had alhier de grwone onderwijzersver
gadering plaats, waarbjj voor de eerste maal de ar-
roadissementsschoolopztener, de heer mr. L A. Bybau,
tegenwoordig was. De heer JFestra totiaiios pre
sident van hel grzslschap, nam, door zjju vertrek naar
Vlieland, scbriftrlijk ontslag als zoodauig en ook tevens
een hartelijk afscheid «an zijne amblgenooten.
STATKiV-GJE IN KKAzl L.
TWEEDE KAMER.
In de Donderdag gehouden zitting is de beraad
slaging omtrent het ontwerp tot regeling der Indische
bijdrage voortgezet. Art. 1 werd door d-.-n Minister
in dien zin gewjjzigd dat de wisselvallige bijdrage
gerekend zou wordeD naar het overschot van eiken
afgesloten Indischeu dienst. Dientengevolge trok de
heer Van ll°e» zijn amendtment in, om die bydrage
ie rekenen naar het wettelijk vastgesteld s'ot van de
rekening. De heeren Rutgers, Renting, Fan Bouten
en Keuchenius bleven echter het artikel bestrydeu en
betoogden dat de bezwaren tegen het ontwerp on
verzwakt in stand bleven.
De heer Gleichman verdedigde het artikel in het
belang der zekerheid voor de Ntderlaadsohe fiuaneieu.
Het artikel is ten slotte verworpen met 45 tegen
19 stemmen.
De Minister van Kolo.ien, daartoe door Z. M. den
koning gemachtigd, trok alsnu het ontwerp in.
De beraadslaging over da Indische begiooting is
darrop aangevangen.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Er wordt tegenwoordig te Linden dagelijks melk
aangevoerd uit Nederland. De ontvangers beklagen
zich nog over de groote onkosten aan hot vervoer
verhouden en trachten dis op ren minimum terug te
brengen Mochten zij daarin naar weusch slagen, dan
zal de handel in melk tusschen E igeland en Nederland
zeker belangrijk toenemen.
De berichten over den stand van tbn oogst, tot
I November te Washington aangekomen, becijferen de
vermindering van den tarwe oogst in vergHjjking met
verleden jaar op 31 millioen bushel. De havermoet
iets minder oplevenn dan verleden jsar.
Voor het reizend publiek in Zeeland is eene
gunstige verandering gekomen in de aansluiting van
den namiddagtrein, die te 2,10 uit Vlissiogen en
o. a. Ie 2,50 uit Goes vertrekt.
T rwyl reizigers m»t di n trein tot nn'os te Roo
sendaal moesten Wichten lot 8 uren, en 8,32 als tjj