BUITEKLAKD.
VAN HET OORLOGSTOONEEL
GEMENGDE BERICHTEN.
BURGERLIJKE ST4ND CQES
van 4 tot 6 Juli 187/.
9 "w*
wijl het bereids opgemaakt concept-adres on
veranderd werd goedgekeurd.
De verschillende ingekomen stukken werden
deels voor kennisgeving aangenomen, deels ter
griffie voor de leden ter inzage gelegd en deels
naar de afdeelingen verzonden.
In de zitting van Woensdag was eerst aan
de orde de benoeming van vier leden van Ged.
Staten; al de aftredenden werden herkozen,
zijnde de heeren mr. J. C. 11. Van der Bilt,
mr. G. A. Fokkermr. J. P, 1. Buteux en mr.
N. J. C. Snouck Hurgronje, die zich bereid
verklaarden de betrekking weder te aanvaarden.
Hetzelfde was het geval met den heer mr.
W. Ph. Vis, die opnieuw werd benoemd tot
buitengewoon lid van Ged. Staten.
De heer Fransen Van de Putte heeft, naar
aanleiding van een tot Gedeputeerde Staten
gericht adres van den veerschipper te Cortgene,
een schriftelijk voorstel overgelegd, ondersteund
door den heer Bijbau, strekkende om het in
dat adres vervatte verzoek toe te staan, nl.
afstand van het wachthuisje aldaar, teneinde
dit te vervangen door een woonhuis met stal
ling enz., en de uitvoering op te dragen aan
Ged. Staten, van wie alsdan in de najaarsver
gadering daaromtrent rapport zal worden in
gewacht. Dit voorstel is naar de afdeelingen
verzonden.
Na de splitsing der vergadering in afdeelin
gen, werd de volgende openbare zitting bepaald
op heden.
Per telegraaf. In de heden gehouden
zitting zpn alle voorstellen aangenomen, uit
gezonderd dat van den beer Fransen Van de
Putte tot afstand van het wachthuis te Cort
gene. Op het adres der spoorbootmaatschappij
tot opheffing der verplichting om aan den steiger
te Wol/aartsdijk aan te leggen, is besloten af
wijzend te beschikken, maar te bepalen dat,
wanneer de onzuivere opbrengst der vaart meer
dan 18,150 bedraagt, de bijdrage vermin
deren zal met de helft van het meerdere, met
gelijkstelling van het tarief te Wolfaartsdijk
en Cortgene. Tevens is besloten een adres aan
de Tweede Kamer te zenden met verzoek op
de staatsbegrooting van 1878 een post te bren
gen tot betere bezoldiging van de ambtenaren
aan de provinciale griffie. De zitting is daarop
tot Dinsdag verdaagd.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopiogen.
Borssele. Donderdag is alhier in twee perceelen
aanbesteed het herstel, de vernieuwingen het onder
houd, tot 30 April 1878, van de Aarde-, Kram Rijs-
en steenglooiingwerken, benevens steenbestorting, aan
de waterkeering van het Calamiteuse Waterschap El-
lewoutsdijk-Borssele. Beide perceelen zijn aangenomen
door M. De Vriend te Borssele, het le perceel, polder
Borssele, voor ƒ21395 en het 2e perceel, polder Elle-
woutsdijk, voor f 16800.
Inschrijvers waren: op ühet le perceel: G. Bolier Dz.
voor ƒ21421, I. Van Male voor J 21350, B. Den Exter
v, d. Brink voor ƒ21400, A Van Popering voor ƒ22000,
M. De Vriend voor ƒ21325, J. Leis voor 21400 en
op het 2e perceelJ. Leis voor 16820, M, De Vriend
voor ƒ16800, P. J. Visser voor ƒ17480, G. Bolier Dz.
voor 16890, O. De Wilde voor 17000, A. Van Pope-
ring voor 7 16881, P. J. Van Remortel voor ƒ16950,
B. E. Van den Brink voor ƒ16899.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Tot hulponderwijzer aan de openbare school van
dhr. Sitzen te Vlissingen, is tegen 1 Augustus a. s. be
noemd dhr. A. J. Laernoes, sedert 1 Juli 1876 te
Borssele.
Het vijfde Zuider-zendingsfeest,
4 Juli te Kloetinge gevierd.
(Slot.)
Nog vóór de pauze waren reeds vele bezoe
kers zich gaan neervlijen in het gras, en toen wij
na de pauze terugkeerden, leverde het geheel een
opwekkend en meer kermis- dan zendingachtig
schouwspel op. Die tenten, met hunne rood-
wit-blauwe versieringen, en hun oranje-kokarden
in 't midden, schitterende in de zon, deden den
ken aan koek- of speelgoedkramende groote
menigte, rond die tenten verzameld, die talrijke
groepjes, ongegeneerd liggende of zittende in het
gras, gaven zoo men als vreemdeling daar
binnenkwam, alle aanleiding om te vermoe
den, dat men in een vrolijken feestvierenden kring
was terecht gekomen. En al keuvelende en
lachende wandelden er zoovelen, dat wij waar
lijk vaak vergaten, wat er toch eigenlijk ge
beurde. Men beweert, dat de zendingsfeesten
nationaal zijn. Och kom, pret maken een
dag uitgaan op goedkoope wijze deze of gene
landstreek bezoeken, dat is 't wat aan die fees-
en een grooten toeloop verschaft. Tachtig per
ent komt slechts met dat doel en het overige
uistert nog niet eens altijd naar de redenaars
it waarachtige belangstelling. Bij de preekge-
toelten zag men immer dezelfde personen, want
'e overigen waren uit voor hun genoegen; alleen
erden zij helaas! al te dikwijls herin-
erd aan het doel van het feest, wanneer zij
e woorden hoorden, op saaien, temigen toon uit-
esproken: „vcor de zending" en hun dan een
kje werd voorgehouden om te offeren. Dat
't doel van die feesten. Offeren, geld slaan
en einde zich meer te propageeren, en te
eerschen Men zegt dat die feesten nati-
naal zijn! Och kom, heeren, zegt dat elkaar
ens onder vier oogen als de goe gemeente
r niet bij is, - en gij kunt tniet zonder lachen.
Is op een kermis een arme man de bezoekers
egt met zijne waren aan den man te bren
gen, door te verzekeren, dat hij het eenige, on -
feilbare middel tegen kiespijn of andere pijnen
heeft, dan verkoopt hij dezelfde aardigheid als
gij met uwe nationale zendingsfeesten.
ZENDiNGsfeesten zijn niet nationaal, beweren
wij, en spoedig zouden zij hun tijd hebben ge
had, wanneer de nieuwsgierigen wegbleven, de
pretmakers niet kwamen, de jongelui elkaar daar
niet opzochten, om een vrooüjken dag door
te brengen, en zij er slechts kwamen, die
met waarachtigen ernst voor de zaak waren
vervuld. En dat getal, o 't is zoo luttel. En
die ernst, hij vliegt zoo spoedig heen. Wij za
gen zelfs een lid van het hoofdbestuur lachende
en, zeker nog als een sprankje van zijn studen
tentijd, keuvelende vlak bij spreekplaats no. 3,
toen ds. Geselschap uit Fijnaart aan het pree-
ken was over het heil van het Christendom.
En tegelijkertijd ontdekten wij een toehoorder,
die aan den invloed van de lucht en de ge
zonde werking van 'u vrijen dag buiten geen
weerstand kon bieden en heerlijk zat te dutten
Als het publiek begint te begrijpen, dat het
hoofdzakelijk wordt beschouwd als een melk
koe, om voor de zending gelden te geven, dan
zal niemand zich meer wagen op een terrein,
waar zoo wordt gespeculeerd. En dan sprak
ds. Cromsigt zoo zalvend „geef met een blijmoe
dig hart," om als belooning daarvoor zijn zegen
te geven. Neen, mijne heeren, als het u waar
achtig te doen is om velen, die behoefte heb
ben aan een wo ud van bemoediging, in de ge
legenheid te stellen dat te hooren, denkt dan
meer om hun hart dan, zooals nu, om hun beurs.
„Laat allen tot u komen," zooals Hij deed, voor
Wien wij ook den diepsten eerbied koesteren,
al verschillen onze motieven daartoe met de uwe,
en over Wien wij nooit zoo zouden willen spre
ken als velen uwer vaak deed. Volgt zijn voor
beeld, door niet uw eigen grootheid te zoeken,
maar het geluk van uwe volgelingen in alle
nederigheid na te jagen. Zoolang gij nog
niet afkeerig zijt van het vette der aarde,
preekt 't dan ook anderen niet voor. Een voor
beeld vermag honderdmaal meer dan al uwe
zalvende woorden. „Ik heb een afkeer van uwe
feestenwant dat volk nadert mij met de lippen,
maar hunne harten zijn verre van mij." Dit
sprak ds Cromsigt in zijne afscheidsredeom
zijne toehoorders tot meer toewijding aan
den Heer op te wekken. Welnu, ook tot u
kunnen die woorden gericht worden!
't Is waar ook, wij zouden onzen lezers mee-
deelen, wat er is gesprokenMaar zij houden
ons ten goede, dat wij zwijgen over al het ge
sprokene over de zending. Het eenige, waarlijk
met overtuiging gesproken woord, was dat van
ds. L. Van der Valk, predikant te Delft, maar
het onderwerp is telkenjare reeds zoo vaak
behandeld, dat wij daarover verder liever zwijgen.
Ds. P. Bartstra was van de Klundert ge
komen; hem was de weg naar Rotterdam ge
wezen en vervolgens die naar Vlissingen
aangetoond, thans zou hij zijnen hoorders
den weg naar den Hemel wijzen. Populair mag
men zeker zulk eene vergelijking wel noemen,
maar ook eerbiedig? De ware en valsclie levens
koers" was zijn onderwerp, en ieder kan wel
begrijpen, dat zijne richting den waren koers
aangaf, en alle andere den valsehe.
Verwachtte men uit 's- Hage een beschaafd
redenaar, zooals ds. De Graaf b. v. is, dan
vond men zich in ds. CJ. Bryce bepaald
teleurgesteld. Vaak hadden wij meelij met den
spreker, die handen en voeten in beweging
bracht om zijn woorden kracht en klem bij te
zetten Het had veel van een gymnastische oefe
ning. En dan, als men hoorde welk nut zulke
Christelijke jongelingsvereenigingen al stichten;
b. v. hoevele bijzondere onderwijzers er waren,
die vroeger lid van zulk eene vereeniging zijn
geweest, en hoevele bijbels er door haar ver
spreid, en hoevelen er door haar gesteud werden
dan kon dit alles op ons nog geen indruk
maken, en hadden wij nog geen berouw, nooit
van éen dergelijke vereeniging lid te zijn ge
weest. Maar hij wekte natuurlijk alle jongelui
op, om dat wel te doen.
Ds. Geselschap, predikant te Fijnaart, sprak,
zooals wij reeds meldden, over het Evangelie
en het Mahomedanisme." Het eerste was natuur
lijk engelachtig liefhet tweede slechthet
eerste zou overwinnen, het laatste verdwijnen.
Het Mohamedanisme was tegen allen vooruit
gang gekant; het Evangelie was de banierdra
ger daarvanWij begonnen toen te gelooven,
dat de leiders van het zendingsfeest eigenlijk
Mohamedanen warenMohamed's aanhangers
trachtten te overwinnen met het zwaard, Jezus'
volgelingen deden dat nietAlsof de geschiede
nis niet duidelijk de bewijzen heeft gegeven van
Jezus' scherpen blik in de toekomst, toen hij sprak
„Ik ben niet gekomen om vrede te brengen
maar het zwaard." De heeren maken anders
ruimschoots gebruik van dezen tekst om hun
drijven te verschoonen. Zij vergeten dan
zooals dr. E. Moll o. a in zijne bekrooi de
verhandeling „misbruik te bijbelplaatsen" schrijft,
dat het woordje om in het Grieksch niet voor
komt, dewijl Jezus niet zegt, dat het de be
doeling zijner komst wastwist en tweedracht
te zaaien, maar hij daarin alleen het gevolg
zijner verschijning aanwijst.
De Mohamedanen waren nooit de bevorde
raars van kunsten en wetenschappen. Wel
en laten onze lezers nu letten op de conse
quentie wel waren in de middeleeuwen de
Arabieren in Spanje de personen, die tot be
vordering daarvan vooral meewerkten, maar dat
lag meer in hun volksaard. Aardig gevonden
De strijd in het Oosten was een strijd tussehen
het Mohamedanisme en het Christendom. Maar
er bestond alle kans, dat Engeland de Turken
kwam helpen en dan ja, spreker scheen
toen zelfs niet meer te weten, hoe het dan eigen
lijk werd, en het viel hem moeielijk om nu te
beweren, dat het dan een strijd tussehen Chris
tenen zou worden. Hij vergenoegde zich dus met
de hoop uittespreken, dat God ons daarvoor moge
bewaren. Dit was dan ook wel de beste weg
voor hem om in te slaan.
Ook de strijd in Afjeh was er een tussehen
die twee verschillende gelooven. Dat daaraan
nog niemand had gedacht, is toch verwonder
lijk. Wie weet of de sultan nog niet met de
Heilige vaan naar Atjeh gaat! Welk eene studie
heeft ds. Geselschap van de geschiedenis ge
maakt Maar Goddank! wij konden 't
bij het begin al vermoeden het Mohameda
nisme gaat te niet, zooals het reeds op zoovele
plaatsen is verdwenenin onze Oost-Indische
bezittingen zal het ook heengaan, wanneer
er maar genoeg wordt geofferd voor de zen
ding, om den christelijken godsdienst te ver
spreiden.
Ds. Botten uit 's-Bosch was middelerwijl bezig
de eerste afscheidsrede te houden. Hij was een
beschaafd redenaar; zooals wij er op dat feest
maar zeer weinigen hoorden. Van zijn zuiver
godsdienstig standpunt uit sprak hij hoewel
voor vele hoorders te zacht hartelijk, beschaafd
en net. Hij wekte zijn hoorders op, de zendings
feesten lief te hebben, want zij halen den band
tussehen de geloovigen nauwer toe. Hij herdacht
't goede, dien dag ondervonden, en sprak allen,
die nu weer heengingen, een woord van op
wekking toe.
In denzelfden geest sprak ds. Cromsigt van
Cortgene. En daarmee was het feest volgens het
programma geëindigd. Toch bleven ernogeenigen,
die geen haast hadden, achter, en werden meer
of minder gesticht door enkele sprekers, die
zich nog opgewekt gevoelden iets te zeggen.
Wij hadden echter meer dan voldoende gehoord!
Sommigen beweren, dat er minder menschen zijn
geweest dan verleden jaar op Dijkwel. Is dat
het geval, dan kan misschien het zendingsfeest
te Middachten daartoe ook hebben meegewerkt.
Heeft dit de heeren hier wat minder toehoorders
verschaft, het zij hun tot troost, dat het daar
regende en hier droog was.
De verwoestingen, welke de Russen door
hun geschut te Giurgewo en Slobosia in de
stad Rustschuk aanhoudend aanrichten, gaan
alle beschrijving te boven. „Het heilige Rus
land, meldt een correspondent van de Times,
zocht bij voorkeur den Zondag (24 Juni) uit,
om schrik, verwarring en dood onder de niets
kwaads vermoedende bevolking te zenden."
Geen gebouw werd door de Russen gespaard;
den eersten dag hadden zij het blijkbaar op
het Engelsche consulaat verzienen toen
iemand den consul, mr Beade, de opmerking
maakte of zij uit de verte de vlag wel zou
den kunnen onderscheiden, liet hij de groote
»Union Jack," 6 yards lang en 3 breed, hij-
schen. Een half uur later was 't geheele huis
een bouwval.
»Men denke echter niet, zegt de correspon
dent, dat de officier, die aan de overzijde de
stukken richt, 't juist op de Engelschen ver
zien heeft; gedurende de volgende dagen van
het bombardement trof de Fransche, Duitsche
en Oostenrijksche vlaggen hetzelfde lot." De
burgerlijke bevolking, die 30,000 a 40,000
zielen telt, is gevlucht; mannen, vrouwen
en kinderen liggen buiten de stad in 't open
veld. De gewonden zijn zonder geneeskundige
hulp en de dooden blijven liggen, waar zij
neervallen, 't Is walgelijk en afschuwwek
kend in de hoogste mate en de correspondent
voorziet er de treurigste gevolgen van.
Zoo vat nu Rusland de humaniteit in den
oorlog op!
De laatste berichten van het Oorlogstooneel
luiden als volgt:
LONDEN, 5 Juli. Reuters-office verneemt
Een depêche van Moukhlar-pacha uit het kamp
te Alisoupe, van 3 Juli, meldt, dat in den
namiddag de Russen Banliained verlieten en
zuidelijk van Kars over de hoogten van Ar-
dos vluchtten, vervolgd door de Turksclie
cavalerie. De divisie Alaskerd vervolgt de
geslagen Russen, die nagenoeg vernietigd zijn
en hun artillerie-materieel verloren. I)e Tur
ken maakten grooten buit. De weg naar Kara-
kilissa is met lijken bedekt. Uit Konstantinopel
wordt den 5 dezer gemeld, dat berichten uit
Erzerum den terugtocht der Russen westelijk
van Kars en het samentrekken der Russische
strijdkrachten aan de grenzen toeschrijven aan
geruchten, dat de geheele Kaukasus in vol
len opstand zou zijn. De post- en telegraaf
verbinding met Kars zoude door de Turken
hersteld wezen.
De te Dalfsen gestationneerde rijksveldwachter-
jachtopziener ontdekte Woensdagnamiddag in een hak-
bosch een gedeserteerden militair uit Harderwijk. Deze
willende arresteeren, ontmoette hij zóóveel verzet,
dat hij zich verplicht achtte tot behoud van eigen
leven den deserteur met zijn revolver in de beenen
te schieten. Slechts met behulp van eenige boeren
kon de deserteur (een Franschraan) gearresteerd worden.
Hij is vervolgens geboeid op een boerenwagen naar
Zwolle vervoerd. Nabij Almelo is de bliksem ge
slagen in eene schuur, die tot berging van gereed
schappen enz. diende. De schuur is verbrand.
Woensdagochtend sloeg te Radewijk (gemeente Ambt-
Harderberg) de bliksem in een korenmolen. De molen,
die tegen brandschade verzekerd was, is totaal afge
brand. Aan blusschen viel niet te denken. Het
aanwezige koren is echter nog grootendeels gered.
Dinsdagavond zjjn in het gehucht Makkum, nabij
Beilen, vijf huizen door brand vernield, terwijl van
de inboedels slechts weinig kon gered worden. Een
der eigenaars van de afgebrande huizen, zekere J. Boer,
die nog iets wilde redden, is in de vlammen omge
komen. Zijn lijk heeft men verkoold teruggevonden.
De oorzaak van den brand is vooralsnog onbekend.
Het zoontje van een boer, in de nabijheid van
Sneek, zat boven op een wagen met hooi, om daarmee
naar de schuur te rijden, toen de wagen brak. Het
knaapje tuimelde naar beneden, geraakte in eene sloot,
werd door het hooi geheel bedekt en weinig tijds
later als een lijk naar het huis zijner ouders gebracht.
De houten spoorwegbrug over de Weichsel, bij
Thorn, is in den nacht van 30 Juni op 1 Juli groo
tendeels afgebrand. Uit Mecklenburg wordt gemeld,
dat er in het dorp Horukathen een zware brand heeft
gewoed, waarbij dertien personen het leven verloren
hebben. Reeds ongeveer dertig beeldbouwers hebben
hun voornemen te keunen gegeven, een model voor
het Spinoza-standbeeld in te zenden. De meeste zijn
buitenlanders. Een dezer, die onlangs in Den Haag
was, om zich met de plaats bekend te maken, waar
men het beeld wil oprichten, stamt uit de familie
van Spinoza's moeder af. Aan den Romeinschen
correspondent van de Monde ontleent het Huisgezin
de bijzonderheid, dat de Paus niet, zooals men tot
heden algemeen geloofde, zijn 86e, maar reeds zjjn
88e levensjaar ingetreden is. „Deze verhooging van
's Pausen ouderdom zegt de correspondent maakt
dien leeftijd en de ongeëvenaarde helderheid zijner
geestvermogens nog bewonderenswaardiger Heer
lijk schouwspel, dat den zegen van hierboven aan
toont, waarin de Kerk zich verheugen magAan
de vermelding dezer „verhooging'' van 's Pausen
ouderdom gaat vooraf de mededeeling, dat io het
volgende jaar het pausschap van Pius IX in duur de
gezamenlijke jaren van het bestuur der eerste pausen,
te Antiochië zoowel als te Rome, bereiken zal. „Wij
achten het dienstig (zegt de correspontent) aan de
katholieken dien nieuwen gedenkdag in herinnering
te brengen, opdat hij reeds van nu af bet voorwerp
zjj van aller wenBchen en gebeden."
VERKOOP1NGEN VERPACHTINGEN.
Datum. l'laats. Voorwerpen, Informntiën.
7 Joli, Wolfuartsiiijk, rogge en nieuh goederen, Kakebeeke.
7 Goes, Winkelhuis, Van den liussche.
9 Kloetinge, houtwaren, Itembges.
11 Kruiningen, houiwaien, hemhges.
12 Yerseke, woonhuizen met erven, Remt ges.
16 's-Heer Areudsk., zoinergerst te velde, V. d. Hussche ik
l.iebert.
17 Goes, woonhuizen en erven, Paardekooper en
Kakebeeke.
17 Goes, woonhuizen en erven en grond, Van Dam eo Van
den Bussche.
18 Kruiningen, ijzer-en inaljenierswaren, Van Dam
18 's-Gravenpolder, written, Paardekooper
Kakebeeke
18 Wissekerke, vruchten, V. d Moer It Roelof.
19 Colijnsplaat, vruchten, V. d. Moer.
20 Colijnsplaat, bouwland, woonhuis enz V. d. Moer.
21 Goes, huizen en erven, Pilaar.
25 Ellewontsdijk, bouw- en weiland, Scholten.
25 Colijnsplaat, inspan, V. d. Moer.
25 Kapellc, bolstede enz., Pilaar
27 Wissekerke, inpan, Hoelof
Van der Moer
27 Kapelle, vruchten, Paardekooper Overman.
2 Aug. Wolfaartsdijk, verp. hofstede, houw
en weiland, Hentbges.
3 Waarde, verp. hofstede en bouwland, Rembges.
Geboren: den 5, Karei Dirk, z v. Karei
Dirk Scheffer en Cornelia Johanna Jacoba Van
den Broeke; Pietronella Wilhelmina Maria,
d. v. Pieter Van Eikeren en Pietronella Wil
helmina Felecitas Van de Weghe.
294ste STAATS-LOTERIJ. 3e kl.
Prgzen van f 100 en daarboven.
3de lijst. No. 6197 ƒ100.
3de lijst. No. 7397 ƒ25,000. No. 11964 1500. Nos.
5458, 12788. 14251 en 14732 elk ƒ1000. No. 8192 400.
Nos. 2765 en 7734 elk ƒ200. Nos. 4636, 5121, 7021
en 15871 elk ƒ100.
CORRESPONDENTIE.
Aan V. D. te Middelburg. De opvatting van uw
neef was zeer juist. Mondelinge boodschappen zijn
voor ons geen voldoende bewijzen, en kunnen ons geens
zins tot zekerheid strekken. Daar wij ongeteekende
stukken ter zijde leggen, zonder veel notitie van den
inhoud te nemen, zullen wij thans uw schrijven nagaan
en over de al of niet geschiktheid tot plaatsing oordee-
len, zonder ons te laten leiden door de overweging,
dat gij een getrouw lezer van ons blad zijt. Maandag
a. s. zult u dus nader omtrent dat oordeel worden
ingelicht.
