1877. Nü. 152.
Dinsdag 25 December.
64slc Jaarga
De Slee-collecte.
Hieuwjaarswensch.
Met 't oog op het aanstaande Kerst
feest zal het nommer der Goesche Courant
dat Woensdagavond het licht moest zien,
niet verschijnen.
Nationale Militie.
Slee-Oolleote
Leden Commissie van Classificatie.
Commissiën en bestaren van
Gemeente-instellingen.
Verleek der brievenmail naar OcsHmlie.
VREDE OP AARDE!
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst»..
Geboorte huwelijks- en doodberichten «n de daarop Oetrekaiug hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Zij, die zich met 1 Januari op <le
Goesche Courant abonneeren, ont
vangen de nu nog verschijnende
nommers kosteloos.
Teneinde te voldoen aan het dit jaar tot ons
gericht verzoek, zal in het eerste nommer van
de Goesche Courant voor het volgend jaar, dat
Dinsdagmorgen 1 Januari zal verschijnen, in
navolging van andere bladen, een ieder gelegen
heid gegeven worden om tegen contante be
taling van 10 cents onder éen zelfden
HIEVWJAARSWEMCH zijn naam te
doen zetten. Die namen zullen alphabetisch wor
den geplaatst, en tevens van elke gemeente op
Noord- en Zuid-Bevelaud afzonderlijk. In Goes
gelieve men, met betaling van het verschuldigde,
zijn naam aan ons bureau optegevenvan de
bewoners der overige gemeenten verwachten wij
met de naamsopgave tevens de tien cents aan
postzegels.
DE ADMINISTRATIE.
'2*.
3».
BURGEMEESTEE en WETHOUDERS van GOES,
gezien art. 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 en 24 der wet op
de Nationals Militie, dd. 19 Augustus 1861, (Staatsblad
no. 72);
brengen bij deze voor de TWEEDE MAAL ter ken
nis der ingezetenen:
dat het register van INSCHRIJVING voor de NATI
ONALE MILITIE dagelijks, gedurende de inaand Janu
ari (uitgenomen des Zondags) van des morgens 9 tot
des namiddags 2 uren, ter secretarie der gemeente zal
gereed liggen,
dat tot de inschrijving verplicht zijn alle mannelijke
ingezetenen, die op den lsten Januari aanstaande hun
19e jaar zullen ingetreden, en dus in het jaar 1859 geboren
zijn, alsmede diegenen, welke na het intreden van
hun 19e doch voor het volbrengen van hun 20ste jaar
ingezetenen zijn geworden;
dat volgens art. 15 voor ingezeten wordt gehouden:
1°. hij, wiens vader, of, is deze overleden, wiens moe
der, of, zijn beiden overleden, wiens voogd ingezeten
is, volgens de wet van den 28 Juli 1850 (Staatsblad
no. 44),
hij, die, geen ouders of voogd hebbende, gedurende
de laatste aan het in de eerste zinsnede van dit
artikel vermelde tijdstip voorafgaande, achttien
maanden in Nederland verblijf hield;
hij, van wiens ouders de langstlevende ingezetene
was, al is zijn voogd geen ingezeten, mits hij binnen
het rijk verblijf houdt.
Voor ingezeten wordt niet gehouden de vreemdeling,
behoorende tot eenen staat, waar de Nederlander niet
aan den verplichten krijgsdienst is onderworpen, of
waar, ten aanzien der dienstplichtigheid, het beginsel
van wederkeerigheid is aangenomen
dat volgens art. 17 niet behoeven te worden ingeschre
ven de in een vreemd rijk achtergebleven zoon van een
ingezeten, die geen Nederlander is en in de een vreemd
rijk verblijf houdende ouderlooze zoon van een vreem
deling, al is zijn voogd ingezeten, alsmede de zoon
van een Nederlander, die ter zake van 's lands dienst
in 's rijks overzeesche bezittingen of koloniën woont;
dat volgens art. 16 de inschrijving moet plaats hebben
1". van een ongehuwde in de gemeente, waar de vader,
of, is deze overleden, de moeder, of, zijn beiden
overleden, de voogd woont:
van een gehuwde en van een weduwnaar in de
gemeente, waar hij woont;
van hem, die geen vader, moeder of voogd heeft of
door deze is achtergelaten, of wiens voogd buitens
lands gevestigd is, in de gemeente waar hij woont;
van den buitenslands wonenden zoon van een Ne
derlander, die ter zake van 's lands dienst in een
vreemd land woont, in de gemeente, waar zijn vader
of voogd het laatst in Nederland gewoond heeft.
Terwijl eindelijk, volgens art. 18, eik, die behoort
ingeschreven te wordeD, verplicht is zich tusschen den
lsten en 31sten Januari daartoe aantegeveD bij bur
gemeester en wethouders ter plaatse en op de uren,
hiervoren aangewezen, terwijl bij ongesteldheid ot af
wezigheid zijn vader, of, is deze overleden, zijne moeder
of, zijn beiden overleden, zijn voogd, tot het doen van
die aangifto verplicht is.
Goes, den 22 December 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Seeretaris,
HARTMAN.
2°.
3».
4°.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
maken bekend, dat Diakenpn der Hervormde Gemeente
alhier het voornemen hebben, om op den tweeden
Kerstdag, zijnde Woensdag den 26 dezer, na het eindigen
der voormiddag-godsdienstoefening, een buitengewone
of zoogenaamde SLEE-CCLLECTE te houden aan de
huizen der ingezetenen, ten behoeve van hunne bedeelden.
Burgemeester en Wethouders vertrouwen, dat deze
gelegenheid gretig zal worden aangegrepen, om ruime
bijdragen uit te reiken aan genoemd college, teneinde
zijne taak te vergemakkelijken, waartoe de inzameling
gunstig wordt aanbevolen.
Goes, den 22 December 1877-
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BEAfOEimAKl
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter algemeene kennis, dat de Raad dier ge
meente in zijne openbare vergadering van den 20en
December jl. tot leden der Commissie tot Classificatie
der minvermogende schoolkinderen heeft benoemd de
heeren:
J. A. A.FRANSEN Van de PUTTE, Wethouder—Voorz.
G. Van der HOEK, Lid van den Baad.
B. M. Den BOER, Lid van het Burgerl. Armbest.
W. DE BESTE,
E. F. VANKALMTHOUT,
F. S. A. KNITEL,
de Herv. Diaconie,
het R. C. Par. Arm best.
de Comm. voor de
(Kcon, Spijsuitdeeling.
Voorzitter.
Swinderen
van
en J.
Goes, den 22 December 1877
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de Raad der gemeente
in zijne openbare vergadering van den 20 December
jl. ter vervulling der vacatures, die door de periodieke
aftreding met 1 Januari 1878 zullen ontstaan, heeft
benoemd:
a. tot leden der vaste raadscommissie voor het
financiewezen de heeren
W. 7'. Busing, tevens
Jhr. M.-J. Be Marees
A. Bevier De Fouw.
b. tot leden der vaste raadscommissie voor het ont
werpen der strafverordeningen, waarvan de Burgemeester
ambtshalve lid en voorzitter is, de heeren
Jhr. Al. J. De Marees van Swinderen en Jhr.
L. C, Van der Feltz
c. tot leden van het burgerlijk Armbestuur de heeren
Dr. J. Koonian Az. en Dr. N. ,J. F. Verschoor.
d. tot regentes van het weeshuis
Mevr. de wed Vervenne Burger.
e. tot lid der plaatselijke schoolcommissie den heer
J. M. Kakebeeke
f. tot leden der openbare gezondheidscommissie de
heeren
Dr. G. T Callenfels en Mr J. G. De Witt Hamer.
g. tot lid der commissie van toezicht op de inrich
tingen voor Middelbaar Onderwijs den heer
J. J. Ochtrnan
Goes, den 22 December 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
H A RT M A N.
Via MARSEILLE, 28 Dec., 9.20 's morgens
De Eransche pakketbooten doen Riouw, Banka
en Palembang niet aan.
schüler
Fast mocht' ich nun Theologie studiren.
Mephistopheles Ich wünschte nicht euchirre zu führen.
Was diese Wissenschaft betrifft,
Es ist so schwer, den falschen Weg zu meiden,
Fs liegt in ihr so viel verborgnes Gift,
Und von der Arzenei ist's kaum zu unter-
(icheiden.
Am besten ist's auch hier, wenn ihr nur
(Einen hört,
Und auf des Meisters Worte schwört.
Goethe's Faust,
De gansche christelijke wereld viert hoogtijd.
Allerwege buigen millioenen Katholieken neder
voor de kribbe des stichters van hun godsdienst,
en evenzoovele Hervormden luisteren met aan
dacht naar het verhaal van de geboorte van
Hem, dien zij eerbiedigen als hun meester. En
dat immer schoone verhaal, gekleurd door Oos-
terschen gloed, waarnaar men als kind reeds
met eerbied hoorde, maar dat men ook als volwas
sene nog wel lezen mag, omdat het zoo schoon
de indrukken weergeeft, welke die geboorte heeft
gemaakt, dat verhaal inoet ons thans des ta meer
treffen, nu het Vrede op Aarde" weer evenals
in 1870 1871 zulk een schril contrast levert
met de werkelijkheid.
ii De wereldgeschiedenis is het wereldgericht"
Wie zal ooit, toen de Christelijke godsdienst zich
verder verspreidde, anders die woorden beschouwd
hebben dau als eene profetie, die verre, zeer verre
in 't verschiet nog ligt verborgen? Negentien
eeuwen zijn voorbijgegaanen er zullen nog
misschien driemaal negentien eeuwen moeten
heenspoeden, vóór zij worden vervuld.
Het is wezenlijk niet de schuld van den stichter
zeiven hij, de groote menschenkenner, de man
van overtuiging, die daarvoor alles opofferde,
die in zijn leven de schoonste figuur te aan
schouwen heeft gegeven, welke er ooit heelt
geleefd, hij teekeude later protest aan tegen die
woorden door zeiven te verkondigendat zijn
komst geen vrede zou brengen.
Maar toch staren wij met ernst de figuren
aan, die rond zijn kribbe zulke schoone droomen
droomden van vrede op aarde. Kan dat dan
nooit verwezenlijkt worden Twee woorden
liefde en verdraagzaamheid heeft het kerstkind,
man geworden nagelaten en zijn volgelingen
hebben hem niet begrepen, evenmin als zij
hem nu begrijpen.
De wereldgeschiedenis kan spreken. In de
eerste eeuw van het Christendom haalden de
Christenen zeiven zich zware vervolgingen op
den hals door tegenover het Heidendom een scherpe
houding aan te nemen. En de Romeinen waren
tegenover de heidensche godsdienstvormen van
andere volken zeer verdraagzaam. Zij namun
niet alleen de Grieksehe goden, maar ook de
vereering en heilige gebruiken van het Oosten,
der Chaldaeërs, Perzen, Egyptenaren en Syriërs,
in hun staatsgodsdienst op. De Christenen
wensehten zulk eene vereeniging niet, stelden
zich heftig partij, outtrokken zich aan heiden
sche feesten en godsdienstgebruiken, waaraan zij
gelijk hadden, maar weigerden ook standvas
tig krijgsdienst of slaatsambten te vervullen. Het
volk verbitterden zij daardoor, en zij zei ven
moesten toen ondervinden, dat dit de weg niet
was oin de leer van hun meester ingang te doen
vinden. Doch toen waren zij nog slechts in hun
geboorte, wellicht later zou 't beter gaan? Helaas,
de nieuwe geschiedenis leert 't ons anders. De
Hervorming heeft 't bewezen; leerstellingen wer
den ontworpen, waarvoor brandstapels en pij
nigingswerktuigen te baat werden genomen
om ze te verbreiden of de ketterij tegen te
gaan. Kloosters werden bestormd, heilige beel
den vernield banbliksems werden geslingerd.
En de groote oorlogen, de hevigste beroeringen
zijn voortgekomen uit den christelijken gods
dienst. Priesters en vorsten werkten samen om
het vrede op aarde" tegen te houden, teneinde
eigen belangzuchtige oogmerken te bereiken.
Een Hendrik VUT, eerst vurig aanhanger van
den Paus, veranderde zijn geloof in haat, toen
paus Clemens Vil weigerde de scheiding uit te
spreken tusschen zijne gemalin en hem, en die
echtscheiding vond alleen grond in de zucht
van dien vorst, om Anna Boleyn te huwen.
Eu aan zulke oogmerken werd de godsdienst
opgeofferd. Hendrik dwong de geestelijkheid hem
als opperhoofd der Engelsche kerk te erkennen,
en de zelfstandige Engelsche kerk was daarvan
het. gevolg. Kloosters werden opgeheven, en
monniken en nonnen nauwelijks voor gebrek en
honger bewaard. Roomscheu en Lutheranen wer
den verbrand
En de strijd onzer dagen, zij getuigt ervan,
dat men nog verre verwijderd is van het hoogste
ideaal, dat door Jezus' leer wordt beoogd. Liefde
en verdraagzaamheid De strijd in het oosten ge
tuigt wel van het tegendeel. In naam van den
christelijken godsdienst trekt men ten strijde en
offert men duizenden menscheulevens op De
gansche wereld wordt in beroering gebracht.
Spanje heeft jaren lang gebukt onder jammer
en ellende, en een Don Carlos, met zijne quasi
godsdienstige beginselen, tot, speelbal verstrekt
ter bereiking van zijne schijnheilige bedoelingen.
Frankrijk's rust is langen tijd verstoord, ook
onder het schoonklinkend woord van den gods
dienst tegen het radicalisme te willen beveiligen.
Duitschland biedt nog dagelijks het schouwspel
aan van scheuring, tengevolge der godsdienstige
quaestien.
Liefde en verdraagzaamheid? Men werpt elkaar
de kerk uit; men twist over in en tot, men
neemt eereplaatsen in alleen om andersden
kenden te verkett-ren, terwijl de tfiaukheid der
witte dassen veelal een treurig contrast levert
met de zwartheid der bedoelingen, waarmee
meu strijdt En in onze Kamer eiseiit men nog
voorrechten voor datzelfde Christendom
Maar toch, zullen wij wanhopen aan de toe
komst? Zullen wij niet evenals zij die de ge
boorte van den stichter bijwoonden, vol vertrouwen
nog hunne verwachting lot de onze maken en
uitroepen, dat er eenmaal vrede op aarde zal
heerschen? Ja, waarom niet? Een jaar is immers
niets en een eeuw zoo weinig, dat er vele nóodig
zijn vóór misplaatste eerzucht, heerschzuclit en
andere hinderpalen voor de verwezenlijking van
dit ideaal zullen overwonnen zijn, en vóór men
eindelijk zich slechts door den geest van die
twee grondslagen van den christelijken godsdienst
zal laten Ieide.i en besturen.
Wij, die de wereld doorgaan met de banier
van ontwikkeling en vooruitgang in de hand,
die de wetenschap als hoogste priesteresse hul
digen, wij blijven ons rond haar troon scharen,
en zullen haar blijven beschermen. Er is voor
uitgang ondankbaar zou 't wezen, dat niet te
erkennen maar de wetenschap zal ons nog
meer vooruitvoeren op de rechte baan van den
Christelijken godsdienst, zooals de groote Stichter
dat heeft bedoeld. Maar nooit toch stellen wij
ons een vrede voor, die tot niets doen, tot stil
zitten voert. Want zulk een vrede zou in onze
oogen zijn als de dood. Neen, kanonnen zullen
zwijgen; het zwaard zal rusten, en al die werk
tuigen, waarvoor vorsten en diplomaten nu nog
in aanbidding neerzinken, zullen slechts als oud
heden bewaard blijven, om het. volk des te meer
te doen waardeeren, hoe gelukkig het dan is
vergeleken bij het verleden, dat nu het heden
is Maar het volk zelf worde aangespoord om
mee te werken aan de verwezenlijking van dat
ideaal! Wat raakt 't zijn geluk, of iiet tot deze
of gene secte behoort, wanneer het hoofdbe
ginsel van den godsdienst nog zoo met voeten
wordt getreden?
Leer het denken, meer denken, weten, kennen,
het zal zelf dan gaan gruwen van de draaikolk
van seetegeest, waarin het is verdwaald. Het zal
zelf dan zich er boven verheffen, en het aan
tal dienaren van de wetenschap zal er door
toenemen.
En waar de domheid wijkt, daar zijn wij dan
op weg naar dien vrede, die ons aansporen zal
om steeds meer voorwaarts te gaan, en om,
zouder elkaar te verketteren over dingen, waar
van wij niets weten, en waar't gelooven hoofd-
toon is, meer en meer vorderingen te maken op
den weg van het weten
Onder dit opschrift wordt weer, evenals vorige
jaren, door burgemeester en wethouders bij
publicatie de inzameling aanbevolen, welke dia
kenen der Nederduitsch Hervormde gemeente
op tweeden Kerstdag aan de huizen der inge
zetenen zullen houden. Wij zouden ku >uen vol
staan met eene verwijzing naar die aanbeveling
