Donderdag 12 Juli.
64ste Jaargang.
V £LOOiXA_£L"ti©.
Vaccineeren of Hervaccineeren.
Verkiezing voor den Gemeenteraad.
Een Politieke Zendingsredenaar.
OFFICIËËLË MËDËDËËLHVGËN.
BINNENLAXD.
GOESCHE
GölMNT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, VVoensdap- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1/5.
Afzonderlijke nominors 5 et., met bijblad 10 et.
Gewone advertentiën worden a 10 et. per regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks-en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 18 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 et.
Bij di recte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
01 KN BA li ft VERGADERING
van den
It t It der E .Tl K K IK T K OOKS,
op VRIJDAG den 13 JULI 1S77,
des avonds te 0 uien.
Goes, den 11 Juli 1877
De Secretaris,
HART M A N.
Punten van behandeling
I. Mededeelingen, intrekomen Stukken.
II. Staten van restanten en oninbare posten van
den Hoofdelijken Omslag 1875 en 1876.
III. Idem van de belasting op de honden.
IV. Voorstel >an urg. en weth. omtrent trne
nieuwe hnirovereenkomst met het rijk, betref
fende de lokalen voor M Kantongerecht.
V. Voorstel als hoven, hetieffende het gebruik
van het Manhuis
BURG EM EEST Hl en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis der ingezetenen, dat de liecien N.
J. F. VERSCHOOR, geneesheer, en J. KOUMAN Az.,
heelmeester dezer gemeente, in de SOEPKOKKlilJ des
namiddags te 1 uur zullen zitting houden, te beginnen
Vrijdag 13 Juli 1877 en voorts iedere weck een dag,
tot het gratis
Burgemeester en Wethouders noodigen de ingezetenen
dringend uil om vau de aangeboden gelegenheid ge
bruik te maken.
Goes, den 7 Juli 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
11. P BLAAUBEËN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat da verkiezing van
vijf leden voor den gemeenteraad tengevolge der perio
dieke aftrediug van de heeren:
tnrJ. 1. Del Baere,
W. I. Busing,
B. M Den Boer,
jhr. mr. J. J. Pompe Van Meerdervoort
en jhr.. M J. De Marees van Swinderen,
alsmede van éen lid tengevolge van het ontslag nemen
door den heer mr. J. A. Van HOEK, zal plaats heb
ben op Dinsdag den 1! Juli aanstaande, van des
voormiddags 9 tot des namiddags 5 uren;
dot de oproepingsbrieven op Vrijdag den 6 Juli
aan de kiezers zijn uitgereikt, en dat de kiezer, die
geen stembrietje ontvangen of hetzelve verloren heeft,
een ander kan bekomen ter secretarie der gemeente,
mits zich daartoe in persoon aanmeldende tusschen
des voormiddags 9 en des namiddags 2 uren van eiken
werkdag.
Goes, den 11 Juli 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
nDat is-i, die tegenover Van Eek te Middelburg
heeft gestaan!
Zoo!
Ja, maar Van Eek is 't geworden na
tuurlijk bij meerderheid van stemmen."
Dit gesprek werd gevoerd op het zendingsfeest
vóór spreekplaats no. 3, toen de heer Wolbers op
het punt stond om op te treden. Met eene ze
kere minachting werden de laatste woorden over
die meerderheid van stemmen uitgesproken, alsof
daaraan volstrekt geene waarde was toe te kennen,
en er zelfs de grootste onbillijkheid was gepleegd!
Eigenlijk gezegd was de heer Wolbers de eenige
persoon, die in de oogen van den bewusten zegs
man van wiens woorden wij goede nota konden
nemen, omdat wij naast hem stonden waardig was
eene plaats in onze Tweede Kamer in te nemen.
Of de man sprak in onwetendheid, alleen afgaande
op de verzekeringen, die er in nHet Zuidenomtrent
den ex-candidaat waren gegeven, of dat hij den heer
Wolbers van nabij kendeweten wij niet. Uit
het vuur, waarmee hij sprak, maakten wij echter
op, dat hij volbloed de beginselen was toegedaan,
waarvoor hij zoo in de bres sprong, en waarvan
hij ook in den Utrechtschen spreker een warm ver
dediger verwachtte. Hij, tot wien hjj sprak, be
handelde de quaestie kalmer, wond zich volstrekt
niet op, en het laconieke «zoo" was de eenige
getuigenis, die van zijne lippen kwam.
Wij wierpen een blik op allen, die voor het
spreekgestoelte waren vereenigd, en het- grootste deel
bestond uit landbouwers van Walcheren en Vlaande
ren met hunne respectieve vrouwen In die kringen
was de naam Wolbers bekenddaar had men in
de verkiezingsdagen zooveel goeds en bewonderens
waardigs van hem verkondigd, dat men hem wel
als een half-heilige moest beschouwen. Hij was
de gepersonificeerde belangeloosheid hij was de be
kwaamheid in eigen persoon zijne deugden waren
bijna ontelbaar. Maar wat zeker vooral zijne hoor
ders op den bewusten Woensdag had aangespoord,
om onder zijn gehoor zich neer te zetten, was de
verkondiging, dat hij een christelijk man was, dat
hÜ b. v. de kerk wilde houden, en er zelf heen
ging. Een zekere aureool van domineeachtiglieid
was den man om het hoofd gevlochten, en nu hij
nog wel als spreker op het zendingsfeest optrad,
bestond er geen twijfel meer of hij behoorde tot
dat gilde.
Heftig of laconiek, allen zagen toch met belang
stelling den man tegemoetvan vvieu zij zooveel
hadden gehoord. Zelfs hij die hem voorstelde
verkeerde ook onder dien indruk en men kon 't
aan zijn gelaat zien hoe verheugd hij was einde
lijk den grooten man, wiens naam op veler lippen
kwam, te mogen doen aanschouwen. Daar was hij
dan Nu, goedig zag de heer Wolbers eruit, zeer
goedig zelfs, maar domineeachtig niets! «Een goede
man was hij zeker, dat kon men aan zijn vrien
delijk, rond, goedhartig gelaat zien; of hij een flink
man was, zou later blijken uit zijne woorden. Wij
betwijfelen, of zijne hoorders voldaan geweest zijn
over hetgeen hij zeide; hij zelf scheen dit te ge
voelen, want aan het einde van zijne redevoering
achtte hij 't nog eens noodig zijn excuus te maken
over het door hein gekozen onderwerp.
Staatkunde en godsdienst! Welk een onderwerp,
rijk aan stof, welk een schoone gelegenheid om
daarin zijne denkwijze helder en klaar bloot te
leggen! Maar zulk eene uiteenzetting eisehte tijd,
zulk eene verklaring kon niet geschieden op een
zendingsfeest.
Per telegraphische snelheid was den heer Wolbers
het verzoek gedaan, om eene spreekbeurt te ver
vuilen, per telegraphische snelheid had hij verklaard,
aan dat verzoek te zullen voldoen en zeker nog
zoo gewend aan spoedkweet hij zich ook met
telegraphische snelheid van zijne taak.
Over Staatkunde weidde hij zeer kort uit, over
godsdienst sprak hij in 't geheel niet. En toch
hoe verschillend zijn daarover de gevoelens, en
hoe wordt het zwaartepunt van de gansche quaestie
door zulk een uitlegging geheel beheerscht! Zijne
beschouwing over het ondergaan van verschillende
rijken pleitte niet voor zijne historische kennis
en was even oppervlakkig als zijn advies met het
oog op staten, waar de gerechtigheid de kracht
der staatkunde niet uitmaakte, en die toch bloeiden.
Hierover mochten wij niet oordeelenGode alleen
zij het oordeel! -- Maar, dan mag hij evenmin een
oordeel uitspreken over het verdwijnen van Tyrus,*)
Ninivé en Babylon. Of mogen die heeren wel
oordeelen, waar het met hunne theorieën overeen
komt en niet, wanneer de geschiedenis pleit tegen
hunne stellingen? »De regeering mocht o. a.
geen priester noch zendeling zijn En dat de
Minister van Koloniën zich tegen de zending ver
klaarde, was een motief voor den heer Wolbers
om over staatkunde en godsdienst te spreken, tot be
wijs dat zijn onderwerp niet zoo geheel buiten
de orde was!
Inconsequentie van begin tot het einde was
in zijne redevoering te bespeuren. Maar nog zon
derlinger klonk zijne geloofsbelijdenis op politiek
gebied. Hij, de man, die tegen den liberalen
Van Eek was opgetreden, eisehte, dat de census
werde verlaagd, het kiesrecht werde uitgebreid,
het onderwijs vrij werd. Hij was een voorstander
van het anti-dienstvervangingssysteem de sociale
quaestie mocht eene regeering niet voorbijzien,
want de staat moest ook belangstellen in den toe
stand der arbeiders; de Oost-Indische bezittingen
moesten met rechtvaardigheid worden bestuurd,
en de belastingen moesten belangrijk worden ge
wijzigd.
Vol verbazing hoorden allen hem aannu en
dan was er reeds een eenvoudige vrouw opgestaan,
die van zooveel geleerdheid niets begreep, en die
hare nieuwsgierigheid, om toch meneer Wolbers
eens te hooren, zoo duur moest betalen door over
voor haar duistere zaken te hooren spreken. Zij
had immers behoefte gehad aan een woord van
bemoediging, en zij kreeg niets dan veel geleerd-
In ons verslag stond abusievelijk Cirus.
beid te hooren! De opgewonden jj veraar, die zoo
boos was, dat de meerderheid bij de verkiezing
voor den heer Van Eek had gestemd, zal, dunkt
ons, ook wel kalmer, en zijn laconieke broeder
nog laconieker geworden zijn.
En wij zeiven vonden den heer Wolbers geen
flink man. Een onderwerp van zooveel belang
behandelt men meer in den grond; zijn politiek-
programma kan op eene enkele uitzondering na,
daar wij tegen census-verlaging op dit oogenblik
groote bezwaren zouden hebben onderteekend
worden door eiken liberaal, maar de groote quaes
tie is de uitvoering van zulk een programma. De
staatkunde, die door de liberalen in ons land wordt
voorgestaan, omvat de punten, door hem aangege
ven zij worden door de liberalen uitgevoerd, en
de heer Woliers vindt die uitvoering zoo slecht,
dat hij pogingen doet om in de Kamer te komen,
teneinde daar eene andere staatkunde voor te staan,
die hetzelfde programma bevat.
Pliuk is de heer Wolbers niet, omdat hij de
groote quaestie welken godsdienst hij verlangt,
en hoe hij dien in toepassing brengen wil on
aangeroerd laat.
Hij verkondigt alleen, wat vroeger, in 1706, in
andere woorden reeds van onze voorvaderen die
hij nog als voorbeeld van verootmoediging aan
haalde werd gezegd door Jacobus Fruytier in
zijne: Gerigts-Handelingen van den Aller hoog sten
Godt, met sijn Volk van Nederland
riMen sou zeggen: een volk soo gewlarschout en
soo getugtigt, sou nu de stemme Godts gelioort en
de tugt hebben aangenomen. Maar eijlaasDe
tvaarschuwingen zijn bespot, enz.
nNederlant is tot een hoopeloose Staat in opsigt
van reformatie gekomen, en soo Godt geen won
deren doet, is er geen verbeteringe oyt te wagten
maar een seker verderf
Met andere woorden: de heer Wolbers verkondigt,
dat wij op den verkeerden weg zijn; doet een be
roep op onze voorouders, die toch waarlijk ook
zoo hedig niet waren, en geeft een middel, dat
reeds lang bekend is, maar vergeet den weg aan
te wijzen, die tot uitvoering kan leiden.
Zoo toonde hij zijn onderwerp niet meester te
zijn, en daarom verheugen wij ons na deze ken
nismaking te meer, dat de heer Van Eek zijn
plaats niet voor hem heeft moeten inruimen. YVij
zouden het dubbel jammer gevonden hebben, om lat
dan een flink lid plaats had gemaakt voor een
goeden maar niet Hinken candidaat.
En de antirevolutionairen hebben toch waarlijk
wel andere personen in hunne gelederen. »0nbe-
kend maakt onbekendmaar wij selooven, dat de
kennismaking met den heer Wolbers hem bij de
kiezers, die hem stemden, toch ook niet bemind ge
maakt zal hebben. Wij verheugen ons er echter
over, oindat er uit blijkt, hoe slechts op het wacht
woord wordt gestemd, terwijl dan later de goede
kiezers leeren zien, hoe zij zich lieten misleiden.
Als nu de toespraak van den heer Wolbers zijne
hoorders tot die overtuiging heeft gebracht, dan
heeft het zendingsfeest op dat punt nog goede
vruchten gedragen.
Blijkens bericht vau Zr. Ms. Minister-resident te
Stockholm dd. 9 dezer, is de invoer van aardappelen
uit Nederland, België en de Duitsche Noordzeehavens
in Noorwegen verboden, uit vrees voor den Colorado
kever.
In September zal gelegenheid worden gegeven
tot het afleggen der examens ter verkrijging van aiplo-
mata voor het eerste natuurkundig examen en liet
natuurkundig examen voor hulp-apothekers.het tweede
natuurkundig examen, of van akten van bevoegdheid
als hulp-apotheker, en apotheker in art. 16 der wet
vermeld. Voorts zal in den loop van September, Oc
tober, November en December gelegenheid gegeven
worden tot het afleggen der examens ter verkrijging
van eene akte van bevoegdheid als arts en van eene
akte van bevoegdheid als tandmeester. Van beide exa
mens zullen dag en plaats nader worden bekend
gemaakt. De voorwaardon van toelating zijn vermeld
in de Staatscourant van 10 dezer.
GOES, 11 Juli 1877.
De voordracht voor gezworen van den
Schengepolder, ter voorziening in de vacature
van den aftredenden, herkiesbaren gezworen A.
In de Goesche Courant van 1873, no. 106, kan
men in een ingezonden stuk daarover meer lezen.
Louwerse, in de Dinsdag door ingelanden ge
houden vergadering opgemaakt, bestaat uit: 6r.
De Jager te Wolfaartsdijk, A. Douwerse en L.
Lukassebeiden te 's-Heer Arendskerke.
In de Dinsdag gehouden zitting der Pro
vinciale Staten is opnieuw tot lid der Eerste
Kamer benoemd de beer mr. C. J. Pické met
30 van de 31 stemmen.
De zomerzitting is daarna gesloten.
In de Eerste Kamerwaar de liberalen
reeds sinds jaren in de meerderheid waren, is
na de gehouden verkiezing de liberale partij
nog weder aanmerkelijk versterkt. In Noord-
Holland heeft de heer jhr. Hartsen, de kolo
niale beboudsman bij uitnemendheid, plaats
moeten maken voor den heer jhr. A. V. Teding
Van Berkhout, liberaal. Voor Gelderland zal
de heer Koenen, de liberale burgemeester van
Zutfen, na eene korte afwezigheid opnieuw zit
ting nemen in plaats vau den heer Schimmel-
penninck Van der Oije. Iu Groningen beeft
verder nog de oud-burgemeester De Sitter tegen
over het aftredend lid, den beer Cremers, de
zege behaald.
Voor het overige zijn in de verschillende
provinciën bijna alle aftredende leden herkozen;
in Noord-Brabant is in plaats van den heer
Verschoor, die niet weder in aanmerking wenschte
te komen, de heer Smits, lid van de Tweede
Kamer, gekozen. Vad.)
Coi'tgcue. Bij de periodieke verkiezing voor
leden van den gemeenteraad moeten alhier af
treden de heeren J. W. Vader en P. Wondergem.
Het aftredend gemeenteraadslid te Ovezand
heet niet P. P. A. De Jonge, doch alleen
P. A. De Jonge.
Wolfaartsdijk. Dat de gunstige be
slissing, welke gevallen is omtrent de reisge
legenheid per spoorboot aan onzen steiger,
hier met welgevallen vernomen werd, laat zich
lichtelijk begrypen. Intusschen is het te be
jammeren, dat zulks ten opzichte van de stoom-
booten, varende tusschen Middelburg en Rot
terdam, hetgeen altijd nog vau grooter belang
was voor ons en aangrenzende gemeenten,
vervallen is, waarvan het ongerief zich nu
al aanstonds laat gevoelen met de gist-ver-
zending aan de bakkers. Bijaldien wat eerdei
de blijken geleverd waren vau de nu betoonde
belangstelling door de gemeenten van westelijk
Zuid-Beveland in het behoud van een commu
nicatie-middel, hetwelk voor dit gedeelte van
ons gewest zoo bijzonder dienstig is, dan be
twijfelen wij het, of de beschikking van den
Minister, nu maar onlangs op advies van Gedep.
Staten genomen, ook voor die Maatschappij
van stoomvaart wel bevredigend zou zyn uit
gevallen, naardien toch het afnemend gebruik
maken van onzen steiger hoofdzakelijk een
gevolg is geweest van de toepassing eener
voor velen bezwarende verhooging van het ver-
voertarief op de stoom booten.
Uit de Provinciale verslagen bljjkt, dat de
heffing van rechten voor het gebruik van den
steiger te Wolfaartsdijk, aangevangen den 15
Sept 1848, tot en met 1874, en alzoo gedu
rende 25 jaren, heeft opgebracht f 18,381,60,
of gemiddeld per jaar f 735,26. Het hoogste
bedrag was in 1869, toen zulks f 1405,49
beliep.
's-Heer Arendskerke. Verleden week
heeft de politie alhier na onderzoek eenige
kleine diefstallen van hout, stroo, suikerpenen
enz. geconstateerd ten laste van J. v. B. als
loonbediende bij M. L. B., beiden te 's-Heer
Hendrikskinderen. Opmerkelijk dat de besto
lene nimmer iets bemerkt heeft of hem ter oore
is gekomen van de ontvreemding en den ver
koop der voorwerpen, en dat de zaak eerst
ruchtbaar is geworden door buurpraatjes, nadat
de verdachte zyn dienst had opgezegd en
verlaten om in den zaadoogst meer geld te
verdienen.
