BINNENLAND SCHE BERICHTEN.
week) en dan opnieuw oordeelen. Blijkbaar
wil men, dat de onderwijzer den geestelijke
het werk uit de hand neme.
Hij wil 2". dat het openbaar onderwijs aan
vulling zij d. i. dat openbaar onderwijs gege
ven worde, waar het bijzonder ouderwijs niet
voldoet. Wij lezen daaruit iets anders: „Waar
de geestelijke drijvers toch geen vruchtbaren
bodeni vinden, moge de staat betalen."
Dat is in waarheid gelijk een ingezonden
stuk in de G. Ct. voor eenigen tijd zeide: „Ze
schreeuwen kruis, maar ze meenen munt."
3°. zal het openbaar onderwijs beperkt worden,
opdat er concurrentie blijve bestaan.
In zake onderwijs is concurrentie onnoodig.
Concurrentie is onmisbaar waar men hulp ziet
in vermeerdering van de guantiteit en niet van de
qualiteit der onderwijzers.
Concurrentie is noodig als men gelijk de hr.
Kuyper wil aanbrenggeld geeft aan iederen
onderwijzer, die een kweekeling vangt. Con
currentie is noodig, zoolang gelijk thans nog
maar al te veel het geval is niet begrepen
wordt, dat een kruidenier krenten verkoopt en
een komenijsman kaas, minder omdat ze besef
fen, dat het welzijn der maatschappij het ge
bruik van krenten en kaas vordert, maar wel,
dat ze geld verdienen; terwijl de onderwijzer
die moeielijke taak moet aanvaarden niet om
een broodwinning te hebben, omdat de oplei
ding niets kost, of omdat 't toch fatsoenlijker is
dan timmerman of loodgieter (NB!); maar om
dat hij het eene groote en verhevene taak acht,
mede te werken aan het geestelijk welzijn der
maatschappij en omdat hij krachten in zieh
voelt aan die taak te arbeiden. Daarom zal ook
het gehalte der onderwijzers niet verbeteren door
hooger tractementen alleen, maar wel door
nauwlettende keuze van personeel.
Evenmin zal men uitsluitend ware hoogepries-
ters der wetenschap professor zien worden, zoo
men f 5000 jaarwedde uitlooft, gelijk de hr.
Moens schijnt te meenenverhooging van jaar
wedden is noodig, maar de verbetering is geen
geldquaestie.
Daarmede staat in verband de aansluiting van
middelbaar en lager onderwijs. Men houde ons
ten goede, zoo we het voorbeeld van velen
onzer tegenwoordige kamerleden volgendie
de dingen bij hun naam noemendat het mid
delbaar onderwijs niet overal aansluit aan het
lager vindt zijn oorzaak in dubbele verschijnselen.
Bij het lager onderwijs wordt dikwijls óf
schoolgehouden maar niet in waarheid onderwezen
of wel er wordt afgericht voor het examen.
Bij het middelbaar onderwijs wordt dikwijls
of meer naar feitenkennis dan naar ontioikkeling
gevraagd, óf men eiseht geen leerlingen, d. i.
schooljongens, maar jonge studentjes, voor wie
men naar hartelust college kan houden, in plaats
van ze te onderwijzen.
Waar de lagere school goed is en de mid
delbare ook, daar is wel degelijk aansluiting.
Wordt vervolgd.)
GOES, den 14 December 1874.
TWEEDE KAMER.
Vrijdag en Zaterdag heeft de Tweede
Kamer beraadslaagd over de begrooting van
Marine. In de zitting van Vrijdag liep een
groot deel van het debat over de vraag, of
werkelijk de tijd gekomen was om de lijf
straffen bij de marine af te schaffen. De heer
Rombach herinnerde aan het feit, dat op ze
keren morgen te Vlissingen aan veertig ma
trozen ieder negenenveertig slagen waren
toegebracht, en deed de vraag, of het moreel
van het scheepsvolk in den laatsten tijd nu
zoo erg was achteruitgegaan, nu de heerschappij
van het „eindje touw" niet meer zoo onbe
twist is als vroeger? De geheele wereld, zei
spr.kan het tegendeel getuigen. De heer
Fabius, die erkende eenige jaren geleden zelf
die straf te Vlissingen te hebben toegepast,
toonde zich nog een voorstander der lijfstraffen
en bij hem sloten zich ook de heeren Nier-
strasz en S. Vader aan. De Minister van Ma
rine kon zich echter met de beschouwingen
van den heer Fabius niet vereenigen. Vol
gens hem pleit het weinige gebruik dat van
de lijfstraffen gemaakt wordt, juist voor de
afschaffing, en kunnen wij, zoolang deze straf
bestaat, nooit rekenen op het goed gehalte
van ons scheepsvolk. Van 80 jongelingen,
die zich aanmeldden, hebben 50 zich terug
getrokken, alleen uit vrees voor de lijfstraf.
De Min. wilde dan ook de disciplinaire lijfstraf
afschaffen.
Zaterdag werd na goedkeuring van eenige
gewijzigde artikelen, betrekking hebbende op
de traktementen, de begrooting met 57 tegen
6 stemmen aangenomen.
Bij het hoofdstuk Financiën werd de finan-
cieele politiek breedvoerig besproken en dron
gen de heeren De Jong, Blussé, Frausen Van
de Putte en Van Kuyk aan op verbetering der
middelen. De Minister verklaarde, dat het wets
ontwerp tot belegging van het kasgeld na het
reces in behandeling zou kunnen komen. Had
de Minister het daartoe betrekkelijk verslag
der kamer vroeger ontvangen, zoo zonde hij,
in verband daarmede, reeds voor het reces
een nieuw belasting-ontwerp ingediend hebben.
Per telegraaf. De Tweede Kamer heeft
in hare zitting van heden besloten om van
Woensdag af telkens 's morgens 10 uren vóór de
Staatsbegrootiug, andere aanhangige ontwerpen
af te doen. Vervolgens is de discussie over
het hoofdstuk financiën voortgezet. De afdee-
lingen kosten departementschatkist; munt
wezen, administratie directe belastingen, rech
ten en accijnsenen zegel en registratie, do
meinen enz. zijn bereids afgehandeld. Er zijn
vele punten besproken, maar geene belangrijke
verklaringen of toezeggingen gedaan. De Mi
nister ontkende, dat er vele gegronde klachten
waren wegens de herziening der belastbare op
brengst van de gebouwde eigendommen.
Bij laatstgenoemde afdeeling heeft de mi
nister verklaard, dat de quaestie der goederen
van St. Agatha een onderwerp van overweging
heeft uitgemaakt, eu dat een eerste stap op
den weg tot beëindiging is gedaan. Eindelijk
heeft de heer Van Kerkwijk geprotesteerd te
gen de Resolutie van den Minister Van Delden,
wrerbij gratie is verleend van boeten door
den kantonrechter opgelegd, Hij meende dat
dit in strijd is met de grondwet en de mi-
nisterieele verantwoordelijkheid. De Minister
van financien ontkende dat hier gratie was
verleend in den gewonen zin en nog meer,
dat de wet op de ministerieele verantwoorde
lijkheid van toepassing zou zijn. Intusschen,
de minister verdedigt de Resolutie van zijn
voorganger niet, riiaar de zaak was geheel afge-
loopen bij zijne optreding» Morgen voortzetting.
De heer Van den Berg van Heemstede
heeft op Hoofdstuk \IIB (financiën) de volgende
amendementen voorgesteld:
1°. een nieuw art. 57a: traktementen van
Christelijk Gereformeerde predikanten ƒ100,500:
2°. voor kinder-, school- en academiegelden
(art. 64) bij de Chr. Geref. ƒ8625;
3°. op art. 65 voor de theologische kweek
school te Kampen ƒ5000, totaal ƒ114,125.
Namens den Minister van Binnenlansche
Zaken zijn de gemeentebesturen, voorzoover
zich in hun gemeente van longziekte verdacht
vee bevindt, door den Commissaris des Konings
verzocht, de veehouders ernstig aan te manen,
zich te onthouden van het bezoeken van stal
len, waar zich van longziekte verdacht vee
bevindt, en de eigenaars van zoodanig vee
evenzeer te vermanen zich te onthouden van
het bezoek van stallen, waar zich gezond vee
bevindt, enz.
De Eerste Kamer is tegen Donderdag
17 dezer ter vergadering bijeengeroepen.
Wij herinneren belanghebbenden aan de
broodmeeting, welke morgen (Dinsdag) avond
in 't Slot Ostende zal plaats hebben. Uit
hoofde van de openbare verkooping van een
huis en pakhuis, die in 't zelfde lokaal zal
gehouden worden, zal de meeting eerst te 9
uren aanvangen.
Naar wij vernemen zal dhr. F. Haver-
schmidt van Schiedam {Piet PaaltjesDinsdag
22 December des avonds te half acht uren
alhier eene voorlezing houden, waarvan de
bekendmaking nader geschieden zal.
De rederijkerskamer Tollens" gaf jl.
Vrijdag eene openbare opvoering, die getuigde
van veel vooruitgang bij de leden. De beide
stukjes, inzonderheid het nastukje, werden vrjj
vlug afgespeeld, terwijl het lid, dat tusschen
die beide »de Pleegzuster" van H. C. Tollens
voordroeg, het bewijs gaf, dat de studie der
declamatie met vlijt beoefend wordt, hetgeen
te meer uitkwam daar de voordracht, door on
gesteldheid van een der leden, ten gevolge
waarvan het programma niet kon gevolgd wor
den, geheel onverwachts zijn deel werd. Maar
juist het goede, dat wij in die voordracht ont
dekken, geeft ons eene opmerking in de pen,
die wij zoo vrij zijn aan het oordeel van den
censor der kamer te onderwerpen, te weten,
of niet te veel het streven eener rederijkers
kamer wordt uit het oog verloren Men moet
geene acteurs, maar declamatoren kweeken.
Door te veel tooneelspelen en te weinig voor
drachten is men onzes inziens op een verkeer
den weg Het moge oogensehijnlijk aangenaam
zijn, om een rol te vervullen in een tooneelstuk,
in waarheid zullen voor het volgend leven
en in de maatschappij meer vruchten ingezameld
worden, wanneer de leden zich meer toeleggen op
goede voordrachten. En wil men tot afwisseling
een stukje opvoeren, men zij dan voorzichtig in
de keuze. »In de branding" was wezenlijk wel
wat te zwaar voor de krachten der leden.
Een vrij talrijk publiek woonde de opvoering
bij. Jammer, dat enkele aanwezigen meermalen
niet begrepen, dat zij er waren om iets te
hooren, minder om zelf te spreken.
Het bedrag der heden gehouden collecte
voor de nieuwejaarsbedeeling in deze gemeente
is 343,90, behalve nog enkele in te wachten
giften.
Naar men ons mededeelt zal voor hetzelfde
doel door den heer M. Edzard Grefe met zijn
familie op aanstaanden Zondag, in het »Slot
Oostende" eene soiree musicale et litteraire wor
den gegeven, waarbij onder auderen door ge
noemden heer zal worden voorgedragen »Luctor
et Emergo" van II. G. Hartman Jz. en »Een
Amsterdamsch Standje" door Ten einde
de toegang voor ieder mogelijk te maken, is
de entree gesteld op 10 cents per persoon.
In de op heden gehouden openbare ver
gadering van den raad der gemeente Ovezande
is met algemeene stemmen tot Secretaris dier
gemeente benoemd de heer J. G. P. Timans,
ontvanger dier gemeente.
Door den buitengewoon hoogen vloed
op Woensdag der vorige week, heeft de Zuid-
vliet-polder, nabij het veer van Wolfaartsdijk,
grootelijks gevaar geloopen van overstrooming,
zoo niet van doorbraak der waterkeering. De vloed
had nagenoeg het veerhuis bereikt, zoodat de
steigerdam geheel onder water stond. Hoezeer
aan de sluis eene hoogst uoodige herstelling
stond te doen, heeft deze, in dien toestand,
toch nog gelukkig den aandrang van het zee
water kunnen doorstaan.
Aan den nieuwen Schenge-polder is toen
evenwel eenige, doch weinig beduidende schade
toegebracht. Het waterpeil bereikte daar eene
hoogte van 1,8 Meter boven gewoon hoog
water, zonder de golfverheffing te rekenen,
welke op 1 M. daarboven mag geschat worden.
Jl. Vrijdag heeft het Provinciaal Gerechts
hof in Zeeland de beklaagden Bobbe, vader en
dochter, die voor het Hof terechtstonden wegens
het uitgeven van valsche Belgische bankbil
jetten, vrij gesproken wegens gebrek aan bewijs.
Den 5 Januari zal voor den Hoogen Raad
behandeld worden het beroep in cassatie van
den door het Provinciaal Gerechtshof in Zee
land veroordeelden voortnaligeu boekhouder der
leenbank te Zierikzee M. Rinkler.
De rijksmiddelen hebben in de maand
November opgebracht 7,749,439.02 Va in No
vember van het vorige jaar was de opbrengt
7,637,827.871/z._
De raming van dit jaar bedraagt ƒ6,611,350.92.
Over de elf eerste maanden bedroeg de op
brengst ƒ81,126,922.96.
Het Provinciaal gerechtshof in Zuid-Hol
land heeft den gewezen politie-agent Werson,
beschuldigd van moedwil ligen manslag, veroor
deeld tot 5 jaar gevangenisstraf.
Te Utrecht worden in 's Rijks hospitaal
thans 100 zieke militairen verpleegd, van ver
schillende garnizoenen afkomstig. In sommige
garnizoens-infermeriën komen epidemiën voor.
In 's Rijks hospitaal heeft zich nog geen en
kel geval daarvan voorgedaan.
Aan de duinenrij te Domburg is bij de
stormen en hooge vloeden der laatste dagen
zeer veel schade toegebracht, zoodat aan de
versterking en herstelling daarvau ook 's nachts
met fakkellicht door tal van werklieden uit
