1877. N°. 49. Donderdag 26 April.
649te jaargang.
Agenten voor het Buitenland zijnG. L. DAUBE& Co., te Parijs, 31tó Piue du Faubourg Montmartre, en A. STEINER, te Hamburg.
Bij deze Courant behoopl een bijvoegsel.
Nu op het Oosten van Europa aller
oogen zijn gevestigdieder oogenblik
nieuwe gebeurtenissen kunnen plaats
grijpen, hebben wij maatregelen genomen
om, zoodra eene gewichtige tijding over
den oorlog in ons land bekend is, die
ter kennis van de bewoners van Goes
en omstreken te kunnen brengen. Wij
meenden op grond van de groote be
langstelling, die de Goesche Courant on
dervindt, ons de groote kosten, daaraan
verbondente moeten getroostenen
zullen dagelijks, hetzij eens of meermalen,
al naar gelang het noodig is, bulletins
verspreiden. Die bulletins worden door
ons geleverd
1°. Aan de abonnésin Goes kosteloos.
2°. w lezers, die in Goes de Cou
rant direct van ons bureau ontvangen,
tegen 1 cent per bulletin.
Zij, die dit dus verlangen, gelieven
daarvan aan ons kennis te geven, ten
einde de bulletins te doen bezorgen.
3°. Aan de geabonneerden buiten Goes
tegen vergoeding van porto, dat is
1 cent per bulletin.
Mochten onder hen zijn, die zich de
geringe kosten daarvoor niet willen ge
troosten dan gelieven zij daarvan ons
kennis te geven, en de toezending wordt
gestaakt.
Tevens zullen die bulletins tegen be
taling van 2 cent a contant aan ons bureau
verkrijgbaar wezen.
F. KLEEUWENS ZOON.
DE STRIJD IN HET OOSTEN.
ÖFFICIEELE MEDEDEELINGEN.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag-,
en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, ƒ1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 et.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodsberichten en de daarop betrek
king hebbende dankbetuigingen van 18 regels a 1,
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en
contant betaald, 20 ct.
Namens de Administratie der Goesche Courant,
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
g,IAD der GEfflEKXTIil OOK»
op VRIJDAG den 27 APRIL 1877
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 25 April 1877.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
Mededeelingen, ingekomen stukken.
Afkoop van jachtrecht door den heer A. Kake-
beeke Jz.
Rekening der Leenbank over 1876.
Rekening der gezondheids-commissie over 1876,
Rekening der fondsen van de vernietigde gil
den ove$ 1876.
Remissiëh van aanslag in den Hoofdelijken
Omslag over 1876.
Idem in de belasting op de honden.
Aanvrage van deD gemeente-ontvanger om resti
tutie van te veel verantwoorde gelden.
Rapport der commissie voor het doen vaD
onderzoekingen, of er zelkasch in de gronden
der gemeente aanwezig is.
Aanwijzing stembureau voor de verkiezing van
Prov. Staten op 8 Mei a. s.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
i.
Daden zjjn gepleegd en woorden zijn gesproken
Voor wie zjjn uwe sympathieën, voor Rusland of
woor Turkjje? O! wjj bemerken het reeds. Gjj
slaat een blik op nw effectentrommelgij gaat
jut,, welke papieren de meerderheid vormen of
alleenheerschers zijn in dat heiligdom, en naar den
uitslag van dat onderzoek bepaalt gij uwe wenschen
voor het geluk der wapenen van deze of gene
partij. Of gij gelijk hebt? Zeker, zeker, uw zelf
behoud dwingt u, om de overwinning te verlan
gen voor het land, waaraan gij het grootste deel
uwer bezittingen liebt toevertrouwd
Gelukkig echter, dat de uitslag van den strijd
niet van ons wenschen afhangt! M$ar, van zelf
behoud gesproken, Turkije strijdt voor het behoud
van zijn bestaan. De Turken worden gedwongen de
wapens te grijpen, om hun land te verdedigen
dood waren zij verklaard, maar zij gaven teekenen
van krachtig leven, en daarom moeten zij voor goed
vernietigd worden!
Wat zouden wij doen, wanneer men ons aanviel,
en in ons land een vreemde potentaat ons de
wetten kwam voorschrijven? Een algemeene kreet
zou opgaan; ten strijde zouden wij worden ge
roepen en gaan, om onze eigen onafhankelijkheid
te verdedigen. Welnu, is Turkije dan zoo te ver-
oordeelen? Doch wij achten u, met het oog op
uwe effecten waarin misschien de Halve Maan
zoo onvriendelijk reeds een gat sloeg, zoo groot
dat gij voor haar, en niet ten onrechte, niet gunstig
gestemd kunt wezen niet onpartijdig genoeg,
om de feiten te beoordeelen.
Er zijn anderen, die geen effecten bezitten, wat
misschien in deze tijden nog benijdenswaard zou
kunnen heeten! Bij hen kloppen wij aan, aan
hen vragen wij: Waar zijn uwe sympathieën?
»De Russen zijn Christenen, de Turken zijn Moha-
medanenWanneer gij daarmee wilt zeggen,
dat Christenen beter dan Mohamedanen zijn, als
een gevolg van hun godsdienst, dan past u in de
eerste plaats medelijden met hen, die van de
christelijke godsdienstleer verstoken waren, en in
de tweede plaats voegt u een zeer zacht oordeel
over hen, die, juist omdat zij de door u zoo hoog
geroemde zegeningen van den christelijken gods
dienst niet kennen, misdreven in onwetendheid, en
dus vergeving verdienen voor hunne daden.Maar
zjj vervolgden de ChristenenDat is lang zoo erg
niet, als het vervolgen van Christenen onderling.
Slaat uwe blikken in het rond, ziet hoe in Spanje,
in België godsdienststrijd onder de Christenen zich
openbaart, hoe in Frankrijk de gemoederen worden
opgehitst, hoe in ons eigen land de hooggeroemde
christelijke leer zich openbaart in strijd en nog eens
strijd, niet op leven en dood, omdat de wet dat
verbiedt, maar in verbittering, in zedelijke vernie
tiging van eikaars bestaanO! veroordeelt de Muzel
mannen niet, omdat ruwheid hen nog veel verder
van het pad deed afwijken; onder ons Christenen
wordt toch, al kennen wij betere grondbeginselen,
ook zoo menigmaal misdrevenWacht nog eenige
jaren, en wie weet. O! Godin der liefde, die
de grondslag van den christelijken godsdienst moest
zijn, bedek uw aangezicht met de handen, want als
het zoo voortgaat, dan zal er onder die Christenen
zeiven misschien nog een strijd ontbranden, die,
gevoed door fanatisme, gesteund door priester
dwingelandij de wereld zal beroeren, de Christe
nen in christelijken ijver elkaar zal doen vernielen
Eén hoop blijft ons nu bijTerwijl in het Oosten
een verschrikkelijk drama zal worden gespeeld, zal
daar te aanschouwen worden gegeven, wat eenmaal
ons aller lot zou kunnen worden, wanneer men
voortgaat de hartstochten op godsdienstig gebied
in beweging te brengen. Nu gij uwe vuurmonden
hebt geopend, spreekt dan luide, zoo luide moge
lijk. Laat van het Oosten uit een tooneel ons
worden vertoond, waarbij en dat zal zeker ge
loofsijver een droeve rol zal spelen, en Muzelman
en Christen elkaar zullen bestrijden, vermoorden,
totdat éen van beide partijen niet meer kan en
krachteloos neerzinkt. Dat zal, naar wij hopen, de
oogen van velen openen en ze den afgrond doen
bemerken, die zich voor ons allen opent, en aan
gansch Europa zal het Oosten een les geven, die
nuttig kan zijn voor alle Christenen.
Och, laat ons niet roemen op ons christelijk ge
loof! Muzelmannen zijn ook menschen met mensche-,
lijke deugden en zwakheden zooals elk ander, en
met de mensehelijke macht om het goede te doen
en het kwade te laten, mits zij daarin worden
onderrichtOf nu Rusland als leermeester kan
optreden, zal toch bij u ook wel aan eenigen twijfel
onderhevig zjjn. Wij gelooven 't best, geene bij
zondere sympathieën te koesteren; de grondslagen
daarvoor zijn vaak valsch. Antipathie beziele ons
voor het geheele feit, dat stroomen bloeds zal doen
vloeien, de menschen tot dieren zal maken, handel
«n nijverheid zal drukken, en ontzagljjk veel geld
zal kosten. Slaan wij liever een blik op de naaste
gebeurtenissen, die dit groote en droeve feit voor
afgingen.
Het was Juli 1875, dat Servië en Montenegro
al eenigszins in opstand kwamen tegen Turkije.
Moeielijk valt het de geheimen der diplomatie te
ontsluieren, maar bekend is 't genoeg, dat het op
staan van die va zalstaten niet geheel en al zonder
ruggespraak en ondersteuning van andere grootere
mogendheden geschiedde. Er was reden van klagen
voor die vazallen van den sultan. Recht en billijk
heid werden vaak met voeten getreden, en aan
hunne grieven werd geen gehoor verleend. Zij
eischten daarom hunne onafhankelijkheid, die Tur
kije niet verleenen wilde. Schoone beloften werden
gedaan, nadat de keizers van Rusland, Oostenrijk
en Duitschland hun invloed hadden doen gelden,
en zelfs hunne tusschenkomst hadden aangeboden,
die Turkije echter van de hand wees. Hervor
mingen op allerlei gebied zouden worden ingevoerd.
Belastingen, rechtswezen en bestuur zouden worden
verbeterd. Ieder begreep, dat bij de Turken tusschen
heioven en doen een breede klove ligt, en de
diplomatie hield een oog in 't zeil, om op de houding
van Turkije te letten. In Januari 1876 werd aan de
Porte de nota -Andrassy overhandigd; zij was niet
zeer gevoelig en uiterst onverschillig daarover. De
sympathie, door de mogendheden aan Servië en
Montenegro bewezen, gaf aan de bewoners dier
staten moed om aan hnnne eischen door daden
meer kracht en klem bjj te zetten. In Servië
vooral was men zeker, dat Rusland zou helpen,
zij 't niet openlijk, dan toch zeker in 't geheim.
Daarbij kwamen gebeurtenissen in Turkije zelf.
Niettegenstaande de mogendheden in Mei nogmaals
aandrongen op uitvoering der beloofde hervormin
gen en waarborgen daarvoor eischten, hield de
Turksche regeering zich, alsof zij daarvan niets
wist, en openbaarde zich het Muzelmansche fana
tisme op krachtige en treurige wijze. De Duit-
sche en Fransche consuls werden te Salonika
vermoord. In Konstantinopel werd kort daarop
de sultan onttroond, en vond hij op de bekende
wijze zijn dood; zijn neef Murad F trad op,
ook met de schoonste beloften! Kort daarop wer
den twee ministers vermoord, naar men beweert
door aanhangers van den onttroonden sultan. Van
dien toestand maakten Servië en Montenegro ge
bruik om openlijk den oorlog te verklaren, en geen
wonder dat de Turksche Regeering, alle krachten
noodig hebbende om dien opstand te dempen, niet
meer dacht om de beloofde hervormingen. Maar
de wijze, waarop zij të werk ging, was gruwelijk.
Wie denkt niet met schrik aan de moordtooneeien
in Bulgarije! Servië was ongelukkig in den strijd,
niettegenstaande Rusland het steunde. De Serviërs
werden herhaaldelijk geslagen, en zij stonden op
het punt van geheel vernield te wordenHet sprak
echter van zelf, dat Rusland zijne beschermeling
niet aan haar lot kon overlatenin overleg met de
andere mogendheden, wier afgevaardigden steeds
zich verdiepten in beschouwingen over de beste
wijze om die Oostersche quaestie op te lossen,
deed het 't voorstel een wapenstilstand te sluiten.
In Turkije had Murad middelerwijl plaats gemaakt
voor Abdul Hamid II; de eerste was niet sterk
van hoofd, wat een familiekwaal scheen te wezen
maar gelukkig voor hem vond men het niet noodig
hem voor goed onschadelijk te maken. Zijne raads
lieden raadden den nieuwen sultan aan den eisch
der mogendhedenom een wapenstilstand van
6 maanden toe te staan, in te willigen, en deze
kwam daarop tot stand!
Wegens staking van den dienst der Russische
pakketbooten tusschen Odessa en Konstantinopel is de
gelegenheid tot verzending van brieven en verdere
stukken voor Konstantinopel over Odessa opgeheven.
Voor de verzending der brieven en verdere stukken
voor Konstantinopel, door tusschenkomst van de DuitscRa.
administratie, kan alzoo alléén gebruik worden gemaakt
van den weg over Lemberg, Bucharest en Varna of
van den weg over Budapest, Basiasch en Verna. (St. Ct.)
Van het le regiment infanterie zullen, volgens
aanschrijving van den Min. van Oorlog, de milliciens,
bestemd om na 12 maanden naar hun haardsteden
terug te keeren, voor zoo verre zij daartoe in de termen
vallen, den 6 Mei a. s. met groot verlof vertrekken.
De St. Ct. no. 98 bevat een Kon. besluit, be
helzende nadere bepalingen ten aanzien van bet ver
gelijkend examen voor surnumerair der dir. belastingen
en van het kadaster. Zulk een examen wordt gehondeu
in Februari 1S78. Aanmelding vóór 15 Januari 1878.