Dinsdag 3 Juli.
64ste Jaarga
J?1
I
De Goesche Courant verschijnt thans
nieuw, in grooter gewaad. Voor de
;gevers moge dit een verblijdend ver-
aijnsel wezen, ook voor de redactie
zulk eene verandering niet van gewicht
hbloot. Beiden maken dan ook met
jejlomenheid van deze gelegenheid ge-
uïk, om, dankbaar voor den steun,
lardoor zulk eene uitbreiding mogelijk
ird, zich voor 't vervolg in aller mede-
jrking aan te bevelen. Er zal nu meer
legenheid wezen, om spoediger quaes-
in te behandelen, waarvoor de redactie
t nutoe de ruimte ontbrak; er zal
eerder door haar voldaan kunnen
arden aan het verlangen der schrijvers
.n ingezonden stukkensommige mede
dingen ook kunnen nu spoediger een
aats vinden. Handhavende onze eigen,
:kende beginselen, zullen wij voortgaan
)k anderen in de gelegenheid te stellen
ons blad hun gevoelen bloot te leggen,
lier medewerking roepen wij daartoe in.
Met dit korte woord beginnen wij een
ieuwen werkkring in het leven van de
oesche Courant. Moge dat toekomstige
idperk niet alleen vruchtbaar zijn voor
larzelve, maar bovenal voor de liberale
iginselen, waaraan zij altijd getrouw
gebleven, en die zij steeds zal blijven
irdedigen.
De profetie vervuld!
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
lö
GOËSCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 et., met bijblad 10 et.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte-huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen van 1—8 regels a 1.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20
Bij dir ecte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Agenten voor het buitenland zijn: G. L. DAUBE Co., te Parijs. A. STEINER en HAASENSTEIN VOGLER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau var NIJGH VAN DIT MARen verder bij alle boekverkoopers en postdirecteuren.
Vóór dat de Tweede Kamer in Mei uiteen-
ng stond de heer Kappeyne op, om zich te
agen op een gebied, dat niet gemakkelijk is
bewandelen, en waarop men hoogst zelden
in palm der overwinning behaalt. Het was op
st veld der profetieën, dat hij zich bewoog,
oorzeker noopte de overtuiging van zijn goed
cht hem te spreken, zoo stellig en zeker, als
en door hem is gedaan. Luisteren wij een
igenblik naar zijne profetie, toen uitgesproken:
het vraagstuk, dat ons verdeeld
»udt, (de schoolquaestie), is er een, waarvan
en weet hoe het, moest het in deze Kamer
beraadslaging komen, door de groote meerder-
sid zou worden beslist, Die meerderheid echter
u wellicht, indien het waar is, dat zij in het
ig der Natie vertegenwoordigt een geest van
iderdrukking en van onrechtvaardigheid, spoedig
(houden meerderheid te zijn. Welnu, zij is zoo
er overtuigd van haar recht en van hare
vtionale kracht, dat zij die proef wenscht te
(orstaan. De regeeringdat weten wij, zal,
3 de stembus gesproken heeft, die uitspraak
schouwen als eene uitspraak van het orakel
,n Delphi. Hoe dus de Kamer in het volgend
.tingjaar zal zijn samengesteld, zal van be
ssenden invloed zijn op het antwoord en het
wijzigd wetsontwerp; daarom zij straks de
tie in de gelegenheid uit te maken, of, wat
m in 1875 wilde, nog wordt gewild in 1877."
En op een ander oogenblik hooren wij: „Neen,
mneer de regeering ons niet heeft willen in
,at stellen haar ontwerp op het lager onder-
js te behandelen, kan ik het alleen daaraan
J8chrijven, dat deze regeering de politieke
aestie niet met deze Kamer behandelen wil.
elnu, ik neem dat aan. Indien werkelijk de
jeering meent dat, wanneer in 1 877 de stem-
s zal hebben gesproken, die teniet zal doen
it de vrucht was van de verkiezingen van
75, zoo wil ik aan haar en, indien men dat
iciliant noemt, aan den geachten afgevaar-
;de uit Nijmegen en zijne vrienden die kans
ven; MAAK IK BEN OVERTUIGD, DAT IK HET VEI
lig kan doen
Maar wil men, dat weder in onze politiek
de zomerdagen aanbreken, wil men opnieuw
de liberale zon in haar vollen glans zien schij
nen, dai dan de natie spreke en bij de stem
bus hare beslissende stem doe hooren."
De heer Kappeyne heeft toen bewezen onze
natie goed te kennen. Hij vreesde de verkie
zing niet, want hij was er zeker van, dat men
de natie slechts hare stem moest doen hooren
om te vernemen, dat zij slechts van liberale
beginselen wil weten.
En nu de verkiezingen geheel zijn afgeloo-
pen, is zijne profetie ten volle vervuld gewor
den. Wat in de laatste jaren eene zeldzaam
heid was, had bij deze verkiezing plaats. De
beide uiterste kerkelijke richtingen gingen niet
hand aan hand er was dus meer eerlijkheid
in het spelwat te meer wensehelijk is ge
weest, omdat de conservatieve partij geen ge
wicht meer in de schaal kan leggen, en de
strijd dus hoofdzakelijk liep over clericaal en
anti-clericaal. Waren nu beide richtingen op
clericaal gebied weer hand aan hand gegaan,
dan waren zij op sommige plaatsen een mach
tiger vijand voor de liberale partij geweest, ja
zelfs in enkele districten wellicht overwinnaars
gebleven. Maar tevens zou het moeielijk ge
weest zijn een oordeel uittespreken over den
geest van het Nederlandsche volk. Eene coalitie
van twee tegenstrijdige machten, alleen ver
bonden door de leuze om te bestrijden wat
zij niet willen, biedt geen gelegenheid aan om
te beoordeelen, wat elk afzonderlijk wel wil,
en hoe groot beider aantal aanhangers is. Daar
toe heeft d" Juni-verkiezing on9 thans de ge
legenheid wct aangeboden.
Wij hebben nu kunnen opmerken, dat de
macht der kerkelijke partij zich meestal bepaalt
tot die districten, waar de steden door het
platteland worden overstemd, en waar de macht
der geestelijkheid dus het sterkst is. Nieuwe
overwinningen konden zij echter niet behalen.
Er is tevens gebleken, dat de ultramontaan-
sche partij niet zoo eerlijk is als de anti-revolu
tionaire. In Delft stelde zij een persoon, over
wien het oordeel allerongunstigst wasdie
zelfs niet eens tot haar kón behooren om
dat hij geene beginselen kende, en over wiens
politieke tinnegieterij elk eerlijk man met afschuw
moet worden vervuld. De anti-revolutionairen
hielpen haar niet.
In andere districten hielp zij trouw den
candidaat der protestansch-kerkelijke partij, zoo
zij geen eigen candidaat kon stellen. Wij be
hoeven niet verder te gaan dan Middelburg,
om daarvoor het bewijs te leveren. De heer
Wolbers zou nooit zooveel stemmen hebben ver
kregen als hij nu verwierf, zoo niet o. a in
het land van Hulst de pastoor hard meegewerkt
had, om hem te steunen. En wat die geestelijke
heeren vermogen is maar al te wel bekend.
Toch erkennen wij het recht, dat zij hebben,
om, van hun standpunt uit, voor hunne beginselen
te ijveren, maar dan toonen zij voor begin
selen te strijden En dat doen zij niet door
voor hunne natuurlijke vijanden te ijveren,
alleen om eene andere partij te bestrijden.
Wanneer zij eerlijk bun candidaat voorstonden
en met alle macht poogden hem te doen over
winnen, wij zouden hen daarvan geen verwijt
maken, maar wel doen wij dit hun met het
oog op hetgeen zij vooral te Delft hebben te
aanschouwen gegeven, en op hun steunen van
personen, die in vele quaestiën lijnrecht tegen
over hen staan.
Toch heeft hun werken niets gebaat. De heer
Heringa is gevallen en iemand, die zoo diep
is vernederd door zichzelven, zullen wij niet
verder hard vallen. Hij zij voorgoed van het
politiek veld verdwenen, waarop hij zulk een
treurig figuur maakte. Te Middelburg is de heer
Van Eek gekozen, en al de overwinningen, die
behaald werden, zijn ten voordeele der liberalen
gekomen.
De verhouding der partijen in de Kamer zal
nu na 1 September wezen, dat de liberale
partij 49, de ultramontaansche 16, de anti
revolutionaire 9 en de conservatieve 6 verte
genwoordigers heeft Nu willen wij aannemeu,
dat er onder de liberalen nog w el enkelen zijn,
die niet in alles met de heeren Kappeyne c. s.
zullen meegaan. De heer Schagen Van Leeuwen
b. v., in Delft gekozen, heeft eeuige antecedenten,
die hem voor een liberaal pur sang misschien
niet geschikt doen zijn. Wij lazen dezer dagen
in de Delfshavenwhe courant, dat hij was lid
der anti-revolutionaire vereeniging Christelijk-
Nationaal onderwijswelke zich onlangs voor
het restitutiestelsel verklaarde, oprichter en aan
deelhouder in een conservatief Dagblad, vroeger
ij veraar voor de candidatuur van den conser
vatieven afgevaardigde, den heer Nierstrasz. Dit
zijn voorzeker geene aanbevelingen voor een
liberaal afgevaardigde; maar mocht in de toe
komst van hem en een ander nieuw geko
zen lid blijken, dat zij de vlag, waaronder
zij zijn binnengekomen oneer aandoen, wel
nu, de meerderheid blijft dan toch nog sterk
genoeg om een beslissenden invloed uitte-
oefenen op 's lands zaken. En van dien in
vloed maken onze liberale vertegenwoordigers
thans gebruik! Aan alle halfslachtigheid kome
nu voor goed een einde; de bekwame adminis
trateur, de heer Heemskerk, ruime zijn plaats in
voor een flink, degelijk liberaal, voor den heer
Kappeyne zeiven, die, nu zijne profetie is ver
vuld mee kan werken om aan de uiting van
den volkswil leven en kracht te geven. Het zou
eene bespotting wezen voor ons volk, wanneer
de tegenwoordige premier na September nog
lang aan het bewind bleef. Keert hij soms tot
zijne vroegere, veel vroegere liefde, tot de libe
rale beginselen, terug en de geschiedenis leert
ons, dat 't den heer Heemskerk niet zoo moeielijk
valt van politieke geloofsbelijdenis te verwisselen
dan toch is hij niet meer de geschikte maD,
dan toch is hij niet de persoon, dien men ver
trouwen kan. Wat hij totstandbrachtdeed
hij met behulp der liberalenwat hij niet vol
bracht, liet hij na, uit vrees voor de andere
partijen. De eerste ontmoeting in September
zal nu zeker geene aangename wezen, maar zelfs
de grootste man moet zich in 't onvermijdelijke
schikken. Hij ga dan heen in 't volle bewust
zijn van zijne bekwaamhedeu, welke niemand
hem zal ontzeggen, maar die zijne zwakheid
van beginselen niet konden bedekken.
Dan is de tijd aangebroken voor de liberalen
om te handelen; en zonder te luisteren naar
alle mogelijke jeremiaden van miskenning en
verdrukkingdoor hunne mede-afgevaardigden
van andere richting aangeheven, gaan zij met
vaste hand in de eerste plaats aan 't werk om
een verbeterde wet op het lager onderwijs in
't leven te roepen, waarnaar wij al jaren zitten
te wachten!
Dat zij het debut van de liberale vertegen
woordigers Er zal daarna nog genoeg te doen
wezen, wat voor ons land ten zegen kan worden
GOES, 2 Juli 1877.
De St.-Ct. bevat de statuten der sociëteit
Eensgezindheid", te Goes.
Blijkens een advertentie in de Midd.Ct.
herdacht de heer H. Moezelaardirecteur van
de cellulaire gevangenis alhier, gisteren den dag,
waarop hij 25 jaren geleden als ambtenaar by
Rijksgevangenissen werd beëedigd.
Hedenmiddag ongeveer twaalf uur geraakte
het zoontje van J. alhier by de brug in 't water.
Niettegenstaande onmiddellijk een paar roeiboo-
ten aanwezig waren om te helpen, werd hy
met moeit'" "'ruit gehaald en was de drenkeling
een oogenblik buiten kennis. Het gelukt
spoedig hem weer by te brengen ei
waarts te voeren.
's-HTeer Areiidskerke. Op h
der vorige week circuleerde alhier oi
ingezetenen een adres aan de Provincial!
tot af wij zing van het verzoek der Spo
maatschappy, om ontheffing der verp
tot het aanleggen aan den steiger t(
faartsdjjk. Als men nagaat, dat die sti
gemaakt in het belang eener goede co
catie en de stoombootdienst wordt j
dieerd met eene aanzienlijke som uit de
ciale fondsen, dan mag men verwach
de beslissing niet ongunstig voor de adre
zal zjjn.
Wemcldinge. Den man, wiens
Woensdag afbrandde, trof Vrijdag w
ongeluk. Zijn lOjarig dochtertje ging
kameraadje met een zak naar den mo
langzaam draaide, terwijl de molenas
hooi werkte. De kinderen, omlaag r
vindende, gingen naar boven, en oo
niemand ziende, natuurlijk naar buiter
galerij, waar het meisje een paar slag
de molenwieken ontvangen heeft en
kennis is gevonden. Eene hersenschud
't gevolg hiervan. Het kind, hoewel eer
beter, is nog niet buiten gevaar.
De gemeenteraad van Middelbar:
de jaarwedden van den burgemeester
secretaris, thans 1600 bedragende, ve
tot ƒ2000.
Het aan den heer J. J. P. TT
landmeter bij het kadaster te Middelbu
leende ontslag uit 's lands dienst waai
opzettelijk nog geen melding maakte:
blijkens nader bericht geweest.- „eervo
zijn verzoek."
Aan het hoofd van het Zaterd
schenen nummer van de Nieuwe Bijdragt
de redactie het volgende medeS. Gille l
Die naam stond tot nutoe onder de 1
medewerkers aan bet hoofd van dit bis
zouden meeneu de waardigheid van oi
te kort te doen en alle overige medewei
beleedigen, als we dien naam daar üetei
Hij wordt dus geschrapt en zal, hop
ook nooit weêr in onze kolommen voor
Van de instemming aller rechtschapen
van welke richting ook, houden we
deze handelwijze verzekerd."
In het Nieuwsbl. v. d. Boekh. ko
advertentie voor van deD heer S. Gille h
die „tengevolge van de Delftsche verkis
een brochure willende uitgeven onder d
van „Afgeperste verdediging," een u
zoekt, die het kopijrecht dier brochurs
vel gr. 8vo. wil koopen. »De op!
zal tot een weldadig doel bestemd w<
Zij, die meenden, dat de heer H. ni
goed „dood" was, hebben zich dus
zegt Het Vaderland.
De tentoonstelling van honden, d
Jachtvereeniging Nimrod" georganise'
Zaterdag te Amsterdam geopend, moet u
tend geslaagd, van grooter om t,eg ?n f
beter gehalte zijn dan die van 't voi
Als plaats, waar in 187S de honden te
stelling zal gehouden woréejif is Arnhi
mocht daar geen ges hikte genheid
worden gevonden, Rotterdam aangjwea
Te Nieuwediep is aan boord van 'd
fregat Evertsenwaar de zeemiliciens da
ting van dit jaar geëmbarkeerd zijr
granuleuze oogontsteking uitgebroken,
men zegt, zal dat schip ontruin d worden
zijn verscheiden miliciens in het
opgenomen.
Gisteren, I - 25 hü
leden, dat het sr - c- -ö
maakt.
