'877. N°. 35
Donderdag 22 Maart. 64ste jaargang.
Agenten voor het Buitenland zijnG. L. DAUBE& Co., te ParijsSI6" Rue du Faubourg Montmartre, en A. STEINER, te Hamburg.
AANBESTEDING.
Parlementaire Beschouwingen.
3HMN£^LANPSCHE BERICHTEN.
GOESCIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maakdag-, Wobnsdag-,
en Vbijdagavokd, uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 ct„ met bijblad 10 ct.
COURANT.
Gewone advertenticn worden a 10 ct. per regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodsberichten en de daarop betrek
king hebbende dankbetuigingen van 18 regels a 1,
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en
contant betaald, 20 ct.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
znllen op Zaterdag den 24 Maart aanstaande, des na
middags te 1 uur, in de groote zaal van het Raadhuis
aanbesteden
1°. de onderhoudswerken aan de openbare gebou
wen, bruggen, kaaimuren, riolen en water
leidingen en de begraafplaats, in éen perceel;
2°. de onderhoudswerken en het gewonschoon
maken van de schoolgebouwen en onderwij-
eerswoningen, in twee perce len;
3°. het schoonmaken van het raadhuis, de poli-
ti wacht en de leenbank, met de levering van
witkalk, in éen perceel,
4*. de onderhoudswerken aan de bijzondere eigen
dommen der Gemeente, in éen perceel en
5°. Het maken van twee zinkputten, in éen perceel.
Bestek en voorwaarden liggen ter inzage van be
langhebbenden ter secretarie der gemeente, op eiken
werkdag van des voonniddags negen tol des namiddags
t ivpP 11 PP Tl
Goes, den 10 Maart 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBH EN.
De Secretaris,
HAKTMAN.
Wij verbeeldden ons op een kermis eene voor
stelling van een goochelaar bij te wonen, 'l Was,
of wij den prestidigitateur hoord-n spreken
„Heeren en dames, hier hebt gij een geheel
nieuw kunststuk Men noemt de goochelkunst
bedriegerij; dal is zij niet, mijuheeren en datnes,
zij is louter handigheid Let nu goed op mijne
handen; hier in deze hand heb ik nu de nieuwe
wet op het lager onderwijs. Slechts op alge
meen verlangen heb ik die hier gebracht; op
de vereerende uitnoodiging van tal van respec
tabele familiën, van hooge en lage personen
heb ik haar vervaardigd Nu zoudt gij denken,
dat zij zoo hoogst belangrijk zou wezen. Och
neen, dames en heeren. dat is zij niet! En om
u dat te bewijzen, zeg ik let nu goed op
hocus pncus, marsch! en Weg is zij. Waar is zij
nu gebleven? Ziet gij dezen koker? Hij is leeg,
zooals gij ziet. Ja, kijk er maar eens in
(dit werd gezegd tot een paar jongeheeren op
den etrsten rang, die met aandacht de bewe
gingen van den goochelaar gadesloegen) er is
geen dubbele bodem in met zulke instrumenten
werk ik niet, want dat is geen kunst. Er is
niets in, dat ziet gij Welnu, dien koker zet ik
.hier neêr, en met het tellen van 1, 2, 3 is
de verdwenen wet er in. Nu neem ik een
tweeden koker, plaats dien hier, zet daarop dit
prachtige stuk van samenstelling, dat zij een
kieswe,t noemen, en dat ik iedereen kan aan
bevelen om van naderbij te beschouwen. De
groote moeite, die mij dit heeft gekost, de
enorme onkosten, daarvoor gemaakt, zijn wel
de moeite waard om bekend te wezendames
en heeren! Daarbij voeg ik eenige kleinigheden,
dek alles toe, en zal nu maken, dat dit in den
eersten koker terechtkomt, waarin nu de school
wet zit
Waar zit nude kieswet in? In dezen? Niet
waar, ziet maar, in dien! Waar zit de kitswet
nu? In dien? Niet waar, in dezen"
En zoo draaide dat voor onze oogen, en wer
den wij bijna allen door zijn hocus pocus in de
war gebracht; en niemand dacht meer om de
schoolwet, die in den eersten koker had moeten
zitten. Alleen éen der jongeheeren was zoo slim,
om te roepen: „En waar zit nou de schoolwet?
Die wil je wegmoffelen." Maar de goochelaar
verkondigde opnieuw den lof van zijn kieswet,
die hem zooveel moeite had gekost
Tusschen de behandeling der rechterlijke wet
ten in had in de zitting der Tweede Kamer
van 13 Maart een incident plaats, dat een on
gunstig licht werpt op de houding van onzen
premier Werkzaamheid zal men den heer Heems
kerk nooit mogen ontzeggen. Met vreugde werd
dan ook ontdekt, hoe hij een nieuwe wet op
't lager onderwijs had ontworpen, die spoedig
door eene meuwe kieswet werd gevolg i. Wij
prezen dien werklust, dat streven om tegemoet
te, komen aan de eischen die van verschillende
zijden we,rden gehoord Maar er is ons een
licht opgegaan, dat geen hoogen dunk ons doet
krijgen van de bedoeling, waarmee het inzenden
van die twee wetten zoo kort op elkaar is ge
schied. In genoemde zitting toch deelde de voor
zitter inee, dat hij van den Minister van Rintien-
landsche Zaken een schrijven had ontvangen
waarin werd te kennen gegeven, dat er eenige
wetsontwerpen war°n, die, volgens het gevoelen
der Regeeringspoed vereischen. Daaronder
kwam o a voor natuurlijk de schoolwet?
O. neen, de kieswet, die veel 'at. r was inge
diend en van de wet op het lager ouderwijs
werd geen woord gerept. En toevallig was de
heer Corvr Hooft voor de kennisgeving van
den voorzitter zoo vriendelijk geweest den Mi
nister in zijn ge oelen te steunen, door een voor
stel te doen, om toch vooral spoedig die kies
wet te behandelen. Men wachtte immers reeds
zoo lang daarop! En op eene nieuwe school
wet niet Jamaar die kieswet moest zoo
noodig worden herzien! Over de andere dacht
niemand, totdat de heer Van Houten zeer ge
past daarop wees door te zeggen „Ik laat nu
alle quaestie van af-praak tusschen de politieke
partijen geheel in het middendoch wij zijn
dit zittingjaar begonnen met het doel, om de
schoolwet in behandeling te nemen en af te doen,
daaraan dienen wij ons dus te houden. Is deze
zaak afgedaan, dan zal men het volgende jaar
de kieswet kunnen beh ndel-»n en afdoen
En toen werden als het ware alle leden wak
ker geschud, toen begonnen de liberale leden
te begrijpen, dat e.r grof spel werd gespeeld,
en die allen vereenigden zich, om din Minister
Heemskerk door een afkeurend vonnis aan het
verstand te brengen, dat zij op zulk eene wijze
zich niet lieten beetnemen Jarenlang is ge
vraagd om herziening der schoolwet; jarenlang
is gestreden voor eene betere regeling, om dat
intellectueels brood voedzamer en goedkooper
te doen zijn De heer Heemskerk zou ons dat
schenken Met veel geheimzinnigheid, na lang
wachten en herhaalde teleurstellingen, wordt ons
die wet aangeboden, en zij blijkt niets anders
te wezen dan een doodgeboren kind. Geen le
venskracht. kan men erin bespeuren; in het sectie-
verslag is terecht gevraagd, of de Regeering ge
slapen had, dat zij zulk een wet durfde voor
dragen Of gelooft zij de vertegenwoordiging on-
noozel genoeg, om zulk een levenloos wezen het
Nederlandsclie volk te overhandigen op de jaren
lang gedane vraag om beter ouderwijs Och
neen, wij hebben hooger dunk van het verstand
van onzen premier. Er moest iets gegeven wor
den, om aan het dringend verlangen tegemoet
te komen en hij gaf iets, waarmee men zich
kon bezighouden. Maar spoedig bem srkte hij
hoe algemeen de teleurstelling wa», hoe weinig
men was ingenomen met zijn kind. AfUiding
moest er bezorgd worden eu er kwam weer
een nieuweling op het tooneel de kieswet
En vreezende den strijd tot behoud van de eerste,
waarin hij zelf wel eens zou kunnen ondergaan,
wilde hij liever de tweede aan een proef on
derwerpen, omnat hij daarbij meer kans had,
zelf behouden te blijven.
Zou er overeenkomst kunnen wezen tusschen
den goochelaar en den heer Heemskerk f
Dat de heer Heemskerk zulke toeren ons laat
zien, is een schande voor de Regeering En dat
begreep de Minister van Justitie, naar het scheen,
ten volle „Ik wenseh mij niet, in deze discussie
te mengen, de Kamer moet betlissen," sprak hij
Maar hij voegde erbij: „De Regeering blijf van
het gevoelen dat mij bleek aan u, mijnheer
de voorzitter! te zijn medegedeeld dat zij,
ook in het belang eener regeling voor de aan
staande verkiezingen, gaarne de kieswet zoo
spoedig mogelijk behandeld zag
Het was, of üe heer Van Lijnden zich schaamde
over hetgeen hij zeide. Eu dat doet hem eer aan.
Dat hij de Regeeriug niet geheel kon afvallen
was te begrijpen, eu hij sprak daarom zoo on
bestemd mogelijk maar wij betwijfelen, of hij
zijn collega dankbaar zal wezen voor die on
verwachte taak van op zulk eene wijze de eer
van het Kabinet te moeten ophouden
Neen, goocheltoeren helpen niet meerEr is
genoeg gewacht, jaar in jaar uit hebben wij bij
de stembus de schoolqnacstie gehad, om testrijden.
Die strijd moet nu beslist zijn vóór de volgende
verkiezing, temeer omdat de schoolwet, die
vroeger dan de ki swet is ingediend, de prioriteit
h^eft. En toch, wij vreezen, dat de heer Heems
kerk, zoolang het hem slechts mogelijk is, dien
strijd zal trachten te ontwijken Wij wijzen
slechts op de b richten onder het binnenland,
welke de Andwinsche Courant en het Vaderland
ons brengen. Zij strekken tevens tot bewijs,
hoe wij niet dwalen in ons beweren, dat de
premier aan het goochelen is.
Bij het lezen der redevoering, door den heer
Saaymans Vader uitgesproken om zijn amende
ment tot behoud der rechtbank te Goes ts ver
dedigen, deed liet ons leed, dat. Cicero's welspre
keudli'-id hem niet gegeven schijnt te zijn Nu
luisterde bijna niemand, en toch - zijne argumenten
waren, hoewel niet nieuw ail rem. De Minister be
riep zich ter verdediging van zijne voordracht al
wéér op het lezenswaard artikel in het Weekbladvan
het, Rerht, maar van de andere argumenten scheen
hij niet te willen weten Voorzeker is zulk eene
handelwijze niet van eenzijdigheid vrij te pleiten.
Wie zou die schrijver zijn? Zeker niet éen,
die voor locaie belangen strijdt!
GOES, 21 Maart 1877.
Morgen Donderdag) zal het de gedenk
dag zjjn van het derde eeuwfeest der Satis
factie van Goes, (22 Maart 1577.) Hoewel er
door ingezonden stukken in ons blad, o. a.
reeds in het nommer van Zaterdag 16 September
1876, de aandacht op dien dag werd gevestigd,
hoorden wij tot heden niet van het plan, om dit
gedenkwaardig feit feesteljjk te herdenken. De
Nieuwe Goessche Courant meldt, dat bjj vele in
gezetenen onzer stad het voornemen zou bestaan
om te vlaggenmen zegt, dat het bestuur der
vereeidging van volksvermaken juist dien dag
koos tot eene Soiree. Officieel hoorden wjj van
dit laatste niets, dus met zekerheid kunnen wjj
dit niet zeggen. Toch zouden wjj dit alles
Dog zoo ongepast niet vinden en wjj vertrouwen,
dat men niet zal acbterbljjven, om hoe een
voudig dan ook, dien dag niet onopgemerkt
te doen voorbjjgaan.
Van uit Cats, Cortgene en Coljjnsplaat
zjjn adressen aan de Eerste Kamer verzonden
tot ondersteuning van dat te Goes, waarin
verzocht, wordt om no. 5 der wetten op de
rechterljjke organisatie niet aan te nemen.
Ook te 's Heer Arendskerke circuleert
een geljjkluidend adres.
In den avond van 28 Febr. is door den
heer A. V d. M. eigenhandig in de post
bus te Coljjnsplaat gestoken een briof, bevat
tende een bankbiljet van 40. gemerkt T 2953,
gesloten in een geel couvert en geadresseerd
aan den heer J L V. d AI-, notaris te Haar-
lemmeer, welke brief niet aan zjjn adres is
bezorgd. De officier van justitie te Goes ver
zoekt opsporing, aanhouding en berieht.