1877. Nü. 145.
Zaterdag 8 December.
()4st" Jaargang.
PARLEMENTAIRE BESCHOUWINGEN.
OEEICIEEEE MEDEItEEUMY
GOES, 8 DECEMBER 1877.
De uitgave dezer Uournnt geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nonnners 5 ct., met bijblad 10 cl.
(«I
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte- huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan i regels bedragende en contant betaald, 20 ct.
Bij di recte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau vanisNIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
De eerste ontmoeting.
Het officiëele verslag van de Dinsdag 1.1. ge
houden zitting der Tweede Kamer ligt thans
voor ons, en wij hebben nu meer zekerheid om
trent het wederzijdseh gesprokene dan tele
grammen of andere verslagen ons kunnen leveren.
Maar toch heelt 't lezen ervan ons versterkt in
den indrukdien wij van het voorgevallene
reeds hadden verkregen.
Die eerste ontmoeting tussehen het gansche
kabinet de heer De Jonge noemde 't au
grand complet en de leden der Kamer, die
ten getale van 73 tegenwoordig waren, was zoo
welwillend, zoo hartelijk, dat hetakelig was
om te hooren.
Het was, of sommige leden aan 't droomen
waren van rozengeur en maneschijn. De wierook
werd volop gebrand, en gelukkig, dat sommige
sprekers een enkele maal door eene variatie op
al die welwillendheid voorkwamen, dat de leden
van het kabinet soms bedwelmd zouden wor
den. De heer Des Amorie Fan der Hoeven
opende de rij der complimenten met den gem
alen oprichter van het kabinet te herinneren aan
zijne verklaring, dat de Regeering het recht had
te rekenen op de welwillendheid van die leden
der Kamer, die niet behooren tot de meerder
heid. Nu, wij weten 't, dat de heer V. d.
Hoeven een dier leden is, en wezenlijk niet
een van de minste, ja zelfs een van de be -
kwaamste sprekers der linkerzijde. Welk eene
geruststelling voor zulk een kabinet moet 't dan
geweest zijn uit zijn mond te hoorennik ben
niet geneigd om het recht op die welwillendheid
mijnerzijds te betwisten." Maar zonder eenige
reserve dit te doen, dit mocht men toch niet
verwachten. Daarom volgde er spoedig: «Zij
heeft dat recht, dunkt mij, in de eerste plaats
in algemeenen zin. In dezen namelijk, waarin
wij welwillendheid verschuldigd zijn aan een
ieder, die ons geen kwaad heeft gedaan, en
zoolang hij ons geen kwaad gedaan heeft. Ik
zou zelfs geneigd zijn om verder te gaan dan
die koude en negatieve gezindheid, en ik wil wel
verklaren niets vuriger te wensehen, dan dat
het deze Regeering welga in den hoogst moge
lijken zin: dat zij zich bekeere en leve!"
De heer Van der Hoeven, de man der ultra-
montaansche partij, maar tevens banierdrager
der liberale koloniale politiek, zal niet begin
nen met eene politiek van wantrouwen en vij
andschap. Of hij daarin zal blijven volharden,
zal afhangen van de daden der Regeering. Wij
begrijpen nu genoeg. Zoolang door die daden
geen kwaad wordt gedaan aan de Ultrainon-
taansche partij, kan de heer Kappeyne op de
welwillendheid van den heer Van der Hoeven
rekenen. Als het kabinet zich slechts bekeerde
Dan, o dan is alles zoo schitterend en schoon!
Of die welwillendheid niet te duur gekocht zou
wezen In ieder geval is de heer Van der Hoeven
nog niet geheel zeker, dat zijn welwillendheid
kan voortduren. Er moet volgens hem nog
bekeering plaats hebben, en dat doet ons ter wille
vau de zaak genoegen. Zooals de, leden van
het kabinet nu nog zijn, schijnt hij dus geen
heil voor zijne partij van hen te verwachten.
Gelukkig voor hem het blijkt, dat hij de nieuwe
regeering kent; gelukkig voor ons: de beginselen
van het kabinet zijn ook bij tegenstanders goed
bekend, en voor bekeering vreezen wij niet.
Na hem trad de heer Teding Van Berkhout
op, die, onder al zijn gemoedelijk gejammer over
het niet-hooren van den Raad van State in
zake de oprichting van het nieuwe departement
van Waterstaat, Handel en Nijverheid, toch nog
eene aardigheid verkocht.
Zijne eerste bedenking gold nl. de verklaring
van den heer Kappeyne, dat de Ministers belijders
der constitutioneele begrippen met woord en daad
zijn. Nu zal zeker niemand op de gedachte
gekomen zijn, dat aan die woorden iets ge
wichtigs ODtbrak. De heer Teding Van Berk
hout heeft dat gevonden en dit is? Wij geven
't een ieder te raden Er moest gezegd
zijn, dat er N ederlandrche constitutioneele be
grippen bedoeld zijn, en met leedwezen had
hij dat woord Nederlandsclie gemist.
Wellicht, dat deze Nederlandsclie afgevaardigde,
toen hij in de Nederlandsclie Tweede Kamer
zat, meende, dat er sprake was van Turksche
constitutioneele begrippen. Hij was wellicht in
de war geraakt door de quaestie van bekeering,
door den heer Van der Hoeven gesteld, of mis
schien meende hij, dat het Kabinet op weg
was naar Rome, toen hij zijn Ultramontaansehen
voorganger zoo welwillend hoorde spreken te
genover het nieuwe Ministerie.
De heer De Jonge hield een redevoering, die
vijf kolommen van het bijblad vult, om preven
tieve maatregelen tegen de dronkenschap bij de
Regeering aantebevelen. Zijne rede was welge
meend, en zeker zou ieder weldenkende wensehen,
dat aan het misbruik van sterken drank door wet
telijke bepalingen een einde kon gemaakt worden.
Maar thans ligt 'tuietoponzen weg daarover breed
voerig uit te weidenomtrent zijne gezindheid
tegenover het nieuwe bewind bleek niets. Meer
duidelijk sprak op dit punt de heer De Casem-
broot, die van alle sprekers, zonder eenige ar-
rière-pensée ridderlijk zijn gevoelen blootlegde.
Hij gispte de houding van den heer Kappeyne
den 14n Juni aangenomen, toen hij de opdracht
ontweek om een kabinet te vormen. Maar
«laatstelijk heeft het hoofd der zich noemende
liberalen zich kordaat gedragen, door den Ne
derlandsen (de heer De Casembroot wilde zeker
den heer Teding Fan Berkhout niet grieven)
constitutioneelen weg te volgen. Het strekt mij tot
genoegen hem dien lof hier in 't openbaar te
mogen brengen, al moge hem daaraan misschien
weinig gelegen zijn. In de tegenwoordige om
standigheden was geen auder bewind mogelijk,
en wat mij aangaat, zal ik het, zonder arriere-
pensée, naar mijne zwakke krachten steunen,
doch inet getrouwheid aan mijne overtuiging,
dat de beste staatkunde die is, welke iederen
te neinen maatregel toetst aan de werking van
hetgeen bestaat. Langs dien weg kan uit her
vorming verbetering geboren worden en is de
toekomst verzekerd."
Dit waren de slotwoorden van zijne rede
en zij klonken eerlijk, edel en fier. Die spre
ker eischfe geen bekeering repte niet van kwaad
doen. De heer Corver Hooft zou wachten op
de daden, en zijne redevoering, evenals die
van de heeren Transen Van de Putte, Wintgens
en Insinger, kunnen wij laten rusten, omdat zij
met ons hoofddoel niet in verband staan. Het
was de heer Ha ff mans, die het debat weer terug
bracht tot het hoofdpuntde Regeering in hare
verhouding tot de Kamer.
Hij maakte den leden van het kabinet zijn
compliment over hun goeden smaak en politieken
tact. Nu, de heer Ilaffmans is wel de persoon,
op wiens complimenten, vooral waar het die
beide eigenschappen geldt, men trotsch kan
wezen. Het Venloosch Weekblad en zijne hou
ding in de Kamer dragen alle sporen van goeden
smaak en poli'ieken tact. Waarlijk, de heer
Haff'mans wil al te grappig zijn En even als
zijn collega, de heer Fan Nispen tot Sevenaer,
die na hem sprak, begroette hij het ministerie
hartelijk, en, als men nu niet wist welke be
ginselen die heeren belijden, dan zou men lot
schreiens toe bewogen worden door hunne zaeh'e,
gemoedelijke taal, om toch vooral bedaard en
zachtjes te handelen, om toch vooral recht te
laten wedervaren aan een ieder en aan allen,
vooral zeker zeer veel aan de ultrainontanen.
En zeer lief herinnerden beiden aan hetgeen de
heer Kappeyne vroeger had gesproken, om hem
toch te bezweren, daaraan geen uitvoering te
geven.
Maar trots al dat smeeken, niettegenstaande
al die loftuitingen bleef de premier onwrikbaar
voor zijne beginselen pal staan. Hoe aangenaam
die betuigingen van welwillendheid ook waren,
hij was niet blind, dat soms een adder in 't
gras kon schuilen. Hij stelde op prijs, ja vond
't van belang voor de Regeering, gecontroleerd
te worden, maar stelde daarbij e\eneens op den
voorgrond, dat steeds zoowel van hare zijde als
door de verschillende richtingen der Kamer de
reserve gemaakt worde, dat niemand afstand
doe van zijne beginselen. En hij eindigde met
deze woorden:
«Met genoegen vernam ik, dat men de Regee
ring kordaat vindt, omdat ze de waarheid zegt.
Eén van de beginselen der liberale politiek, die
ik altijd zal voorstaan, in welke betrekking ik
ook geplaatst ben, is dezedat men aan de
Vertegenwoordiging de waarheid schuldig is. Men
aehte dit van deze Regeering geene kordaatheid,
of men bereide zich op vele kordate handelin
gen voor.
«Mij is door vele geachte sprekers herinnerd
aan de redevoeringen van den voormaligen af
gevaardigde uit Haarlem. Men herinnerde, dat
hij in het vuur der improvisatie een scherp, hard
woord niet ontzag, maar men herinnerde er tevens
aan, dat hij thans hier staat als Minister. Ik
erken de onderscheiding ten volle. Het is niet
meer de afgevaardigde uit Haarlemhet is de
Minister, die spreekt en wiens woord eene daad
is. Maar, ofschoon de Minister meerdere en
grootere belangen te verdedigen heeft dan de
afgevaardigde, ofschoon hij bij de keuze zijner
woorden voorzichtiger behoort te zijn, en ook
daaromtrent de welwillendheid der Kamer be
hoeft, kan toch de gedachte, hoe ook ingekleed,
geene andere zijn, blijft zij bij den Minister de
zelfde als bij den afgsvaardigde. En als dus
tot dezen Minister gezegd wordt: koop uw le
ven door bekeering, laat hem dan mogen ant
woorden: als ik door zoodanige bekeering mijn
leven moet koopen, zij sterven mijn gewin.
«Men verwachte van deze Regeering met ver
trouwen toepassing van de Grondwet, zooals wij
die gewoon waren op te vatten, toen de geachte
afgevaardigde uit Nijmegen en ik nog tezamen
op gindsche banken zaten. Men verwachte van
deze Regeering uiefs dan den ernstigen wil om
rechtvaardig te zijn, maar men geloove geen
oogenblik dat zij welwillendheid of toejuiching
zal koopen door af te wijken van de beginselen,
wier vertegenwoordiging zij beschouwt als hare
taak, de taak die zij te vervullen heeft en die
alleen haar aanzijn aan deze plaats rechtvaardigt."
Dat is mannentaal. Daden, geleid door be
ginselen, wij hebben er lang naar verlangdwij
gaan de toekomst te gemoet met blijde verwach
ting, dat zij nu eindelijk zullen komen.
Benoemd tot ambtenaar bij het openbaar minis
terie bij de kantongerechten in het arrondissement
Middelburg Mr. P. J. Van der Feen, advocaat te
Middelburg.
De inspecteur van den Waterstaat in algemeenen
dienst P. Caland is, ingevolge het door hem gedaan
verzoek, eervol ontheven van het onmiddellijk beheer
der werken voor de verbetering van den waterweg
van Rotterdam naar zee.
In den loop der maanden Februari, Maart, April,
Mei en Juni e. k. zal gelegenheid gegeven worden
tot het afleggen der examens ter verkrijging van eene
akte van bevoegdheid als arts en van eene akte als
bevoegdheid als tandmeester.
Dag en plaats dier examens zullen nader worden
bekend gemaakt.
Het gewone St.-Nieolaasfeest, vanwege
de Yereeniging voor Volksvermaken alhier Don
derdagavond gegeven, heeft weêr op aangename
wijze plaats gehad. Dat dit feest steeds groote
aantrekkingskracht bezit, bewees de overtal-
rijke opkomst. Geen plaats was in de schouw
burgzaal onbezet. De tombola gaf weêr als
altijd ruimschoots stof tot vroolijkheid, terwijl
het piano- en vioolspel van een paar jeugdige
dilettanten, het komediespel van eenige kin
deren, de muziek der Harmonie benevens
een voordracht in poëzie een aangename af
wisseling verschaften.
Onze vroegere stadgenoot, de heer dr.
A. P. Fokker, aanvaardde Woeusdag het ge
woon professoraat in de faculteit der genees
kunde aan de Rijks-universiteit te Groningen,
met het houden eeuer inaugureele oratie over
gezondheidsleer en haar doel.
De gemeenschap met de llijksbrug over
het kanaal door Zuid-Beveland is hedenmiddag
te twaalf uren weèr hersteld.
Volgens hst aanhangige ontwerp tot
wijziging van de kiestabel zal het district Goes,
dit nu 57,838 zielen telt, tot 90,718 worden
vermeetderd, en zooals wij reeds hebbeu gemeld
een dubbel district worden door toevoeging van
eenige gemeenten van de districten Middel
burg en Breda. Het geheel zal, wordt deze
wjjziging aangenomen, bestaan uit de gemeenten:
Goes, St.-Annaland, Baarland, Borssele, Cats,
Colijnsplaat, Cortgene, Driewegen, Ellewouts-
dijk, Fort Bath, 's Gravenpolder, 's-He r Abts-
kerke, 's Heer Arandskerke c. a., s-Heeren-
hoek, Heinkenszand, Hoedekenskerke, Kapelle,
Kattendijke, Kloetinge, Krabbendijke, Kruiniu-
gen, St. Maartensdiik, Nisse, Ondelande, Oud-
Vosmeer, Ovezand, St. Philipslaud, Poortvliet,
Rilland en Maire, Scherpenisse, Schore en Vlake,
Staveuisse, Tholen, Waarde eu Valkenisse,
Wemeldinge, Wissekerke, Wolf aartsdijk, Yer-
seke, Bergen-op-Zoom, Woeusdrecht, Huiber
gen, Ossendrecht, Putte, Hontenisse, Ossenisse,
Grauw c. a., Hengstdijk, Stoppeldijk, St. Jan
steen, Clinge en Hulst.
's-Oravenpolder. Verleden week is
alhier een arme vrouw, J. A. genaamd, lij
dende aan vallende ziekte, in het water ge
vallen en verdronken. Ofschoon betrekkelijk
spoedig hulp opdaagde, was zij reeds overleden.
Heiisltenszaml. Set ziekenfonds, waar
van onlangs sprake wasis totstand geko
men. Een aantal ingezetenen zijn daarvan lid
geworden. De contributie bedraagt per week
voor ieder lid tien centvoor huisgezinnen van
man en vrouw 20 cent, voor ieder kind daaren
boven 2»/a cent met bepaling, dat in geen ge
val voor een huisgezin meer dan 25 cent per
week verschuldigd is
Wolfaartsdijlc. In de buitengewone ver
gadering der vereeniging Landbouw en Vee
teelt, op den 6 dezer, werden, nadat, door drie
voordrachten, van J. Van der Baan, L. Valkier
eu C Zuijdweg, de tegenwoordig zjjnde leden
aangenaam en nuttig waren beziggehouden,
nog belangrijke mededeelingen gedaan door
het lid J. M. Parhan over de behandeling van
het slacht- en melkvee. Eindelijk werd ook
het een en ander geregeld ten opzichte van
de voor rekening der vereeniging te houden
landbouw-voordrachteu door den hei r Marlet,
waarvan de eerste bepaald is op Woensdag 12
dezer, 's namiddags te 2 uren, en waarin, be
paaldelijk in het belang van de vrouwen der
leden, gesproken zal worden over de Zuivelbe
reiding. Uit de inteekenlijst, onder de leden
gecirculeerd hebbende, is gebleken, dat de vrij
willige bijdragen toereikend zijn om dien'spre
ker daarna nog twee, zoo geen driemaal te
laten optreden.
Tussehen de Koninklijke Maatschappij
de Scheld', «Scheepsbouw- en Werktuigenfa-
briek te VHissingen, en de bekende firma John
Elder Sf Co., te Glasgow, is een combinatie
tot stand gekomen, waardoor voortaan aan de
werf te Vlissingen de grootste werken zullen
kunnen worden uitgevoerd en die fabriek niet
alleen met de grootste inrichtingen in ons
land, maar ook met de buitenlandsche zal
kunnen wedijveren.
Een lastige quaestie doet zich te Zie-
rikzee voor, die in de gevolgen tot vrjj wat
moeielijkheden aanleiding kan geven. Den 9
Nov. 11. is de zoogenaamde spoorboot, des avonds
van Middelburg komende, door de duisternis
misleid eu wellicht ook door den storm ge-
