1880. N". 43.
Zaterdag 10 April.
67sle Jaargang.
KEN EISCH DES TIJDS.
OFFICIEELS MEDEDEEL!».
GOES, 9 April 1380.
GOESCHE
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdag tvond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct. met bijblad 10 ct.
COUSUNT.
Gewone ad verten tien worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en dc daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a ƒ,1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor liet buitenland lijn A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
naar aanleiding van het laatste nommer dek
Vragen des tijds."
//Zeven maandeu zijn verloopen sedert de op
treding van een nieuw ministerie samengesteld
op voordracht van baron van Lynden van San-
denburg, ter kennis van het Nederlandsehe volk
werd gebracht en nog steeds is van eene volks
overtuiging omtrent de staatkunde dezer regee
ring schiju noch schaduw te bespeuren. Klagen
mocht men zooveel men wilde over de geringe
politieke ontwikkeling onzer natie: over Thor-
becke, over Heemskerk, over Kappeyne had, zoo
lang zij aan het bewind warenbijna ieder
Nederlander een oordeel gereed. Doch ook naar
de meest oppervlakkige meerlingen over de po
litiek van het kabinet Van Lijnden zal men tot
heden bij de meeste onzer landgenooten tever
geefs zoeken; misschien over de personen der
ministers, niet over hunne daden weet het pu
bliek hoe te denkeu.
//Vreemd is dit verschijnsel niet. Hoe zal eene
nati?, van bemoeiing met de openbare aange
legenheden door een bekrompen kiesstelsel kunst
matig vervreemd, de strekking eeuer politiek,
welker praktische gevolgen zij nog niet heeft
leeren kennen, vlijtig uit de jaarboeken vau
haar parlement opdelveu? Ea zonder ijverigeu
arbeid ouder den grond, dat wil zeggen zonder
lezen en herlezen en vergelijken en raden wat
tussehen de regels te lezen is en acht geven op
hetgeen verzwegen wordt, is het onmogelijk te
weten te komen, in welke richting de heer
van Lijnden het land wil besturen."
Met deze woorden vangt mr. D. Veegens
zijn artikel in het April-nommer der Vragen
des tijdsgetiteld schoolwet en rente-belasting
aan. Hij vermeerderde met dit stuk de rij van
belangrijke pennevruchten van zijn hand die
immer belangstelling vragen, de aandacht trek
ken en die ook ruimschoots verdieneu om vorm
en inhoud beiden. Banierdrager van het radi
cale Nederland op politiek terrein, dat ten on
rechte nog bij velen wantrouwen wekt, als
ve schrikkelijk beeld van overdreven eisehen en
verschrikkelijke daden, weet hij door eenvou-
digen betoogtrant zijne meening bloot te leggen.
Het vele goede, dat dan ook in dit artikel
ons te lezen werd gegeven, deed ons te meer
betreuren het onlogische van den aanhef en de
bestrijding van de rentebelasting, die daarin
voorkomt.
Het is een bepaald treurig verschijnsel, dat
er in ons land voor de publieke zaak zoo uiterst
weinig belangstelling bestaat, dat er, waar het
politieke belangen betreft, zoo weinig warmte,
zoo weinig opgewondenheid is op te merken.
Dit geldt echter volstrekt niet alleen de niet-
kiezers, maar zelfs hen, die recht hebben ge
bruik te maken van hun stem, om invloed op
den gang van zaken uit te oefenen.
Wanneer men van nabij weet, hoe gering
daartoe de opgewektheid vaak is, hoe treurig
bovendien de motieven zijn, die slechts tot be
langstelling kunnen aansporen, en hoe weinig
opofferingsgezind die zelfde kiezers zijn, waar
het geldt bijtedrageu ter bevordering van het
welslagen van hun candidaten, dan ergert men
jich vaak aan de weinige liefde voor hun be
ginsel, dat uit veler daden spreekt. Nog meer
doet men dit, wanneer men dezen toestand ver
gelijkt met dien in andere landen Engeland
b. v., waar dezer dagen nog de opgewonden
heid, de ijver van elke partij en de belang
rijke sommen, die men aan eene verkiezing be
steedde, onze belangstelling wekten.
Ook uit het oogpunt om daarin verandering
te brengen zou uitbreiding van het kiesrecht
uitstekend kunnen werken zij, die nu buiten
de publieke zaak staan, zouden behalve recht-
streekschen invloed ook zijdelings de tegenwoor
dige kiezers kunnen aansporen tot getrouwer
plichtsvervulling en tot meerdere belangstelling
tevens.
Daarop gronden wij dan ook onze vroeger
geuite meening, dat uitbreiding der kiesbevoegd
heid wenschelijk is, al gaan wij nog niet mee
met hen, die nu algemeen stemrecht verlangen.
Een maatstaf van eenige kennis achten wij
nog steeds een dringende eisch en de erva
ring der laatste jaren heeft ons in die meeniug
eer versterkt dan verzwakt.
Keureu wij dus met den heer Veegens het
bestaande kiesstelsel af, over het hoever der uit
breiding zouden wij zeker evenzeer verschillen
als wij thans uiteenloopen in meening over de
grondigheid van zijn betoog in den aanhef van
zijn stuk.
Als er nog geene volksovertuiging is gevestigd
over de staatkunde dezer regeering, terwijl die
wel te vinden was over Tliorbecke, Heemskerk
en Kappeyne, dan is dit zeker niet de schuld
van ons kiesstelsel, wat onder laatstgenoemden
ook reeds van kracht was, maar een gevolg van
eene zeer eenvoudige reden, dat nl. het tegen
woordig ministerie grootendeels is samengesteld
uit mannen, die als politieke personen geheel
onbekend waren.
De Ministers SixFissering, Modderman en
Reuther waren op het glibberige pad der politiek
vreemdelingen wel kende men de drie eersten als
bekwame, ijverige manneu op ander terrein; wel
waardeerden wij in Zeeland vooral eerstgenoemden
als een werkzaam, humaan, degelijk man, van wien
wij met evenveel leedwezen scheidden als hij van
onze provincie; wel waren de genoemde professo
ren mannen, die in' hun werkkring op de handen
werden gedragen, maar van het politiek ter
rein hadden zij zich onthouden.
Alleen den leider kende men, maar ook die
kennis maakte het des te moeielijker eenige
vaste overtuiging omtrent de gedragslijn van
het gansche kabinet te verkrijgen.
Hoe kwam de heer Van Lijnden aan en bij
de elementen, waaruit zijn kabinet bestond
Wat wa9 de drijfveer, die hem in zulk libe
raal gezelschap bracht, want grootendeels waren
de allures van de mannen der groene tafel die
kleur toegedaan
Wat was van hen te verwachten?
Dit allen waren vragen, welke zich van zelf
bij ons opdrongen, maar om daarop een ant
woord te verkrijgen zijn meer dan zeven maan
den noodig voor de kiezers zoowel als voor hen,
die thans van het kiesrecht zijn uitgesloten.
Het is waar: een mimsteriëel leven is in
Nederland kort, maar om zooveel uitterichteu
dat men aan het algemeen eene gevestigde
overtuiging, gegrond op daden, kan schenken,
zijn toch minstens een paar jaren noodig.
De ministers zullen dus eerst moeten tooneu
wat zij zijn, willen wij eene vaste meeniug
neerschrijven over hetgeen zij voor ons land in
het vervolg zullen wezen.
Een der groote vraagstukken van den dag is
wel ons belastingstelsel, gebrekkig als het is.
De regeering belooft ons echter belastinghervor
ming; //zij wil de verouderde patentbelasting
vervangen door ////eene bedrijfsbelasting op nieuwe
grondslagen, die, terwijl zij aan de eene zijde
het onbillijke en willekeurige der tegenwoor
dige heffing wegneemt, aan den anderen kant
der schatkist ruimere opbrengsten toezegt."
Dit herinnert ons mr. Veegens en hij schrijft
zelf: „Van dit financiëel programma heeft thans
een der eerste punten een begin van uitvoering
erlangd door de indiening van een voorstel tot
heffing eener rentebelasting."
Een eerste stap dus van den minister Visse
ring, een stap, die niet gezet kan worden zonder
flinke ondersteuning van de zijde van allen, die
zulk eene hervoiming wenschen.
Maar waaneer men thans de tegenstanders
van elke belasting of belasfingverandering steunt
door die bezwaren te vergrooten door zelfs
als voorstander do eisehen te stellen, zooals
de heer Veegens er nl. een doet, dat deze rente
belasting dienen moet tot wegneming van an
derc lasten, die op de volkswelvaart een na-
deeligen invloed uitoefenen die op dit oogen-
blik niet kunnen gesteld worden, wil men niet
in ecu cirkel blijven ronddraaien, dan helpt
men ook hard mee om den Minister Vissering
weer op dezelfde wijze te doen heengaan als
velen zijner voorgangers. Het is immers de
droevige werkelijkheid, dat een Nederlandseh
Minister van Financiën in den regel van geluk
mag spreken, wanneer hij erin slaagt Óen be
langrijken maatregel tot stand te brengen, terwijl
zijne verdere plannen gewoonlijk zoo lang wor
den overwogen, totdat zijn opvolger ze weder
intrtkt. Waarom laat de heer Veegens, trots zijne
eigene waarschuwing na daarmee rekening te
houden
Nog dezer dagen is van meer dan een zijde,
en door de regeering zelve in de eerste plaats,
verzekerd dat er een vast belastingplan in be
werking is.
Mogen wij ons dan nu bij al de moeielijk-
heden, die de tegenstanders der rentebelasting
bij menigten komen aandragen, nog van liet
rechte spoor latvn afvoeren door de equivalent-
quatstie, welke met die hervorming hare oplos
sing naderen kan
Het geldt hier vooral eene quaestie van be
ginnen komt dat begin nu tot stand, laat
het dan vrij het werk heeten van de schoolwet
meerderheid. Het is dan het tweede goede werk,
hetwelk die meerderheid verrichtte, al is dan
bij beide quaeatiën het beste nog lang niet bereikt.
Maar die meerderheid kan niet genoeg op
haar qui vive wezen. Er is ook nu eene hevige
oppositie, en de minister Vissering heeft behoefte
aan dubbelen steun, wil hij het plan uitvoeren
dat hij zich tot taak heeft gesteld, en ons een
billijker belastingstelsel bezorgen zal dan nu het
geval is!
De werving van vrijwilligers bij de 2e kompa^nie
hospitaal-soldaten die tijdelijk was gesloten, is bij
ministeriëele beschikking weder opengesteld.
Het contingent dat de provincie Zeeland in de
lichting van 1880 moet geven is, zooals we vroeger
meldden, 568 man, en wel 495 voor het 3e reg. inf.,
60 voor het 2e regt. veld artillerie, 4 voor het korps
pontonniers en 9 voor het bataljon-mineurs en sap-
peurs.
Overgeplaatst bij de 4e afd. vesting-artillerie de
kapt. L. J. Kisseeuw, van de 6e afd bij het 3e reg.
inf. de 2e luit. P. Glerum, van het 6e reg.
Bij kon. besluit is met 10 April 1880 aan den
Minister van staat L. G. A. graaf Van Liraburg Stirum eer -
vol ontslag verleend als 's Konings Commissaris in de
prov. Gelderland.
In Mei en Juni e. k. zal gelegenheid worden
gegeven tot het leveren van voldoende bewijzen van ge
noegzame voorbereiding tot de beoefening der natuur
kundige wetenschappen, om te kunnen worden toege
laten tot het eerste natuurkundige examen, vermeld in
art, 4 der wet van 25 December 1878, terwijl in Juni
of Juli e. k. gelegenheid zal worden gegeven tot het
afleggen van de practische examens van apotheker, ver
meld in art. 11 der wet.
Hadere bepalingen bevat de St.-Ct.
Uit het verslag der zitting van de Tweede
Kamer van Dinsdag 6 April blijkt, dat ook
bh. Ged. Staten en het gemeentebestuur van
Goes een adres van adhaesie hebben gezonden,
ten behoeve der overeenkomst met Belgie in
zake GentTer Neuzen, en dat het adres aan
de Kamer vanwege de Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, in zake het nemen van wet
telijke bepalingen tegen het drankmisbruik, is
voorzien van 48,654 handteikeoingen.
Tot dit drank-petitionnement hebben onge
veer 200 departementen medegewerkt, terwijl
100 niets van zich lieten hoortn en ruim 30,
waaronder zeer aanzienlijke, om verschillende
redenen zich van medewerking onthielden.
Het adres is aan den voorzitter der Tweede
Kamer in persoon aangeboden door den voor
zitter der maatschappij, den heer Perk, en het
lid van 't hoofdbestuur, den heer Ten Brummeler,
als eerste onderteekenaren.
Oudelamle. Donderdag 22 April zal al- i
hier eene verkiezing plaats hebben van een lid
van den gemeenteraad.
's-SIeercsiStoeli. Woensdag vergaderden
in deze gemeente eene commissie uit Ged. Staten
van Zeeland er de besturen van de watering
Ovezand en den polder Borssele.
Naar men verneemt stond deze conferentie
in verband met de vernieuwing der suatiesluis
te Borssele, waarbij gelegenheid bestaat de sluis
te verruimen en te verdiepen, hetgeen voor de
betrokken polders van groot nut zou kunnen
zijn.
Omtrent de verdeeling der kosten moet de
vereischte overeenstemming alsnog ontbreken.
Dit kan evenwel geen hinderpaal voor de goede
zaak opleveren vermits de sueerende polders
volgens art. 28 van het reglement verbetering
kunnen vorderen, indien zjj de kosten slechts
vergoeden.
Het door burgemeester en wethouders
van Middelburg voorloopig vastgesteld en in
druk verkrijgbaar gesteld kohier van den hoof-
delijken omslag voor bet loopeude jaar bevat
3224 artikelen, verdeeld in 30 klassen de
eerste klasse, aanslag van 300 tot 400,
telt 1309 personen; de 30ste of hoogste klasse
heeft twee belastingschuldigen, aangeslagen naar
een inkomen van 40,000 tot f 50,000.
De uitslag der verkiezing te Tholen van
een lid der Provinciale Staten, in plaats vau
wijlen deu heer De Casembroot, is herotem-
ming tussehen de heeren Bolier van Scherpe-
nisse, die 115, en Daane Van Stapele van
Poortvliet, die 124 st. heeft verkregen.
In de Midd. Ct. wordt gemeld, dat mr.
B. C. Cau, te Zierikzee, bedankt heeft als lid
van de Provincial; Slaten van Zeeland.
De Minister van Financiën heeft beslo
ten, dat in ieder van 's rijks wege verstrekt
gebouw voor de kantoren van de hypotheken
en het kadaster eerlang een brandbluscnmid-
del, ixtiacteur, zal worden gaplaatst.
Donderdagmiddag hebben Hü. MM. de
Koning ea de Koningin een bezoek gebracht
aan de tentoonstelling ten behoeve vau de
watersnoodlijdenden in de Gothische zaal te
's-Hage. Door den president, graaf Schim-
melpenninckdie de leden der hoofdcommissie
aan HH. MM. voorstelde, werden HH. MM. toe
gesproken. De vrochten van het werk, door
Z. M. in het leven geroepen, waren, zeide
spreker, hier te aanschouwen, als een bewijs
te meer van hetgeen het Nederl. volk is, wan
neer het de stem zijns Konings hoort, en van
hetgeen het vermag, wanneer het op den weg
der meuschlieveudheid door het koninklijk voor
beeld wordt voorgegaan. Mochten da water-
stroomen ook el in menigen haard het vuur
hebben uitgedoofd, hoog daarentegen rees de
vlam d«r measehenliefde in de harten van Vorst
en volk. De Koning schonk de eerste hulp,
en het koninkljjk woord, dat deze commissie
te zamen riep, vond aanstonds weerklank, niet
alleen in geheel Nederland, maar zelfs daar
buiten, in Prankrjjk en Bslgie en bjj Rome's
edelen kerkvorst.
Met innigen dank voor hetgeen HH. MM.
hadden verricht, en met hoop dat het de com
missie gelukt moge zjjn aan hunne edele be
doelingen te voldoen, besloot spreker zijn rede.
De Koning dankte daarop de 1 den der com
missie voor de welwillende wijze, waarop zjj
aan zijn roepstem gehoor gaven, en bezichtigde
daarop met H.D. gemalin met groote belang
stelling gedurende een uur de voorwerpen.
Zeer voldaan verliet het koninklijk echt
paar de tentoonstelling, die thans voor het
publiek geopend is.
U. K. II. Prinses Marianne heeft voor
het huldeblijk aan g»neraal Pan der Heyden
f 250 beschikbaar gesteld en een vermogend
la/dgauoot, te Nizza vertoevende, ƒ500.
