1880. N°. 103.
Dinsdag 31 Augustus.
Losse Opmerkiugeii.
Openbare middelen van vervoer.
OFFICIËELE MEDEDEELLMGEN.
GOESCHE
l,« uitgeve dezer Courant geschiedt lluiDtt-, Woixsdaq- eu V&udaoiro110
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen els buiten Goes, 1.75,
Afkonkarlijke nommeri 5 ct, met bijblad 10 ct
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodterichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen .an 18 regels a /.l.—
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: A. 8TEENHR en HAASENSTEEN YOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Men klaagt er wel eens over, dat in eene plaats
als deze de arbeid voor de publieke zaak altijd
op dezelfde hoofden neerkomt. Bij 't jongste bezoek
van den Commissaris des Konings is bet o. a.
opgemerkt, boe sommige personen zich baasten
moesten van de eene plaats naar de andere om
den boogen bezoeker in verschillende betrekkingen
ta woord te staan. Erger is het dikwjjls nog met
de minder officiëele betrekkingen. Wjj hebben per
sonen gekend, die soms iederen avond van eene week
vergadering hadden, niet altijd ten voordeele hun
ner eigene zaak nog minder van hunne beurs
en - wat nog erger is - zeer ten nadeele van het
laven in het gezin. Want boe men ook over de
opvoeding zelfs de godsdienstige op de scholen
denken moge, dit is zeker, dat het familieleven
een der beste middelen voor de opvoeding kan
zjjn, wanneer in het gezin een goede toon heersckt
en de ouders ..niet maar alles aan de school over
laten. Het hindert ons dan ook vaak, als wjj tegen
woordig zoo hooren schermen over eene «school
met den bijbel", en daaruit de gevolgtrekking moe
ten maken, dat grootendeels zekere gemakzucht
van de ouders daarbjj in 't spel moet zjjn. Zou
de godsdienstige opvoeding eenig gevaar loopen
als het kind op de school wetenschappelijk, in de
catechisatiën kerkelijk en in 't buisgezin zedelijk
gevormd werd En behoort bet niet tot de hoogste
verplichting der ouders, dat juist zij de zedeljjke
vorming hunner kinderen op zich nemen? Dat
zjj door hun voorbeeld, hunne werkzaamheid, hunne
plichtsbetrachting, door een liefderjjken toon, door
gepaste terechtwijzingen hunne kinderen opleiden
tot het edele, tot het godsdienstige
Zouden niet door deze vereende krachten beter
resultaten in de opvoeding worden verkregen dan
door een zoogenaamde «school met den bjjbel",
waarmede menig ouder denkt voldoende in de op
voeding van zjjn kind voorzien te hebben, en waar
van dikwjjls onverdraagzaamheid en steile recht
zinnigheid de treurige gevolgen zjjn?
Doch wij dwalen af. Wjj wenschen niemand
af te schrikken van zich te wijden ook aan de
algemeene zaak, die toewjjding zoo zeer noodig
heeft. Maar wjj wenschen de vraag te doen, of
niet vereenvoudiging mogelijk zjj, waardoor wat
minder tjjd van enkelen wordt geëischt Natuurljjk
kan men bezwaarljjk éene groote zaak maken van alle
vereenigingen, die soms geheel uiteenloopende be
doelingen hebben. Maar wjj hebben tjjd noodig
voor het Nut, voor Schoolverzuim, voor Volksbe
langen, voor Rederjjkerskamers, voor Volksvermaken,
voor Spaarbank, voor Schoolcommissie, Armbestuur,
(Economische spijsuitdeeling, Weesbuis, Ambachts
school enz en niet zelden zjjn het dezelfde inan-
nen, die aan vele dezer zaken een werkzaam deel
moeten nemen. De burgerjj offert bovendien aan
al deze instellingen hare geldeljjke bjjdragen, eene
verbrokkelingdie sommige dezer openbare in
richtingen in niet al te weelderigen staat doet ver-
keeren. Zou het denkbeeld, om biet in vereenvou
diging en meerdere kracht door centralisatie te
brengen, geen overweging verdienen?
Ook op 't gebied der gemeentezorg is wellicht
bier en daar wijziging (vereenvoudiging) mogeljjk.
Dezer dagen vergaderde de plaatseljjke school
commissie tot het aannemen van leerlingen voor
de openbare lagere scholen. Die commissie no
teert voor welke scholen de aanvragen worden ge
daan en geeft bereids bjj die aanvragen advies aan
de ouders wanneer 't haar voorkomt, dat de kinde
ren op eene andere school behooren, dan waar
voor de aanvrage wordt gedaan. De commissie
zendt een rapport hierover aan Burg. eu Wet
houders, die de aanvragen nu weder stelt in handen
eener commissie van classificatie, waarin somtjjds
weder éen of meer leden der plaatseljjke school
commissie zitting hebben. De commissie van clas
sificatie beslist over de quaestie in welke school
de kinderen behooren, behoudens beroep der ouders
weder op Burg. en Wetb.
Ware het nu niet veel eenvoudiger en min
der omslachtig, wanneer het classificeeren der
schoolkinderen aan de plaatseljjke schoolcommissie
werd opgedragen, die toch zitting houdt en zeer
gemakkeljjk bjj iedere aanvrage, waarbjj meestal
een der ouders of voogden tegenwoordig zal zjjn,
de positie van den betrokkene overwegen kan?
Bjj deze wjjze van bandelen zou de commissie van
classificatie kunnen vervallen en er zou nog dit voor
deel door ontstaan, dat het oordeel over de plaatsing
ook onmiddelljjk met de in iedere school beschik
bare plaatsruimte eenigszins in verband kon worden
gebracht, de bekendheid waarvan men het allereerst
bij de pl. Schoolcommissie onderstellen kan.
Het heeft onze opmerkzaamheid getrokken, dat
zelden in eenig verslag over openbare inrichtingen,
waaraan bezoldigde ambtenaren verbonden zjjn,
eenige bemerking omtrent die ambtenaren voor
komt. Men leest«de ambtenaren deden hun
plicht" «de ambtenaren kweten zich met ioffeljjken
jjver van hunne taak"; «het gedragen de jjver
van de ambtenaren verdient (verdienen) allen lof"
enz. enz. zonder meer.
Het is zeker een gelukkig verschijnsel, wanneer
men in eene plaats leeft, waar alle ambtenaren
zoo trouw hun plichtdoen en wij zullende laatsten
zjjn om aan die plichtsbetrachting te twjjfelen,
waar het ons van zooveel verschillende zjjden ver-
zekeid wordt. Wjj hebben dan ook niemand spe
ciaal op het oog, als wij de vraag doen of alle
plichtsbetrachting wel plichtsbetrachting is De
Maatschappij tot «Nut van 't Algemeen" stelt bij
bekroningen voor langdurigen diensttjjd de voor
waarde, dat de betrokken persoon zich in zjjn
diensttjjd ook onderscheiden hebbe door toewijding
aan de personen en aan de zaken zijner meesters
of meesteressen.
Wjj zjjn zeer ingenomen met die voorwaarde,
omdat er groot onderscheid is tusschen het ma
chinaal volbrengen van zjjn plicht in eenige zaak en
de toewjjding aan die zaak. Men kan zeer stipt zjjn
omtrent alle in die zaak voorkomende aangelegen
heden en nochthans er geen hart voor bezitten.
Men zal dikwjjls in zjjn dienst personen hebben,
die met de grootste stiptheid werkzaam zjjn en
met wie we nochthans niet ingenomen zjjn omdat
hun iets ontbreekt, wat moeieljjk onder een naam
is te brengen, maar wat men gebrek aan toewjj
ding, aan medeleveA met de zaak zou kunnen
noemen. Geldt het nu eenvoudig cijfers, admini
stratieve zaken, dan zal ia den regel het nadeel
niet zoo groot zijn en kan de meester de geest,
de ziel van de zaak bljjven. Maar neemt men
b. v. het onderwjjs, dan springt het in het oog,
dat die toewjjding een eerste vereischte is. Het geldt
dan de wetenschappelijke vorming van kinderen
soms van een geslacht. Wanneer de onderwjjzer
zich tevreden stelt met gedurende de bepaalde
uren de lessen machinaal te laten opdreunen of
het een en ander machinaal te doceeren, al spoedig
verlangende naar de klok, die bet einde van den
Bchooltjjd zal aankondigen, dan noemen wjj dit
plichtsbetrachting zonder de vereischte toewjjding.
Dan ontbreekt die vormende geest, dan ontbreekt
dat medeleven in eene zaak waarop 't vooral voor
leven zoo aankomt. Wjj herhalen't, wjj hebben
niemand op het oog en zjjn dankbaar, dat wjj
zooveel lof vernemen over onze ambtenaren, maar
wjj doen de vraag beeft men bjj 't uitbrengen van
verslagen over ambtenaren altjjd ook die toewjj
ding in het oog, welke het «Nut" voor de dienst-
baren eischt
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat volgens Zijner Ma-
jeateite besluit van 81 Juli jongstleden (Stbl. uo. 122)
de wet van 23 April bevorens (Stbl. no. 67) betreffende
de openbare middelen van vervoer, met uitzondering
van de spoorwegdiensten, en het koninklijk besluit
van 81 Juli 1880 (Stbl. no. 121), houdende bepalingen
ter verzekering van de veiligheid der reizigers met
openbare middelen van vervoer, op den 1 September
aanstaande in werking treden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd vestigen
de aandaoht der belanghebbenden, zoowel op de be
doelde wet en hare bepalingen, als op het tijdstip
harer in werking treding en inzonderheid op art. 10
der wet, bepalende dat de ondernemer van een be
staand middel tot vervoer van personen, op straffe
eener boete van f\ tot 76 verplicht is, binnen drie
maanden na het in werking treden der wet, alsnog in
een dagblad van de hoofdplaats der provincie of van
elk der provinciën, waarin het vervoer plaats heeft,
aankondiging te doen van den dienst en een door hem
geteekenden afdruk of afschrift van die aankondiging,
met een exemplaar van het dagblad, waarin ze is
geplaatst, tegen bewijs van ontvangst in tc zenden
aan Gedeputeerde Staten van elke provincie, waarin
het vervoer plaatsheeitaan de besturen van alle
gemeenten, waar de wagens ot vaartuigen zullen stil-
ouden tot het in- en uitlaten van reizigers en aan de
officieren van justitie bij de rechtbanken, in welker
arrondissementen deze gemeenten zijn gelegen.
Voorts verwijlen Burgemeester en Wethouders voor
wat den inhoud der aankondiging betreft naar art.
3 der wet, alBmede voor wat door de ondernemers
moet worden in acht genomen naar de artikelen 4
tot met 8, terwijl zij ten slotte opmerken dat de ar
tikels 2 tot 11 niet van toepassing zijn op rij- en
vaartuigen alleeo tot vervoer van goedereD, noch op
stoombooten voor sleepdienst.
Goes, den 28 Augustus 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris.
HARTMAN.
In de plaats ran den heer C. J. De Raad, vroeger
deurwaarder bij de directe belastingen alhier, is thans
als zoodanig benoemd d,e heer H. J. Drost, van Oo3tburg.
De opening van de jacht op klein wild in de pro
vincie Zeeland is bepaald op Maandag 6 September
a. s., terwijl de korte jacht zal geoorloofd zijn dage
lijks, en de lange jacht op Maandag, Woensdag en Za
terdag van iedere week, alsmede op de vier dagen,
voorafgaande aan de sluiting der jacht, alles met uit*
zondering van de Zondagen.
Bij kon. besluit zijn, met 1 October a. s o. a.
bevorderd tot luit. ter zee 2e kl. de adelborsten le kl.
L. E. Van Diggelen en P. Van den Broeke.
Het kon. besluit van 1843, waarbij aan officieren
van gezondheid verboden werd burgerpraktijk uit te
oefenen, is dezer dagen opgeheventevens is hun toe
gestaan om burgefkleeding te dragen buiten dienst.
GOES, 30 Augustus 1880.
Ellewoutsdijk. In den gemeenteraad al
hier zijn twee vacaturen ontstaan, de eene
wegens onder curateelestelling van den heer
C. A. P tamers, de andere door het ontslag
nemen van den heer J. Van der Werff.
Tot 2en klerk ter provinciale griffie van
Zeeland is benoemd de heer L. C. Van Nop
pen, te Middelburg.
De vraag is gerezen, of de vergoedin
gen, die de gemeenten krachtens art. 29 der
wet van 13 Augustus 1857 aan het rjjk ver
schuldigd zgn, als bgdrage in het pensioen
van onderwjjzerg, die voor 1 November a. s.
in het genot van pensioen gesteld worden, nog
verschuldigd zullen zgn na de invoering der
wet van 17 Augustus 1878.
De Minister van Binuenlandsche Zaken heeft
te kennen gegeven, dat die vraag ontkennend
moet beantwoord worden. Alleen dat gedeelte
der vergoedingen, dat bjj het in werking treden
der wet van 17 Augustus 1878 nog over eenig
aan dat tjjdstip voorafgegaan tjjdvak verschul
digd zou zgn, blgft na dat tjjdstip invorder
baar.
Naar het Fad. verneemt is bjj den Raad
van State een wetsontwerp tot regeling van
het bestuur van den waterstaat en het opper
toezicht op dien tak van dienstin behandeling.
Jhr. mr. M. A. De Savornin I.ohman, in
het koofd kiesdistrict Gorinchem verkozen als
lid der Tweede Kamer, heeft voor die betrek
king bedankt.
Voor de verkiezing van een lid der Tweede
Kamer in het kiesdistrict Hoorn wordt ook
aanbevolen de heer mr. D. Visser van Hazers-
woude.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Te Urmond (cl. Maastricht) ia den 22 dezer
beroepen ds. ff. Canuenburg Fa» legen, sinds 2
Nov. 1879 pred. te Oostereud op l\xel, en daarvoor
bjj na 26 jareu te Boresele.
Na velerlei beraadslagingen heeft de Synode
in hsre zitting van 26 Augustus, teD aanzien van
de beljjdenitquaestie, met algemeene stemmen reu voor
stel vao deu heer Luti, dat geamendeerd was door
den heer Van den Brandeltr, aangenomen, om aan
de adviezen van de kerkelijke vergaderingen te wor
den onderworpen.
Volgens dit voorstel vervallen al. 6 en 6 van
art. 38 en wordt gelezeu «De kerkeraad kan nadere
bepa ingen omtrent de aanneming der leerlingen maken
onder verplichting deze mede te deelen aan het clas
sicaal bestuur. Predikanten, die zich met,die rege
ling niet kuunrn vereenigen, zijn alsdan bevoegd, on
der mededeeling aan het claseioaal bestuur, tot het
onderzoek en de aanneming over te gaan in tegen
woordigheid van éen of meer atemgerechtigden, bjj
voorkeur oud-ouderlingen."
Alle overige voorstellen, zoowel dia van de bui
tengewone Synode als van leden der vergadering,
warden verworpen.
De Synode heeft ook io verband met de kerke-
Ijjke aangelegenheden te Dordrecht de schorsing uit
gesproken over ds. Jacob Eigeman voor den lijd vau
éen jaar en ds. E. A. O. Pan Hcogenkuyze voor den
tjjd van é-ne maand, beiden met verlies van trak
tement.
Men schrijft aan Het Zuiden uit Goes De
Augustue-collecte voor „eea school met deo bjj bel"
is alhier gehouden op Zondag 22 Augustus ia ds
Piotestanteche kerken en leverde op:
in de H-rv. Kerk 69,
i, h Christeljjke Geref. kerk - 75,80s
on h Evang. - 28.51
163,31*
De kerkeraad der Hervormde gemeente heeft ge
meend der colUce le moeten afro aderen voor
Christelijk Nationaal Srhoolonderwjjs, en slechts te
moeten afstaan aan de in geldeljjkeu nood verkeerende
christeljjke school alhier, waaraan door de beide andere
gemeenlen het volle bedrag is afgestaan.
Te 'l'holen bracht genoemds colleole 6 op.'
De gemeenteraad van Zierikzee heefi besloten,
de Latijusche school met den 31 Augustus 1880 op
te heff n. Aao den rector, dr. HAt. De Bruijn- de
Heue Moll, wordt met ingang van dien dag eervol
outslag verleend, onder daukoeluiging voor de in zijn
betrekking aan de gemeeute bewezen diensteneu le
beginnen met 1 S-ptember 1880 woiden aan het leer
plan der hoogere burgerschool toegevoegd als niet
verplichte vakken het Litijn en G'ieksch, waarvoor
een leeraar zal aangesteld worden op een jaurwedde
van 1500. Alles behoudens goedkeuring van deu
Minister van Binnenl. Zaken,
De heer Heter Pizter Pt., geb. 10 April 1809,
die, als opvolger van Francois Villeé, zich, na vergel.
examen op 12 Juui 1830, benoemd zag tot hoofdoo-
derwjjzer aan de openb. school le Serooskerke op Wal
cheren, welke betrekking hjj op Maandag 30 Aug.
vau dat jaar aanvaardde, heeft jl. Zaterdag op luis
terrijke wijze van zjjn 50jarigea dienst gedachtenis
mogen vieren.
Tot hoofdonderwijzer aan de openbars school
te Kadzand is beuoemd de heer A. F. IPiue, geboortig
van Axel, thans hulponderwijzer te Middelburg.
De Vereeniging van leeraren aan inrichtingen
van middelbaar onderwijs hield Vrijdagavond le Am
sterdam haar huishoudelijke vergadering.
Uit het jaarverslag bleek, dat de vereeniging vooruil-
gaat. Het ledencjjfer vermeerderde met 14 eu b draagt
thans 225.
Lie belangen, waaraan de Vereeniging in het afge-
loopen jaar haar zorgeu wjjdd-, wareit o. a. de oplci-
diug vau taalleeraars, waaromtrent van deu Minister
van Binuenlandsche Zaken nog beschikking wordt
tegemoet gezen; het Schoolmuseum, dat alsnu vóór
dit jaar 100 uit de vereenigingssae zai ontvangen,
onder voorbehoud die subsidie liter te verhoogenhet
brengen van meer geljjkvormi'beid ia de programma's
der H. B. scholen, waartoe Zaterdag (zie terslag hier
onder) ter algemeene vergadering praead ies WeVd Uit
gebracht.
Eindeljjk werd besloten, dat de eerstvolgende alge
meene vergadering cal worden gehouden t6 Amersfoort.
Zaterdag werd de vergadering voortgrz t.
In de eerste plaats werd besproken ds we'ii"-
scheljjkheid en mogeljjkheid van het bren^eli vin
meer gelijkvormigheid in de programma's der HoOgere
Burgerscholen. Na toelichting en bespreking vereenigde
de vergadering zich met de volgende cooolusiëa vau
hel prmadviee van dr. Groneman
lo. Namens de Vereeniging worden allé direc
teuren van Hoogere Burgerscholen bekend gemb&kt
met de tabellen en beschouwingen, in dit stuk ver
vat, alsmede met de daarover uitgesproken gevoelens
der Algemeene Vergadering; 2o. de directeuren tu
len door haar uitgenoódigd wo deu eeri en ander
in de leeraars-vergadering hunner schooi te brengen
en te willen overwegen in hoever zjj er iets toe
kunnen bjjdragen meerdere gelijkvormigheid in de
programma's te brengen dan tot hedeo bestaat.
Tevens sprak de Vergadering, op voorsiet vati
den beer Fikkert, als haar gevoeleu uit, dat men
het onderwjjs niet in het keursljjf van het wettetjjk
programma moet steken, maar dal 't toch wenscbi-
l\jk is, het vraagstuk aan de orde te houden.
Het tweede putit betrof de toelatiugs examens tot
de Hoogere Burgerscholen. Ook dit werd toegelicht
eo besproken en de vergadering vereenigde zich leu
slotte wet eene motie van deu heer Ztayer, waarbg
de wenscheljjkheid wordt uitgesproken, dat bjj de
