1879. N°. 39.
Dinsdag 1 April.
FEUILLETON.
Zij, die zich van heden af op de Goesche
Courant abonneeren, ontvangen de nommers,
waarin het begin van het Feuilleton voor
komt, ZOOLANG DE VOORRAAD STREKT,
kosteloos.
Vaststelling der Kiezerslijsten.
Burg*er-Avontlschool.
LOTGEVALLEN EENER JONGE VKOUW.
Yerlrek der brievenmail naar Öost-liidië.
Eene nuttige instelling tien
jaren beproefd.
(iOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vbijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.76.
Afzonderlijke nommers 6 et., met bijblad 10 et.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 et. per regel geplaatst*.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 1—8 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
A
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter
algemeeue kennis, dat de lijsten van de kiezers voor
leden van de Tweede Kamer der Staten—Gene'
raaide Provinciale Staten en den Gemeenteraad
op heden gesloten zijn, alsmede dat de lijsten dadelijk
ter gewone plaats in deze gemeente aangeplakt, en
andermaal op do Secretarie voor een ieder ter inzage
nedergelegd zijn.
Goes, den 29 Maart 1879.
De Burgemeester voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER, L.-B.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
maken bekend, dat, naar aanleiding der gehouden over-
gangs-examens op de Burger-Avondschool zijn be
vorderd
van de 1ste tot de 2de klasse.
Met den derden graad.
8. J. E. S. Van Kalmthont.
9. C A. Versee.
10. P. Van Paassen.
11. C. Ossewaarde.
12. J. W. Van Aken.
13. J. Moll.
1. M. Hoogesteger.
2. P. Den Hollander.
3. L. M. Kogelen berg.
4. A. Van der Hoef.
5. M. De Mol.
6. F. C. G. Den Hollander.
7. S. E. Stokmans,
Van de 2de tot de 3de klasse.
Met den eersten graad.
1. P. M. Glerum. I 3. Q. Van der Linden.
2. F. De Dreu.
Met den tweeden graad.
N. De Lange.
Met den derden graad.
1. M. Den Hollander. I 3. 1. Van Riet.
2. S. Dekker.
Van de 3de tot de 4de klasse.
Met den eersten graad.
1. C. J. Reisinger. 2. J. Schipper.
Met den tweeden graad.
1. A. M. De Moll. 2. G. Van Hoppen.
Met den derden graad.
M. Allewijn.
Goes, den 31 Maart 1879.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER, L. B.
De Secretaris,
H A R T M A N.
S)
Door haar zelve opgeteekend.
28 Mei.
Van morgen ontving ik een brief van Cecile,
die mij het verblijf te Louvercy besckrjft met
frissche kleuren, minder somber, maar misschien
minder aantrekkelijk voor mij.
Ziedaar de brief woordelijk:
Het kasteel de Louvercy, 27 Mei.
Beste 1 gij zult sidderen het was een val
strik Aan wien zich voortaan te vertrouwen
Mijn vader, mijne tante, beiden zoo algemeen
geacht, zoo onberispelijk tot heden toe in hun
wandel, verbinden zich samen in een duister com
plot tegen een zwak kind
't Was Maandag, 's avonds te vijf uren. Ik
kom aan het station, (waar, tnsschen twee haak
jes, oen blinde de Marseillaise op zijn dwarsfluit
speelt, ik zeg je dat opdat ge aan dit station
zoudt uitstappen en niet aan een ander)ik
kom dus aan het station en val in de armen mijner
tante: »Dag lieve tante! L)ag nichtje!" Wij
stappen in 't rijtuigwe hadden nog geen
vier woorden gewisseld, of ik merkte dat er wat
aan 't handje was tante was wat verlegen,
sprak geheimzinnige taal, in bedekte termen
Er zijn eenige menschen op 't kasteel men
vreesde, dat ik mij te veel vervelen zou, terwjl ik
rnjne vriendin Charlotte wachtte »0, tante
gelooft u dat Men heeft een zoet gezelschap
saam vergaard in overeenstemming met mijn leef
tijd, twee jonge vrouwen, familie van wijlen
De Louvercy, de dames De Sauves en De Chagres.
Dank u tante Dan hare twee mannenBravol
tante! Dan de twee broers dezer dames twee jon
gelui, die er heel goed bijzonder goed uitzieu
Via MARSEILLE, 4 April 8.45 's morgens.
Via NIEUWEDIEP, 11 April, 6.— 's avonds.
Via BRIND1SI, 11 April, 8,45 's morgens.
Via NAPELS, 21 April 6,'s avonds.
De Eransche pakketbooteu doen Riouvv, Banka
eu Palembaug niet aan.
Met 1 April a. s. treedt in werking het den 1
Juni 1878 te Pa'ys gesloten nieuwe verdrag tot rege
ling van het postveikeer tucscheo de landen, die deel
uitmaken van de by het Beruer verdrag van 9 October
1874 in het leven geroepen algemeene Postvereenigiug.
Omtrent het tarief en de verdere voorwaarden lo.
io het postverkeer tusschen Nederland ter eene, en
de Nederlandsche bezittingen en Koloniën in Oost
en West-Indië ter andere zijde, wordt verwezen naar
het Kon. besluit van 17 Jan. 1879 (Stbl. no. 4);
en 2o. in het postverkeer tusschen Nederland en de
overige landen der Postvereeniging naar die van 14
dezer (Stbl. nos. 43, 44 en 45).
Het is reeds een paar weken geleden, dat
wij in ons blad het jaarverslag opnamen eener
instelling, waarop Goes met recht trotsch mag
wezen, en het is geenszins uit weinig belang
stelling, maar wel tengevolge van oorzaken buiten
ons, dat wij eerst nu daarop terugkomen. Wij
hebben het oog op het tiende jaarverslag van
de Coöperatieve voorschot-vereeniging en spaar
bank alhier.
Er ligt nu een afgesloten tijdperk achter die
instelling, een tijdperk, waarna het niet anders
dan nuttig kan wezen den blik eens achter
waarts te slaan en ons af te vragen, wat nut
zij stichtte. Het Volksblad heeft ons bovendien
door het geleverde overzicht dier eerste tien
jaren de beantwoording dezer vraag gemakke
lijk gemaakt. Op enkele gegevens èn uit het
verslag èu uit het overzicht willen wij hier
wijzen tot staving van ons betoog.
Reeds tien jaren zijn dus voorbijgegaan sedert
mr. M. J. De Witt Hamer het denkbeeld opperde
(Vóór me, in verwarring Hm Hm
(Hardop, onverschilligWaarlijk tanteEn
vertel mij eens, hebt ge mooie toiletjes meêge-
gebracht, nichtje Heel gewone, tante ik
heb er in 't geheel niet aan gedacht iemand bij
u te ontmoeten! Op Uw leeftijd, mijn kind,
moet men een heetja aan alles denken
Begrijpt ge het, lieve Merkt ge nu welk com
plot gesmeed is Ziet ge nu teekening in het
landschap
Eindelijk kwamen we op de binnenplaats van
het kasteeler is een vijver in 't midden met
zwanen; aan den rand van den vijver zaten de
dames De Sauves en De Chagres met hunne man
nen en bewonderingswaardige broeders, een belang
wekkende familiegroep vormende. Ik groet, bloos,
spring uit het rijtuig, kus de dames De Sauves
en De Chagres en ga me gauw verkleeden, terwijl
de echo achter mij herhaalt: »Wat is ze lief!
wat is ze aardig wat is ze mooi 1"
Mjjne vermoedens, buitengewoon geprikkeld van
dat eerste uurtje af, werden slechts meer en meer
bevestigd 's avonds, den volgenden morgen en de
volgende dagen. Het akelige kasteel mijner tante
is plotseling veranderd't is een lusthof, een be
koorlijk verblijf, een tooneel met hoffelijke feesten
en ridderlijke toernooien, met eene onduidelijke
geur van oranjebloesems achter de schermen, 's Mor
gens eene wandeling; 's middags een rij toertje,
's avonds een dansje en raadsels. Ik zelf word
bedorvengekoesterd en vertroeteld. Mijn wen-
schen, mijn minste verlangens worden begrepen,
geraden, voldaan, vóór dat ik ze uitspreek, 't Is
een grappige wedijver In stilte verlang ik
een bouquet camélia's daar is hijeen
zakje bonbons? het is er! eene papegaai?
daar is hijeen vergulde kooi om het beest
in te zetten? hier is de kooi! de maan?
ziedaar de maan 1
Gij ziet hieruitmijn lieve 1 hoe ernstig de
zakeu zijn geen zweem meer van twjjfel
om hier ter stede zulk eene voorschot-vereeni
ging en spaarbank op te richten, in navolging
van die, welke in Duitschland op vele plaatsen
bestonden.
Het doel dier vereeniging was: om door toe
passing van het beginsel van eigen hulp krediet
te bezorgen aan kleine handswerkslieden en
neringdoenden, die tot toen het krediet slechts
bij gunst en onder zeer bezwarende voorwaarden
konden verkrijgen; maar tevens was het doel
om een ieder, die spaargelden veilig en met
eenig voordeel wenschte te beleggen, daartoe
in de gelegenheid te stellen. Op die wijze zou
de eeue hand de andere wassehen.
Zij, die vroeger hun spaarpenningen in een
trekpot, kous of spaarpot bewaarden, zouden
die toen bij dubbeltjes tegelijk in de spaar
bank kunnen brengen, en die ingebrachte gel
den zouden weer kunnen strekken om in grootere
sommen kapitaal te verschaffen aan de leden
der vereeniging, die van lieverlede door maan-
delijksche stortingen een kapitaaltje hadden ge
vormd, dat voor ieder niet hooger mocht
zijn dan 75, en die zich met tweo solide
borgen hoofdelijk tot de terugbetaling der door
hen van de vereeniging opgenomen geldsom
men zouden verbinden. Onder solide borgen
verstond men personen, die door hunne vlijt
en eerlijkheid en, waar het grootere sommen
betrof ook door financiëele gegoedheid, zeker
heid zouden opleveren voor eene voorzichtige
aflossing van het opgenomen kapitaal.
In deu allereersten aanvang glimlachte men
over de denkbeelden van den ontwerper, om
dat hij sprak van duizenden, die tot de bank
zouden toevloeien, waardoor in Goes eene uit
gebreide krediet-inrichting voor den kleinen man
gevestigd zou worden. Maar toch werd er van
andere zijde eenige deelneming aan het plan
geschonken.
In het Fransche spreekwoord umen leent slechts
aan de rijken' schuilt eene groote waarheid.
De nietgegoedeu verstekken hun met moeite
opgegaard kapitaaltje het liefst aan de meer-
gegoeden, en niet zonder reden. Zij wensehen
immers zekerheid voor de terugbetaling, en van
daar dat zoovelen hun geld toevertrouwen aan
Mijn trouwelooze tante en mijn schuldige vader
hebben besloten mij in levenden lijve te laten
trouwen. Er zijn twee aanbidders tusschen wie
ik te kiezen heb. Veroorloof mij ze aan u voor
te stellen. De dames De Sauves en De Chagres
hebben ieder een broer, en die twee jongelui, die
neven zijn, hebben beiden denzelfden familienaam,
de heeren Bené en Henri De Valnesse. Het
geval leidt er toe om mij de geschiedkundige ver
gelijkingen te herinneren, waarin gij in het klooster
zoo uitmunttet (tusschen Karei V en Frans bij
voorbeeld, herinner je het? «Was de een han
diger in de staatkunde, zoo was de ander grooter
krijgsman" en zoo voorts.) Oin op de heeren De
Valnesse deze redekunstige manier toetepassen
zal ik u zeggen dat als de een bruin de ander
blond is, dat als de een gebruik maakt van
een lorgnette de ander een vergrootglas voor éen
oog heeftdat de een gevoelige romances zingt
die mij doen huilen, en de ander komische liedjes
voordraagt die me doen lachen dat beiden er goed
uitzien zoowel te voet als te paard dat ze beiden
goede dansers, prettige praters, wel opgevoed en
bijna even rijk zijn, en dat ze allebei, zoo ik op
zekere verschijnselen vertrouwen mag, gelijke nei
ging vertoonen om hun fortuin aan de voeten van
het onschuldig* persoontje te leggendat deze
regels schrjjft.
Gij vraagt nu: Heb je al een keus gedaan?
Neen, mijn bestemijn keus is nog niet be
paald. Ze behagen me ongeveer evenveel, en, daar
ik ze toch niet allebei kan trouwen zoo wacht
ik de wijze Charlotte om haar raad in t* winnen
en om te zien, wie de voorkeur verdient. Uwe
keuze zal mijne keuze zijn en uw God mijn God.
Kom nu, liefste, zoo gauw mogelijk, want dat alles
is verschrikkelijk en gij vat wel dat het weinig
menschelijkheid zou verraden, om mij lang in een
zoo onrustigen toestand te laten zitten.
Uwe beste vriendin,
Cecile De Stéle.
8oliede notarissen, zelfs tegen matige rente, of
het beleggen in schuldbekentenissen van mach
tige staten (effecten)of het voorschieten aan
groote grondeigenaars onder verband van hy
potheek. Door de vernuftige inrichting van eene
coöperatieve voorschotvereeniging en spaarbank
evenwel is aan het bezwaar, daarin voor de
mingegoeden gelegen tegemoet gekomen, en
heeft men bewaarheid de mingegoede leent den
mingegoede.
De leden der voorschotvereeniging zijn allen
hoofdelijk verbonden tot terugbetaling der spaar
gelden en bovendien is een reservefonds en
zijn de door de leden gestorte aandeelen in de
eerste plaats aansprakelijk voor de terugbeta
ling dier spaargelden.
En wat leeren ons nu het straks aangehaalde
overzicht en het verslag der werking van die in
stelling te Goes? Het zegt ons het navolgende: Het
ledental der vereeniging is tot 162 aangegroeid, die
op hunne aandeelen een bedrag van bijna tiendui
zend gulden gestort hebben. Beliep de inbreng der
spaargelden op het einde van het eerste jaar
ƒ3930,60, in het jaar 1878 werden ƒ21308,85
aan spaargelden ingebrachtvoegt meu daarbij
het bedrag der spaargelden, dat in het begin
van het jaar 1878 aanwezig was, nl. ƒ21568,80,
dan verkrijgt men een bedrag van ƒ42874.65,
waarvan men ƒ18609,455 zijnde het bedrag
der in dat jaar uitgehaalde spaargelden moet
aftrekken om het bedrag der spaargelden te
kennen, dat op het eind van dat jaar in de
bank aanwezig was, nl. ƒ24265,195.
Bestond nu de vereeniging niet, men kan ge
rust aannemen, dat het grootste gedeelte van
dat kapitaal tusschen kaai en schip verloren was
gegaan en voor het deel, dat niet verteerd was,
renteloos lag in genoemde trekpotten enz., zon
der als kredietmiddel aan anderen eenigen dienst
te bewijzen.
De twee eerste jaren der vereeniging werden
22 a 35 voorschotten verleend tot een bedrag
van ƒ13310,en ƒ13414,terwijl in 1878
290 voorschotten tot een bedrag van ƒ145,651,
werden verleend. Bijna anderhalve ton werd
dus dat jaar aan de leden der vereeniging ver
strekt, en bedenkt men dat in den aanvang van
Post-scriptum. Dezer dagen houdt mjjn arme
neef Hoger, somber en schuw als hij iszich in
zijn toren opgesloten en komt er alleen maar uit
om in een hitten wagen waarvoor hjj een paar
kwade paarden spant, door het land te zwerven.
Tante beweert dat hij ze expres gekozen heeft en
dat hij zich wil doodrijden Wel ongelukkig,
niet waar? Vaarwel, lieve, kom toch gauw!
Deze brief heeft me erg ontsteld.
Cecile is bijna eeue zuster voor me.
Hoewel we gelijk van leeftijd zijn, zoo is er toch
altyd in de genegenheid, die ik haar toedraag, een
soort van moederlijke teederheid gelegen. De groote
gebeurtenis, die haar te wachten staat, wekt by
mij gedachten op van vreugde en tevens van on
rust. Ik zou zoo graag willen dat ze gelukkig
was Zij verdient het te zijn, dat lieve meisje
't Is zoo'n aantrekkelijk, lief, trouw hartje Ze
is nog wel wat dol, maar ze heeft een gezond en
zuiver gemoed, altijd gereed voor hartelyke toege
negenheid en altyd bereid om na te denken. Er
is, zooals zij zelve dikwijls zegt, iets engelachtigs
en iets duivelsch in haar, maar vooral het eerste.
Dat lichtbewogen, levendig en teêr schepseltje heeft,
naar 't mij voorkomt, meer dan eenig andere vrouw,
recht om goed getrouwd, zeer bemind en goed
geleid te zijn.
Ook ben ik wel bang voor de verantwoordelijk
heid, die haar vriendschappelijke vertrouwzaamheid
voor mij meebrengt. Ik ben te jong en heb te
weinig ondervinding om op de keuze invloed uit-
teoefenen, waarvan haar toekomst afhangt. Des
niettemin zal ik met hart en ziel goed uit mjjne
oogen kijken. Het lijkt me, alsof ik voor haar
moeielyker zijn zou dan voor mezelve. De heeren
De Valnesse mogen oppassen Want daar komt
de aartsengel met het vlammende zwaard, die de
poorten van het paradjjs bewaakt.
Fi ordt vervolgd.)
M
