RECHTZAKEN.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Het Electrisch Licht.
GEMENGDE BERICHTEN.
onze helaas te vroeg ontslapene Harmonie; die zou
toch waarlijk haar taak anders opgevat hebben
Nu zullen we in 't volgend nommer het midden
mootje bespreken; de zetter verzocht ons, om er voor
dezen keer een einde aan te maken. We doen dit niet
dan na «Aurora" lof toegezwaaid te hebben voor de
keuze en 't spel van 't nastukje. De Dochter van den
Barbier, van Keiler, werd uitstekend opgevoerd
de rollen waren aan goede handen toevertrouwd
ja men zou gemeend hebbendat men met een
georganiseerd gezelschap te doen had, dat van
comediespel beroep maakte; zoodat, toen wij circa
éen uur, (dit late uur hebben we voornamelijk
aan de onmogelijk lange pauzes te danken!) naar
huis mochten, wij menigeen hoorden zeggen: «het
nastukje was het zalmpje van den avond!"
Gelukkig zijn we, dat we met een gunstig woord
afscheid kunnen nemen van het tooneellievend ge
zelschap zoo juist vernemen wedat er heden
avond eene volksopvoering is. Eene uitstekende
gedachte voorwaar! Wij wenschen «Aurora" van harte
een volle zaal toe en meer succes met het liefste
stukje der wereld. We roepen haar dus geen
vaarwel! maar een «tot weerziens" toe, want Maan
dagavond hopen wij elkaar in dit blad weêr te
ontmoeten. J. O. S.
TWEEDE KAMER.
Donderdag is verschenen de memorie
van antwoord op het verslag der Kamer be
trekkelijk de Kanaalwet, met de nota van wij-
ziging, alleen strekkende om onder de van
staatswege uittevoeren werken te voegen de
voltooiing van de Noorder vaart van Neder weert
tot Venlo, waarvoor ƒ25000 zijn uitgetrokken.
De Regeering heeft een wetsontwerp aan
geboden tot bevordering van den aanvoer van
vrije arbeiders in Suriname. De Regeering
wil de bezwaren uit den weg ruimen, welke
de immigratie belemmeren en de gebreken van
het tegenwoordig stelsel wegnemen, en daar
door de welvaart dezer vruchtbare kolonie
bevorderen, zoodat kapitaal en kennis zullen
kunnen toevloeien, waardoor vermeerdering der
productie mogelijk zal worden. Er wordt een
emigratiefonds opgericht, zeer ten voordeele
der planters en tot aanmoediging van den
arbeid.
KERKELIJKE ZAKEN EN ONDERWIJS.
Naar de M. Ct. verneemt heeft de heer A.
Snellen, predikant bij de Doopsgezinde gemeente
te Vlissingen, het beroep naar die gemeente te
Almelo aangenomen.
Te Leeuwarden is tot pred. bij de Ned. Herv.
gemeente beroepen ds. K. W. Vethake, te Kat-
wijk-Binnen.
Thans meldt de Standaard, dat Dinsdag in
eene vergadering van «broederen" uit Amsterdam,
Rotterdam, 's-Gravenhage en Utrecht het besluit
genomen is om een Vereeniging op te richten voor
hooger onderwijs. Tevens is een Commissie van
deskundigen benoemd, om in concept-statuten de
beginselen uit te werken, die voor deze vereeni
ging voorloopig zijn aangenomen. Deze Commissie
zal den 14den November in uitgebreider verga
dering rapporteeren.
Het plan is, dat allereerst door deze Vereeni
ging een theologische faculteit te Amsterdam zal
worden gesticht.
Grondslag der Vereeniging zal zijn een aldus
omschreven artikel 2: „De in het vorig artikel
omschreven Vereeniging voor hooger onderwijs
wordt geplaatst op den grondslag der gereformeerde
beginselen, en met name, voor zooveel het onder
wijs in de heilige godgeleerdheid betreft, op de
drie formulieren van eenigheid, gelijk die in den
jare 1619 door de synode nationaaal van Dordrecht
voor de gereformeerde kerken dezer landen zijn
vastgesteld, in maniere als door gemelde synode
nationaal, blijkens haar eigen handelwijze en haar
akte, het gezag van deze formulieren is bedoeld."
De 2 candidaten voor de akte als hoofdon
derwijzer in Zeeland zijn niet toegelaten.
Woensdag wérden drie candidaten voor de akte
voor 't Engelsch toegelaten, nl. de dames M. T.
S. Van Berchel, C. H. De Koning en C. D. De
Marrée, allen van Middelburg.
LANDBOUW VEETEELT.
Cortgene. Als eens zeldzaamheid wordt bericht,
dat bjj de weduwe üarthoorn onder Cortgene een
eetbare pompoen gegroeid is, ter zwaarte van 2 7 Va
kilo.
Arrondistements-rechtbank te Middelburg.
Vonnissen, door de Arrondissements-recbtbank ge
wezen, van 25 October 1878, tegen:
lo. J. C. V., 13 jr., te Goes, wegens verwonding
door onvoorzichtigheid Veroordeeld tot eene geld
boete van 10, subs, een dag cell. gev. straf c. e.
2o. G. P., 32 jr., timmermann en J. P.,
34 jr., timmerman, beiden te Domburg, wegens
wederkeerige mishandeling veroordeeld de eerste tot
8 dagen cell. gev. straf de tweede tot 12 boete,
subs. 3 dagen gev. straf c. e.
3o. A. N., vrouw van P. D. B., arbeidster te
Sluis, beschuldigd van diefstal, vrijgesproken.
4o. P. J. N., 71 j., herbergier te Sluis, wegens
diefstallen veroordeeld tot 8 dagen gev. straf c. e.
So. J. J. L., 21 jr., te Aardenburg, wegens mis
handeling veroordeeld tot eene geldboete van 3,
subs, een dag gev. straf c. e.
6o. I. C., 37 jr., metselaar te Cadzand, wegens
beleediging vau een bedienend beambte veroordeeld
tot eene geldboete van 20, subs. 6 dagen gev. straf c. e.
7o. J. V. C., vrouw van W. O., arbeider te Bres-
kens, wegens hoon veroordeeld tot eene geldboete
van ƒ16, subs. 5 dagen gev. straf c. e.
8o. J. De G., 30 j., arbeider te Retranchement,
wegens 't slaan van een bedienend beambte, veroor
deeld tot 4 dageu gev. straf, een boete van 6, en
eene van 5,50, subs. 2 dagen gev. straf voor
iedere boete c. e.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
De uitslag der aanbesteding van bet maken
van werken tot oeververdediging aan den Calami-
teusen polder Borssele, op 24 October 1878 ge
houden, is als volgt
Er is ingeschreven door
Jan Ceulemans te Niel, (België) voor ƒ14100;
Victor De Clercq te Sas van Gent, voor 14097
Cornelis Van de Velde te Borssele, voor 13860
Izaak Van Male te Breskens, voor 13780; Jo
hannes De Jonge te Borssele, voor ƒ13720; Ma-
rinus De Vriend te Borssele, voor 13477.
Alsof de Berlijnsche politie reikhalzend de
socialisten-wet had tegemoet gezien, is zij
dadelijk, nadat die wet is afgekondigd, met
gestrengheid aan 't werk gegaan. Een vier
tal vereenigingen zijn in de hoofdstad van
Duitschlandontbonden,een aantal verschijnende
geschriften zijn verboden, en de Freie Presse
deelde dit lot alleen onder al de dagbladen.
Na eenigen tijd zal men zeker aanvangen
met de gevaarlijke personen onschadelijk te
maken.
In 't geheel heeft de jury voor de Parijsche
tentoonstelling toegekend: 571 eere-diploma's,
133 groote prijzen, 2724 gouden medailles,
6580 zilveren medalles, 9177 bronzen medail
les, 9403 loffelijke vermeldingen, en eindelijk
270 medailles of loffelijke vermeldingen aan
even zoovele medewerkers.
Als een buitengewoon verschijnsel wordt
gemeld dat de rede, door president Mac Mahon
bij de uitreiking der prijzen op 21 dezer
uitgesproken, zijn eigen werk was, buiten
eenige medewerking der Ministers. Mac Malton
had zijn tekst vooraf aan de goedkeuring van
den Ministerraad onderworpen, en die tekst
week bijna niet af van de rede, zooals zij
uitgesproken is. Hij was uit een constitutio
neel oogpunt onberispelijk. Alleen zijn in
den Ministerraad eenige kleine wijzigingen
er in gebracht, en Mac Malton heeft zich hier
mede volkomen kunnen vereenigen. Ook heeft
de beraadslaging maar zeer kort geduurd.
De dagbladen maken die rede voortdurend
tot het onderwerp hunner beschouwingen en
laten zich over 't geheel zeer gunstig daar
over uit. De Rappel houdt een lofrede op de
republiek. Voor de eerste maal bekent de maar
schalk uit eigen beweging en openlijk, dat
hij de nieuwe orde van zaken toegedaan is.
„Het (eest van 21 October en de rede van
den maarschalk zijn de beste voorbereidingen
voor de senatoriale verkiezingen", roept de
Voltaire verheugd uit. De République Prang.
verwacht, dat geruststelling der gemoederen
en zekerheid dat ieders belangen veilig zijn,
het gevolg in de naaste toekomst zijn van
deze woorden van den eersten ambtenaar der
Republiek.
De conservatieve bladen zijn natuurlijk wei
nig ingenomen met de lofspraak van den eeni
gen man, waarop zij nog altijd gebouwd
hadden.
Het lijk van bisschop Dupanloup is Dinsdag
te Orleans ter aarde besteld. Een twintigtal
aartsbisschoppen en bisschoppen waren over
gekomen om de plechtigheid bijtewonen.
De stand der quaestie Engeland-Afghanie
verkeert nog voortdurend in hetzelfde stadium.
Engeland heeft zich, zoo meldt men uit Simla,
van de toestemming van den Khan van Khelah
verzekerd tot den doortocht van de naar Quet-
tah bestemde Engelsche versterkingen. Ook
heeft hij zich aangeboden tot het verschaffen
van vivres. De voornaamste hoofden Tikles
in de Pundjab bieden hulptroepen aan de
Engelschen.
In een schrijven uit Thul aan de Bombay
Gazette heet het, dat des Onderkonings bood
schapper als zijn gevoelen te kennen heeft,
gegeven, dat dit Afghaneesche incident een
zaak van belang zal worden. Hij verzekert
dat de Emir beschikt over 60,000 man voet
volk, voor het meerendeel met geweren gewa
pend; voorts over 100 kanonnen en ruiterij
naar verhouding. Men gelooft, dat de Afghanen
voornemens zijn om Ali Musjid, Jellulabad en
Kaboel, doch niet Candahar te verdedigen.
Er wordt bijgevoegd in den brief, dat de
Emir ontwijfelbaar hulp ontvangt van Rusland.
In de bijna dagelijks omtrent het electrisch
licht voorkomende berichten wordt steeds, in
navolging van de Engelsche en Amerikaan-
sche bladen, gesproken van de uitvinding van
Edison, om „het electrisch licht te verdeelen."
Dit is eene onjuiste uitdrukking. De bedoe
ling is „de electriciteit, waarmede het licht
wordt voortgebracht, te verdeelen." Die ver
deeling behoeft niet door Edison te worden
uitgevonden. Het is reeds lang van alge-
meene bekendheid, dat de electriciteit tot in
het oneindige verdeeld kan worden. Bij de
telegraphic gebruikt men dan ook sedert vele
jaren voor het seinen op meerdere draden (uit
hetzelfde kantoor namelijk) slechts éene gal
vanische batterij.
Als men bijv. op een zeker punt van Rot
terdam, stel het iijkstelegraafkantoor, eene
bron van electriciteit heeft, hetzij bestaande
in eene galvanische batterij of wel in eene
magneto-inductie-electriciteitsmachine (bewo
gen door de eene of andere kracht), dan kan
men deze met even zooveel electrische gelei
dingen welke men zoogenaamd geïsoleerd
en beveiligd tegen beschadiging in den grond
heeft gelegd en in allerlei richting loopende
verbinden. De electriciteit der bedoelde bron
zal zich dan in die verschillende geleiders
verdeelen, zoodra deze aan het einde met den
aardbodem worden verbonden. De sterkte der
electriciteit in iederen geleider zal afhangen:
1 van de kracht der electriciteitsbvon2
van het aantal geleidingen, waarin de elec
triciteit zich verdeelt en 3°. van den weer
stand dien de geleider aan den doorgang der
electriciteit biedt (bij hetzelfde metaal en ge
lijke doorsnede van den geleider is de bedoelde
weerstand recht evenredig met de lengte van
den geleider).
Ieder, die zich met het in het algemeen
reeds lang bekende electrische licht heeft bezig
gehouden, weet dat men het slechts behoor
lijk kan verkrijgen met een uitermate sterken
en constanten electrischen stroom. De«e wordt
het best verkregen door middel van inagneto-
inductie-electriciteits-toestellenals die van
Gramme, van de gebroeders Siemens enz., welke
door stoomkracht worden bewogen. Met de
sterkste bestaaande toestellen van deze soort
verkrijgt men eene electrische bron, die krach
tig genoeg is om, bij verdeeling, tien of meer
Jablochkoff-lampen (of kaarsen) in hetzelfde
gebouw te doen branden. Het aantal is ech
ter beperkt binnen de grenzen, die door de
kracht der bron van electriciteit worden be
paald. Bovendien zou voor genoemd aantal
electrische lichten dezelfde bron niet meer
voldoende zijn als de lichten op eenigen af
stand, bijv. van een kilom. of meer, van de
bron verwijderd waren.
Om terug te keeren tot ons voorbeeld van
Rotterdam, uit eene bron van electriciteit op
het rijkstelegraaf kantoor zou men tot ieder
punt van de stad eene zekere hoeveelheid
electriciteit kunnen voeren maar deze zou
slechts, ook bij gebruik van de meest krach
tige machines tot voortbrenging der electrici
teit op de meest nabijgelegen punten sterk
genoeg aankomen om een der bestaande elec
trische lampen licht te doen geven, al neeint
men nu ook de meest doelmatige, bijv. de
kaars vau Jablochkoff.
Wil men dus de electrische verlichting op
alle punten eener groote gemeente en in alle
woningen kunnen brengen, dan moet men
eene electrische lamp in het algemeen eene
inrichting, waarmede door den electrischen
stroom licht wordt voortgebracht uitvinden
die veel, zeer veel minder electriciteit vordert
om geregeld te branden dan de bestaande
electrische lampen. Als een bijkomend gevolg
zal men dan ook een minder krachtig, of
schoon even helder, licht verkrijgen.
Die nieuwe inrichting nu, waarin vermoe
delijk een andere stof dan kool zal moeten
worden gebruikt, die nieuwe lamp moet het
zijn wat Edison heeft gevonden, indien aan de
hoogopgeschroefde berichten, die ons van Ame
rika daarover toekomen, waarheid ten grond
slag ligt. Dat de bestaande lichtkronen met
die nieuwe lamp zullen kunnen worden ge
bruikt, laat zich lichtelijk denken; de armen
zullen dan eenvoudig dienen tot bevestiging
van de geleiddraden.
Is zulk eene lamp werkelijk door Edison
gevonden en ik heb vooralsnog geen reden
om er aan te twijfelen dan is de quaestie
eener algemeene verlichting van straten en
woningen met electrisch lichtblijkens het
vroeger medegedeelde, volkomen opgelost en
zullen de kosten hoogstwaarschijnlijk veel
lager kunnen zijn dan bij verlichting met
brandbaar gas. N.R. Ct.)
Gisteravond tusschen 8 en 9 uur is de geld-
lade van het buffet der 3e klasse-wachtkamer aan
't station te Middelburg met een beitel opengebro
ken. Al het daarin aanwezige geld is medegeno
men. Niettegenstaande al het personeel aan dat
station is gevisiteerd, is de dader of zijn de daders
nog onbekend.
Omtrent het in ons vorig no. vermelde onge
luk, het stoomschip Stad Flissingen overkomen, wordt
nader het volgende gemeld
Het stoomschip werd Maandagnacht te 2 uren in
volle zee, op de hoogte van Noord-Voorland, door
eene Engelsche barge aangevaren. De barge werd
wrak hare bemanning is door de Stad Flissingen
gered. Wat dit stoomschip zélf betreft, het werd
geheel ontredderd, het wiel werd gebroken en een
gat in het schip geslagen. In dien toestand was het
genoodzaakt te ankeren. De Prinses Marie, die pas
seerde, werd de noodseinen gewaar en nam de Stad
Flissingen op sleeptouw naar Queenboro. Onderweg
brak de sleeptros en sloeg een der passagiers op de
Stad flissingen. dool. Des uamiddags te 2 uren
kwam men te Queenboro cn de Prinses Marie Woens
dagmorgen te half 7 te Vlissingen.
Op het terrein van den verbouw vau het diaconie-
armengesticht te Zririkzee werden eenigen tijd ge
leden gedurig oude plankeu gemist. De politie, van
de zaak onderricht, betrapte des morgen vro^g den
dief op beeterdaad. Enkel hebzucht had den schul
dige tot de misdaad geleid, want hij is een wel
gesteld man, die de planken in overvloed kon koo-
pen. Het medelijden met vrouw en kinderen was
algemeen, maar het recht moest zijn loop hebben.
De rechtbank heeft den hebzuebtigen man veroordeeld
tot twintig dagen celstraf. (Fad.)
Te Buiksloot is door de politie eene vervol
ging ingesteld tegen een zoogecnamden wonderdok
ter, bijgenaamd „het houten been" (den man, die
vroeger matroos was, moet tengevolge van een val
uit den mast een been zijn afgezet.) Eenige patiën
ten zyn aangehouden en recepten in beslag genomen.
Toen de politie zieh ook bij den wonderdokter ver
voegde, gaf hij zijne verwondering te kenceq dat
zij hem nitt eerst gewaarschuwd had.
Een persoon te Lriden, die wegens diefstal
van een ja9 in voorloopige politiebewaring was ge
steld, is uit zijne bewaarplaats ontsnapt.
Uit Zwolle wordt bericht, dat de drie personen,
wegens den dubbelen moord te Volleuhove in hechtenis
genomen, in de gevangenis eene volledige bekentenis
hebben afgelegd.
Woensdagavond, omstreeks 5 uren, is in den
IJ-polder nabij Zaandam de bliksem in een boeren
woning geslagen, die door den snellen wind spoedig
geheel in de asch werd gelegd. Nog op andere plaatsen
sloeg de bliksem in. Iu eene boerderij onder Alkemade
sloeg hij in en richtte veel schade aan. Aan het
Brandegat onder Oostzaan is een watermolen geheel
afgebrand, terwyl te Westzaan de verfmolen De Tromp,
aan den hoogen dijk nabij den Westzaner Overtoom,
geheel afbrandde.
Twee personen reden Maandagavond met het 10-
jarig zoontje van een hunner op eene chais van de Win*
summermarkt huiswaarts. Omstreeks half tien uur
geraakte tnssohen Bedum en Zuidwolde het paard
van den weg en stortte met de chais in het Boter-
diep. Het knaapje wist zich uit het water te red
den en liep ijlings naar de ouderlijke woning om
de ramp mede te dvelen, maar aangezieu de woning
op 20 minuten afstand lag van de plaats des on-
heils, kwam de redding te laat. Reide mannen heb
ben hun dood iu het water gevonden, en laten: de
eene een vrouw met 6 kinderen, de andere eene
met 3 kinderen na.
Te Breskensgraaf liep Maandagavond een meisje,
door de duisternis misleid, in bet water en verdronk.
Een paar Utrechtsche studen'en hebben Diüs-
dag in het Cirque Corty aldaar proeven van hunne
rykunst afgelegd. Ze hadden met den directeur een
wedstrijd aangegaan om evengoed als al zijne rijders
alle hindernissen in de Hongaarsche parforcejaeht te
overwinnen. Het Z>.' D. zegt, dat zij er goed in
slaagden met de bekwaamste artisten gelijken tred te
houdenvooral een der studenten behoefde voor
niemand hunner onder te doen. De strijd had een
talrijk publiek gelokt.
In een Spaansche stad hebben drie kleermakers
zich in dezelfde straat gevestigd. De eerste schreef
het volgende opschrift: De beste kleermaker der
stad. De tweede wilde het nog mooier maken en
schreef: De beste kleermaker der wereld. De derde
echter liet nederig boven zijn winkel plaatsenDe
beste kleermaker der straat.
Volgens de Berliner Montags-Zeitung werden
onlangs door een afdeeling Oostenrjjksche troepen
drie als spionnen verdachte personen gevattwee
Muzelmannen en een Israëlietisch koopman, die alle
drie ter dood werden verwezen' Laatstgenoemde
beweerde echter, dat hij in het hoofdkwartier als een
eerlijk man bekend stond. De bevelvoerende officier
zond een boodschap daarheen om nader bericht. In-
tusscheo werden de beide Muzelmannen opgehangen
en toen het antwoord uit het hoofdkwartier wat lang
uitbleef, maakte men toebereidselen ook den Israëliet
te executeeren. Reeds was de strop aangelegd toen
de bode terugkwam, met gunstige tijding, wel laat,
maar tocb niet te laat. Onmiddellijk werd de reeds
hangende bevrijd en een slok uit een veldflesch bracht
hem weder geheel b(j. Zijn eerste blik viel op de
hangende Turkenterstond ontwaakte zijn handels
geest en hij vraagt aan den officier; „Zeg, heer veld
maarschalk, wat wilt ge met die oude plunje van die
kerels doen? Als ge ze me voor een prijsje wilt laten,
neem ik ze
Een nieuwe Amerikaansche onderneming zijn
de „gezelschapsreizen voor zieker," strekkende om
lijdenden in de gelegenheid te stellen op gemakke
lijke wgze den winter in een zacht klimaat door te
brengen. Daartoe wordt een stoomboot eerste klasse
geheel voor het verblijf van zieken ingericht, waar
mede de voornaamste herstellingsoorden van Europa,
alsmede de interessantste punten aan de Middel-
landsche Zee zouden worden bezocht. Voor goede
geneeskundige hulp en bekwame leiding zal de
meeste zorg worden aangewend. De prijs voor den
tocht van een halfjaar zal minstens 600 dollars
bedragen.
Men meldt uit Genève, dat bij het dorp Esta-
vayer een gedeelte van een corp ontdekt is, dat vroe
ger door het meer van Neufchatel was verzwolgen,
doch thans door buitengewoon lagen waterstand droog
gekomen is. Er zijn daar ambsrsieraden, uit het
tijdvak der vuursteeuen, gevonden, alsmede een
schoone gouden gesp, die aan het tijdvak van het
brons herinnert.
In de jongste zitting van de Académie des
Sciences te I'arijs is een phonografische proef ge
nomen, die de verbazing van de leden ten top deed
stijgen. De heer du Moncel had een cahier met post
papier op de tafel gelegd, na tusschen de vellen
papier eenige blaadjes bladtin geschoven te hebben,
die hij door geleiddraden in aanraking bracht met
de polen van een inductie-toestel. In een naburige
