1878. N°. 2.
Donderdag 3 Januari.
65sle Jaargang.
EEN TERUGBLIK.
ÜFFICIEELE MEDE!)EELIi\GEI\.
GOES, 2 JANUARI 1878.
Krabbendijke. Dinsdagavond 7 V2 uur
is door den sneltrein van Rooiendaal naar "V lis—
singen de wissel wachter Willem Staal door
eene onbekende oorzaak overreden. Men ver
moedt, dat zijn jas, die ongeveer vijf minuten van
de plek, waar het onheil plaats had, werd
gevonden, met een waggon in aanraking is
gekomen. Het lichaam is ongeveer 80 meters
medegeslenrd. Het hoofd was geheel gespl. ten,
de rechterarm afgerukt en een gedeelte van een
der beenen verbrijzeld. De ongelukkige laat
éeae weduwe met kinderen na.
RECHTZAKEN.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
mmm
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 et., met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone ad verten tiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
i.
Nu de eerste schreden weer gezet zijn in den
nieuwen jaarkring, nu de eerste dag met zijne
stroomen van wenschen en onhebbelijkheden, die
bijna geen tijd overliet tot rustig nadenken en
lezen, weer het oude jaar is achterna gegaan,
is 't in onze oogen de meest geschikte tijd om
nog eens een blik te slaan in hetgeen achter
ons ligt.
Het jaar 1877 mag wel een zeer belangrijk
jaar heeten. Treurige feiten zijn er te vermel
den, maar ook op schoone gebeurtenissen mogen
wij wijzen. Ze allen saam te vatten in een
overzicht, zoo beknopt als waartoe wij gedron
gen zijn, is onmogelijk, en wij bepalen ons dus
slechts tot het aanstippen van enkele feiten.
In afwijking van hetgeen vorige jaren steeds ge
schiedde, zullen wij thans onzen blik eerst tot eigen
omgeving bepalen, om langzamerhand hem dan in
wijder, steeds wijder wordenden kring te slaan.
Wij doen dit, omdat onze stad en hare om
streken, onze provincie en ons eigen land ons
't naast aaD het hart liggen, omdat, hoe wijder
onze gezichtskring wordt, hoe meer wij tot som
berheid en ernst worden gestemd, en wij dan
met een terugblik op het begin van dit over
zicht ons des te dankbaarder zullen gevoelen,
nu wij in land en stad meer stof tot tevreden
heid over het verdwenen jaar kunnen hebben.
In Goes bracht het jaar 1877 ons eigen aan
gifte voor den hoofdelijkeir omslag. Hoevele
bezwaren door sommigen daartegen werden aan
gevoerd, de ondervinding, ervan opgedaan, heeft
dat jaar bewezen, hoevelen ervan overdreven
waren. Het is een teedere snaar, die wij aan
roeren, die hoofdelijke omslag. Evenzeer stemt
het ons allen minder aangenaam, wanneer wij
herinneren, hoe Goes zijn rechtbank verloor, maar
wanneer wij eens wijzen op het feit, hoe over
't algemeen dit laatste verlies niet zoo ernstig
wordt gevoeld, als wel werd beweerd vóór het
pleit was beslist, hoe in 't eind van het oude
jaar weer bijna alle huizen, die wegens vertrek
van de leden der rechtbank leegstonden, waren
bewoond of verhuurd, dan hebben wij alle reden
tot bemoediging voor de toekomst, 't Is waar,
dat, hoewel enkele oud-leden der rechtbank met
terwoon hier zijn gebleven wat eene aange
name tegemoetkoming in de lasten voor alle
ingezetenen en voordeel voor velen is, op zulk
een verblijf nooit voortdurend kan gerekend
worden; dat, waar geene vaste eollegiën of in-
dustrieele ondernemingen zekere waarborgen
tot voortdurende inkomsten aan eene stad als
Goes leveren, de toekomstniet bemoedigend schijnt,
maar toch heeft 1877 aan onze stad voor 't oogen-
blik minder nadeel berokkend, dan men eerst
vermoedde. De lasten hebben hun hoogste
toppunt bereiktwij hopen nu, dat van de
zijde der hooge regeering tegemoetkoming zal
worden verleend om voor 't vervolg die
lasten minder drukkend te maken, en dat
ons bestuur zich niet alleen zal toeleggen op
het in gang houden van de loopende zaken, maar
ook waakzaam zal blijven om, waar slechts
daartoe eenigszins kans bestaat, alle pogingen
aan te wenden ter verkrijging van meerdere
bronnen van inkomsten voor onze gemeente.
Gemakkelijk zal dit niet wezen, maar waak
zaamheid op dat punt is een vereischte, en wij
verzekeren ook daarop bedacht te blijven.
Slaan wij een blik op dat bestuur, dan hebben
wij alle reden om 1877 dankbaar te wezen.
Het schonk ons eene krachtige vermeerdering
van het liberale element in den raad. De drie
aftredende leden, de heeren W. F. Busing,
B. M. Den Boer en jhr. M. J. De Marees van
Stoinderen, werden herkozen, en drie bekwame
ingezetenen, de heeren J. A. Bevier DeFouw,
6. v. d. Hoek en jhr. L. C. Van der Feltz,
werden door de kiezers afgevaardigd.
Daardoor kunnen wij met ingenomenheid op
hetgeen achter ons ligt terugzien. Evenzoo wij
zen wij met genoegen op het in September ge
vierde Blaaubetnfeest. Zeldzaam was de alge-
meene deelneming bewonderenswaardig de al-
gemeene samenwerking, en niet genoeg te prij
zen de opgewektheid, waarmede, en de waardige
wijze, waarop het heugelijk feit van het 25 ja
rig burgemeesterschap werd herdacht. De da
gen van 17, 18 en 19 September zullen steeds
eene eervolle plaats innemen in de geschiedenis
van Goes.
Het nieuwe gebouw van het Gasthuis naderde
zijne voltooiing, en dit mag, zoowel door fraaiheid
van het uiterlijke als wegens verbetering van het
inwendige een waar voorrecht voor de stad heeten.
Nog een ander gebouw, van gansch verschillenden
aard, mag als een sieraad voor Goes genoemd
worden. Wij bedoelen de nieuwe sociëteit i,Van
Ongenucliten Vrij." Algemeen wordt dit geböuw
geroemd, en het steeds toenemend aantal leden
mag als een gunstig teeken worden beschouwd
voor den bloei van deze vereeniging, aan ge
zelligheid gewijd.
In A oord- en Zuid-Beveland bracht het jaar 1877
geene merkwaardige verandering. De dreigende
ramp van den Thoornpolder werd nog in tijds
gekeerd, zij 't dan ook met aanmerkelijke kos
ten.
De landbouwers hebben, helaas! over den
overledene geen stof tot tevredenheid. Integen
deel het was voor hen een slecht jaar. Het
gevolg daarvan is, dat wegens gebrek aan werk
vele instellingen van liefdadigheid krachtige on
dersteuning zullen moeten verleenen. Dit be
treuren wij, maar evenzeer doet het ons leed,
dat de quaestie der weezenverpleging, dit groote
vraagstuk, dat toch zoo noodzakelijk opgelost
moet worden, niet éen stap verder is gebracht
Ja, wel zijn commissarissen benoemd om het be
stuur behulpzaam te wezen, wel zijn ook op
Walcheren pogingen aangewend om voor die
goede zaak middelen te bekomen, maar na éene
bijeenkomst hebben eerstgenoemden niets meer ver
nomen, en omtrent den uitslag der laatstgenoemde
pogingen leven wij nog in 't duister. Wij slaan
met weemoed op dat feit onzen blik. Stilstand
is ook in dezen achteruitgang; wanneer wij op
éen puut door het vervlogen jaar zijn teleurge
steld, dan is het wel op dit.
In onze provincie viel overigens weinig gewichtigs
voor. De verkiezingen voor de Provinciale Staten
hebben in de vertegenwoordigers voor Noord
en Zuid-Beveland geene vërandering gebracht.
Al hadden wij 't gaarne anders gezien, toch zijn
wij over den uitslag tevreden, daar het de partij
der duisternis niet gelukken mocht om, trots
alle inspanning, ons verdienstelijk lid den heer
Bijbaute doen vallen. Er is aan allen, die
met ons de liberale beginselen toegedaan zijn,
bij die gelegenheid een ernstige wenk gegeven,
om toch vooral door aaneensluiting en krachtig
optreden de overwiuning der tegenstanders tegen
te gaan.
De heer Six, commissaris des Konings, heeft
in dat jaar meer en meer zich doen kennen
als een man van praktische kunde, heeft reeds
bij allen, met wien hij in aanraking kwam, zich
bemind gemaakt, en, wat wij in ons. vorig over
zicht thans een jaar geleden, nog niet konden
getuigen, gelooven wij nu gerust te kunnen ver
klaren, dat Zeeland in hem een waardig hoofd
heeft verkregen.
Gelukkig ook mag de keuze genoemd worden,
door de Staten gedaan ter vervanging van de
plaats als griffier, door den heer Buteux verlaten
De heer Arntzenius staat zeer hoog aange
schreven, zoowel om zijne bekwaamheid als
groote werkzaamheid, bij allen, die ambtshalve
zijne medewerking behoeven, en over hem kunnen
oordeelen.
In de hoofdplaats onzer provincie is de scheep
vaart langzaam vermeerderende. Het droge dok
mag nu met recht dien naam dragen, en met ge
noegen mocht men opmerken, dat daarvan dan
ook meer gebruik wordt gemaakt. Ook op het
gebied dor kunst bracht 1 877 ons daar een stap
verder, en wekte 't bij ons de verwachting op,
dat onze provincie in 't vervolg niet meer zoo
stiefmoederlijk bedeeld zal worden als voorheen.
En vestigen wij nu onze oogen op ons land,
dan wordt onze blik 't kan niet anders
beneveld. Nederland verloor eene Koningin, eene
vrouw in den edelsten zin van 't woord De gedach
te aau haar alleen is ons achtergelaten, maar die
gedachte, al doet zij ons telkens opnieuw het
groote verlies beseffen, dat wij leden, kan ons
aansporen tot medewerking aan het ideaal, dat
zij zoo nabij wasde ware, reine ontwikkeling
der vrouw. Haar hooge rang in de maatschappij
moge 't haar gemakkelijk gemaakt hebben zoo
te schitteren, toch heeft zij zorgen en moeite
gekend, diegoede Koningin, om op zulk eene veel
zijdige wijze zich te ontwikkelen. Welnu, wat
zij verwierf, kan, zij 't dan ook in mindere mate,
het deel worden van elke vrouw. Haar voor
beeld moedige allen aan, en wekke ons op om
in die richting voort te werken. Wat in haar
verloren wordt, zal de residentie wel 't meest ge
voelen, waar ons hof thans zoo weinig schittert.
Maar de glans, dien zij steeds rond zich verspreidde,
wierp ook zijne stralen naar buiten en thans is
die glans uitgedoofd. Nog steeds derft Neder
land de tegenwoordigheid van zijn kroonprins;
nog blijft, de toekomst voor ons vorstenhuis
somber, en 1877 heeft op dat punt een onher
stelbaar verlies berokkend, door de parel aan
dat huis te ontnemen.
Wenden wij liever onzen blik naar een vroo-
lijker tafereel, dat meer stof tot vreugde levert.
Nadat bij de gehouden verkiezingen voor leden
der Tweede Kamer het Nederlandsche volk
krachtig protest had uitgebracht tegen het be
ginselloos Ministerie- Heemskerk, kon het niet
lang uitblijven, of dit Ministerie moest zijn plaats
afstaan aan een, meer overeenkomstig de libe
rale beginselen, waarnaar bet Nederlandsche volk
duidelijk verklaard had geregeerd te willen wor
den. In het laatst van 1877 kwam dan ook
het Ministerie-Aap/iei/ne aan het bewind, dat,
wat zelfs tegenstanders moeten erkennen, gevormd
is uit, eminente, bekwame mannen. Wel moge
de tijd van hun optreden nog kort wezen, toch
verwachten wij van hunne hand krachtige her
vormingen, en zijn wij op grond van de flinke
verklaringen, door hun premier gegeven, vast
overtuigd, dat de politieke atrnosleer aan de
groene tafel te VHage zuiverder zal zijn dan
in de laatste jaren 't geval is geweest. De wet
op 't hooger onderwijs werd dit jaar in wer
king gebracht, maar de uitvoering gaf tot ver
schillende moeielijkheden aanleiding en deed
reeds dadelijk hare groote gebreken kennen
Eene nieuwe wet op de rechterlijke organi
satie kwam in 1877 tot stand doch overigens
was het, tengevolge van de weifelende houding
van de gewezen ministers en door den langen
duur van de crisis, onvruchtbaar op het gebied
van wetgeving. Het aantal ministeriën werd
in dat jaar met éen vermeerderd, n 1. met dat
van waterstaat, handel en nijverheid.
Als Kerstgeschenk bracht het jaar ons eene
vermeerdering van het aantal leden der Tweede
Kamer met zes, en werd het district Goes, arme
lijk vermeerderd, tot een dubbel district gepro
moveerd. Al werd die wijziging nog slechts
door de Tweede Kamer alleen aangenomen, wij
aarzelen niet het feit toch reeds als een beslist
feit te beschouwen.
De Staats-courant van Maandag bevat de wet van
den 10n dezer tot vereeniging der gemeenten Rilland
en Bath (Staatsblad no. 227).
Z. 11. heeft de benoeming van dr. G. J. Dozy tot
directeur en leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool
te Heerenveen, op verzoek, ingetrokken en met 1 Jan.
a. s. benoemd tot directeur eu leeraar aan voormelde
school J. N. Valkhof), leeraar aan die school.
De Minister van Marine brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat, blijkens nit
Oost-Iodië ontvangen bericht, aan boord van
het van daar naar Nederland bestemde stoom
schip Friesland o. a. ziju ingescheept de na
volgende personenC. Van der Linde, machinist
{e klasse en C. Wapstrakorporaal der ma
imers.
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat voor een kapitaal van tien inillioeu gulden
aan muntbiljetten in omloop is.
j t— De commissie tot bet besturen van natio-
ale en internationale tuinbouw -teutoonstellin-
en te Amsterdam heeft besloten tot het honden
ener tninbouw-tentoonstelling van 11 tot 16
pnl 1878. Er is een programma vastgesteld,
aarbij voor een bedrag van ƒ3600 aan prijzen
uitgeloofd wordt. Sempervirens
Het Algemeen Handelsblad vierde den 1
Januari zijn öOjarig en de Amsterdamsche Cou
rant haar 25jarig bestaan.
De bekende uitgever, de heer A. C. Kru-
seman te Haarlem, heeft, na een 38jarige loop
baan als boekhandelaar en uitgever, zich uit
de firma Kruseman £f Tjeenk Willink terugge
trokken en zal stil gaan Leven.
Te Arnhem is den eersten dag van het
aar een hoogst verdienstelijk man gestorven,
n wel de heer J. P. De Key eer, predikant al
daar. Op letterkundig gebied, zoowel als op
dat van het onderwijs, heeft hij zich een wel
verdienden naam gemaakt.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Bedankt voor het beroep naar Waarde door ds.
C. Rogge, te Waterlandkelkje.
Fllewoutsdijk. Maandag 11. heeft weer eene ver
gadering van stemgerechtigde lidmaten pl als gehad
om te beslissen over de quaestie of het beheer der
kerkelijke goederen zou worden opgedragen aan kerk
voogden, rechtstreeks door de lidmaten of zooals
kerkvoogden en notabelen wenschten door een
zestal notabelen te kiezen.
Van de 84 lidmaten waren er 69 opgekomen, en
na eene hevige discussie werd met 35 tegen 33 stem
men in eerstgenoemden geest beslist Een lidmaat
hield zich buiten stemming.
Door die beslissing zullen stemgerechtigden zeiven
een waakzaam oog kuDnen houden op den loop van
zaken, en zal hier met recht een vrij beheer iu 't leven
worden geroepen.
G. De Vos, die jl Zaterdag door het Gerechts
hof te 's-Gravenhage tot levenslange tuchthuisstraf is
veroordeeld, heeft zich in cassatie voorzien.
RUSLAND heeft op Ëngeland's voorstel tot
bemiddeling geantwoord, zooals te verwachten
was, nl, dat Turkije zich, zoo het een wa
penstilstand verlangt direct tot den opper
bevelhebber van het Russische leger moet
wenden Nu heeft de Turksche ministerraad
vóór dat dit antwoord hem bekend was
besloten een wapenstilstand aan te nemen,
zoodat van beide zijden de onderhandelingen
gemakkelijk zijn aan te vangen. Maar Ënge
land's weifelende en zonderlinge houding
maakt voortdurend den toestand onzeker, en
niet voordat het Parlement In ueze maand
