1880. N°. 5.
Zaterdag 10 Januari.
WATERSNOOD-BERICHTEN.
KUNSTNIEUWS.
OeTDoretTi.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct. met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertenliën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen ran 1—8 regole a ,1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 1 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing deizelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland lijn A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In one land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
0FFIC1EELE MEDEDEELINGEIV.
Van 30 Nov. tot 27 F>ec. 1879 zijn in het Rijk
door longziekte aangetast 9 runderen. In het vorige
tijdvak van vier weken was éeu rund door die ziekte
aangetast.
De heer Ccdlenfelsrijks-ontv. te Katwijk, is he-
noemd te IJsselstein, en de heer Schmiedcman9 rijks-
ontv. te Amstenrade, is benoemd te Domburg.
O.-Indië. Overgeplaatst op Z. M. fregat Zeeland de
luit. t. z. 2e kl. G. Borel.
GOES, 9 Januari 1880.
"Wemelrtinge. Herbenoemd tot lid van
het burgerlijk armbestuur de heer W. De
Groette Az.
Hansweert. De van hier tijdelijk te
Vlissingen gedetacheerd geweest zijnde ambte
naren zjjn weder op hnune standplaats terug
gekeerd.
De St.-Ct. bevat de wetten tot bekrach
tiging van provinciale belastingen in de ver
schillende provinciën; voor Zeeland bedraagt
de heffing twee en dertig opcenten op de hoofd
som van de grondbelasting over 1880, en vier
en twintig opcenten op de hoofdsom van de
belasting op het personeel over den dienst
1880/81.
Te Amsterdam is de Algemeene Com
missie voor de noodlijdenden <loor de jongste
overstroomingen handelend opgetreden.
Van deze Commissie is de burgemeester van
Amsterdam, mr. G. Van Tienhoven, voorzitter,
en mr. B. Van Rees secretaris.
Zjj zal een beroep doen op de medewerking
van plaatselijke comités.
De Algemeene Watersnoodcommissie te
's-Bosch heeft bekend gemaakt, dat zij bjj
voorkeur prijs stelt op spoedige toezending van
brood, kaas, gebrande koffiebonnen, spek en
dekens.
De Directie der Nederlandsche Rliijn-
spoorwegmaatschappjj is bereid, de goederen,
tot een weldadig doel bestemd voor de nood
lijdenden der door den watersnood geteisterde
districten, vr.ichtvrjj te vervoeren van station
tot station. Van het doel en de bestemming
dier goederen zal op het adres moeten blijken
door de handteekening van een lid eener com
missie van onderstand of van een gevestigde
antoriteit, terwijl men z:ch tot het verkrjjgen
van nadere inlichtingen vrachtvrij aan den al-
gemeenen goederen-agent der Maatschappij te
Utrecht zal behooren te wenden.
Wegens het overlijden van jhr. G. E.
F. X. M. Kerens De Wijlre is de verkiezing
van een lid van de Tweede Kamer in het hoofd
kiesdistrict Maastricht bepaald op Dinsdag 3
Eebrnarien de herstemming, indien Dood-
zakeljjk, op Dinsdag 17 Februari a. s.
Naar men in goed onderrichte kringen
wil weten, zal de candidatnnr voor de Tweede
Kamer in het kiesdistrict Maastricht worden
aangeboden aan dr. Schaepman. {N. R. Ct.)
De R.-K. kiesvereeniging Recht voor allen,
te Amsterdam, heeft candidaat gesteld voor de
Tweede Kamer den heer Aug. M. J. Hendrichs.
Niet prof. De Geer (zooals De Standaard
bjj vergissing meldde) is door de anti-revolu
tionaire kiesvereeniging Nederland en Oranje
te Amsterdam candidaat gesteld voor de Tweede
Kamer, maar de heer H. IV. Van Marle, majoor
der artillerie te Naarden.
Van het lJenommer van Eigen Baard zal
een afzonderlijke uitgaaf verschijnen teD voor-
deele der noodlijdenden door den Watersnood
in Noordbrabant en Gelderland.
Dit blad, ongeveer 24 bladzijden groot kwarto
formaat, zal rijk geïllustreerd zjjn met platen
van Gh,. Rochuseen, P. A. Schipperus, G. H.
Breitner e. a., portretten van beroemde schaat
senrijders, afbeeldingen van sleden enz. enz.,
en voorts bevatten bjjdragen van onderschei
dene onzer meest gevierde schrjjvera, o. a.
van Nicolaas Beets, J. J. L Ten Kate, J. J.
Cremer, C. Ilonigh, W. P. Wollers, J. De
Vries, D. Van der Keilen Jr., Waling Dijkstra
en anderen.
Door den Minister van Oorlog is bepaald,
dat de onlangs aangestelde officieren den 14n
Jannari a. s bij huune korpsen in functie
zullen treden.
Aan de N. B. Ct. van Donderdag is het vol
gende ontleend:
Te Maastricht is de rivier weder binnen hare oevers
teruggekeerd. De vaart op het zykanaal is heropend.
Ook te Venloo is de Maas gevallen. De Maasstraat
is drooggeloopenalleen het gedeelte daarvan achter
de huizen staat nog geheel blauk.
Te VHertogenbosch is het water vallende. Er
moeten allerlei ongewone middelen worden le baat
genomen om de gemeenschap in de overstroomde stad
gaande te houden. Men ziet er velen zich van stelten
bedienen, om droogvoets dojr de straten te komen.
Anderen laten zich door personen, die om iets le
verdienen hunne ruggen beschikbaar stellen, door het
water dragen. Van schuitjes wordt een zeer druk ge
bruik gemaakt.
Volgens officieele berichten is het 'laatste gedeelte
van het ys te Tiel opgeruimd. L)e omliggende dorpen,
die iu uood verkeeren, worden geregeld van brood voor
zien. De dyken xuuler Berlicuiu en Rosmaleu zijutot
hedeu gelukkig behouden, in weerwil van de weinige
rTuedewerking, die de ambtenaren van den waterstaat
in die gemeenten van de zijde der ingezetenen ondervin
den. De polders van Dieden en van Huisseliug staan
nagenoeg onder. Te Haren cu Macharen staan slechts
enkele buizen boven water. Men keert nog zooveel
mogelijk. Het water slaat gelijk met de kruiu der
keerdijken van de Beersche Maas. Zoo er niet spoedig
eeu sterke val komt, wordt de, geheele landstreek van
Megen tot Overlangel éen waterplas.
Te Empel en Meerwijk, is alleen de kruia van
den dijk zichtbaar. Zoo binnen- als buitendijks is er
slechts éene massa water te zien. Deze behoeftige ge-
meeute wordt zwaar geteisterd.
Aan de berichten van de Frov. Noordbr. Ct.
wordt nog het volgende ontleend:
De algemeene toestand der geheele Maasstreek ie
ellendig.
Uit Orthen komen menschen en vee te 's-Bosch
eene schuilplaats zoeken.
Naar Engelen en Bokhoven zijn heden ochtend 4
roeibooten met levensmiddelen vertrokken. Byna alles
is daar onder water. Menschen en vee zijn geborgen
op 't raadhuis, school en kerkhof.
Te Bokhoven is een nagenoeg nieuw huisje wegge
dreven. Toestand allerbedroevendst.
Naar Empel en Alcm zijn, op last van den Com
missaris des Konings, voedingsmiddelen verzonden.
Hoewel te Nuland en Rosmaleu veel gevaar bestaat,
kuunen wy toch de geruchten, als zouden de polder
dijken veedn bezweken z\jn, gelukkig tegenspreken.
Gefifen is iugeloopen.
Ook de dijkeu der Vughtsche akkers zijn nog be
houden.
De Commissaris des Konings is heden ochtend met
den hoofdingenieur vau den proviucialen waterstaat
naar Rosmalen vertrokken.
De toestand dezer stad ('s Bosch) is treuriger dan
in 1876. Het water, dat Dinsdagnacht zijn hoogBte
punt bereikt had, stond toen 6,44 M. boven A. i\,
eenige cM. hooger dan iu laatstgenoemd jaar.
Het Gemeentebestuur heeft reeds de vorige dagen
alle maatregelen genomen om de bevolking onzer
achterbuurten zooveel mogelyk tegen overstrooming
te beveiligen en alles in orde te brengen om vluch
telingen uit den omtrek te kunnen ontvangen.
Ook de liefdadigheidsinstellingen der stad, de arm
besturen en conferentiën van St. Vinoentius bey veren
zich om, waar noodig, voeding en dekking rond te
deelen.
Omtrent den toestand van deu staatsspoorweg
Utrecht-Boxtel verneemt men, dat de dienst tusschen
Bommel en Hedel wel gestaakt is geweest, maar dat
het later gebleken is, dat de berichten, waarop de
orde tot staking gegeven werd, op een overdreven
voorstelling van den toestand der Maasdijken steun
den. Op één puut is er weikelijk gevaar geweest;
doch dit ligt zuidelijker, bg Vughtnl., waar de spoor
weg over een honderd meter lange brug of viaduct,
in plaats van een aardebaan, gaatdétr dreigde het
sterk wassend water het ys dermate op te persen, dat
de boel breken zou, gelyk dan ook kleinere eu lichtere
hruggeo in den parallel loopenden straatweg zyn mee
genomen. Maar overigens was reeds op 5 Januari
de toestand zoodanig, dat alle treinen zonder het
minste gevaar konden doorgaan.
Uit Oijen wordt van Dinsdag gemeld De
rivier is in de laatste 24 uur hier 15 cM. per uur
gevallen. Het binnenwater is 9taandehet is een
halve voet hooger drtn in 1876.
De dyk waarvan nog 100 meter in den nacht
van 5 op 6 Januari was weggeslagen is thans
zoodanig aan da binnenzijde met steenpuin en hout
voorzien, dat men alle hoop heeft hem verder te
behouden.
Gisteren arriveerden alhier 8 tenten, onmiddellijk
door Z. M. den Koning van 't Loo verzonden, om ten
behoeve van de noodlijdenden te worden opgezet. Deze
teuten, van kachels voorzien, zullen een goed verblyf
zijn voor hen, wier huizen geheel of gedeeltelijk zijn
weggeslagen Heden worden hier nog een groot aan
tal legertenten verwacht, door den Commissaris des
Konings onder militair geleide verzonden. Zoolang
de communicatie der stoombuoten gestremd is, is 't
echter moeiel'jk d ze gemeente te bereiken. Heden
kwamen er geen couranten en brieven aan, zoodat
we hier geheel van de buitenwereld zyn afgesloten.
De dwarsdijk te Pouderoijen is doorgestoken,
waardoor zich het water in het Munnikenland en ver
volgens in de Maas en Merwede kan ontlasten. Toch
staat het water in den ingeloopen polder nog onge
veer 0.70 Meter hooger dan buiteü.
Uit 's Hertogpnbosch meldt men van Donderdag
ochtend 9 uurHet water, dat reeds eeue hoogte
bereikt heeft van 6.41 meter boven A. P., is thans
staande, de val beteekent weinig. De toestand dezer
stad i9 treuriger dan in 1876. Naar alle om liggende
gemeenten worden levensmiddelen verzondeu. Reeds
zijn eenige ongelukkigen met huu vee naar hier over
gebracht. De dyken, die de gemeenten Rosmalen en
Nuland bescherm n, zijn nog behouden, doch men
vreest ieder oogenbhk voor doobraak. De gemeente
Geffen is door het bezwijken van den dyk van den
binnenpolder reeds v.ndergeloopen. De rijksweg van
hier op Grave loopt onder de gemeeute Nuland en
Gcffen over 2000 meter met 30 a 40 centimeter over,
daarin zijn twee gaten geslagen de gemeente Berlicum
wordt bedreigd. De overlaten te Dreumel werken
met 54, te Rossom met 46, te Baardwyk met 73
centimeter. Te Veen is het ijs doorgedreven.
Nog later wordt gemeld
Groot is de ellende, die in deze stad ouder de be
hoeftige klasse wordt geleden op zolders, waar een
man niet eens rechtop staan kan, zijn twee, drie ge
zinnen opeengehoopt. De verschillende armbesturen
doen wat zij kunnen om den nood te lenigen en het is
waarlijk treffend te zien, hoe mannen vau verschilleude
richting op karren of schuiten de afgelegene stegen
trachten te bereiken, om hulp aan huune behoeftige
uatuurgencoten te verschaffen.
De Staats-Courant gaf gisteren het volgende
overzicht van den toestand van ijs en water
De toestand op onze hoofdrivieren mag algemeen
als gunstig geacht worden.
De val op den Boven-Ryn en de Waal is tot
St. Andries doorgedrongen.
Men kan aannemen dat reeds nu weinig water
meer van de Waal op de Maas wordt gebracht
zelfs wa9 er 7 Januari een oogenblik, waarop de
waterstand op de Maas hooger was dan op de Waal
volgens de waarnemingen^ aan de peilschalen.
Een sterke val mag nu op laatstgenoemde rivier
worden verwacht, waardoor binnen korten tyd de
overlateu zullen ophouden te werken.
Het te Heesselt i9 volgens nader bericht ge
heel opgeruimd.
In Noordbrabant blijft het water algemeen doch
langzaam vallen; men kan uu echter een sneller weg
vallen van het water te gernoet zien.
Het ijs, dat zich nog bevindt op de Beneden-Mer-
wede van Sliedrecht boven Veer (aan de gasfabriek)
tot aan de Noord, heeft op d m algemeenen toestand
onzer hoofdrivieren weinig invloed en levert alzoo
geen bezwaar op. De opruiming daarvan werd in-
tusschen wenschclyk geacht; men ie daarmede bezig
met behulp der stoomboot Maassluisdie reeds de
Noord had opengemaakt.
Men was hedenmorgen 9 uur daarmede gevorderd
tot tegenover deu Papendrechtsen veerdam. Ook in
.de Dortsche Kil bevindt zich nog eene ysbezetting,
waaraan evenwel op deze ty-rivier mede geen groot
gewicht kan worden to°gekend.
Door Z. M. den Koning en door bijzondere ver-
eenigingen zijn eu worden maatregelen genomen, om
zooveel mogelyk hulp te ferleeaen in den nood, in
Noord Brabant en Gelderland door de overstrooming
van de Maas veroorzaakt.
De bestuurders van verschillende spoorwegdiensten
hebben zich bereid verklaard de voorwerpen en
levensmiddelen, die tot leniging van de rampen tot
vervoer naar de plaatsen van onheil worden aange
boden, spoedig en kosteloos te vervoeren.
Voor oen stampvolle zaal, die in menschenheu-
genis zoo vol niet was geweest als Donderdagavond,
trad mejuffrouw Josephine De Groot op, bijgestaan
door de rederijkerskamer »Aurora," oin ons eenige
oogenblik ken van waarachtig kunstgenot te doen
smaken door bet vertolken van Mosenthal's drama
Deborah. Dat hare poging en ook die van de kamer
op prijs werden gesteld bewees de talrijke opkomst
van heinde en ver, het herhaaldelijk en welver
diend handgeklap, en de ruikers, die haar namens
n Aurora" eu namens eenige heeren als eene dank
bare hulde overhandigd werden. Werkelijk, er
werd genoten. Hoe gaarne zouden we enkele pas
sages, waarin de bekwame actrice in al haar kracht
schitterde, waarin zij ons boeide en in verrukking
bracht, weder zien 1
Helaas! de opvoering behoort tot de geschiedenis;
wij moeten ons met de herinnering eraan tevreden
stellen en ons vergenoegen met de schoone figuur,
die zij ons te zien gaf, telkens en telkens weêr
voor den geest te halen. Deborah is eene dank
bare rol, mejuffrouw De Groot zal dat weten. Het
gansche stuk, negeu tafereelen groot, schijnt voor
éen persoon geschreven; er is slechts éene rol in
en dat is die van de hoofdpersoon. Da andere
personen moeten zich met een sober deel tevreden
6tellen de schrijver en dichter heeft al zijn krach
ten ingespannen voor het hoofdbeeldde neven
figuren staan er onafgewerkt, sommigen zeer on
gelukkig bij. Dat is de hoofdfout van dit drama.
Een tweede fout is de samenstelling. Een stuk
in 9 bedrijven biedt, waar ook opgevoerd, eene
groote schaduwzijde aan. Dat herhaaldelijk ver
wisselen der decoratie, die kleine tafereeltjes, hin
deren deu gang van het drama.
Met een enkel woord den inhoud. Het stuk behan
delt eene episode uit de Jodenvervolging in Stier
marken in den jare 1780. Deborah is met eenigen
harer geloofsgenooten op weg naar Bohemen. Hare
schoonheid verblindt Jozef, den zoon van den
schout van een klein dorp, waar Deborah en de
haren gevlucht zijn. Deze liefde is ergerlijk, wan
neer men weet dat Jozef katholiek is en reeds
zijn hart geschonken heeft aan Hanna, zijne nicht.
Hij is verloofd dus met het dorpsmeisje, waarmeê
hij opgevoed is, doch bemint de schoone, hartstoch
telijke jodin die hij sinds kort leerde kennen.
Zijne liefde wordt door Deborah beantwoord met
al den gloed, haar geslacht eigen doch zijn vader,
de pastoor, de meester, ja bijna alle dorpelingen
kanten zich tegen zijn genegenheid, keuren die af
en verfoeien die. Dat geloofshaat hier de hoofd
toon voeil zal niemand verwonderendie be
kend is met de achting, waarin Joden vroeger bij
Katholieken stonden. Na geringen strijd en na
door een kleinigheid in zyn geloof aan Deborah
aan 't wankelen gebracht te zijn, ziet hg van haar
af en trouwt met zijne oude geliefde, die alles even
goed vindt en men zou 't bijna zeggen even
graag door hem aangenomen als verstoolen wordt.
Alles wat Jozef doet is welgedaan zijne handel
wijze is karakterloos en flauw, die van zijne Banna
nog naarder, nog onmogelijker. Zulk een paar
verloofden is de muziek niet eens waard, die
hen op hun trouwdag, bij 'tgaan naar't bedehuis,
voorafging, hoewel het moet gezegd worden
de opvatting vrij zonderling is, als men eene
kerk paarsgewijze binnendanst. Doch dat de snaren
op zulk eeu onzalig oogenblik getokkeld werden is
eene vergissing, die bij zulk eeue opvoering te vet-
geven is. Minder aangenaam was het, dat de chirur
gijn-barbier zich zoo lang liet wachten, waardoor
zijne nieuwsgierige kennissen wel wat ongeduldig
werden. Andere aanmerkingen zullen wij niet ma
ken. Het zware stuk, voor liefhebbers als de leden
van uAurora" zijn in aanmerking genomen, kweten
allen zich goed; er werd met lust. en ijver gespeeld
zij waren rolvast. De laffe en daardoor zoo moeie-
lijke rollen van Jozef en Banna de grootste
na de titelrol werden verdienstelijk vervuld,
zooals wij dat van die dilettanten verwacht hadden
het kwam ons echter voor dat Jozef niet zooveel
