BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
Per telegraaf. Na aanneming van eenige
kleine wetten zijn heden in de Tweede Kamer
de discussiën over het budget van Oorlog aan
gevangen. Meest alle sprekers hebben 't beleid
van den Minister en zijne handelingen bestreden
zij hebben verklaard weinig of geen vertrouwen
in zijn beheer te kunnen stellen, terwijl enkele
anderen zonder de houding van den Minister
goed te keuren den loop der beraadslagingen
Zullen afwachten. Morgen voortzetting.
BUITENLAND.
I
De maatschappij ontwikkelt zich meer en meer
die ontwikkeling, die helderziendheid, dat
verbannen van vooroordeeldat niet-erkennen
van geüsurpeerde macht heet bij zekere partij
achteruitgang in zedelijkheid.
Dat de gemakkelijker communicatie de open
baarmaking van misdrijven of vergrijpen in de
hand werkt, ook de verfijnde onzedelijkheid ver
mindert, daaraan wordt niet gedacht; laten
de bestrijders van verlichting en vooruil gang
verantwoordelijk blijven voor het feitdat ze
zelfonderzoek en zelfstandig oordeel strafbaar
zouden stellen voor de wet der zedelijkheid
We kunnen niet bij de redevoeringen van alle
sprekers stilstaan. Wij hopen door het geschre
vene reeds iets te hebben bijdragen tot het
vestigen der overtuigingdat onze schoolwet
in hoofdzaak moet behouden blijven en dat de
gebreken in onze schoolwet niet liggen in wat
de sprekers, wier redevoeringen wij behandeld
hébben, aanvoerden; wij zoeken die veeleer in
wat de inspecteur Moens zeide
lo. de keus der onderwijzers deugt niet
2o. de opleiding der onderwijzers deugt niet.
Wel wordt het eerste punt slechts zijdelings
aangeroerdmaar 't wordt toch genoemd. En
wat het tweede aangaat, de poging door den
heer Moens ondernomen om daarin verbetering
te brengen leed schipbreuk. Zijn voorstel tot
verhooging van den post voor de rijkskweek
scholen, voor het aankweeken van onderwijzers,
werd verworpen terwijl men eene flinke som
toestond voor het aankweeken van zalmpjesl
En toch zal men moeten erkennen, dat, willen
wij met vertrouwen de opvoeding onzer jeugd
opdragen aan de onderwijzers, die onderwijzers
in de eerste plaats opvoeders en zelf daartoe
goed voorbereid moeten zijn.
Van de zorg aan hunne opleiding besteed hangt
grootendeels de toekomst van ons volk af.
Jntussehen zal ons onderwijs eerst dan alge
meen vruchten dragen, als de geheele bevolking
er belang in stelt en daartoe is geen deugdelijker
middel denkbaar dan verandering der kieswet,
in dien zin, dat slechts hij kiezer wordt, die be
wijzen heeft gegeven voldoende onderwezen te zijn.
v>_
GOES, den 16 December 1874.
In de zitting der Tweede Earner van
gisteren is, na breedvoerige discussie over het
postwezen, bet amendement van den heer Vgn
den Berch Van Heemstede tot subsidieering van
de Christelijk Gereformeerden e. a. verworpen
met 46 tegen 26 stemmen. Hoofdstuk finan
ciën is daarop met algemeene stemmen aan
genomen. Tegen heden is hoofdstuk Oorlog
aan de orde gesteld.
Gisteravond was de aangekondigde broodmee
ting nog door een aanzienlijker getal personen be
zocht dan den vorigen keer. Indien men echter ge
meend had een voorstel te hooren doen tot oprichting
eener nieuwe bakkerij, dan zal men zich teleurge
steld gevoeld hebben. Nochtans gelooven wij, dat
de uitkomst meer practisch was, dan het oprich
ten eener nieuwe bakkerij zou geweest zijn.
De Voorzitter begon met een blik te werpen op
de verschillende artikelen, sinds de vorige meeting
in de Goesche Courant voorgekomen en stelde daarbij
in het licht den eenigszins ongepasten, sarrenden toon,
die in 't artikel, door 10 bakkers onderteekend, heerschte.
Hij herinnerde, dat geen der bakkers in de vorige
meeting tegen de bewering, dat 16 cents voor het
brood genoeg is, was opgekomen; dat geene „holle
klanken" door de sprekers op de eerste meeting wa
ren gebezigd, maar feiten en cijfers waren aange
voerd, en hoe eindelijk den bakkers nog een uitstel
van 8 dagen was verleend om aan de bezwaren der
burgerij te gemoet te komen, eene welwillendheid,
die eene andere bej'egening van hunne zijde had doen
verwachten.
Op nieuw de beraadslaging over de zaak geopend
zijnde, betoogde een der aanwezigeu, uaar aanleiding
van het artikel in ons jongste no. van „een vijand
van zulk wit brood", dat de daarin genoemde cijfers
vrij juist warendoch dat hij zich niet vereenigen
kon met de conclusie. Wanneer zelfs de kleinste
bakker op een product van 72 brooden per dag nog
11.20 verdient, dan achtte spreker dat meer dan
voldoende, vooral met het oog daarop, dat een der
gelijk bakker nauwelijks een halven dag arbeid daar
aan behoefde te besteilen en het niet aangaat, bak
kers, die en omdat ze een klein debiel hebben, kunst
matig hooge prijzen voor hun brood te betalen en
hen daaidoor in 't leven te houden. Bovendien le
veren de bakkers nog tal van andere artikelen, waarop
hunne verdiensten in evenredigheid grooter zijn.
Nadat door deu Voorzitter was medegedeeld hoe
vroeger de prijs en de qualiteit van het brood Re-
geeriugszaak was, en welke straffen in vroegere tijden
hier eu elders den bakkers werden opgelegd, zoo ze
zich, in welken vorm ook, aan misbruiken schuldig
maakten, stelde hij in het licht hoe geheel anders
wij nu tegenover de bakkers staan en hoe de quaestie
tot de eenvoudige vraagvan „vraag en aanbod"
zou teruggebracht zijn, indien wij niet stonden te
genover een consortium van bakkers, die de prijzen
op eene willekeurige hoogte hielden, zoodanig, dat
zelfs de kleinste er nog een bestaan uit vinden kan
en de grootste aanzienlijke winsten behaalt. Noch
tans had hij met genoegen opgemerkt, dat reeds
enkele bakkers hunne prijzen hadden verlaagdeen
zelfs tot 16 cents; (mar wij vernemen is daartoe ook
de bakker Claassen bereid, indien men hem bij die
poging door bevordering van zijn debiet steunen wii.)
Ten slotte kwam men tot de conclusie dat, in stede van
eene nieuwe bakkerij op te richten of, zooals men 't noemt,
een zetbaas aan te stellen, de weg, dien de Goesche
burgerij in deze te volgen had, eene andere was.
Men behoefde uamelijk eeuvoudig aan zijnen gewo
nen bakker te vragen, of deze 't brood ook voor 16
cents wilde leveren; zoo niet, hem dan de klandizie
op te zeggen en het brood te nemen van die bakkers,
die liet voor dien verminderden prijs afstaan. Op
die wijze zal de vrije burger niet langer afhankelijk
zijn van eer, monopolie, dat de bakkers ten zijnen
koste in het leven houden eu zal men het brood be
komen tegen den prijs, die door de concurrentie, niet
van particulieren, maar van de bakkers zeiven, zal
blijken de ware te zijn.
Met deu raad, dat ieder in zijn eigen belang dien
weg zou inslaan, sloot de Voorzitter de bijeenkomst.
Ofschoon wij nog gaarne gelegenheid hadden zien
gegeven om eenig debat over deze meening te hoo
ren, zoo gelooveu wij, dat deze raad werkelijk de
voorkeur verdient boven het oprichten eener bakkerij,
en dat het nu van de burgerij zal afbangen, qf zij
nu enkele bakkers tegemoetkomenwerkelijk tot een
mindereii prijs van het brood wil medewerken of niet.
Bij een landbouwer te Yerseke is de
lendentyphus onder de paarden uitgebroken
waaraan reeds een paard is bezweken.
Men schrijft ons uit Yerseke:
In de afgeloopen week is de oesterput
van den heer Verschoor Van Nisse tf Cie.
tengevolge van den hoogen vloed voor de
derde maal doorgebroken, waardoor eene groote
schade is ontstaan aan de sluis en planken
vloer. Men verneemt evenwel dat spoedig
een aanvang zal worden gemaakt om de schade
te herstellen, en de werkzaamheden met kracht
voorttezetten om nog tijdig niet den oesterput
gereed te zijn.
Men schrijft ons uit Kruiningen, van 15
December 1874:
De collecte voor de nieuwjaarsbedeeling, ter
vervanging van het zoogenaamde nieuwjaar-
wenschen, gisteren alhier gehouden, heeft de
aanzienlijke som van 461,50 opgebracht, be
halve nog te wachten giftendaaronder is
niet begrepen het onderdeel der gemeente, Hans-
weert, alwaar afzonderlijk gecollecteerd en
bedeeld wordt.
Verleden jaar bracht bedoelde collecte, ook
zonder Hansweert, 452,25 op.
Deze cijfers bewijzen wel ten volle dat,
welke strijd ook alhier op godsdienstig terrein
bestaat, de liefdadigheidszin bij de meergegoe-
den nog niet is uitgedoofd, en dat die, niet
tegenstaande velerlei tegenwerking, toch hunne
mindervermogende medeburgers niet vergeten.
De directie der Hollandsche ijzeren-spoor
wegmaatschappij zal met 1 Januari a. een nieuw
tarief voor het vervoer van ijl- en vrachtgoe
deren in werking te brengen.
Gedurende de maand November zijn in
Friesland 36 runderen wegens besmettelijke
longziekte afgemaakt. Het totaal der gevallen
sedert 1 Januari van dit jaar bedraagt 1278.
Te Leiden is een voo'rloopig Bestuur be
noemd en zijn de statuten vastgesteld voor
eene op te richten coöperatieve Vleeschvereeni-
ging van ambtenaren. Het doel is goede qua
liteit vleesch te verkrijgen voor een prijs
geëveuredigd aan de marktprijzen van het vee.
Behalve Rijks-, provinciale of gemeente-amb
tenaren, kannen ook andere Hoofden van huis
gezinnen, mits geen slachter zijnde, als lid
tot de vereeniging toetreden. De Vereeniging
zal in werking treden zoodra 100 personen
het lidmaatschap hebben aanvaard.
Men schrijft uit Groningen De Kamer
van Koophandel alhier heeft aan eene Commissie
uit haar midden de vraag voorgelegd, hoe tot
stand te brengen, dat ook de Regeering franco
toezende hare missives aan particulieren, welke
laatsten thans zonder hunne eigene schuld ook
nog de boete moeten b'ëtaleu wegens het niet
frankeeren der stukken van de zijde der Re
geering. De Regeering zelf diende ook hier
vóór te gaan, in plaats van het algemeen ge
bruik niet te volgen.
Men schrijft uit Alkmaar, 12 December:
Naar men verneemt is te Bchoorl een men-
scheoarm door de zee op het strand geworpen,
waardoor de vrees voor ongelukken in de Noord
zee door de hevige stormen van de laatste da
gen veroorzaakt, meer én meer bevestigd wordt.
De winter begint in Engeland onder
zeer ongunstige voorteekenen. Door de on
gestadige temperatuur is het sterftecijfer zoo
wel in de hoofdstad als ia de provincie aan
zienlijk vermeerderd en het getal sterfgevallen
in de hoofdstad alleen bedraagt dan ook 500
meer boven het gemiddeld cijfer. Dat afwisse
lend weder gaat vergezeld van hevige stormen,
waarvan vele mensehen en schepen de slacht
offers zijn geworden.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERVVlJb™
Bedankt voor Harderwijk door ds. J. Kromsigt, pred. te
Cortgene.
Ds. M. M. De Lint, pred. bij de Hervormde gemeente
te Yerseke is beroepen te Groote Lindt c.a., dat door ZEW.
in ernstig beraad wordt genomen.
AFLOOP VERKOOPINGEN.
Het hotel Zoutkeet, heden alhier in 't openbaar geveild,
is niet toegewezen.
De telegraphisshe berichten omtrent het pro
ces-Arnim, gisteren ontvaDgen zijn al zeer kort
en bepalen zich uitsluitend tot de vermelding van
het feit, dat gisteren het openbaar ministerie
zijn requisitoir heeft genomen.
Gedurende twee en een half uur heeft de
ambtenaar van het openbaar ministerie het
woord gevoerd en vooral gewezen op de be
zwarende omstandigheden bij de door den heer
Von Arnim gepleegde overtreding. Die om
standigheden bestaan voornamelijk in de aan
zienlijke maatschappelijke positie van den be
schuldigde en in het groote aantal en het hooge
gewicht der door hem achtergehouden stukken.
De eisch van het openbaar ministerie luidt:
twee en een half jaar gevangenisstraf. Op
vervallenverklaring der burgerlijke rechten van
den beschuldigde wilde het openbaar ministerie
niet aandringen, omdat het niet wilde aanne
men, dat de heer Von Arnim had gehandeld
met het doel om winst te behalen.
Na repliek van den advocaat-generaal en
dupliek van prof. Holzendorff, heeft de advo
caat Dockhom, op grond dat de ter zake be-
hoorende punten niet bewezen warenen de
bewezen punten niet ter zake behoorden ge
concludeerd tot vrijspraak.
Het proces is iu de namiddag-zitting, na het
eindigen der pleitredenen, gesloten. De uit
spraak zal Zaterdag a. s.des namiddags te
vier uren, plaats hebben.
VERKOOPINGEN VERPACHTINGEN.
Datum.
Plaats.
Voorwerpen.
[nformatiên.
17
Dec.
's-H. Avcndsk.
Afbraak,
rar. Van Dishoeek.
17
Kloetiuge,
Hoornen,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
IS
Wemeldinge,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
18
Wcmeldinge,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
18
Rilland,
Idem,
Kakebeeke.
18
Yerseke,
Idem,
Rcmbges.
18
Waaide,
Idem,
mr. v. Dam.
21
Kapelle,
Kaphout,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
21
Wemeldinge,
Boomen,
Pilaar.
21
Kruiningen,
Idem,
Uembges.
22
Goes,
Rijtuigen enz.,
Pilaar.
23
Wolfaartsdijk,
Boomen,
Pilaar.
25
's-H. Arendsk.,
Paarden,
mr. v. Dishoeek.
21
Kloetiuge en
Idem cn
mr. Liebert.
's Gravenpolder,
Wagenhuis,
24
's-H. Ablskerke,
Meubilair,
Paardekooper en
v. d. Bossche.
28
Scliore,
Boomen,
Rembges.
29
Goes,
Hofstede etc.,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
30
Schore,
Hofstede,
Pilaar.
31
1875
Vlake,
Boomen,
Rcmbges.
4 Jau.
Wolfaartsdijk,
Boomen,
Pilaar.
4
Kapelle,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
8
Borsselen,
Hofstede,
Pilaar en Paarde
kooper.
