1878. N°. 90.
Donderdag 1 Augustus.
65ste Jaargang.
OPEICIEELE MEDEDEELINGEJI.
GOES, 31 JULI 1878.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.76.
Afzonderlijke nommers 6 ct.met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a f 1.—
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Het is waarlijk geen kleinigheid zoo plotse
ling drie mannen, en nog wel bijoa tegelijkertijd,
te hooren spreken over ons land, en om aan
dacht te verleenen aan hetgeen zij ons de eer
aandoen te zeggen van de plekwaar ome
wieg eens stond. Lieten wij ons door een van
hen overtuigen, dan zouden wij er wezenlijk een
gewetenszaak van maken, om langer in dat land
te blijveu wonen, en deden wij wellicht 't best
zijn voorbeeld te volgen door het te verlaten,
en zoodoende te waken, dat ons graf er later
niet gevonden worde. Op dit oogenblik leeft
de heer Buiken Huët, de vroegere redacteur en
tegenwoordige leider van „het Algemeen Dag
blad van Nederlandsch Indië'', te Parijs en ver
gissen wij ons niet, dan koos hij Frankrijk reeds
geruimen tijd tot zijn woonplaats, terwijl hij thans
verklaart zich uit het Nederlandsche staatsver
band te willen losmaken. Niet ieder kan zijn
voorbeeld volgen, maar verwondering wekt het
toch, dat hij juist in een republiek tot de ont
dekking moest komen, dat Nederland zijne vrij
heid, vervat in zijne constitutioneele instellingen,
moet prijs gevenom zich te laten regeeren
door een despotisch vorst, die maar zoo spoedig
mogelijk beginnen moet met onze geheele grond
wet onderstboven te keeren en zich- aantestellen
als een razende Roland. Ons dunktdat juist
Frankrijk het land is, om te leeren hoe zulk een
dozinnige politiek bittere naweeën meebrengt.
De heer Busken Huët heeft dit naar het
schijnt nog niet opgemerkt; zijne bewonde
ring voor Napoleon 111 en diens stelsel is hem
nog steeds bijgebleven, en avonturen, zooals die
monarch zijn land berokkende, wil de heer
Huël, nu Frankrijk daartoe op 't oogenblik alles
behalve geneigd is, aan ons overdragen.
En dat alles, wijl in Nederland niets deugt.
Wij zeiven zijn onbegaafdhet tegenwoordig
ministerie is niets; onze Tweede Kamer is een
leuterlievend gezelschap de kieswet deugt niet,
en om dat alles te verbeteren moet de Koning
optredenmoet hij de Kamers wegjagenen
Nederland op eigen gezag een nieuw stel wetten
bezorgen. Zijn titel van opperbevelhebber van
land- en zeemacht moet geen bloote titel blijven;
leger en vloot moet hij naar zijn wenschen
kunnen gebruiken. Dan zal het beter gaan
De heer Huël schijnt het te gelooven. Het land
van zijn verblijf kon anders in zijn eigen historie
hem het tegendeel leerende groote omwente
lingen, die daar hebben plaats gehad, de vorsten,
die daar hun troon verloren tengevolge van hun
despotisme, spreken luide om tegen zulke maat
regelen te waarschuwen.
Wat de monarchen, steunende op hunne legers,
gedaan hebben, schijnt voor hem te veel tot
het verledene te behooren, om daarmee rekening
te houden. Ot zou wellicht zijn geheugen bier
falen, evenals ten opzichte van het verzuim, dat
hp tegenover zijn vaderland, waar alles zoo
slecht is, heeft gepleegd?
Eenmaal werd de heer Huët naar Indië ge
zonden om de Indische pers te verbeteren en
haar te breidelen in hare houding tegenover de
regeering. Dat hij een tegenovergesteld doel
bereikte verwondert ons niet, wanneer wij zijne
ODpractische redeneeringen lezen, die hij ten
beste geeft, maar nog minder nu wij hem zeiven
hooren uitspatten op eene wijze, die ons de
zekerheid geeft, dat hij allerminst de geschikte
persoon was voor die taak. Waarom moest nu
juist, - stelt dat al zijne grieven zoo gegrond
waren en het middel ter verbetering uitvoer
baar, - van uit Indië ziju stem tot ons weerklinken?
Direct toch had hij in ons eigen land wel
licht gelegenheid gehad zich te doen hooren.
Van daar kan de verbetering toch niet komen
en daar juist onze zwakheden bloot te leggen
zooals hij deed, kan niet anders ten doel heb
ben dan om ons prestige daar te verzwakken.
Er zal zeker wel niemand wezen, die den
heer Huët zou willen volgen in zijn Don-Qui-
chotterie, om ons laud naar ziju idee gelukkig
te maken.
Uit dat oogpunt kon men zijne beschouwin
gen laten voor hetgeen zij zijnde grillige phan-
tasieën van een geniemaar wij vragenwordt
ziju voorbeeld in 't groot en in 't klein in ons
land niet door velen gevolgd Wordt er niet
van ozooveel verschillende zijden geroepen,
dat het zoo slecht is gesteld met ons land, al
wil niet elk bediller ons wagen aan proefne
mingen, zooals de heer Huët er een verlangt?
Nu is 't waar, dat de grieven niet altijd on
gegrond zijn, dat er wel veel te verbeteren valt;
maar is er ook niet veel te prijzen?
Wanneer niemand onzer 't wil doen, dan be
roepen wij ons op een tweede autoriteit, die wel
vreemdeling is, maar toch meer aanspraak maken
kan op politiek doorzicht dan de heer Huët.
Wij hebben 't oog op generaal Qrant, den
gewezen president der Vereenigde Staten van
N.-Amerika, die ons land prees als een land met
vrije constitutioneele instellingen, zoo goed als
eene republiek, met algemeene welvaart eu zon
der demagogen. Ook op die lofrede valt zeker
wel wat af te dingen; maar al ontnemen wij
haar de helft der waarde, toch blijft zij vooral
merkwaardig, waar zij komt uit den mond van
zulk een Amerikaan. Hij toch kent de ge
breken, die een republiek aankleven, m*.v hij
weet ook wat vrijheid zeggen wil. Zijne be
wondering voor ons land is een bewijs, dat er
aan onze constitutioneele instellingen een goed
beginsel ten grondslag ligt.
Wat in de oogen van den gewezen predikant
Huët een doorn schijnt: onze vrijheid ook tegen
over den vorst gewaarborgd,vindt juist in die
van den gewezen president, den man die weet
wat besturen, wat regeeren is, sympathie. En
hoe hoog wij eerstgenoemde stellen als literator,
als stylistden laatste nemen wij liever als
scheidsrechter, waar in zulk een zaak uitspraak
gedaan moet worden. Ook een vorst heeft zijne
gebreken, zijne grillen, zijne sympathieën en an
tipathieën de geschiedenis leert 't op zoo
menige bladzijde en daartegen moet een land
beveiligd zijn. Niet een man mag zulk een
gevaarlijk wapen in de handen gegeven worden
als willekeurwaardoor een gansehe natie in de
dolste avonturen zou kunnen worden gesleept,
om het na hevige schokken slechts weer te doen
keeren op het gewone pad.
Vooral in deze dagen zal 't blijken, welk een
voorrecht wij bezitten in de waarborgen, die
ons geschonken zijn. Dat mannen als een Huët
en Kuyper beiden predikanten denzelfden
weg willen bewandelen, is voor ons een veeg
teeken, een teeken, dat het oude zuurdeesem van
heerschenden geestelijken zoo zeer eigen,
diep wortel heeft geschoten, en dat er geen mid
delen onbeproefd worden gelaten om het doel
te bereiken. Wij zullen waken De gebreken
kennende, moeten wij alle krachten beproeven
om die te verbeteren, doch nooit een duim breeds
afwijken van den constitutioneelen weg, waarop
onze staatsinrichting is gebouwd.
Het kan wel eens nuttig wezen, dat wij waar
heden hooren, al klinken zij wat hard, en al
zijn de middelen, ter verbetering aangegeven,
wat zonderling.
Wij mogen er wel eens naar luisteren; maar
waar wij andere wegen zoeken ter verandering,
daar stellen wij ten minste als eersten eisch
behoud onzer vrijheid ook tegenover een vorst.
Liever vrij met gebrekkige instellingen, dan ge
ketend met wetten en een parlement, waarvoor
een Busken Huët den hoed zou afnemen. De
Amerikaansche generaal's-saluatie is ons daarom
veel meer welkom.
En aan die vrijheid worden lachjes en lonk-
jes gegeven door eene andere autoriteit, en nog
wel een Pruisisch kapitein buiten dienst, die België
en ons land wel de eer aandoet van ze naderbij
te beschouwen met 't oog op een eventueelen
revanche-krijg tusschen Frankrijk en Duilsch-
land. De bewuste kapitein vreest, dat de hooge
Nederlandsche kringen wat Franschgezind zijn,
en hij wenschte ons nu in overweging te geven,
wat meer ons bij Duitschland aan te sluiten.
Willen wij neutraal blijven het is den waar-
digen kapitein ook goed; maar dan is hij zoo
vrij tevens eenige wenken te geven omtrent
onze militaire inrichting. Ons staand leger dienen
wij af te schaffen, en wij moeten onze kracht
zoeken in de schutterijen, die beter ge
organiseerd moeten wordeD.
Wij zijn' zeker zeer aangenaam verrast door
de belangstelling, die zulk een Duitsche auto
riteit ons bewijst. Wil men meer daarvan weten,
dan schaffe men zich aan het werkje, getiteld:
Fritz Hönig, die politische und militdrische Lage
von Belgien und Holland, besonders mit Rilek-
sicht auf Deutschland-Frankreich."
Maar is die belangstelling geheel belangeloos?
De wind waait ons uit een te verdachten hoek.
En daarom is zijn roepstem voor ons eene
waarschuwing temeer, om ons niet door eigen
landgenooten op een dwaalspoor te laten brengen;
om geen gehoor te verleenen aan stellingen, zooals
de heer Huët die predikt, maar tevens om niet
bij alle gelegenheden onze fouten uit te bazuinen.
Ze leeren kennen dat is goed, ze trachten te
verbeteren is nog beter; maar als eersten grond
slag behouden wij het goede, het edele beginsel
van vrijheid, dat nu reeds de grondslag vormt
van ons bestaan! Van buiten af zullen daarop nu
of later nog wel heviger aanvallen gedaan wor
den; beginnen wij ten minste met hen, die ze
in ons eigen midden willen aau banden leggen,
tot zwijgen te brengen.
Blijkens bericht, ontvangen bij het departement
van buitenlandsche zaken, is aen 24sten Juni jl. eene
wet op de invoerrechten in Venezuela bekend gemaakt,
welke drie maanden na hare openbaarmaking in werking
treedt, en waarbij werktuigen, instrumenten enz., in het
bijzonder die welke op landbouw, veeteelt en visscherij
betrekking hebben, van invoerrechten vrijgesteld zijn,
terwijl het invoerrecht op ruwe ot geraffineerde suiker
met 10 centesimos per kilogram verhoogd wordt. St.-Ct
Dinsdag aanstaande zal in den tuin
der Sociëteit V. O. V. het tweede zomercon-
cert gegeven worden en thans door de kapel
van het 3de regiment infanterie van Bergen-
op-Zoomkapelmeester de heer N. A. Bouw
man. Ook daarvoor gelden weer dezelfde voor
waarden als bjj de vorige gelegenheid. Tot
Dinsdagnamiddag zijn bg de firma F. Kleeu-
wens Sf Zoon kaarten te verkrijgen tegen ƒ0,75
per persoon, terwijl op den avond der uitvoe
ring de toegangsprgs voor niet-leden der so
ciëteit op ƒ1,is gesteld. Aan hen, die op
de lijsten teekenden, zullen binnen enkele dagen
de toegangskaarten worden bezorgd.
Het genotbij de eerste gelegenheid door
zoovelen gesmaakt, doet ons geen oogenblik
eraan twjjfelen, of ook het zoo gunstig bekende
muziekkorps van den heer Bouwman wacht
Dinsdag een talrjjk publiek.
De directie van genoemde sociëteit heeft
deze week tevens een besluit genomen, dat door
ons zeer wordt gewaardeerd, en voor welks uit
voering wij voor haar zeer gaarne den steun der
leden vrageD. Het betreft een plan tot het geven
van nog twee concerten in de a. s. kermisweek,
die gevolgd zullen worden door een bal, alleen
toegankelijk voor de leden der sociëteit met
hunne dames. Totnntoe onthield de directie
zich van het organiseeren van feestelijkheden
bjj die gelegenheidmaar de ervaring, vooral
verleden jaar opgedaan, deed haar nu beslui
ten om zelf de handen aan het werk te slaan,
teneinde aan de leden in die dagen eene zeer
aangename uitspanning te verschaffen. Wjj
die in onze vroegere beschouwingen steeds erop
aandrongen, dat besturen of corporatiën zouden
meehelpen om de kermis aangenamer en beter
te doen ziju, wijl w|j afschaffen niet goedkeureD,
wjj kunnen de directie 70or het gonomen be
sluit niet anders dan dank zeggen. Wij dee-
len verder mee, dat de directie in onderhandeling
is met een paar gunstig bekende muziekgezel
schappen. Het succes vau bet eerste concert
is ons ook hierbij een waarborg, dat de leden
haar znllen steunen in de uitvoering van haar
plan. Binnen enkele dagen zullen lijsten wor
den aangeboden, waarop men van dien goe
den wil blijken zal kunnen geven. Wjj be
velen dit ten zeerste aaD een goed concert
en een prettig bal zal voor het schoone geslacht
weer een prikkel te meer zijn, om onze so
ciëteit te bezoeken. Heeren der schepping,
tevens leden dier sociëteit wjj doen een
beroep op uwe galanterie, om door ruime
deelneming te toonen hoe aangenaam u het
vrouwelijk gezelschap ook in die zalen is. Voor
hen of haar, die niet dansen, zal na afloop
nog gelegenheid bestaan eenige uren onder
aangenamen kout door te brengen.
's-Heer Abtskerke. Bg de Dinsdag
gehonden herstemming voor een lid van den
gemeenteraad zjjn uitgebracht 23 stemmen.
Herkozen is het aftredend lid Jacobus De Jager,
wethouder, met 13 stemmen; Marinus Goeman
verkreeg er 9 en Jaques Everse 1 stem.
's-Heer Arendskerke. Nu en dan
heeft men wel eens klachten vernomen over
de gebrekkige suatie in de Breede Watering
bewesten Yerseke, zonder evenwel iets te hooren
gewagen van de oorzaken.
Men noemt thans twee soorten, de eene be
staande in het versperren van den geregelden
loop door tjjdelijke afsluiting van heulen ter
verzameling van zoogenaamd grui, en de andere
in het voortdurend voor een groot deel gesloten
houden van de sluis, ten einde de palingvisscherjj
zoo min mogeljjk afbreuk te doen.
Het is zeer wel aantenemen, dat antagonisten
de eene of andere omstandigheid van de don
kerste zijde hebben beschouwd en tot gemelde
qualificatie zjjn gekomen, maar in ieder geval
zou bg het onderzoeken der zaak kuunen worden
nagegaan inhoever deze sprookjes waarheid be
vatten.
Met den 7 Aug. a. s. wordt de rijks
veldwachter J. J. Vianen, te Veere, die verplaatst
is naar 's-Hage, vervangen door Jan Van Dam
tot dusver bewaarder in het buis van burgeljjke
en militaire verzekering in laatstgemelde ge
meente.
Naar de Midd. Ct. verneemtis dezer
dagen aan den Minister van waterstaat een
plan voorgelegd voor een geheel net van tram
wegen in ons land, waarmede de Minister zich
zeer ingenomen moet verklaard hebben. Bijzon
derheden omtrent de verschillende ljjnen zijn
niet bekend; alleen deelt men mede, dat er
eenige lijnen op Zuid-Beveland in voorkomen
dat Tholen en Schouwen-Duiveland door stoom
tramwegen met den vasten wal verbonden zou
den worden en dat eene ljjn van Hulst naar
Walsoorden in het net zou opgenomen zjjn.
De Eerste kamer heeft Dinsdagavond hare
werkzaamheden hervat. Een 300tal adressen,
houdende bezwaren tegen, en ééa strekkende
ter verklaring van adbaesie aan het ontwerp
betreffende het lager onderwjjs, zijn verzonden
aan de Commissie voor de verzoekschriften.
De door de Tweede Kamer laatst aangenomen
wetsontwerpen werden gezonden naar de af-
deelingen.
In de Maandag te Amsterdam gehouden
vergadering van de hoofdcommissie voor het
nationaal huldeblijk aan Z. K. H. Prins Hendrik
is met groote meerderheid van stemmen be
sloten de levering van het album, waarvoor
verschillende ontwerpen waren ingekomen, op
te dragen aan den heer Van Holij, te 's-Gra-
venhage, die eene teekening had ingediend,
waarvan het dubbele naamcijfer het middelpunt
vormt, omgeven door eene cirkelvormige om-
