1880. N°. 96.
Zaterdag 14 Augustus.
67stc Jaargang.
Zijn eerste enlaatste dans.
OFFICIEELE MEDEDEELI\GEl\.
ME.VGELWEItK.
GOESCHG
O» uitgave dezer Courant geschiedt Maakdao-, Woïssdas- en Vuijdaoavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.7 B.
A&oudariijke sommen 5 ct. met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen »an 18 regels a ,1
Dienstaanbiedingen, niet meer dan i regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Het Staatsblad no. 139 bevat de wet van 2 Aug.
18SO, houdende goedkeuring van den onderhandschen
verkoop aan den polder de Breede Watering bewes
ten Yerseke van een bermsloot met eene strook grond
langs den Rijksweg ouder de gemeenten Yerseke en YVe-
meidïnge.
Z. M. heeft L. De Fouw, ontvanger der directe
belastingen en accijnzen te Monnikendam c. a., be
noemd tot adjunct-controleur der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen te Rotterdam.
De opbrengst der rijksmiddelen in de maand Juli
bedroeg f 8,355,734,25zijnde f 269,237,05 meer dan
in Juli 1879, en f 141,893,99 meer dan der raming
voor het ioopende dienstjaar.
De opbrengst ran 1 Januari tot 31 Juli bedroeg
f 55,106 983,22, zijode f 1,239.370,48s meer dan in het
zelfde tijdperk van 1879. en f 2,249,898,60 minder dan
7»* der raming voor het Ioopende dienstjaar.
GOES, 13 Augustus 1880.
De statistiek voor handel en scheepvaart
in ons land over de maand Juui ligt aan ons
bnrean voor belangstellenden ter lezing.
Hunswefirt. Met ingang van 1 Septem
ber a. s. wordt de heer H. Ummelsdirec
teur van bet Rijkstelegraaf kantoor alhier, in
dezelfde betrekking overgeplaatst naar Kui
lenburg. Algemeen ziet men den, om zijne
humaniteit en welwillendheid tegenover het
pnbliek, geaebten beer Ummels met leedwezen
van bier gaan.
Aan de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet tot indeeling van de Ooster-
Sehelde en andere Zeeuwsche stroomen by de
aangrenzende gemeenten, en tot verbetering van
de bestaande grensscheiding.
Het rust op dezelfde beginselen als de ge
meentelijke indeeling van de Wester-Schelde,
door de wet van 23 April 1880 tot stand
gekomen.
De commissie van rapportenrs voor bet
tweede onderzoek der wetsvoordraebt tot hef
fing eener rentebelasting is Woensdag verga
derd geweest.
De kiesvereeniging Orde te Rotterdam
heeft tot candidaat voor de Tweede Kamer
gekozen den heer O. Van Rees, Oud-Minister van
Koloniën in bet vorige kabinet, te Rotterdam,
en de kiesvereeniging Algemeen Belang aldaar,
den heer At. L. Van Deventer, te 's-Hage.
De vereeniging van kiezers Rotterdam heeft
besloten de candidatuur van mr. A. J. Roest,
officier van justitie bjj de arrondissements-
Uit bet Duitsch van W. Passavzr.
Het is reeds verscheidene jaren geleden, dat ik
tot herstel van een hevige borstziekte eenige weken
ging vertoeven bjj een bloedverwant op een land
goed in Lithauen. De dokter had mij in de eerste
plaats onthouding van allen geestesarbeid en veel
beweging in de open lucht aaubevoleu.
Ofschoon het mjj in den beginne niet recht dui-
deljjk was hoe ik dit voorschrift, voornameljjk wat
betreft het eerste gedeelte, zou kunnen opvolgen,
moet toch ik bekennen dat het nietsdoen mij in
de eerste week verwonderlijk gemakkelijk viel, reeds
in de tweede deed het mij recht goed, in de derde
was het mjj al een behoefte geworden en in de
vierde week kon ik reeds, zonder tegenspraak van
mjjn beminnenswaardigen hospes, mjj erop beroe
men de luiste kerel te zijn, die er twee mjjlen in
den omtrek te vinden was. Die veronderstelling
is trouwens wel wat gewaagd, want er zjjn in
Lithauen een massa luie menschen. Tegenover
éen persoon ten minste scheen ze mjj zelf zeer
twjjfelachtig toe, namelijk den vader van den na-
burigen herbergier, Jacob Streimel. De herberg
lag afgezonderd niet ver van het dorp in een
vlakke, eveneens door baar luiheid bekende streek.
Maar vlak achter het dorp was een uitgestrekt
dennenboscb, waarin ik met bet oog op de ge
zonde, verfrisscbende lucht aageljjks eenige uren,
evenzoo met nietsdoen, me bezighield. Zoo vaak ik
rechtbank te Rotterdam te handhavenzijnde
deze in de openbare vergadering dier vereeni
ging van 29 Mei 1879 reeds candidaat gesteld.
Men zorgt dus ook te Rotterdam zoo ijverig
mogeljjk voor de noodige of liever: niet noo-
dige verdeeldheid.
Öp Woensdag 25 Augustus zal in de kweek
school voor zeevaart te Leiden eene keuring
plaatshebben van jongens, die eene verbin
tenis in 's rijks zeedienst wensehen aan te gaan.
Onbevaren personen boven de 16 jaar worden
voorloopig niet meer aangenomen.
Art. 3 der Instructie voor den Commissaris des
Konings in elke provincie, vastgesteld bij Kon. besl.
van 27 Sept. 1850 (St.bl. no. 62), luidt: «Hjj be
zoekt jaarlijks een deel der provincie en richt zijne
rondreizen zoo in, dat in de vier jaren elke ge
meente der provincie ten minste eens door hem
bezocht worde." De eer van zoodanig bezoek dooi
den onlangs opgetreden Commissaris in Zeeland,
jhr. mr. A. P. C. Van Karnebeek, viel Donderdag
aan Goes te beurt.
Verreweg het grootste deel der ingezetenen,
vooral in de hoofdstraten was zoo vriendelijk
attent geweest om ter eere van dat bezoek de vlag
uit te stekenonze gemeente had nu een prettig
aanzien en zal ook daardoor op den hoogen be-
zoeker zeker wel een aangenamen indruk hebben
gemaakt.
Met den spoortrein van 9.14 uren te Goes aan
gekomen. werd Z.HEG. aldaar ontvangen door den
wethouder J. J. Ochtman en den Secretaris der
gemeente, terwjjl de burgemeester en de wethouder
jhr. M. J. De Marees vau Swinderen den hoogen
bezoeker aan het stadhuis verwelkomden. De re
gisters en verdere schrifturen van de gemeente
administratie en de gemeente-comptabiliteit werden
het eerst door den Commissaris en den hem ver
gezellenden commies, chef der leafdeeling ter prov.
griffie, mr. W. Polman Kruseman, onderzochten
volkomen in orde bevonden, waarover Z.HEG. dan
ook zjjne tevredenheid te kennen gaf met de ver
klaring, dat hij niet anders had verwacht.
Ongeveer te 10 uren werd de audiëntie geopend
door den gemeenteraad. De Voorzitter, mr. J. G.
De Witt Hamer, hield eene gepaste toespraak
waarin hij zijne ingenomenheid betuigde met het
blijk van belangstelling, dat Goes van den nieuwen
vertegenwoordiger des Konings in dit gewest mocht
ontvangen, door onze gemeente zoo spoedig met
een bezoek te vereeren, en te kennen gaf juist
den met kromgegroeide wilgen beplanten straat
weg, die voorbij de herberg liep, opwandelde, zat
de oude Jacob Streimel in de schaduw van een
ouden lindeboom op een houten bank voor zjjn
huis, in een ouden jas, op het hoofd een bonte
muts, zijn voeten in groote klompen gestoken, en
was hij bezig wilgentakjes te schillen, die de man
denmakers gebruiken. Dat hij zelf manden maakte,
heb ik nooit gezien.
De oude was een goede zeventiger; op zjjn ver
magerd gelaat stond goedhartigheid te lezen, bij
wjjlen vergezeld van een listig glimlachje, wanneer
bjj, wat trouwens zelden gebeurde, zjjn eindje pjjp
uit den mond nam en een praatje begon. Men
kon het aan hem zien, dat hij dit niet gaarne
deed. Er zijn menschen die van de spraak, dat
groote voorrecht van mensch boven dier, om de
een of andere reden weinig gebruik maken. Daar
onder behoorde ook Jacob Streimel.
Doordien ik hem op mjjne menigvuldige wan
delingen beter had leeren kennen, eerbiedigde ik
ook zjjn zucht tot weinig spreken. Ik zat dikwjjls
met een glas melk, dat ik mjj bad laten inschen
ken, wel een half uur naast hem op de bank onder
den lindeboom, zonder dat een van beiden iets had
gezegd. Hjj rookte dan zjjn pjjpje en schilde zon
der een woord Ie spreken de wilgentwjjgjesik
dronk mijn glaasje melk en zat hem stilzwijgend en
gedachteloos aan te staren, want deze eentonige bezig
heid had op mij dezelfde wei king alseen slaapdrankje.
Zoo was tnssehen ons langzamerhand een zekere
omgang ontstaan, die een deftig gezelschap zeer
vervelend mag toeschjjnen, maar voor zulke een
voudige lui als Jacob Streimel, en zoo'n aartsluilak
als ik, aangenaam en gemakkelijk was Klaarbljj-
uit die belangstelling de hoop te putten, dat Goes,
't welk zooveel doet voor ontwikkelingen bescha
ving op velerlei gebied ondanks het in zijne
financiën zeer gedrukt is, de hulp en ondersteu
ning van den Commissaris zou genieten, als bet
bestuur die weder mocht vragen. Eigenaardig
was het, hoe de spreker Zeeland's wapendevies
op onze gemeente toepasselijk verklaarde, en deed
opmerken, dat het bestuur van de laatste vijf-
en-twintig a dertig jarenbij de aflossing der
schulden onzer vaderen, tevens zoovele nuttige in
richtingen had doen verrijzen, waardoor Goes eene
waardige plaats in de steden van Zeeland, ja van
Nederland heeft ingenomen en gehandhaafd. Al
was het dan ook vaak worstelende, toch heeft Goes
het hoofd boven water weten te houden, gedachtig
aan het Luctor et Emergo, en daarom hoopte de spre
ker, dat zoowel de booge regeering als het provin
ciaal bestuur die poging op den rechten prjjs zou
weten te stellen en beval bjj de belangen van Goes
in de welwillendheid van het hoofd van het ge
westelijk bestuur ten zeerste aan.
De Commissaris des Konings beantwoordde deze
toespraak met de betuiging, dat hjj op hoogen prjjs
stelde, wat het bestuur der gemeente Goes had ge
daan en nog deed. Mocht da regeering al eens niet
de hulp en ondersteuning hebben geschonken, die
men gewenscht en gewacht had, hij beschouwde
dit niet als een gemis van belangstelling, maar
meer als een waardeering van de krachten dei-
gemeente. De regeering had de sterke, ofschoon
haar niet geheel aan haar lot overlatende, met eigen
krachten laten werken en te heerljjker was daarom
de zegepraal. Hjj beloofde echter zijne hulp, waar
die kon verleend worden en uitte de beste wen
sehen voor den voortdurenden bloei en de besten
dige welvaart onzer gemeente.
Nadat de raad vertrokken was werden nog toe
gelaten dr. A. W. Van Campen, als president
van bet bestuur der ambachtsschool en directeur
der hoogere burgerschoolM. J. Soulendam, als
majoor-kommandant der dienstdoende schutterij
met het korps officieren dr. R. A. Soetbrood Pic-
eardt, als archivaris der gemeente J. A. Evei"3tein,
deken van Middelburg en pastoor der R. C. ge
meente te Goes met twee leden van het kerkbe
stuur; dr. J. Kooman, als voorzitter met twee
leden der schoolcommissieA. J. Verwey, als in
genieur van den waterstaat; J. C. Dominicus Van
den Bussclie, als commissaris van politie; H. M.
Wierts Van Coeboorn, als directeur van het post
kantoor en F. W. Dender als militair apotheker
der landmacht in Oost-Indië.
Tot onze verwondering hebben noch de predi-
dikanten, noch de kerkbesturen van de Ned. Her
vormde en der Christeljjk Gereformeerde gemeente
gebruik gemaakt van deze gelegenheid, om hunne
•pwachting bij 's Konings vertegenwoordiger te
keljjk vond hij in mjjn zwjjgend gezelschap recht
veel plezier, en de dunne lippen met den valen
knevel plooiden zich tot een glimlach iederen keer
als hjj mij zag; en wanneer ik eens een enkelen
dag wegbleef, zag hjj mjj reeds van verre met
zjjn groote helderblauwe oogen vragend aan.
Zoo gebeurde het eens, dat ik tengevolge van
een lichte verkoudheid en een huiseljjk feestje in
geen drie dagen den weg langs gekomen was. De
oude Streimel schudde, toen hjj mij zag, reeds van
verre zijn grjjs hoofd en toen ik naderbij kwam
hield bij zelfs een zeer ongemeen geval met
schillen op en zag mij vragend en verwonderd aan.
Maar ik was niet minder verwonderd dan bjj.
Want in de gelagkamer, om dezen tijd altijd stil en
eenzaam, was het een leven van belang. Uit de
openstaande ramen weerklonk een luid gejuich en
gelach, vergezeld van de liefelijke tonen van een
viool en klarinet, die mjj eer schenen uittenoo-
digen om zoo gauw mogeljjk weg te loopeu dan
om te komen dansen. Wel is waar vult over den
smaak weinig te oordeelen. De stof en de rook
lieten niet toe coed te zien, wat er eigenljjk plaats
had. Van tjjd tot tjjd echter vertoonde zich nu
eens een manspersoon, dan weer een vrouw, altjjd
met hoogioode gezichten in het venster om een
paar teugjes versche en frissehe lucht in te ademen.
Ik keek den ouden Streimel verbaasd aan en wees
met den duim van mijn rechterhand vragend, maar
zonder een woord te spieken, naar de gelagkamer.
Hjj knikte beteekenisvol met den grijzen kop,
lachte en zeide-. «Een doopmaal!" Vervolgens
haalde hij van ouder de bank een groote tinnen
kroes voor den dag, keek mjj met een guitig lacbje
aan en nam een lerme lange teug. De inhoud rook
maken. Welke redenen daarvoor bestaan is ons
Onbekend; bet lag toch zeker ook wel op hun weg
om onzen Commissaris een bewijs van belangstel
ling te brengen, zooals zij dit bij vroegere gelegen
heden deden.
Nu ving het bezoek van eenige inrichtingen aan.
Allereerst de school der tweede klasse. Met be
langstelling bezichtigde de Commissaris da ver
schillende lokalen en onderhield zich over den toe
stand van het onderwijs met den hoofdonderwjjzer
A. Van Schelven, terwjjl hij ook bet spel van een
gedeelte der leerlingen, dat zich juist ontspande,
eenige oogenblikken gadesloeg.
Van bier ging bet naar de bewaarschool voor
on- en minvermogenden. Die inrichting scheen
den hoogen ambtenaar uitnemend te bevallen, zelfs
zoo, dat hij de hoofdonderwjjzeres als zijne mee
ning te kennen gaf, dat zij wel weinig bewaar
scholen zal hebben gezien, die zoo aan de eischen
voldeden als deze. De burgemeester gaf een kort
verslag van de geschiedenis dezer bewaarschool, en
deed uitkomen, hoe zij het eerst was ingericht
door mej. L. Hardenberg, thans directrice der
inrichting tot opleiding van bewaarschool-onder
wijzeressen te Leiden. Juist bracht deze verdien-
steljjke dame ook een bezoek aan de school, en
werd door den burgemeester aan den Commissaris
voorgesteld, die met haar nog een gesprek voerle.
Mej. Hardenberg betuigde haren dank, dat de
Commissaris de bewaarschool met een bezoek ver
eerde, «want", voegde zij er naïef bg, «op dat punt
zjjn wjj niet verwen 1" De kinderen eener klasse
werden door de onderwjjzeres, mej. De Sauvage,
in tegenwoordigheid der bezoekers met spel en zang
beziggehouden en hoogst voldaan verliet da heer
Van Karnebeek de inrichting.
De Ambachtsschool lag nu aan de beurt. Hier
werd de bezoeker ontvangen door den president van
het bestuur en zijne medeleden Z. D. Van dei-
Bilt La Motthe, G. Van der Hoek, D. De Koning
en P. Buitendijk, en liet zich omtrent de inrichting
en den arbeid der leerlingen tot in bjjzonderheden
voorlichten. Met belangstelling en ingenomenheid
bezichtigde hij de voorwerpen, die gemaakt waren
en waarvan hem eenige getoond werden en ver
zekerde het bestuur, dat hjj eenige aangename
oogenblikken in de Ambachtsschool van Goes had
doorgebracht.
Vervolgens werd een bezoek gebracht aan de
R. C. Kerk, waar de deken en pastoor met den
kapellaan en een paar leden van het bestuur de
heeren rondleidden. In het bijzonder trokken de
schilderijen van onzen vroegeren stadgenoot wjjlen
den heer Wulfaert, boven de kleine altaren, de
aandacht van den Commissaris en bjj verklaarde,
dat die niet onverdiensteljjk waren uitgevoerd en
een sieraad der kerk mochten beeten.
In de kerk der Ned. Herv. Gem. werd het eerst
zeer bedenkeljjk naar brandewijn en ik was al be
zorgd, dat ik mee zou moeten drinken. Gelukkig
had ik van zijn beleefdheid te veel gevergd. Hjj
zette stilzwjjgend de kroes weer onder de bank en
begon weer zijn wilgen Ie schillen.
Zoo zaten we een poos naast elkander.
Maar niet minder luid was de dansmuziek door
de open vensters hoorbaar en ik dacht over een
en ander na.
«Hebt gij wel eens gedanst, Streimel!" vroeg
ik hem zonder op te kjjken. Daar ik geruimen
tjjd geen antwoord kreeg, keek ik eens over mijn
schouder naar hemmaar had het bjjna uit
geschaterd van lachen over het grappige gezicht
dat bij trok. De eene hoek van zijn mond bad
zich bijna tot een lachje geplooid ik vermoed
dat hij te lui was om het in zijn geheel te doen.
Ook was bet hem bljjkbaar voldoende mij met
het eene oog, dat met dien lachenden mondhoek
correspondeerde, bevreemdend aan te zien; hetandere
ten minste was potdicht.
«Eén keer zeide hjj langzaam en begon weer
zjjn rustige bezigheid, terwjjl zijn gezicht weer iu
de gewone plooi was gekomen.
«Eén keer? Ei!" zeide ik, en weer ontstond een
pauze van tien minuten. Vervolgens greep de
oude weer onder de bank en nam nog een
groote teug. Toen hij de kroes op zijn plaats had
gezet, keek ik hem aan. Men kon aan hem zien,
dat er iets in hem omging. Hjj pinkte met het
rechteroog en vertrok zjjn mond van rechts naar
links, glimlachte eerst en begon toen langzaam te
vertellen, in den beginne hortig en stooterig als
een vat, dat over de steenen gerold wordt.
(Wordt vervolg!.)
