Zaterdag 6 November
67ste Jaargang.
Bij dit iiommer behoort een bijvoegsel,
EENE OVERWINNING.
OEFICIEELE MEDEDEELINGEN.
GOES, 5 November 1880.
Provinciale Stalen van Zeeland.
GOESC
»e uitgave dezer Coaraut geschiedt Maandag-, Woensdag- en vr.',
uitgezonderd op feestdagen.
Prtjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 et. met bijblad 10 et.
Gewone advertentiën worden a 10 et. per regel geplaatst.
Geboorte huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen ran 18 regels a ,1.
Dienstaanbiedingen, niot meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 et
By d ireote opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
bevattende Kunstuieuws, Landbouw en veeteelt,
Kerkelijke zaken en onderwijs, Tweede kamer,
Mededeelingen op verschillend gebied, Ingezonden
stukken Amerikaansche concurrentie, en Inhoud
van tijdschriften.
Het blad is omgeslagen.
Zagen wij reeds lang genoeg naar eene don
kere zijwaarop niets te lezen stond dan
teleurstelling en achteruitgang, men heeft ons
nu vroolijker, opwekkender regelen doen lezen,
die ons moed geven voor de toekomstons
kracht schenken tot vertrouwen, dat op het
gebied van landbouw en veeteelt in het alge
meen van zuivelbereiding in het bijzonder
de nazaat geen reden meer hebben zal om ons
tot voorwerp zijoer spotternij te kiezen.
Het was trouwens dringend noodig de schande
uit te wis8chen die sedert de tentoonstelling
te Kilburn gehouden, op onzen landbouwstaud
rustte, terwijl de figuur, door ons gemaakt op
de tentoonstelling voor melk- en zuivel-bereiding
te Hamburg in 1877, ook allerbedroevendst was.
Toch achteraf gezien hebben dielessen, al waren
zij wat hard, goed geholpen. De oude energie is
levendig geworden, men werd wakker geschud,
men begon beter uit de oogen te zien en erop
te letten hoe de Deensche zuivelproducten veel
beter waren en daardoor meer aftrek vonden
in Oost en West. Men begon te begrijpen dat
wij hetzelfde ook konden verkrijgen, als wij slechts
wildenals wij niet angstvallig waren in het
toepassen van nieuwe methoden.
En de eerstvolgende gelegenheid de beste zou
met vereende krachten worden aangegrepen, our
te toonen dat men den ernst van het oogenblik
begreep. Wakkere mannen sloegen de handen
ineen, zij vroegen den steun van het algemeen
en verwierven ruimen bijval. Zij vroegen hulp aan
de Regeering en deze werd haar geschonken.
En wie slechts even van nabij bekend is met
kleine bemoeiingen in kleine zaken van derge-
lijken aard, zal weten hoe talrijk de bezwaren
zijn, en bij benadering kunnen nagaan hoe ont
zettend vele naoeielijkheden te overwinnen waren.
Het ziften en kiezen van de schoonste exem
plaren en de beste producten het verzenden
het zorgvuldig nagaan van alles, en niet het
minst de moeielijkhedenin Engeland zelf te
overwinnen, men telle ze niet licht 1 Er werd
zoo beweert de commissie volstrekt niet mee
gewerkt door de Engelschen de voorkomend
heid liet veel te wenschen over, en bij den
overvloed van formaliteiten, die in acht genomen
moesten worden, had het waarlijk daaraan wel
niet mogen ontbreken.
Dit alles wordt echter vergoed door de be
haalde overwinning, die daardoor ook van des
te meer waarde is.
Ons vee en onze zuivelproducten verkregen
de hoogste eereprijzen.
Hef is om te juichendoch niet om over
moedig te worden, want wij zijn nog lang niet
waar wij wezen moeten.
Waar het behaalde voordeel dankbaar te er
kennen is, daar verlieze men niet uit het oog
dat wij nog lang niet hetzelfde terrein hebben
betreden waarop ons een nederlaag werd be
rokkend, dat de tentoonstelling van Londen niet
op een lijn gesteld kan worden met die van
Kilburn.
Er was ditmaal bijna geen concurrentie van
buiten.
Op de gewone zomertentoonstelling komt al
tijd vee uit Frankrijk, Zwitserland enz., dat nu
ontbrak.
Er was dus alleen een wedstrijd tusschen Iïol-
landsch vee en de Short-horns of Durhams.
Als wij verder den catalogus nagaan dan komt
van zelf de quaestie op den voorgrond, of ook
op zuivelgebied de concurrentie wel zoo sterk
was als destijds te Kilburn P
Denemarken kwam niet voor onder de af-
deeling boter, zooals Nederland ditmaal, en met
hetzelfde recht zou onze groote concurrent kunnen
beweren, dat onze overwinning gemakkelijk be
haald werd, wijl hij niet zooals de vorige maal
in het strijdperk trad.
Natuurlijk wordt er op zulk eene overwinning
altijd afgedongen; maar nu vooral zou daarvoor
reden kunnen wezen wanneer wij door al te
groot gedruisch deden denken, dat wij het top
punt van volmaaktheid bereikt hebban, of door
overdreven luidruchtigheid onze grootste tegen
standers ergerden.
Er moet nog een ander strijdperk gezocht
worden door ons: een terrein, waarop ons niet
kan verweten worden eene halve overwinning
te hebben behaald bij gebrek aan degelijke con
currenten.
En nu wij deze overwinning behaalden, mogen
wij niet rusten vóór ook die aodere zege de
onze is.
Niet ons ter ruste gelegd op onze lauweren
uit zelfvoldaanheid, maar gewerkt om ons ten
strijde gereed te maken voor den nog grooter
slag, die geslagen dient te worden.
Als wij willen kunnen wij, dat is nu bewezen.
Als wij nog meer willen, kunnen wij ook nog
veel meer doen. En de weg daartoe staat nu
open.
Wij wenschen de maatschappij succes op haar
werk.
Dat Zeeland geheel schitterde door afwezig
heid zal zeker niet onopgemerkt zijn gebleven,
en menigeen niet aangenaam gestemd hebben.
En wij hebben onzen Wilhelminapolder nog
wel 1 Wij hebben ons Schouwsch vee toch
Zeker, dat hebben wij ook en nit dien polder
en uit Schouwen is aangegeven bij de Neder-
landsche commissie, om verder in Engeland te
worden vertoond. En wees dan verzekerd, dat
dit een goed figuur zou gemaakt hebben. Maar...
het Nederlandsche comité heeft gemeend alleen
Hollandsch en geen gekruist ras te mogen in
zenden. En tot dit laatste behoorde de Zeeuwsche
inzending.
Het spijt ons, dat die commissie niet heeft
kunnen besluiten tot eene breedere opvatting
van hare taak in dezen.
Nu was Zeeland uitgesloten van deelneming
aan de Londensche tentoonstelling, want
op het gebied der zuivelbereiding heeft waarlijk
Zeeland nog zoo weinig schreden gezet, dat het
vooreerst nog niet aan inzendingen behoeft te
denken.
Doch wat niet is kan komen.
In Holland zijn ook niet alle boeren onder
nemend en flink, en in Zeeland kunnen er even
goed mannen opstaan, die, met open oogen voor
de toekomst, leeren inzien dat men dien weg
op moet, wil men ook in onze provincie voor
den landbouwenden stand voordeeliger dagen
gaan beleven.
De concurrentie wordt bij den dag sterker.
Zeeland is op dat gebied nog veel te veel
ten achter. Wie het niet gelooft hij is dan wel
een ongeloovige of totaal eei vreemdeling in
Jeruzalem.
Het is daarom eene goede gedachte van de
Zeeuwsche maatschappij van landbouw, om bij
de in 1881 te Goes te houden tentoonstelling
in het bijzonder de zuivelbereiding op den voor
grond te doen treden.
(In ons bijvoegsel onder landbouw en veeteelt
kan men daaromtrent meer lezen.)
De vraag is nu slechts, of onze boeren willen
meewerken.
Hun eigenbelang moet daartoe hen dwingen.
Een rijke bron van voordeel staat voor hen
open.
Beter dan het behandelen van vraagpunten
met lange redeneeringen en debatten, nog beter
dan ellenlange agenda's van werkzaamheden, die
toch niet worden afgehandeld, en waarbij het
redeneeren toch altijd hoofdzaak blijft, is een
daad, is het steken der handen uit de mouwen
om leering te verstrekken door voorbeeld.
„De melk kamer, het karnhuis, de
kaaskelder welke frissche woorden, die ons
aan grasrijke streken, aan groene weiden doen
denken. Men hoort in verbeelding het scheuren
van het gras door het grazend vee men ziet
een jong kalf, dat van de moeder is afgehou-
deo en, losgebroken, wild van dorst den melk
emmer omloopt en, met den kop omlaag en de
oogen dicht, onder de koe duikt. Men ziet
boerderijen, onder hooge lindeboomen, met een
klein stijf tuintje vol heerlijke, ouderwetsche
bloemen, buiten de helder groen en rood ge
schilderde deur de hooilucht waait ons tegen
de boerinnen komen, met de handen in de
zijden en het juk met de emmers zonder schok
ken dragende, aan, en kleine kinderen drinken
uit een houten napje de lauwe melk, wier schuim
hun neus en wangen wit maakt."
Zoo de schrijver der Engekche kroniek in
het HandelsbladDat is voor ons leeken
die poëzie, maar hoe liefelijk ook, hoe laDg
niet te verwerpen, de werkelijkheid zit hem
in klinkend metaal, verkregen door toepassing
van alles wat da moderne wetenschap tot ver
betering hun aanreikt, die geroepen worden tot
zulk eene toepassing in hun eigen belang.
Al het bekroonde in Londen was spoedig
verkocht.
Dit verlieze men niet uit het oog.
En zoo meo toepast, wat men in 1881 zal
kunnen leeren, dan hooren wij later ook Zeeland
eens noemen op een terrein, waar het een plaats
moei innemen.
De vrijwilligers bij de 2e compagnie hospitaal
soldaten zijn compleetde werving is daarom gesloten
verkaard.
Wij meenden te schrijven de winter
avonden beginnen weer, doch bij de felle koude,
die nu reeds zoo vroeg heerscht, raag het over
bodig of erger zonderling heeten, met zulk
eene bekende zaak aan te vangen. VYjj gevoe
len het genoeg, dat de wintervorst zijn schepter
zwaait, maar tegelijkertijd gevoelen wij ook be
hoefte om die lange winteravonden nuttig, aan-
genvam en gezellig door te brengen.
Voor velen wordt de gelegenheid daartoe
Zaterdag weêr geopend door de bibliotheek
van het departement Goes der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen. Die bibliotheek is
vermeerderd met eenige onderhoudende boeken
en boekjes, wier omvang niemand behoeft af
te schrikken om eraan te beginnen.
Wjj herinneren er tevens aan dat het half
uur, waarin ze kunnen worden afgehaald, in
afwijking van vroeger jaren bepaald is op half
zeven tot zeven nren.
De heer J. Michielsen te Goes is benoemd
tot deurwaarder te Oostburg.
Woensdag en Donderdag heeft de Com
missaris des Konings in onze provincie aan
de leden der Provinciale Staten en aan en
kele autoriteiten een diner aangeboden.
De verkiezing in het hoofdkiesdistrict
Maastricht van een lid der Tweede Kamer,
noodzakelijk geworden tengevolge van het over-
lijdeu van den heer C. A. baron De Bieber-
stein Rog alia Zawadzky, zil plaats hebben Dins
dag 23 November e. k., en de herstemming,
indien noodig, Diasdag 7 December.
SCHEEP VAARTBELilCHTEN.
De Bchippers Tob de Klooster, die de vorige weel
de equipage redden van de Miss Thornton, mochten
er ook in slagen de schipbreukelingen van bel op het
Nieuwe Zind gestrande vaartuig, die sedert Zondag
avond in het want hadden gezeten, Dinsdagochtend
te reddeo en te Zierikzee aan te brengen. Hit schip
is de smak biimrod, van Padslow, kapt. W. H. Crocker,
beladen met klei, van Dieppe naar Botterdam bestemd.
Ouder Fersverd is een wrak aingespoeld, ver
moedelijk afkomstig van het Zweedsche echoenerechip
Carl, kapitein A'. Olsten.
Volgens vrachtbrief, gedateerd 23 September 1881)
van Haparanda, wa» het geladen met 800 heele en
600 halve vaten teer, waarvan 96 halve op het dek,
bestemd naar Harlingen aan order.
Door de sleepboot IJmuiden is achter Eierland
opgeviseht eo Woensdag te Nieuwediep binnengesleept
de Ned. schoener Frangois, kapt. Rijke, van Riga met
hout van Middelburg, in geheel ontredderden staat.
De equipage is door Eugelsche schippers te Grimsby
aangebracht.
Welke onheilen de jongste stormen in Engeland
hebben aangericht, blijkt het best uit het wekeljjksoh
overzicht der schipbreuken. Ia de jougste aoht dagen
werden 186 Britsche en buitenlandsohe zeerampen,
waaronder 161 onder de Britseha kust, gem«ld, een
aauta! dat tot dusver in een week nooit of zeer zel
den werd bereikt. Het gezamenlijk aantal ongelukken
in het loopende jaar bedraagt tbaos 1223, of een ver
mindering van 96 in vergelijking met hetzelfde tyd-
vak van het vorig jaar. De geraamde waaide van de
verongelukte goedereu en vergane schepen bedraagt 48
millioen gulden, waaronder 36 millioeo Britsch ei
gendom.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Op de vee- en zuiveltentoonstelling te Londen
zijn door de Nederl. inzenders behaald, voor vee:
6 prijzen en 3 aanbevelingen; voor kaas: 11 pryzen
en 3 aanbevelingen, ea voor boter: 21 pryzen en 3
aanbevelingen, terwijl wy, zooals men weet, ook de
beide eenige melkprijzen en een aanbeveling behaal
den. Al de geexposeerde boter en kaas is verkocht en
29 van de 37 stuks vee.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Doopsgezinde gemeente te Goes. Zondag 7 No
vember des morgens te 10 uren in het gewone lo
kaal godsdienstoefening, dr. K. R. Pekelharing,
van Middelburg zal prediken.
De coinniissien, die, gedurende éen jaar, ein
digende 1 Augustus 1881, belast zjjn met het afne
men van de examens van apothekersbediende, bedoeld
in art. 17 der wet van 25 December 1878, zullen
zitting houden te Middelburg en te Kampen, op Maan
dag 6 December e. k. eu volgende dagen.
De Min. van Binnenl. Zikeu heeft beslist, dat
hoofd- en hulponderwijzers die, krachtens art. 24 der
Wet van 1857, met goedkeuring van Gedeput. Stalen,
ambten of bedieningen bekleeden, niet op nieuw vol
gens art. 36, al. 2 der Wet van 17 Aug. 1878,
vrijstelling baboeven om met de waarneming hunner
ambten of bedieningen voorttegaan.
De Wekker behelst het ontwerp van een adres
aan den Min. «an Bino. Zaken, inhoudende h-t ver
zoek, dat voor hen, die zich reeds aan het examen in
een der moderne talen onderwierpen, doch niet
slaagden, in het voorjaar van 1881 nog eenmaal de
gelegenheid worde opengesteld om volgens de bepa
lingen der wet van 1857 examen in die talen af te
leggen. Zie verder het bijvoegsel.
Zitting van Donderdag 4 November.
Tegenwoordig de Commissaris des Konings, 36
leden en de griffier.
Afwezig de heeren Onghena, Sipkes, Collot d'Esoury
en Kakebeeke.
Na de resumtie der notulen van de vorige verga
dering worden de navolgende mededeelingen voor
kennisgeving aangenomen
dat de heer Kakebeeke wegens familieomstandig
heden genoodzaakt is geweest de vergadering te ver
laten
dat blijkens de ingekomen brieven tot voorzitters
en onder-voorzitterB der afdeelincen zijn benoemd in
de eerste afdeeling de heeren Mature en Kakebeeke
in de tweede afdeeling de heeren Hombach en Dron-
kers en in de derde afdeeling de heeren Moolenburgh
en Vader.
Voor kennisgeving wordt nog aangenomen de mede-
deeling van den Voortitter, dat is ingekomen een
kon. besluit, houdende intrekking met 1 Novimber
1880 van de rykssubsidiën, die onder de werking
der wet van 13 Augustus 1857 [St.bl. no. 103] aan
gemeenten verleend zyn voor de gewone kosten van
haar lager onderwijs.
De Focrz'.tter stelt aan de orde van bi handeling
