1877. Nü. 150.
Donderdag 20 December.
64slc Jaargang.
openbark vergadering
GOES, 19 DECEMBER 1877.
(v. II. Ct.)
KUiNSTJXIEUWs!
De uitgave dezer Courant geschiedt Maasdag-, Woensdag- en Vuijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afeonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
COL
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAÜBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureauvan NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
die zich met 1 Januari op de
CJoescIie C'ouraui ahosuteeren, otti-
vangen de nu nog verschijnende
nominees kosteloos.
Be-
VAN DEN
II I» der U H 51 Si 64 IV T SO ti O K S
op DONDERDAG den 20 DECEMBER 1877,
des avonds te 7 uren.
Goes, den 27 December 1876.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van Behandeling:
I. Mededeelingen, ingekomen stukken.
II. Verzoek der vereeniging „Help u Zelven" om
afstand van grond in erfpacht, met advies van
Burg. en VVeth.
III. Uitnood'ging van den raad der gemeeute Nieuw-
Leusen om ondersteuning van ee.n adres tot
wijziging van art. 242 der gemeentewet.
IV. Adres der hoofdonderwijzers om verhooging
hunner jaarwedde.
V. Adres van A. C. Boluyt om eervol ontslag
als hulponderwijzer, en casu quo vervulling dir
daardoor te ontstane vacature.
VI. Inzending der statuten van de Blaaubeeubeurs,
met daarbij gevoegd verzoek.
VII. Benoeming tengevolge van periodieke aftre
ding van
a. de leden der commissie tot classificatie der
schoolkinderen.
b. de leden en den voorzitter der financiëele com
missie.
c. de leden der commissie voor het ontwerpen
der strafverordeningen.
d. twee leden vau het burgerlijk armbestuur en
eene regentes van het wseshuis.
t. twee leden der openbare gezondheidscommissie.
een lil der commissie van toezicht voor het
M. O.
g. een lid der plaatselijke schoolcommissie.
Wij waren hedenmorgen in de gelegen
heid, om de telephon te hooren werken. Aan
de Hoogere Burgerschool alhier is een dergelijk
toestel gekocht, en de proeven, daarmee ge
nomen, voldoen zeer goed. Op een afstand van
50 meters, van een der voorvertrekken naar
de plaats, kon men duidelijk elkaar verstaan.
Daarbij behoefde men slechts gewoon, doch
duidelijk te spreken. Bij hard schreeuwen ver-
krjjgt men zelfs geen gunstig resultaat. Het
eenige bezwaar is nu nog, om voor gebouwen
een klein toestel te vinden, dat gelegenheid
geeft tot waarschuwing, wanneer men wil spre
ken. Een telegraphisch toestel voldoet op groote
afstanden aan die behoefte. Overigens is de
telephon zeer eenvoudig en niet kostbaar.
Naar wij vernemen hebben eenige perso
nen alhier, die zich voorloopig als leden van „Eigen
Hulp" hadden aangemeld, hun lidmaatschap
opgezegd, aangezien van het oprichten eener
Afdeeling Goes, om verschillende redenen, nog
geen quaestie kan wezen.
's-Hecr Abtskcrlte. Zaterdag jl. ver
miste de vrouw van C. V. alhier, bij hare
tehuiskomst, een blauw baaieu vrouwenboven-
rok, die even te voren, toen zij hare woning
verlaten had, daarin nog aanwezig was. Het
mocht den ijverigen majoor-titulair P. Ver
douw van Heinken8zand, in vereeniging met
den gemeente-veldwachter J. Smke en ge-
adsisteerd door de Goesche politie, gelukken
spoedig dat is Maandag den dief op
te sporen, zijnde zekere A. O., woonachtig
te Goes. Genoemde majoor haalde den rok uit
den welput achter het buis van den verdach
te, die daarna dan ook bekende hem te hebben
ontvreemd.
Naar de M. Ct. verneemt heeft het be
stuur der afdeeling Middelburg vau de ver
eeniging Volksonderwijs" zich tot den ge
meenteraad aldaar gewend met het verzoek,
dat van gemeentewege een herhalingsschool moga
opgericht worden.
Het bestuur van den polder de „Vier
bannen" in Duiveland heefr, aanbesteed de
b'veririg en inwerkingstelling eener stoomma
chine met centiifigaalpomp, voor f 46 796.
Het werk is gegund aan de Maatschappij
der ijzergieterij„De Prius van Oranje," te
's-Gravenhage.
Aan de kweekschool voor zeevaart te
Leiden zal Maandag 31 dezer eene keuring
plaats hebben van knapen, die eene verbinte
nis in 's-Rijks zeedienst wenschen aan te gaan.
Op 81jarigen ouderdom is in den Haag
overleden de heer A. C. J. baron Schimmel-
penninck Van der Oye, oud-gezant van Neder
land te Berlijn.
Door eenige openbare onderwijzers in ons
land worden adressen onderteekend, aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken gericht,
het verzoek inheudende hen te ontslaan van de
hun opgelegde verplichting tot het opmaken der
statistieke opgaven omtrent 't schoolverzuim.
De landbouwer en zijn 7jarig dochtertje
te Zwolle, die in de vorige week aan worst
vergiftiging zijn overleden, zijn teraardebesteld.
Men heeft de lijken niet geopend. De vrouw
beweert, dat de overledenen niet van de gerookte
worst hebben genuttigd, maar wel zij en de
overige kinderen.
De geneesheer, die hen behandelde, dr. E.
Lindeboomheeft in de Prov. Ov. Ct. mede-
deelmg gedaan van de vermoedelijke oorzaak
der vergiftiging, waaraan het volgende is ontleend:
sBotulismus (worstvergiftigiDg) is eeu ziek-
tevorm, die ontstaat bij mensehen teugevolge
van het gebruik vau vergiftigde bestanddeelen
in bloed-, lever- en rookworst. Waarschijnlijk
is zij bet gevolg eener scheikundige omzetting,
ontstaan in worstbestanddeelen, die oorspronke
lijk afkomstig zijn van gezonde runderen eu
varkeus. In zoover is zij een eigenaardige ziek-
t.evorm, die in hare verschijnselen verschilt
met ziekteD, ontstaan tengevolge van het gebruik
van bedorvin of van zieke runderen afkomstig
vleesch.
Gelukkig is Botulismus een zeldzaam voor
komende ziekte. In de literatuur zijn over
geheel Europa slechts eenige honderden ge
vallen bekend.
lil het door snij waargenomen gevul schijnt
de worst, althans voor een gedeelte, niet ge
noegzaam gaar gekookt geweest te zijn, aan
welke omstandigheid in dezen zeer waarschijnlijk
de vergiftiging is toe te schrijven."
Bij de gisteren te Amsterdam gehouden
veiling van Fondsartikelen van wijlen deu heer
P. Van Santen, te Leiden, is o. a. de koop der
eerst onlangs begonnen complete uitgaaf vau
Cremer's Romantische Werken gemijnd door
den hser I). Noothoven Van Goor, te Leideu,
voor de kapitale som van 13,500.
Een eerstelinge hebben wij thans te bespre
ken, eene eerstelinge, die. haar ontstaan te dan
ken heeft aan den ijver en den goeden wil van
een achttal liefhebbers van de kunst. Hoe dat
dubbel inannenquartet ontstaan iswerd ons
Maandagbij monde van den heer Poolmeijer,
meegedeeld. De leden hebben met moeielijk-
heden te kampen gehad zij hadden niets, kou-
den o*er geene middelen beschikken maar dit
prikkelde ter hun ambitie dan dat 't hun lust
deed verflauwen. En de goede hulp, bun verleend,
was goed aan hen besteed geweest. Maar de
heer Poolmeijer verklaarde tevens, dat alles wat
zij deden en wat zij dien avond zouden doen,
door hen werd beschouwd als komende vau
Boven, evenals de man, wiens naam zij aan
hunne vereeniging hadden gegeven, had gezegd
vau zijn eigen werk. En wij kunneu ons be
grijpen, met hoeveel verlangen zij hunne eerste
linge de wereld hebben ingezonden, die eerste
vrucht van hun moedig streven; hoe zij met
blijde verwachiing en vol hoop liet oordeel van
het publiek wilden vernemen over hetgeen zij
hebben ten gehoore gebracht.
En wij, wij heeten dia eerstelinge van Ilaydn'e
mannen-quartet welkom omdat zij a ui -lelijk
krachtige levensteekenen draagt. Het is geen
ziekelijk productje, voor welks leven men ieder
oogeublik bevreesd behoeft te ziju. Integendeel,
na zoo'n korten tijd te geven, wat die heeren
gegeven hebben, bewijst dat zij dien tijd zeer
goed hebben besteed. Zij hebben Maandagavond
zeer muzikaal gezongen, en mogen hunne stemmen
nu nog aan klankrijkheid missen, dit zal door
meer oefening bepaald beter worden.
Het programma schonk aangename afwisse
ling, maar wanneer wij mochten kiezendan
zouden wij aan de langzame nommers de voor
keur geven. Elk nommer afzonderlijk bespreken
doen wij niet, en evenmin een bepaald nommer
aanwijzen. Meermalen trof ons zoowel de goede
uitvoering als de lieve melodie.
Wij hebben slechts een wensch voor Ilaydn,
dat nl spoedig de tijd aanbreke waarop het
eeue opvoering moge geven, waarvan een deel
der opbrengst ten eigen bate besteed kan worden.
En gaan de leden voort op den ingeslagen
weg, dan zal dat tijdstip niet zoover verwijderd
wezen, en de vervulling van dieu wensch zal
tevens een aanleiding te meer zijn om eene ver
eeniging in stand te houden, wier eerstelinge
zulk een gunstig onthaal niet alleen tebeurt viel,
maar dat zij ook zoo ten volle verdiende.
Cher de opkomst had Haydn ook zeker geen
reden tot klagen
Den volgenden avond bood de schouwburg
zaal weer een ander gezicht aan.
De heer B ombergar uit Bremen, vroeger di
recteur der zarigvereeniging alhier zou het aan
gekondigde concert geven, en behalve het tal
rijk aanwezige publiek bewees ook het applaus
bij zijn binnentreden der zaal en bij zijn op
treden hoezeer men 't op prijs stelde, dat hij
onze stad nog eens bezocht.
Het programma werd geopend door een aller
liefst koor van Brahms 11'aldesnacht, dat door
de zangvereeniging der maatschappij van toon
kunst goed werd gezongen.
Daarna trad de heer Bromberger op, ter uit
voering van no. 2, Concert in Es-durvan
Beethoven Dit stuk was oorspronkelijk bestemd
voor 1 piano met begeleiding van orkest, doch dit
laalste is later voor een 2de piano gearran-
geird, en werd nu door den heer Samans op
zeer verdienstelijke wijze uitgevoerd. Aan den
concertgever gaf het volkomen gelegenheid om
van zijue buitengewone kracht en vlugheid blijk
te geven.
Nu is 't waar, dat voor een groot deel van
het publiek dergelijke muziek wel wat te hoog
is, maar de echte liefhebbers zullen zeker ge
noten hebben, hoewel men, om die echte klas
sieke muziek goed te waardeereu, haar meermalen
moet hooren. Maar al is men niet zulk een
kenner, mits men slechts gevoel voor muziek
hebbe, dan toch moet men getroffen worden dooi
de grootsche schepping van den componist en door
het talent van den heer Bromberger, die zoo
uitstekend haar uitvoerde.
De mannenkoren leverden daarop eene aange
name afwisseling door het zingen van de be
kende Gottvertrauen en Die Welt ist Dein, ook
bij het vorige concert gezongen. Van de drie
volgende piano-solo's werden zeker lantaisie
D-moll van Mozart en Lied Ohne Worte, G dur,
Op. 62 van Mendelssohn op de pianino gespeeld,
omdat die stukken zangrijker ziju dan de daar-
opgevolgde Ballade van Chopin. De klank der
pianino, die heerlijk was, pastte bij die stuk
ken beter dan die van de vleugel-piano, welke
meer is afgespeeld en harder, sterker tonen Iaat
hooren.
Na de pauze werd ons door de muziek van
Liszt een korte schets geleverd van Tasso's per
soon. Eerst ruischte ons in zachte, weemoedige
tonen diens lijden tegen, om later in krachtige
triumfeerende aecoorden ons te doen hooren
diens verheerlijking door ziju volk. En hoe prach
tig was de uitvoering! Uitmuntend speelde de
heer Bromberger, maar ook de heer Samans
mogen wij niet vergeten, al doet het publiek
't bij zulke gelegenheden zoo licht waar het
de uitvoering van die effectvolle compositie geldt.
Al hadden wij dien avond dit alleen gehoord,
wij zouden er dankbaar voor zijn geweest.
Maar wij hoorden nog zooveel schoons, en wij
kouden nog zooveel bewonderen! Van no. 7
van het programma voldeden ons en wij ge-
looven 't grootste deel van 't publiek destuk
ken van Schumann 't meest, en van die drie het
Schlummerlied niet het minst, want op welk eene
wijze werden zij gespeeld! Fijn geacheveerd,
vol gevoel, voerde de heer Bromberger die stuk
ken uit; alles rond zich vergetende, speelde hij
heerlijk schoon. En wat wij onlangs uit de
„Bremer Nachrichtenovernamen omtrent zijn
muzikaal geheugen, moeten wij ten volle beamen.
Minder voldeed ons de Ungaiischer Tanz van
Brahms, even als het nommer, dat door den
concertgever, na het langdurig applaus aan het
slot van den avond, tot toegift werd gegeven.
Die twee nommers herinneren wij ons op een
concert alhier te hebben hooren uitvoeren als
qua're-mains. Toen voldeden zij oneindig beter,
en volgens het Dinsdagavond gehoorde schijnen
zij, bij de uitvoering voor twee handen, onover
komelijke moeielijkheden aantebieden, waardoor
zij geen aangenaam effect maken.
Was 't daarna de beurt van 't vrouwenkoor
der Zangvereenigingom Ave Maria te zingen,
door onverwachte omstandigheden kon dit niet
gebeuren en was het mannenkoor zoo bereid
willig het Abendlied van Zöllnir ten beste te
geven. Voor die bereidwilligheid verdienen de
heeren lof, en het onverwachte der uitvoering
mag ons doen instemmen met de goedkeuring
van 't publiek.
En tot slot van den avond boden de drie
laatste stukjes Waldesrauschen, Norwegischer Uoch-
zeitszug en Valse Caprice den heer Bromberger
nog eens gelegenheid zijne bekwaamheden ten
toon te spreiden. Vooral het tweede, van Grieg,
trof ons door zijn zeer eigenaardig karakter.
Al was het concert wat later afgeloopen dan
wij hier gewoon zijn, niet velen zullen zich
daarover beklaagd hebben. Wij tenminste niet
en de enkelen, die zelfs hun geduld niet kon
den bedwingen, konden gelukkig niet genoeg
stoornis teweeg brengen om ons genot te be
derven. Dat ook op dit concert sommigen wel
weer wat minder praatlu=tig hadden mogen zijn,
behoeft zeker niet vermeld te worden. Overigens
was 't een avond, rijk aan genot. De heer Brom
berger heeft den naam, die hem vooraf is ge
gaan gehandhaafd. Slechts door langdurige
en volhardende studie kan men een techniek
verkrijgen, als waarover hij beschikken kan. Hij
moet zich dan ook, naar wij vernemen, tegen
woordig uitsluitend op 't pianospel toeleggen.
Met alle virtuozen heeft hij echter dit gemeen, dat
hij vaak te hard aanslaat, een gebrek, dat wel
licht voortkomt uit het onbewust overschrijden
van de grenzen der krachtsontwikkeling.
Ook de zangvereeniging, en vooral den heer
Samans, brengen wij een woord van dank voor
hun belangelooze en goede hulp, dien a-. ond
verleend.
Maandagavond trad mejuffrouw Elize Baart
op als „artiste dramatique" in het lokaal Fras-
eati te Amsterdam. De opkomst van het publiek
was, door welke oorzaak dan ook, zeer ge
ring.
Het Nieuws van den Dag schrijft over haar
Mejuffrouw Baart droeg eerst da Ophelia uit
Hamlet voor, na den loop van dit drvma in
korte trekken geschetst te hebben. Vervolgena
