Wemeldikge. Aan het einde der raorgengodsdienst-
oefening maakte Zondag onze leerair, Da. J. Enderif
bekend, dat hij, hoewel niet zonder strijd, het beroep
naar Scharnegoutum c. a. bjj Sueek had aangenomen.
RECHTZAKEN.
Wolf aartsdijk. Voor belangstellende hoorders
trad de heer Marlet Donderdagavond hier op
om de aardappel-cultuur te behandelen. Wilden we
een zaakrijk verslag leveren van al de practische op-
merkiugen, welke de geëerde spreker ten beste gaf,
dan zou er gewis over eene aanzienlijke ruimte in dit
blad moeter. beschikt kunnen worden. Alzoo rest
ons slechts te vermelden, hoe er aangetoond werd,
op welke wijze de aardappel, welke eigenlyk geen
vrucht is, maar alleen een knol of deel van de uit
schietende stengels, zicb in den grond ontwikkelt
op welke gronden hij het best tiert, n. 1. op zavel-
achtige kleiwax er by de bemesting in het oog
te houden ishoe men groote zorg moet besteden
aan de poters, om daaruit liefst de gaafste en mid-
delmatig-groote te kiezen, en naardien de oogen aan
den top de flinkste scheuten geven, die van helmid
del-gedeelte en van den navel uit te steken, om slechts
3 stengels over te houden; den poter liefst niet door
te snyden, en zoo dit uit nood geschieden moet, dan
alleen over de lengte, om de top-oogen te behouden.
Voorts werd gehandeld over de groote verscheiden
heid in de soort van aardappels, van welke de fijne
natuurlijk het best zijn voor eet-aardappels, en de
grove voor dierlijk voedsel, en de fabriek-nyverbeid
hoe men minstens om de twee jaar vau plantgoed
verwisselen moetter voorkoming van verbastering,
en hoe de soorten, welke het meeste zetmeel bevat
ten, de voorkeur verdienen; dat bij het planten de
meerdere of mindere afstand geregeld moet worden
naar de soort, ten opzichte van het korter of langer
uitbreiden der steDgels, en, wat de diepte aangaat,
naar den aard van den grond; dat bij bet opgroeien
de grond zoo min mogelyk gesloten moet blyven,
waarom dikwijls opkappen en ook aanaarden nuttig
kan zyn. Wat de aardappelziekte betreft, daarvan is
wel de oorzaak bekend, maar tot uogloe geen af
doend middel ter bestrijding. Aanbeveling verdient
intusschen, niet altijd denzelfden grond voor de aard
appelteelt te bezigen, en dien te bemesten met potasch
of ook boutasch. In het tweede deel der lezing werd
aangetoond, hoe de aardappel, ais te weinig voedende
deelen bezittende, door het overmatig gebruik, niet
alleen schadelijk is voor den mensch, als klierziekten
bevorderende, maar tevens voor de dieren een onvol
ledig voedsel is wat er met de zieke aardappelen
nog gedaan kan worden, om die tot een goed dier-
lijfc voedsel te bereiden, eu eindelijk, hoe uit den
aardappel voor de Industrie gefabriceerd wordtaard
appel-meel, siroop en spiritus, van welke de beide
eeiste fabricaten belangrijke winsten kunnen afwerpen.
Gelijk er in de pauze nog veler weetgierigheid ruim
schoots bevredigd werd, zoo keerde men algemeen
huiswaarts met de overtuiging van eenen leerzamen
avond genoten te hebben, het intusschen betreurende,
dat zoodanige voordrachten nog op verre na niet
die waardeericg vinden, welke ze verdienen, en dat
er nog maar al te veel ingezetenen in deze land
bouwende gemeente zijn, die in zoete zelfgenoegzaam
heid maar liefst by het oude blyven voortdntten.
BUITEKILANDSCH OVERZICHT.
don Vrijdag IS dezer, in eene ïergadc.ring xan het
Nutsdepartement alhier, hare gewone jaarlqk-
sche verloting te doen plaats hebben, ten voor-
deele der armen.
Onder de prijzen, meerendeels uit vrijwillige
giften bijeengebracht, bevinden zich zeer fraaie.
Het programma voor gezegde vergadering
bevat punten, die bepaaldelijk eenen gezelligen
en genoegeljjken avond voorspellen. Ook bljjkt
er uit, dat de heer Oosterlaar van Goes zjjne
medewerking heeft toegezegd, om dien avond
luister bij te zetten.
's-IIeer Arendskerke. Naar men ver
neemt, moet Diusdagnamiddag bij het terug-
keeren uit Goes tusschen de passagiers H. J>.
en C. K.van J. M. uit Nieuwdorp, een twist
ontstaan zijn, die zoo hoog liep dat eerstgemelde
van een mes gebruik wilde maken, wat gelukkig
door derden nog verhinderd is geworden.
Van het voorgevallene moet proces-verbaal
opgemaakt zijn.
Hefiikeiiszand. De landbouwvoordracht
van den heer m arlet, verleden Woensdagavond
alhier gehouden, werd ditmaal door een groot
aantal hoorders bijgewooud.iZoo van hier als van
elders waren ruim een zestigtal belangstellenden
opgekomen.
Cortgene. Zaterdag 11. heeft er in den
vooroever van den Anna-polder over eene lengte
van 75 a 80 nieters een val plaats gehad,
waardoor de slikken p. m. 70 meters zeewaarts
in zijn weggevallen, zoodat die oDgeveer nog
20 meters van den dijk verwijderd zijn. In de
gekomen val staat van 8 tot 11 meters water.
middelburg. Van Zaterdag- op Zondag
nacht, ongeveer éen uur, werden onze slapende
bnrgers gewekt en zoowel als de nog niet rus
tenden in beweging gebracht door het geroep
van brand!" Deze was uitgebroken in eene
bergplaats van lompen, vodden, beenen enz in
huur bjj den lompenkooproan, tevens herber
gier, Montenari. Het pakhuis stond in het
Kloosterstraatje, nabij den Beenhouwerssingel,
en was geheel en al door belendende gebouwen
ingesloten. Hoezeer de brand zich ook in het
begin ernstig liet aanzien, vooral omdat boven
dien op den zolder van het pakhuis, zich nog
eenige voeren hooi bevonden, toebehoorende
aan een paar sleepers, mocht het toch geluk
ken de omliggende perceelen te behouden. Het
pakhuis is echter geheel uitgebrand. Op de plaats
van het onheil waren spoedig autoriteiten,
schutterij en brandweer aanwezig, benevens 24
soldaten, onder commando vau een onder-offi
cier, met de spuit. De laatsten vooral bewe
zen goede diensten. Alles, behalve het hooi,
was verzekerd en wel bij eene Brusselsche Maat
schappij. De oorzaak is onbekend. Alleen
vertelt men, dat de huurder 's avonds te 8 uren
nog met licht of met een brandende pijp in
het gebouw is geweest, en er toen vonken
gevallen zouden zijn.
Als een staaltje van de weinige geoefend
heid der brandweer kan dienen, dat een der
spuiten reeds met de slang in het water stond,
toen men bjj het vastmaken van de verdere
leiding bemerkte, dat juist het verkeerde ge
deelte van de spuit naar den waterkant was
gekeerd. Ook sommige slangen waren niet
zooals zij moesten zijn, en het ware te wen-
schen, dat de Middelburgscha brandweer een
voorbeeld aan de Goesche nam. Het is waar,
in beide steden heeft men gelukkig weinig brand,
maar evenmin als in het kleinere Goes dit tot
zorgeloosheid aanleiding geeft, mogen ook in
onze stad, waar meer fabrieken zijn, en dus
meer aanleiding tot brand is, materieel en
manschappen onvoorbereid zijn op elk mogelijk
gevaar. Bil eene vroegere gelegenheid is 't wel
gebeurd, dat niemand der aanwezigen wist,
hoe de slangen vastgeschroefd moesten worden,
en men daarmeê wachten moest, totdat er éen
der twee bevoorrechten aankwam, die daarmeê
alleen bekend waren. Natuurlijk was eene schro-
meljjke vertraging daarvan het gevolg. Eene
weinig meer activiteit zou bij dat korps zeker
niet schaden.
De vereeniging Eigen Hulp." te Mid
delburg, die sedert eenigen tijd eene verbruiks-
inrichting heeft opgericht, welke tot dusver
goede uitkomsten oplevert, heeft alsDu beslo
ten tot het aangaan van contracten voor de
levering van vleesch, brood en petroleum. Ook
zij, die geen lid dier vereeniging kunnen wor
den, ondervinden daarvan reeds de voordeelen,
vermits door de nu geopende concurrentie de
winkeliers de prijzen van de meeste huishou
delijke en dagelijks voorkomende artikelen be
langrijk verminderen. (N. R. Ct.)
Naar de Midd. Ct. verneemt, heeft de
heer Van Lansberge wegens ziekte zijn ontslag
als Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië verzocht
en zal de heer 1. I). Fransen Van de Putte
tot die waardigheid benoemd worden.
Slechts onder de grootste reserve maken wij
melding van dit bericht.
Per telegraaf. Benoemd tot Procureur
Generaal bij het Gerechtshof te 's Hage Jbr.
Mr. Van den Bergh, Proc. Generaal bij het
Hof te 's Bosch en tot Proc. Generaal te 's Bosch
Jhr. Mr. De Jong van Beech en Vouch, Ad
vocaat Generaal aldaar.
's Konings Commissarissen in de onder
scheidene gewesten zijn geraadpleegd omtrent
het tijdstip van oproeping der milicien-verlof
gangers voor het bijwonen van de najaarscefe-
ningen. De Minister van Oorlog wenscht dat
tijdstip zoo te regelen, dat die oproeping zoo
min mogeljjk strekke ten nadeele van de miliciec-
verlolgangers zeiven en van de bedrijven, waarin
zjj werkzaam zijn.
De Minister van Bionenlandsche Zaken
heeft aan de Burgemeesters in de onder
scheidene provinciën voorschriften doen geven
om die in acht te nemen bij de afmaking
van rundvee, door longziekte aangetast of daar
van verdacht. Uit de verhooren voor de com
missie van enquête omtrent voormelde ziekte
is toch gebleken, dat tot dusverre niet altjjd
de noodige voorzorgen werden genomen tot
voorkoming van verbreiding der besmetting.
De Nederlandsche en Belgische regeerin
gen hebben, bij onderlinge overeenkomst, aan
gezagvoerders of schippers van zeilschepen ver
gunning verleeud, om met hunne schepen het
geheele kaDaal vau Ter Neuzen naar Gent te
bevaren. Totdusver was het alleen toegestaan
te jagen of te sleepen.
Zekere A. C. was in Den Haag zooveel
als directeur van een zonderlingen kolenhandel."
Hij verbond zich b. v. aan de deelnemers in
dien handel op 1 Januari 1878 6 hectol. puike
Ruhrkolen te leveren, als zij elke week in 1877
tien cent bij hem stortten, hetgeen dus tot
5,26 klom. Nog aanlokkender was 's mans
zaakje, omdat hq het schitterend vooruitzicht
opende op bons voor levensmiddelen pn brand
stoffen. Natuurlijk waren velen dom genoeg
hun dubbeltjes heel geregeld aau hem af te
dragen en staan zij er thans zeer verbaasd over,
dat de vriendeljjke A. C. is verdwenen, zonder
de minste vergoeding te geven voor hetgeen
hij aan geld ontving. Vad.)
Een dergelijk geval heeft zich ook te
Rotterdam voorgedaan. Zekere Raadsveld, zich
noemende directeur eener vereeniging voor
onderlinge goederen verdeeling", had aldaar onder
den naam van Raadsveld Co. een zoogenaamd
centraal kantoor gevestigd en in alle provinciën
agenten aangesteld om voor zijne onderneming
deelueme;» aan te werven. De zaak bestond
hierin, dat ieder, die tegen eene conttibutie van
5 a 10 cents per week lid der Vereeniging
werd, na verloop van een jaar eenig huisraad
zou ontvangen, voor eene waarde van veel meer',
en in allen geval van niet minder dan hij in
dat jaar had betaald. Dit lokte overal in den
lande een aantal deelnemers. Evenwel, na
afloop van den termijn zag men te vergeefs
uit naar de beloofde goederen. Men hoorde
wel, dat er eenige meubelen en andere voor
werpen op krediet werden gekocht, maar niet
waar die bleven. Er werd geklaagd, en or,der
anderen uit Friesland werd de tusschenkomst
van het openbaar gezag ingeroepen om te ver
krijgen dat er uit Rotterdam aan de aangegane
verplichting werd voldaan. Kort daarna vernam
men, dat de directeur" met de noorderzon
vertrokken was, zonder de kas achter te laten.
Laatstleden Donderdag hebben zijne vrouw en
zoogenaamde dochter, na onderhands een groot
gedeelte van den inboedel te hebben verkocht,
zijn voorbeeld gevolgd. Naar men meende, was
hij naar Duitschland vertrokken.
Alweder eene les, niet alleen voor hen die
in deze zaak bedrogen uitkomen, maar ook voor
ieder, die, niettegenstaande alle ernstige waar
schuwing, zich laat overhalen om aan zulke
ondernemingen deel te nemen. (N. R. Ct)
Ook Rotterdam zal, zooals bekend is, zijn
droogdok erlangen, hetwelk echter, volgens een
gewijzigde overeenkomst, voorloopig door B.
en W. gesloten en den Raad ter bekrachtiging
aangebodeü, in tegenstelling van 't Amsterdam-
sche, van gemeentewege opgericht eu door de
Droogdok-maatschappij geëxploiteerd zal worden
met uitkeering van rente en een deel der winst
aan de gemeente. De oprichtingskosten worden
op p. m. een millioeD gulden geraamd.
Te Dordrecht heerschen nog altijd de
mazelen zoo epidemisch, dat tal van leerlingen
op de gewone scholen gemist worden, en eene
bewaarschool voorloopig gesloten is. Er zjjn
echter tot heden slechts zeer weinigen aan die
ziekte gestorven.
Te Wageniugen komen de mazelen epide
misch voor. Gevallen met doodelijken afloop
hebben zich daar nog niet voorgedaan.
Uit Noordwjjk schrijft men, dat men ook
daar niet verschoond blijft van spoorweg-dief
stallen. Een trommel, goed met touwen ver
zekerd uit Arnhem verzonden, is er nagenoeg
van haren geheelen inhoud beroofd, aangekomen.
liet gaat met het te Nieuwediep liggende
ramtorenschip Koning der Nederlanden niet zeer
voordeelig, volgens de H. en ND. Ct. Er
zijn scheuren in den cylinder ontdekt, die eene
tot nu onbekende lekkage teweegbrachten. Er
schijnt nog altijd quaestie te zijn bedoelden
bodem van achteren te versmallen.
KhlfiKELlJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Dinsdag jl. overleed te Enkhuizen in 79jarigen
ouderdom de heer H. J. E. Burger houdt, vroeger
pred. bij de Herv. Gemeente te Schiedam. Gedu
rende de 38 jaren dat de overledene zijn ambt, dat
bij den 8 April 1832 te Schiedam aanvaardde, met voor-
beeldigen ijver en nauwgezetheid bekleedde, wist hij
zich de achtingen vriendschap van velen zijner gemeente
leden te verwerven. Eerst op ruim 71jarigen leeftijd ver
zocht hy emeritaat, dat hem op den 1 Augustus 1870
eervol werd verleeud.
Hij werd den 6 M.ei 1799 te Stavenisse in Zeeland
geboren, werd candidaat te Utrecht in 1821 en aan
vaardde zijn dienstwerk als predikant te Wemeldinge
den 3 Februari 1822; vervolgens werd hy in 1828
te Noordgouwe en in 1830 te Haamstede beroepen,
welke laatste plaats hij twee jaren daarna met Schie
dam verwisselde. RottCt.)
Er bestaat kans, dat te Sluis eene bijzondere
school zal worden opgericht.
Te Groningen verzuimden in 1877 slechts 23
van dc 2221 kinderen de school. Het uitreiken van
warme spijzen gedurende de wintermaanden, door het
departement van het Nut van het Algemeen aan 700
kinderen, werkte het schoolbezoek zeer in de band.
Nederland is niet het eenige land, waar gebrek
aan onderwijzers beslaat, in Pruisen waren op 1 Januari
jl. nietminder dan 4581 betrekkingen van onderwijzers eu
onderwijzeressen onvervuld. Dit is echter geen reden
om met den toestand hier te lande tevreden te zijn.
Bij arrest van het gerechtshof te 's-Gravenhage
is naar 's-Hofs openbare terechtzitting verwezen A. P.,
28 jaar, visscher, wonende te Philippine, thans gede
tineerd in het huis van arrest te Middelburg, ter
zake, dat hij op 5 November 1877, ter correctioneele
terechtzitting der arrondtssements rechtbank aldaar, na
aE getuige in een op dien dag aldaar aanhangige
zaak tegen F. W., den bij de wet voorgeschreven
eed te hebben afgelegd, opzettelijk in strijd met
de waarheid eu ten voordeele van dien beklaagde, ver
klaring heeft afgelegd. Hij wordt mitsdien beschul
digd van valsche getuigenis in eene boetstraffelijke
zaak ten voordeele van den beklaagde, terwijl de be
handeling dier zaak voor gemeld Hof' te 's-Hage is
bepaald op 31 Januari a. s.
LANDBOUW VEETEELT.
UIT ONZE KOLONIËN.
Een by het Dep. van Koloniën ontvangen te
legram van den Gouv.-Gen. van Ned. Indië, van 11
dezer, bevat het bericht, dat de ex-radja van Simpang-
Olim, Toeköe Moeda Nja Malim (van wiens vlucht,
na de inneming zijner versterking te Panteh-Siram,
werd melding gemaakt iu de Staatscourant van 18
Juli 1877, no. 165), zich aan hel Nederlandsch ge
zag onderworpen heeft.
De gezondheidstoestand in Groot-Atchin wordt zeer
gunstig genoemd.
Op de aanvrage van Turkije tot een wapen
stilstand heeft Rusland geantwoord, dat zulk
een stilstand alleen gesloten kan worden, wan
neer eerst in de vredes-preliminairen werd toe
gestemd Op aanraden nu van den Duitschen
gezant te Kons tantin opel, die verklaarde dat
naar zijne meening de voorwaarden tot den
vrede niet hard zonden zijn, heeft de Porte,
om aan Europa een bewijs te geven, hoe op
recht zij het herstel van den vrede verlangt,
bij Rusland stappen gedaan om de vredes
voorwaarden te vernemen.
Thans hopen wij van dien stap spoedig
gunstige gevolgen te vernemen. Dat de vij
andelijkheden nog krachtig worden voortgezet,
blijkt uit een officieel telegram uit Petersburg
van Zaterdag, luidendeeen detachement Rus
sische cavalerie, uit 10 sotniën bestaande, onder
den generaal-majoor Coris Melikoff, van Kiocha
uitgezonden, heeft op een straatweg naar Trape-
zus bij Baiburt een afdeelingTurksche cavalerie
ter sterkte van 6500 man aangegrepen, het
verslagen en vervolgd tot Kopdag. De Russen
maakten vaandels buit, een aantal geweren,
paarden en allerlei voorraad- Zij namen ge
vangen 1 officier en 100 soldaten. Sedert
den 9n dezer is Erzerum volkomen ingeslo
ten. De Turken, die Chryskala bezet hou
den, ontvangen versterking. Uit het onder
staande telegram blijkt tevens voldoende
hoe Turkije nog tracht te herstellen, wat te
herstellen valt. Wij vreezen echter, dat Tur-
kije's macht voor goed is gebroken.
De geruchten omtrent de verhouding tus
schen den Koning van SPANJE en zijne moeder
luiden nu weer eenigszins gunstiger. Zij zouden
nu weer allerhartelijkste telegrammen heb
ben gewisseld, en mama zou het huwelijk van
haar zoon met haar gemaal Don Francisco
d'Assis bijwonen. Zou zij soms bonne mine a
mauvais jeu maken
De heer Grevy heeft zijn presidentschap
der Fransche kamer van afgevaardigden op
nieuw aanvaard met eene toespraak, Waarin
hij den lof der Kamer verkondigde, die een
ernstig conflict wist op te lossen door de
vreedzame vestiging van het parlementaire
stelsel. Hij hoopte, dat de Kamer altijd ge
matigd en verzoenend zou zijn en de eens
gezindheid tusschen de openbare machten zou
handhaven eene eensgezindheid, die alleen
rust en veiligheid van arbeid kan verzekeren.
Luide toejuichingen volgden op die rede.
Zelfs Z. H. de Paus moet zijn smart over
den dood van Victor Emmanuel hebben te ken
nen gegeven, en tevens zijn leedwezen, dat
zijne beenen hem belett'en den Koning zeiven
de laatste communie toe te dienen. Alge
meen is in ITALIË de rouw over dit droe
vig verlies. De begrafenis zal morgen, Dinsdag,
plaats hebben.
Omtrent den nieuwen koning van ITALIË,
die Zaterdag in het parlement den eed zal
afleggen, lezen wij in 't Hbld.Renter Karei
Emmanuel Johan Maria Ferdinand Eugenius
Humbert, is geboren te Turijn op 14 Maart 1844.
In 1858 begon hij zijne militaire studiën en
werd omstreeks hetzelfde tijdstip benoemd tot
kapitein van het 3e regiment infanterie der bri
gade van Piemont. Hij werd bevorderd: in 1860
tet majoor, in 1861 tot luitenant-kolonel, in 1862
tot kolonel, en in hetzelfde jaar (bij gelegen
heid van het huwelijk zijner zuster Maria Pia
met den koning van Portugal, Lodewjk Itot
generaal-majoor, bevelhebber der tweede bri
gade cavalerie.
Bij den oorlog tusschen Italië en Oostenrijk
(1866) gaf hij blijken van grooten moed in
den veldslag van Custozza en belette dat de
nederlaag van het Italiaansche leger in eene
vlucht ontaardde.
Twee jaren later (22 April 1868) huwde
hij te Turijn met zijne nicht Margaretha van
Savoie, dochter van den hertog van Genua,
geboren 20 November 1851.
Eenigen tijd nadat Rome bij het Italiaan
sche rijk was gevoegd, werd prins Humbert
naar die stad gezonden als bevelhebber van
een legerkorps, en om er een soort van voor
loopig hof te vormen, in afwachting dat de
Koning zelf de nieuwe hoofdstad van Italië
in bezit ging nemen.
In 1871 maakte hij eene reis naar Spanje,
waar destijds zijn broeder Amadeus tot koning
was uitgeroepen, en het daaropvolgende jaar
begaf hij zich met prinses Margaretha naar
Berlijn. Gedurende deze laatste reis, welke
in de diplomatieke wereld tot vele gevolg
trekkingen aanleiding gaf, werd hij peter van
eene kleindochter van keizer Wilhelm, en ont
ving hij den honorairen titel van kolonel van
het 13de regiment Pruisische huzaren.
Uit zijn huwelijk met prinses Margaretha
is op 11 November 1869 een zoon geboren,
die den titel van prins van Napels heeft ont
vangen.
Telegrapliische berichten.
PETERSBURG. Eupatonia is door de
Turksche pantservloot in de zwarte zee ge
bombardeerd. Er werd veel verwoesting aan-i-
gericht.