1877. N°. 98.
Dinsdag 21 Augustus.
Personeele Belasting.
ONZE KIESWET.
CAL SERIE.
BINNENLAND.
POSTERIJEN.
in.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 et., met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 1—8 regels a .1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant |betaald, 20 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Aanneming van Schoolleeelingcn.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat de plaat
selijke schoolcommissie op Woensdag den 22 Augustus
s., dee middags te 12 uren, in een der zalen van
het Raadhuis eene- zitting zal houden tot het inschrij
ven van leerlingen voor al de scholen van lager on
derwijs en de bewaarschool.
De belanghebbenden worden hierbij opmerkzaam ge
maakt, dat na deze zitting geene gelegenheid meer
zal bestaan voor aangifte van leerlingen dan met 1
Maart 1878.
Goes, dan 11 Augustus 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter
kennis van een ieder, wien het aangaat, dat het vol-
jaars-kohier no. 2 van het PERSONEEL voor deze ge
meente over het dienstjaar 1877—1878 op heden ter
invordering is gesteld in handen van den ontvanger
dier belasting binnen deze gemeente.
Goes, den 18 Augustus 1877-
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
Staat van brieven, verzonden door het post
kantoor te Goes, waarvan de geadresseerden
op de plaats van bestemming onbekend zijn.
Over de 2è helft def maand Juli.
'1. J. F. Blomte Amsterdam.
2. J. W. De Water, te Middelburg.
3. L. Willeboerte Rotterdam.
4. P. VoetRotterdam.
Van het hulpkantoor
te Ovezand
M. Vermeidete Arnemuiden.
Vertrek der brievenmail naar Oosl-lndië.
Via MARSEILLE, 24 Aug., 9.20 's morgens.
Via TRIEST, 29 Aug., 1.'s middags.
Via BR1NDISI, 31 Aug., 9.20 's morgens.
Via NIEUWEDIEP, 31 Aug., 1,'smiddaga.
Via NAPELS, 9 Sept., 5.45 's avonds.
De Fransche pakketbooten doen Riouw, Banka
'té Palembang niet aan.
De Sta ten-Generaal vertegenwoordigen
het g'eheele Nederlandsche volk.
Art. 74 der Grondwet.
I-
Hoe goed van bovenstaande bepaling de be
doeling ook geweest moge zijn, toch zat elk,
die zich eenigszina met ons kiesstelsel bekend
3^©23.Q-elw©rlsL.
De trein kwam stampende en stootende aan.
Sam nam 't grootje onder den arm, liet. de
«org voor zijn bagage aan 't nichtje, riep een
conducteur en hielp zijn last voorzichtig in
den hoogen wagen.
„Welwel", riep de oude baker, „wat is
dat hier mooi en zacht, we zitten verkeerd
Mietje t"
„Neen, neen", grinnikte Sam, „we zitten
hier op onze plaats, maar zeg nu eens hoe
is 't er mee?"
„Als ze aan me vragen: Betje! hoe is 't
met je, dan zeg ik altijd: dankje met God
en Eere! daarover heb ik geen klagen, dank
je wel
Hoe typisch! dacht Sam hardop.
Hij praatte voortdurend met haar, opgeruimd,
vroolijk, niets willende weten van eenigen dank;
hij stopte moeie nog iets klinkends in de
bevende handen, 't nichtje stemde hij voor zich
met iets zoets en te Vlake hielp hij haar weer
behoedzaam uit de coupé; toen verdiepte hij
zich in zijn pas gekocht boek, dat hij reeds
grondig kende, doch de figuur van Sam Wel
gemaakt heeft, moeten erkennen, hoe het er nog
verre van af is, dat die woorden tot verwe
zenlijking zijn gekomen. Wij weten niet, of
men ooit gemeend heeft dit doel te bereiken
door art. 76, vsn de Grondwet (bevattende de
bepalingen omtrent de bevoegdheid tot uitoe
fening van het kiesrecht) in het leven te roepen,
maar de ervaring van ruim een vierde eeuw
heeft voldoende geleerd, dat langs dien weg de'
Staten-Generaal zeker nooit het geheele Neder
landsche volk zullen vertegenwoordigen.
Maar nog niet eens dit doel, zoo duidelijk iu
de Grondwet neergelegd, willen wij in de eerste
plaats bespreken. Het stelsel, om als maatstaf
voor kiesbevoegdheid de gegoedheid der ingeze
tenen op den voorgrond te stellen, heeft nu ge-
ruimen tijd dienst gedaanhet is vaak besproken,
beoordeeld en veroordeeld, en al stemmen wij
toe, dat slechts het verleenen van algemeen stem
recht grootendeels recht en billijkheid op dat
punt zal bevorderen, toch zal ook zulk een
stelsel zoowel als elk ander met bezwaren en
onbillijkheden gepaard gaan. Maar dit staat op
den voorgrond, dat er ten opzichte van het
stelsel, zooals het nu wordt toegepast, ontzag
lijk vele onrechtvaardigheden aan het licht zijn
gebracht. Hoofdzakelijk danken wij de kennis
daarvan aan een statistiek, opgenomen in de
„bijdragen tot de algemeene statistiek van Ne
derland." Uit een paar staten, daarin voor
komende, blijkt, dat er tusschen de onderscheiden
plaatsen van het rijk een groot verschil bestaat
in het aandeel, dat de bevolking in het kies
recht heeft. Ziet men die staten in, dan blijkt
al spoedig, hoe ongelijk de bevoegdheid tot
kiezer aan de bevolking wordt toegekend.
Op de 0,000 inwoners worden er in de
navolgende plaatsen zooveel kiezers geteld, als
achter de namen van elk dezer is aangeduid
Amsterdam 143, Rotterdam 173, Zaandam 191,
's-Gravenhage 217, Delft 219, Schiedam 219,
Vlaardingen 239, Dordrecht 245, Vlissingen 247,
Utrecht 261, Leiden 265, Haarlem 280, Mid
delburg 288, Gouda 293, Sneek 303, Harlingen
305, Leeuwarden 306, Maastricht 311, Zierik-
zee 318, Groningen 319, 's-Hertogenboseh 327,
Zwolle 329, Meppel 330, Nijmegen 331, Go-
rinchem 348, Bolsward 356, Arnhem 358,
Brielle 363, Goes 386, Dokkum 399, Purmer-
end 438 en Alkmaar 459.Voorzeker zou het
onbillijk wezen, wanneer het district Goes
klaagde, want dit heeft toch wel zijn deel
in het kiezen; maar met het oog op het al
gemeen levert die statistiek geen reden tot
tevredenheid op. Er blijkt toch voldoende uit,
Ier had voor dezen Sam zooveel aantrekke
lijks, dat hij nooit moede werd de vernuf
tigste passages te herlezen.
Behalve eene kleine onaangenaamheid met
een deftig heertje, dat beide raampjes der
coupé openen wilde, waartegen Sam zich
krachtig verzette, behalve ook eene onbeleefd
heid van Quintus Jr. vis h vis een ambte
naar der N. S. S. M. die, van een vrijbiljet
voorzien, 't welk hij natuurlijk terstond aan
Sam liet kijken, een gesprek met Sam wilde
aanknoopen in den centraal, waarom Sam,
daarin geep lust hebbende, maar zekere neiging
tot slapen gevoelende, aan 't eerste station na
Utrecht een conducteur riep en dien verzocht
hem te Zwolle te wekken, en zich dood kalm
te slapen vlijde tot groote verontwaardiging
van den spraakzamen ambtenaar: behalve
die twee incidentjes gebeurde er niets op reis,
dat vermeldenswaard is.
't Was precies middernacht, toen Sam in de
oude Overijselsche stad afstapte; maar wat
eene drukte nog, wat een lawaai, geschreeuw,
gebrul, gehos, gestamp, ge't was de
kermisavond. In 't groote logement aange
komen, vond Sam een ouderwetsch, gemoedelijk
(om niet te zeggen: „hartelijk") onthaal van
den hotelhouder, den eigenaar zelf.
„Wel, Meneer Quintushoe gaat liet U, daar
dat, hoe hooger het bedrag van den eensus is,
hoe kleiner, iu verhouding tot de bevolking, het
aantal kiezers thans is. Steden als Amsterdam
en Rotterdam kunnen, in vergelijking met het
district Goes, veel minder invloed uitoefenen
op den gang van 's lands zaken. Het district
Amsterdam nu bestaat alleen uit de hoofdstad
van ons land, terwijl Goes samengesteld is uit
onze gemeente en overigens uit het platteland.
Blijkt daaruit reeds de invloed van de plat
telandsbevolking op de verkiezingen, nog meer
wordt die in het licht gesteld door de vol
gende gegevens, ook aan die statistiek ontleend.
Slechts enkele districten kunnen daartoe als
voorbeeld dienen. Op de 10,000 inwoners wor
den o a. het navolgend aantal kiezers ge
vonden in het kiesdistrict Rotterdam, te Rotter
dam; bij een census van ƒ100 17 3; in 1 gemeente,
census/ 32179, en in 3 gem.,census/28278;
in het kiesdistrict 's-Gravenhage, te 's Graven-
hage, bij een census van J 100217, in 2
gemeenten, bij een census van 32371; in
het kiesdistrict Leiden, te Leiden, bij een cen
sus van f 50265; in 23 gemeenten, bij een
eensus van 32864; in het kiesdistrict Gouda,
te Gouda, bij een census van 44293, in 1
gemeente, bij een census van ƒ32—543; in 41
gemeenten, bij een census van ƒ28403 en
ijl 2 gemeenten bij een census van 24—596.
Geen wonder, dat de plattelandsbevolking
de gelegenheid is gegeven om haren invloed te
doen gelden, en dit zou nog niet zoo erg we
zen, wanneer dat niet tevens gepaard ging met
de grove onrechtvaardigheid, dat zij dit doet,
terwijl zij nog minder betaalt, dan in groote
gemeenten de ingezetenen moeten doen, om
het recht van kiezer te verkrijgen.
OFFICIKELË MEDEDEELINGEft.
Bij kon, besluit van 15 Aug. is, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend aan J. Fransen Van de Putte
als 2e luit bij de dd. schutterij te Goes, en benoemd
tot 2den luit. effectief W. J. Van Dam, thans 2de luit.
a la suite.
Bij Zr. Ms. besluit van 16 Aug. is ingetrokken
de bij besluit van 1 Mei gedane benoeming van mr. J.
G. De Witt Hamer Cz. en van mr. M. J. De Witt Hamer,
beiden tot kantonr. plaatsvervanger te Goesmet ingang
van 1 Sept. benoemd tot kantonr.-plaatsv. t.e Goes,
J. M. Pilaar, not. aldaar, mr. K. Rembges, adv. te
Kruiningen.
Z. M. beeft met ingang van lo. September benoemd
tot paardenarts 3e kl. bij het leger in Ned. Indië, den
voor die betrekking opgeleiden veterinairen leerling J.
De Jongh, van Goes.
Bij Zr. Ms. besluit van 3 Augustus is bepaald,
dat aan de pupillen der bij 's Konings besluit van 27
Januari 1877, no. 6, opgerichte pupillenschool, in geval
van verpleging in een ziekenetablissement.als hospitaal
soldij zal worden toegekend twee cent per dag.
doet U goed aan, komaan, komt U ereis kermis-
houden? hoe maakt de familie het? (tegen den
gartjon „Jan, de mooie voorkamer voor Meneer
Quintus, no. 3.") „Een half fleschjebest, heel
best! Ja een heerlijke rib, een echt kermis-
stuk" vervolgde de goede prater, toen Sam
begeerige blikken sloeg naar een „vreeselijk"
mooi stuk vleesch. („Jan! snijd voor Meneer
een bord vol.") „Zoo, zoo, is de oude heer
nog gezond! Jongen! wat een tijd is dat ge
leden, dat hij hier geweest is. Wat" (zei hij
eenige oogenblikken later toen Sam zijne plan
nen meegedeeld had) „wat! morgen om 6 uur
weer verder, dat spijt me; dus 5 uur op.
(Jan, 5 uur wekken no. 3!)" „Ja", zei Quintus
Jr., „mijn bezoek is kort, maar ik kom gauw
weer, als ik hier in 't stadhuis wat snuffelen
moet; geef me dus maar geen mooie kamer,
't is de moeite niet."
„Dat kan je denken" zei de oude man „goed
zult U en Uwe heele familie het bij me hebben,
al kwam U maar 10 minuten." Sam dacht
aan den tegenwoordigen exploitatiegeest! Sam
dacht aan de vele groote en ook enkele kleine
logementjes, die aan vele deftige, rijke heeren
behooren, die een kastelein benoemen en kel
ners piet zwarte rokken en mooie haren aan
stellen, menschen, die geen begrip hebben
van 't geen een' reiziger toekomt, om niet te
Krachtens 'e Konings machtiging is dr. L. Mulder
te 's-Gravenhage aangewezen, om als vertegenwoovdi-
eer der Regeering Qp te treden bij de dezer dagen
door de Maatschappij van het Noorden te Antwer
pen te houden internationale tentoonstelling van
werktuigen en voortbrengselen van land- en tuinbouw,
enz.
De miliciens der lichting van 1875, behoorende tot
het bataljon mineurs en sappeurszullen den 21sten
dezer bij' dat bataljon in activiteit optreden en 29 Sep
tember daaraanvolgende weder in het genot van on
bepaald verlof worden gesteld.
De Minister van Oorlog heeft de kommandeerende
officieren der korpsen gemachtigd om, namens hem,
aan de milicien-verloigangers van de lichting van 1874,
die daartoe aanzoek mochten doen, de vergunning te
verleenen tot het aangaan van een huwelijk.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft den
Commissarissen des Konings verzocht hem te verstrekken
eene naamlijst van de op 15 Augustus jl. in functie
zijnde vaste gemeentelijke architecten in de provincie,
met opgave van de voor ieder aan de betrekking ver
bonden bezoldiging.
GOES, 20 Augustus 1877.
Helnkenszand. Jl. Zaterdag verloor
de landbouwer C. K., alhier, het jongste zjjner
kinderen, omstreeks zeven maanden oud, op
noodlottige en tevens zonderlinge wijze. Door
de moeder onbedachtzaam in de nabjjheid van
een mierennest op den grond neergezet en
daar eenigen tijd alleen gelaten, moet het zoo
zeer door mieren gebeten en vermoedelijk in
wendig vergiftigd zjjn, dat het binnen weinige
uren een lijk was.
Middelburg:. De vrees van pessimisten
omtrent het ongebruikt laten van het droogdok,
alhier, is Zaterdag op schitterende wijze onge
grond gebleken. Een der grootste mailbooten
op Engeland, de Stad Vlissingen', niet
minder dan 290 Eng. voeten lang en CO Eng.
voeten (over de raderkasten) breedis er
zonder slag of stoot ingebrachtteneinde van
vuil (zoogenaamde pokken) ontdaan en vervol
gens geverfd te worden. Deze werkzaamheden
werden met den meesten spoed verricht, waar
aan het te danken was, dat de boot reeds
Zondagmorgen het dok verlaten en naar de
plaats harer bestemming, Ylissingen, terug-
keeren kon. Dat het niet aan belangstelling
ontbreekt, bleek op afdoende wijze uit het tal
rijk publiek, dat bp bet vertrek zoowel aan
het dok als aan de loskade als het ware zich
verdrong, op gevaar af van met een of anderen
tros op onzachte wjjze in aanraking te komen.
Als curiositeit kan hierbij gevoegd worden,
dat de ambtenaren der belastingen te Ylissin
gen, naar verzekerd wordt, een bewijs van bij-
spreken van eene nette, hartelijke ontvangst;
wat kan 't een kastelein schelen, of er veel
reizigers komen of niet, hij krijgt zijn trakte
ment. Wat had die oude tijd toch veel goeds;
hoe prettig en huiselijk voelt men zich hier!
Zoo en nog veel meer dacht Sam onder
zijn degelijk souper. „Mag ik nog even uit",
vroeg hij lachende aan den eigenaar. „Gerust"
antwoordde deze, we blijven van nacht op,
maar denk U eens! 'tis nu ruim half éen
en precies 5 uur moet U hier weer zitten te
ontbijten." „Bah! zei Sam, dan slaap ik morgen
wat langer, ik moet toch iets van je kermis
zien; slaap wel!" Fluitende ging hij 't hotel
uit en zag zich plotseling tegenover het be
kende velocipèden-circus, dat in Goes 2 jaren
achtereen zooveel opgang gemaakt had. Het
feest daarbinnen was in vollen gangSam
nam een kaartje en werd herkend door den
baas van 't spel en door de muzikanten, die
hem vriendelijk toeknikten, 't geen Sam heel
aardig vondin ZwolleTerwijl hij op
't punt is nog eens een toertje mee te rijden,
hoort hij achter zich zijn naam fluisteren
verrast kijkt hij om en ziet voor zich aijn
vriend het „Woatersnipske" met een blond-
lokkig wichtje aan zijn arm.
„Groote Grooneman! gij hier!" zegt Sam,
éen van zijn geliefde uitroepen zich latende
