Donderdag 12 Februari.
Ministerie van Waterstaat, Handel
en Nijverheid.
RIJKS-WATERSTAAT.
,/la n b e s t e di ng
0FFICIEELE MEDEDEfiLINGEN.
K LAS TA IE U VVS
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
Het Sehwartz-svsteem.
dOESCIlE
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct. met bijblad 10 ct.
Gewone advertcntiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a „1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contaDt betaald, 20 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: A. STEINER en HAASENSTEEN" VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
PROVINCIE ZEELAND.
Op Vrijdag 20 Februari 1880,
des voormiddags te 10 uren, zal, onder nadere goed
keuring, door den Commissaris des Konings in de
Srovincie Zeeland, of, bij zijne afwezigheid, door een
er leden van de Gedeputeerde Staten, en in bijzijn
van den Hoofdingenieur van den Waterstaat in het
11de district, aan het gebouw van het Provinciaal Be
stuur te Middelburg, worden aanbesteed
liet maken van een peilput, terp en ge
bouwtje voor een registreerende peilschaal
te Boresele.
Raming f 8740.)
Deze aanbesteding zal geschieden bij enkele inschrij
ving, volgens art. 9 f 12 van het bestek.
Het bestek no. 46 ligt ter lezing aan het gebouw
van het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid,
aan dat van het Provinciaal Bestuur van Zeeland te
Middelburg, en is voorts op franco aanvrage, tegen
betaling der kosten, te bekomen bij den boekhandelaar
M. Nwhoïï, Nobelstraat no. 18 te 's.Gravenhage, en
door zijne tusschenkomst in de voornaamste gemeenten
des Rijks.
Op 14 en 16 Februari 1880 wordt de noodiee aan
wijzing op de plaats gedaan; voorts zijn nadere in
lichtingen te bekomen bij den Hoofdingenieur van
den Waterstaat te Middelburg en bij den Ingenieur
van den Waterstaat te Goes.
's-Gravenhage, 21 Januari 1880.
Voor den Minister,
De Secretaris-Generaal,
BOOGAARD.
De Minister van Oorlog brengt ter kennis van
belanghebbenden le. dat 1 April a s. 25 en 1 Mei
38 pupillen op de Pupillenschool te Nieuwersluia zul
len worden geplaatst. Van deze plaatsen zullen 1
April 5, en 1 Mei 7 kunnen worden vervuld door
zonen van niet-militairen, en wel tegen betaling eener
jaarlijksche bijdrage van ƒ50.
2e, dat tegen 1 Mei a. 8. aan dezelfde schooi gele
genheid bestaat tot plaatsing van een ongehuwd hulp
onderwijzer. Belanghebbenden moeten het verzoek om
plaatsing voor 1 Maart e. k. aan het Dep. van Oorlog
inzenden.
Omtrent beide vermeldt de Staats-courant van heden,
Woensdag 11 Februari, nadere bijzonderheden.
Z. M. de Koning heeft ten behoeve van het te
St.-Michiels-Gestel gevestigde instituut voor doofstom
men voor het jaar 1880 een rijkstoelage verleend van
f2000.
Bij kon. besluit is bepaald, dat voortaan aan alle
onderofficieren bij de maréchaussee de toestemming tot
het aangaan van een hhwelijk kan worden verleend,
terwijl van het overige personeel het éen vijfde gedeelte
gehuwd mag zijn.
GOES, 11 Februari 1880.
Kloetinge. Morgen (Donderdag) des na
middags te drie uren zal eene openbare raads
vergadering worden gehouden ter plechtige
installatie van den nieuwen burgemeester. Van
de zjjde der burgerij zal het niet ontbreken
aan bljjken van ingenomenheid met den nieuwen
titnlaris.
De door het departement der Maatschappij
Tot Nut van 't Algemeen in 1819 te Middel
burg opgerichte spaarbank beleefde in 1879
het 60ste jaar van haar bestaan. Zij vergoedde
over dat jaar 4 pCt. rente aan de inbrengers.
Z. B. de Paus heeft aan den internuntius
te 's-Bage 2000 francs gezonden ten behoeve
van noodlijdenden door den watersnood in
Noord-Brabant.
Reeds zjjn 40,000 loten geplaatst voor de
watersnoodverloting. Ook de prjjzen vloeien
van alle kanten toe.
Te Utrecht zyn er reed» zooveel ontvangen
door de subcommissie, dat het voornemen is
opgevat om, als de toezending van prijzen
blyft beantwoorden aan de verwachting, daar
van die voorwerpen ook een tentoonstelling te
houden.
Subcom missiën zijn nog tot stand gekomen
te Oudelande, Vlissingen, St-Philipsland, Oud-
Vosmeer.
In de kweekschool vcor zeevaart te Lei
den zal op Maandag 23 dezer, 's morgens 10
uur, eene keuring plaats hebben van jongens
tusschen 141/a en 16 jaar, die eene verbinte
nis in 's rjjks zeedienst wenschen aan te gaan.
De commissie, belast met het uitbrengen
van een verslag omtrent de werischelijkheid
en mogelijkheid van het oprichten van een
pensioen-, .weduwen- en weezenfonds voor ge
meenteambtenaren, heeft beslaten, eeu adres
bjj da gemeentebesturen van Nederland ia te
dienen, inhoudende de vraagof die besturen
eventueel bereid zouden zjjn een jaarlijksche
bjjdrage voor hun gemeenteambtenaren aan
zoodanig fonds te storten.
In het bestek der op 26 Febr. a. s. aan
het Dep. van Marine te houden aanbesteding
van een ijzeren kustlichttoren voor Ameland
komt de bepaling voor, dat de toren most ge
maakt worden in een fabriek in Nederland.
De Minister vau Marine heeft tevens bekend
gemaakt, dat inschrijvingen door buitenland-
sche fabrikanten niet worden aangenomen.
t ad.)
Zaterdag 21 dszer zal te Utrecht een
vergadering gehouden worden van de Maat
schappij »Een nationaal belang", die zich da
beplanting van bermen langs spoorwegen, van
openbare rijwegen en vaarten en van andere
gronden, daarvoor geschikt, ten doel stelt.
De Maatschappij zal op die vergadering wor
den geconstitueerd de raad van commissaris
sen zal alsdan worden gekozen en een voor-
loopige directeur worden benoemd.
SCBEEPVAARTBERICBTEN.
£ï:i lis weert. Zooals men zich wel zal
herinneren, werd den 5 Oct. van het vorige
jaar het schip De vrouw Maria, schipper L.
Mouthaan, door de stoomboot Archimedes in
den grond gevaren zie G. Ct. van 7 en
13 Oct. 1879. Aan arbiters werd toen opge
dragen te onderzoeken, aan wie de schuld dezer
aanvaring te wijten was en de hoegrootheid
der schade. Dezer dagen is de uitspraak der
arbiters gevolgd, luidendedat het ongeval
moet geweten worden aan de Archimedes en
deze de schade moet dragen. Bij minnelijke
schikking is deze zaak beëindigd en door schip
per Mouthaan genoegen genomen met da hem
aangeboden en door de reederjj der Archirn-des
te betalen schadevergoeding ten bedrage van
frs. 8240.
Gisteravond werd te 's-Hage ten voordeele der
watersnoodlijdenden een concert gegeven door de
koninklijke militaire kapel, waarop eene bekende
zangeres, Mevrouw Rosa De Vries—Van Os, thans
60 jaaroud, bereidwillig hare medewerking verleende.
Geen wonder, dat er geen plaats onbezet bleef,
nu genoemde kunstenares in haar vaderstad,
Mevrouw Rosa De Vries is een Haagsche optrad.
Zjj, die eenmaal de grooten der aarde in ver
rukking bracht haar als Norma te zien, was
een onvergetelijk genot was de dochter van zeer
armoedige ouders, israëlietische kooplieden, die langs
de huizen groenten ventten. Op zekeren dag zat
Roosje Van Os op haar wagen met appelen of iets
dergelijks, op den hoek van de Gedempte Gracht
en Wagenstraat, en ze zong het hoogste lied uit
zoo hoog en zoo schoon, dat koning Willem II,
die op zijn wandeling haar voorbijging, er door ge
troffen werd. Hij liet onderzoek doen naar het
nachtegaaltje en deze werd tot zangeres opge
leid. Ons land kreeg daardoor eene familie van
groote artisten immers, zoowel de dochters als de
zoon van Rosa De Vries zijn aan de opera
haar zoon zelfs thans aan de Haagsche opera ver-
bonden.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Ds. B. Ia» Schelven, te VHertogenbosch, iB
ook beroepen te Haarlem.
Voor het beroep naar Vlissingen is bedankt
door da. W. C. Barbas, te Resssn.
Db. M. Keulemans, le Middelburg, heeft voor
het beroep naar de Chr. Ger. Gem. te Noord» jjk aan
Zee bedankt.
Het LeiiGch S'.udentenkorp» vierde Zaterdag in
liet Sociëteitsgfib iuw Minerva oud-jaarsavoed en 9loot
liet 305e jaar eter stichting van de L'idschs Hoo-
gesehool, na il-n klokslag van 12 nur, met het tra
ditioneel aauh-lf n van het Evangelisch gezang-vers:
„Uren, dagen, maanden, jaren enz."
Maandag werd de Dies uatalis met verschillende
feestelijkheden herdacht en door den rector-magnifi-
cus pi of. Kern in het groot auditorium van het
Academie-gebouw een kernachtige rede "«houden over:
„Begin en voortgang der Oosterschs studiën in Europa."
{Dat/lol.)
Naar de M. Ct. verneemt, hebban zich 27 sol
licitanten, 21 jongens en 6 meisjes, aingeuield voor
het toalatings-ex iineu op de rijksnormaallessen te
Goes.
Den 8aien dezer is te Ro ne, ter gelegenheid
van den verjaarda? van het overlijden van Z. H.
Rius IK, in de Siï'ijnsche kapel met groote plechtig
heid eene mis voor hem geitzen. Z. H. ds Paus
woonde Inar bij, omgeven door een stoet van kardi
nalen, aartsbisschoppen, bisschoppen, monniken en
ds bij het Vatieaiu geaccrediteerde gezanten. Da
Zwilsersche en adellijke gardes waren almede in de
kapel.
LANDHOUW EN VEETEELT.
De keuring der dekhengsten te Autich (Oost
Ftitslard) heeft den 28 Januari een aanvang genomen.
Aan de veeartseu werd>-n 48 oude en 138 jonge
(driejarig-) hengsten ter keuring aangeboden. O ver
het algemeen tn tg mm aannemen dat ds haudsl nog
niet bijzonder opgewekt geweest is, hoewel verschei
dene dieren voor hooge prijzen, men spreekt van
21002600, ain vreemde kooplieden ziju verhan-
d 'hl. De Commercierath Reemstra van Emden heeft
twee jonge hengsten verkocht voor 1250 per stuk.
(M. Ct)
RECHTZAKEN.
Arrondissemenis-rechtbank te Middelburg.
I» de Dinsdag 10 Feb. gehouden aiuir.g zijn
de volgende vonnissen uitgesproken tegen
lo C. Vaa de K., 14 j., schippersknecht te Goes,
weg 'ii3 diefstal veroordeeld tot 14 dagen cell, gev.
straf c. e.
2o L. A., 12 j., te Wolfaartsdijkbeschuldigd
van diefstal, daarvan vrijgesproken, met bevel echter
tot opzending naar een verbeterhuis tot zijn 18e jaar.
3o. A. C 35 j., koopman te Middelburg, wegens
hoon, veroordeeld tot 8 boste c. e.
4o. N. K arbeider te Middelburg, wegens be
delarij veroordeeld tot drie dragen eelt. gev, straf c. e.
6o. A. II52 j., arbeider te Westkapelie, wegens
tedeiarij veroordeeld tot zeven dagen cell. gev.
straf c. e.
6o. C. L. i)e 11. en F. De R., visschers, te Clinge,
wegens diefstal van oesters en rebellie veroordeeld
ieder tot twee ma inden cell. gev. straf c. e.
EIGEN HAARD De kapelaan van Bardelo, too-
neelen uit Limburg, door Émile S-ipgeus (vervolg
en slot); Het kasteel Oud-Wassenaar, door prof.
E. Gugel (vervolg en slot); Brand bij de Laurier-
gtachl te Amsterdam, 7 Jauuari 1880 (met grav.);
Studiën over Kamerplanten, door dr. Hugo De
Vries, I. Uit het leven der wortels; Verschei
denheden.
INDISCHE MERCUUR, Orgaan voor den han
del op Indië. Februari. De Hardlord zelfwerkende
pomp L)e Sneiheids-wjjzer. Sniktrbereiding
uit MaÏ3 en Sorghum. De patent rek-utoestel.
Nieuwe Messeusehoonmaker. Kiuderwiegen
met sluiting. De Windmolen van Corcoran,
Stoomhamer». l)e „Mtssageru-s Maritime»."
Geerschaaf-toeslel. De nieuwe Amerikaansche zaag
machine. Gaat woods Brandkastenproef. R-ynold's
Biljartstafels. Kromi-steenkolen. Nieuw Lint-
zaagloestel. Een nieuw India—Rubber Injectie-
spunj Gevoerde koffiezakker). De lakken- en
veruissen-industrie in Japan. Vooruitgang 111 de
Mrssenmakerjj. Nieuwe Schoolbanken. Teillac1»
Autographiscbe nandpersen. De Pianoforte en Jacob
Kirkman. 16 Francs-Hangklok.Ni'uwe siiuting
van flesscnen. Nieuwe fransche zyde. Opduiking
van groote lasten uit zee door middel van luchtballons.
De gomboomen van Australië. Schoenen met
geschroefde zolen en de schroefmachine. Bloemen-
en zaad-catalogussen. Prijsopgaaf- Praetiscb
Allerlei. Leestafel. ILindelsoverziclit.
Het systeem van den beroemden Schwartz, een
Zweed, wordt vooral in Denemarken, Zweden,
Noorwegen en Noord-Duitsebland gevolgd. Het
hoofddoel van Schwartz wa3: de boterbereiding een
voudiger, gemakkelijker, zekerder en voordeeliger
te maken. Ziehier eene korte beschrijving van zijn
systeem.
De melkkelder wordt op den vlakken grond
op eene koele plaats van steen gemaakt. In
den grond en 5 d.M. er boven uitkomend, maakt
men steenen of zware houten koelbakken. Deze
zijn gewoonlijk bijna 3 M. lang, 1.25 M. breed en
0.76 M. diep. In de koelbakken plaatst men
een raamwerk van latten, en op dit raamwerk
de melkvaten. De melkvaten zijn 5 d.M. hoog,
rechthoekig in doorsnede met afgeronde hoeken,
van zwaar blik gemaakt en kannen 40 tot 50 liters
melk inhouden. In ieder der beschreven koelbak
ken worden 18 zulke melkvaten geplaatst.
Iedere koelbak wordt van onderen met putwater
of ander koel water gevuld door eene buis, die
het water meestal uit een reservoir oitvangt, dat
hoven den melkkelder is gemaakt en van tijd tot
tijd wordt volgepompt. Het water, dat niet koud
genoeg meer is, bevindt zich boven in den koel
bak en wordt weggevoerd door eene buis, welke
op die hoogte is aangebracht. Verder smelt men
in de koelbakken ijs, zoodat de temperatuur der
melk tot op 4° of 5° Celcius daalt. Op deze tem
peratuur wordt de melk gehouden.
Welke nu de voordeelen van dit afkoelings-
systeem zijn
De melk zet bij die lage temperatuur veel spoe
diger den room af dan bij hoogere temperatuur.
De melk bezit namelijk bij 4° Celeius bare grootste
dichtheid en de boterbolletjes zijn specifiek lichter
dan de vloeistof der melk. Vandaar dat de bol
letjes bij die temperatuur het sterkst omhoog stij
gen. In de eerste 12 uren heeft de grootste room-
afscheiding plaats. Volgens alle tot hiertoe met
de meeste nauwkeurigheid genemen proeven heeft
de room zich na ongeveer 24 uren volkomen af
gescheiden en drijft hij boven. Dan, na 24 uren
dus, wordt de room met een langwerpig ronde
blikken lepel met omhoog gebogen handvat afge
schept.
Bij die lage temperatuur verkrijgt men ook meer
room en dus meer boter dan bij hoogere tempera
tuur. Van melk, die anders per 100 liter 12 liter
room en 3.51 kilogram boter opleverde, verkreeg
men door de jjsmethode van Schwartz per 100 liter
16 liter room en 3.75 kilogram boter.
De room van melk, die slechts 24 uren oud is,
is geuriger en smakelijker dan die van melk, welke
eerst na 48 of meer uren is afgeroomd. Die guti-
stige eigenschappen gaan ongetwijfeld op de boter
over.
Door de lage temperatuur wordt het verzuren
der melk tegengehouden. De room is dus ook zoet.
Men kan dus zoowel zoeten als zuren room karnen.
Voor boter b. v., die naar de tropische gewesten
moet worden gezonden wordt altijd zoete room
gekarnd, aangezien het melkzuur nadeelig 'werkt
op de duurzaamheid van de goede eigenschappen
der boter.
Voor boter, waarbij men niet zoozeer om de
duurzaamheid behoeft te denken, karnen sommi
gen room, die vcoraf een weinig frisch of zuur is
getnaaki, omdat dis frisehheid, zooals zij meenen,
gunstig op den smaak van de boter werkt. Maar
altijd karnt men room van 24 tot 36 uren oud.
Van de afgeroomde nog suikerzoete melk kan
men kaas maken. Varkens, kalveren, enz groeien
bij us voeding met zoete melk veel beter dan bij
de voeding met balf of geheel zure melk.
Door het systeem van Schwartz verkrijgt men
ook steviger, droger, vaster boter dan anders. Vooral
ill de zomermaanden springt dit beider in 't oog.
Het is duidelijk, dat bet ijs in een ijsbuis of
ijskelder moet worden bewaard. Een zeer eenvou
dig ijshuis of ijshut is voldoende, wat in Dene
marken, Zweden en Noord-Duitschland overtuigend
blijkt,. Men laat eene hut met dubbele houten
wan'en en dubbel dak maken. De grojte ruimte
tusschen de wanden wordt opgevuld met zaagsel,
turfmolm of andere stoffen, die de warmte slecht
geleiden. Door boven in den buitenwand aauge-
brachte deuren moet men die ruimte gemakkelijk
kunnen vullen. Door luiken van onderen moet
het zaagsel verwijderd kunnen worden, wanneer
dit niet goed meer is. De zolder en de vloer
moeten met eene dikke laag riet, stroo, zaagsel