Oude gevestigde schuld, gemeente Goes.
RECHTZAKEN.
De koddige |inlichtingen te dier zake, voorkomende
in de Nieuwe Rolterdamsche Courant, Tweede Blad, dato
26 Oetober ISSOno. 297, heeft men blijkbaar om het
publiek aldaar) voor zich te winnen niet in de Goesche
Courant,alwaar ze tehuis behooren, willen plaatsen, te meer
zeker uithoofde ze al van zeer weinig beteekenis te noemen
zijn, want het doet omtrent het door steller ontworpen
Conversieplan niet9 ter zake of gemelde oude schuld
dagteekent van het jaar 1621 af of wel van het jaar nul;
zijnde slechts de vraag: wat is thans het voordeeligst
voor de tegenwoordige houders dier oude schuld bij
de reeds geledene verliezen daaropin verband met de
latere schulden der gemeente Goes, en wat moet verder
gedaan worden ter bevordering van het algemeen be
lang der ingezetenen dier gemeente
Tegen betaling van 54'/i cents zegel- en legesgelden
is de Secretaris Hartman van Goes zoo beleefd geweest
steller te beschikken eene verklaring, bevattende opgave
dat de denkbeeldige gevestigde oude schuld van Goes
perrestenog beliep f95180, welke opgave echter niet
de bedoeling van steller is geweest maar wel het wer-
keljke nog afloabare bedrag deswegens te kennen, het
geen hem echter is geweigerd geworden, niettegen
staande hij zich daarvoor andermaal 54s'/s cents zegel
en legesgelden wilde getroosten.
BewOnderingS'.vaardig is het dus te noemen, dat men
hetgeen men aan steller tegen nogmaals betaling van
54'/, cents zegel- en legesgelden weigerde, eeoige dagen
daarna bij voorkeur oan do Rotterdammers gratis gaat
verkondigen en tevens mededeelt, hoe de belangheb
benden bij de bedoelde oude schuld ten laste van de
gemeente Goes van af 1881 in werkelijk bedrag hoogstens
meer te vorderen hebben 8 maal 1 3000 'sjaars met
Dit bericht luidde als volgt
Goes, 25 Oetober. l)eze gemeente bezit het ontzet
tend voorrecht van de vaderen een grooten schul
denlast te hebben geërfd, die echter in 1818, door welke
omstandigheden dan ook, maar bij bon. besluit werd
gelierceerd, te weten, dat de rente slechts met een derde
behoefde te worden betaald, en dat de aflossing kon
geschieden van de obligatiën ad 2% tegen 20% van die
ad 2tegen 25%, van die ad 3% tegen 10%, enz.
In 1853 is door den gemeenteraad een plan van aflos
sing vastgesteld, dat door de hoogere autoriteit werd
goedgekeurd en waarin de bekende schuldeischers toe
stemden, te weten, dat de renten op voorschreven wijze
zouden worden voldaan, en voor aflossing jaarlijks f 3000
op de begrooting zou worden uitgetrokken. De ge
meente heeft sedert dien tijd trouw aan hare verplich
ting voldaan en de schuld is thans in zooverre inge
krompen, dat nog slechts ruim f 800 aan rente op de
begrooting voor 1881 voorkomt, en dat zij geheel over
8 jaren zal zijn afgedaan. Als men weet, dat de oudste
schuldbrief van 1521 dagteckende, en dat voorts de
volgende schuldbrieven zijn genomen telkens als een
magistraatspersoon een betrekking bij of in het stads-
besiuur aanvaardde, dan zal men erkennen, dat ons
eslacht in waarheid de schuld der vaderen trachtte
uit te delgen. Hu gaat er een stem op, om die schuld
te converteeren, waardoor de gemeente mindere lasten
,ou te dragen hebben, maar men schijnt onkundig te
,ijn van de voorwaarden, waaronder de aflossing en
•ente tegen een minder bedrag is toegestaan. Wanneer
ramelijk in de wijze van aflossing of rentebetaling
lenige verandering gebrach t wordt, hebben de obligatie -
ïouders het recht, om de vordering van kapitaal en
ente in haar geheel te doen gelden. Het spreekt van
elf dat het gemeentebestuur van geene conversie wil
veten.
aanvankelijk f 800 rente, beloopende in totaal kapitaal
f 24000.
Toevallig is dit nu juist overeenstemmende met het
bedrag, dal steller in zijn conversie-plan heeft aange
nomen en eenigszins is vastgesteld geworden in ver
band met f 24000 nominaal kapitaal 3'/3 pCt. ailosbare
Staatsschuld, gevende f 840 rente per jaar.
De uitkomst is dus nu deze, dat de tegenwoordige
bezitters der oude schuldbrieven daarvoor in ockljaar-
lijksche termijnen van af 18S1 niet meer kunnen vor
deren dan gemelde f 24000 werkelijk kapitaal, gevende
nog niet ten volle 31/, pCt rente 's jaars en dat mits
dien die schuldbrieven bezwaarlijk om te zetten zijn,
allerhoogstens misschien tegen den koers van 90 pCt.,
terwijl zij volgens het ontworpen conversie-plan van
steller kunnen verkrijgen aflossing tot de volle waarde
of 240 obligatiën ad f 100, ieder rentende 4 pCt. sjaars
en die iederen dag tk pari ol wellicht daarboven zullen
te verhandelen zijn, en alzoo ir. plaats van verkorting der
rechten van de oude schuldbrieven een aanmerkelijke
verbetering voor de houders oplevert.
Onbegrijpelijk met het boven uiteengezette is dus
de verklaring van den raad van Goes, bij voorkeur
gedaan aan de Rotterdammers die daarbij waarschijn
lijk niet liet minste belang hebben, dat de raad in liet
belang der houders van de oude schuldbrieven van
het door steller ontworpen conversie-plan niets wil
weten.
De raad wil dus opzettelijk en zonder grond, in
strijd met zijn verklaring, wei tot nadeel der houders
van de oude schuldbrieven werkzaam zijn maar niet
hun voordeel behartigen en voorstaan.
Hij wil ook niet het voorbeeld van Middelburg en
een menigte andere gemeenten in Hederland volgen
om de 4", en 5 pCt. schulden aftelossen en te vervan
gen door nieuwe eflosbare schuldbrieven, rentente 4
pCt. en alzoo medewerken om Goes in den korten tijd
van 13 jaren van al zijn schulden te verlossen, waarop
andere gemeenten trotsch zouden zijn.
En het gemeentebestuur wil dus ook volstrekt niet
voorstaan en bijdragen om den bestaandeo drukkenden
hoofdelijken omslag in het belang der belastingschul
digen voor het jaar 1881 en vervolgens met ongeveer
f 1000 te verlichtenwat zoo dubbel wenschelijk te
achten is voor het krediet der gemeente Goes bij
eventueele onverhoopte buitengewone bezwaren, waar
door nieuwe geldopnemingen kunnen noodig zijn.
Wat moet nu ganscb Nederland daarvan denken?
Doch het zij zoo; steller behoeft zich daarover niet te
bekommeren en heeft geen belang bij een en ander
hij heeft nu gedaan wat hij doen kon en waartoe hij
zich verplicht achtte ter bevordering van het algemeen
belang.
Goes, 28 Oct. '80. N. M. BOSDIJK.
Ellewouïsdijk, 27 October 1880.
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van het bericht over het sehoone
kerkgebouw en het oprichten van een orgel alhier,
zult u mij zeker wel eenige ruimte afstaan voor het
navolgende
Het is waar, wat de bladen hebben gemeld, dat
Ellewoutsdyk het fraaiste kerkgebouw van het plat
teland in Zuid-Beveland heeft, met goede zitplaatsen
en een mooien preekstoel, d e zeer schoon geschilderd
is. Achter dit kerkgebouw is een zeer doelmatige
consistorie- en vergaderkamer-gebouw. Daarmee zyn
alle gemeenteleden ingenomen, en kerkvoogden daar
voor hoogst dankbaar, maar met het prachtige orgel,
Goea. Snelpersdruk vi
dat in het kerkgebouw is geplaatst met zijne verhe
vene zware tonen te zwaar naar men zegt voor deze
kerk is bij vele leden der gemeente de inge
nomenheid niet bijzonder groot. Eu waarom niet
Dit is wyl kerkvoogden hebben goedgevonden voor
dat orgel de goederen van de kerk bovenmate te
bezwaren met een som van zes duizend gulden, en
daarby in het leven hebben geroepen een traktement
van twee honderd gulden 'sjaars voor den organist.
Deze som, in kapitaal gebracht, bedraagt Hen dui
zend gulden.
Was de kerk en het kerkelijke hiermede klaar,
het zou een fraaie zaak genoemd kunnen worden, maar
de gemeente heeft een onbewoonbare predikanfswo-
ning; de predikant heeft een onvolloend traktement
n.l. van duizend gulden.
Wat moet een predikantswoning in evenredigheid
met het kerkgebouw wel kosten En welke toelaag
moet de te beroepene predikant wel hebben? Zie
daar vragen die velen doen.
Ben inzender in de Kerkelijke Courant schrijft,
dat kerkvoogden alhier hebben getoond te begrijpen
hoe een plaats, waar de zin voor het hoogere moet
worden opgewekt, uiterlyk zooveel mogelijk voor dat
hoogere moet vertoonen.
„Moge dat begrip (zegt de iuzender) meer en meer
algemeen worden in ons vaderland."
Die iuzender zal zeker wel overtuigd wezen dat
in een fraai kerkgebouw, wil men het hoogere op
wekken, een redenaarstalent noodig is. En dat moet
betaald worden, dat kunnen een fraai kerkgebouw en
een prachtig orgel niet alleen bewerken.
Velen van de gemeente betreuren het dat kerk
voogden zóo en niet anders hebben gehandeld. Zij had
den doelmatiger gevonden, dat zy de tien duizend gulden
hadden besteedlo. voor een doelmatige predikants-
woning en 2o. voor een ferme toelage aan het trak
tement van den te beroepen predikant, teneinde wat
goeds te kunnen krijgen. Èen predikant, die zijn
hooge betrekking begrijpt en ook in toepassing wil
en kan brengen, dien heeft de gemeente noodig,
van welke riobting ook, wat onverschillig is, als hy
maar braaf, verdraagzaam en hulpvaardig is. Zie,
dat is de keerzyde van het plaatsen van een orgel
in onze ketk.
En het is onmogelijk iets goeds tot stand te bren
gen, wijl men niet weet hoe men met goed gevolg een
hoofdelykeu omslag in deze gemeente kan daarstellen.
X.
De notaris S. J. J-, te Veen, door de arrond-
reebtbank te 's-Bosch schuldig verklaard aan misbruik
van vertrouwen en veroordeeld tot 3 maanden ge
vangenisstraf eD ontzetting uit zjjn ambt, stond Woens
dag in hooger beroep terecht voor het Hof te 's-Bosch.
De eisch van het Openbaar Miuisterie strekt thans
tot veroordeeling tot zes maanden gevangenisstraf en
ontzetting uil zyn ambt.
De reohtbank te Tiel deed Donderdag II, uit-
F. Kleeuivens Zoon.
spraak in de volgende curieuse zaak, die algemeen
nog al opzien heeft gebaard. Acht dagen te voren
stond dr. H. Roodhuyzen Jr., lid van de synode
der Herv, kerk en pred. te Zalt-Bommel, terecht
als beschuldigd van een misdryf, dal 't zy reeds
terstond tnt troost van hem en a'nderen gezegd
dagelijks door duizenden in den lande gepleegd ivotdt.
't Gold hier het verspreiden van een overdruk van
drie advertenties voorkomende in de Bommelsche Cou
rant, met dezelfde letter, in denzelfden vorm, met
het opschrift „overgedrukt uit de Bommelsche Cou
rant", maar niet voorzien met den naam van schrij
ver of uitgever.
Deze overdruk was tijdens de eandidatuur van
zekeren heer P. II. Ven Ouden als lid van de Pro
vinciale Staten op klaren dag inde stad rondgebracht
door de gewore Tor.dbrengster der courant; de adressen
van de exemplaren voor de omliggende dorpen be
stemd, waren door dr. R. zelf geschreven, en ds stuk
ken mede door hem zelf aan een ambtenaar van het
postkantoor overhandigd, terwijl noch aan den drukker
noch aan iemand anders geheimhouding was opgelegd.
De officier van justitie eischte niet meer maar ook
niet minder dan zes maanden gevangenisstraf.
Dr. Roodhuyzen verdedigde eerst zich zeiven. Hy
liet de zaak met vertrouwen in handen der rechtere,
vroeg geenerlei gunst, alleen rechl slechts dat wensebte
by, dat voor zijne leerlingen, zijne gemeente en vooral
in ?jjne betrekking in de hervormde kerk daghelder
mocht blijken, wat het misdryf was, en dat er van
schuld in redelijken zin geeneriei sprake kon zyn.
Zijn verdediger maakte zich tot rechlmatigen tolk
van velen, die zich over zoo'n dwaze vervolging
hadden verbaasd. Hij begreep niet wat den officier
had kunnen bewegen om een vergeten artikel, uit de
dagen der Napoleontische onderdrukking, waartegen
door duizenden in den lande straffeloos gezondigd
wordt, hier toe te passen.
De rechtbank heeft dr. Roodhuyzen vrijgesproken
van het hein ten laBte gelegde feit. Zij heeft aange
nomen, dat het bewuste stuk niet kon geacht wor
den geer.e aanwijzing te bevatten van den naam des
drukkers, daar toch de woorden „overgedrukt uit de
Bommelsche Courantvan welke vermelding de waar
heid in rechten gebleken is, zulk eene aanwijzing
inhielden.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
De heer F. W. Buijze, van Stavenisse, is be-
notmd tot hulponderwijzer te Ktrkwerve.
Cats. Het traktement van den hoofdonderwijzer
alhier is tot S00 gulden verhoogd. Verder is tot
hulponderwijzeres alhier benoemd mt j. A. C. Ten Berge
uit Groningen en is de kweekeÜDg II. A. Eversdyk
na practisch onderzocht te zijn, uit 13 sollicitanten
verkozen tot kweekeling te Woubrugge.
Volgens de twintigste lijst van de tweedejaar
collecte voor de scholen met den Bijbel was de op
brengst dier collecte totaal van 575 locale comités
79,113,60.
