BURGERLIJKE STAND GOES,
LIEFDADIGHEID.
Volgens het jongste driemaandelijksche
verslag over den arbeid van den heer Van
't Lindenhoat voor weezen te Neerbosch en Nij
megen, werd van 1 Juli tot 30 Sept. ontvangen
eene som 18342,23' en een aantal goederen.
Onder de giften was er eene van ruim ƒ205,
ontvangen op het zeudingsfeest nabij Goes, na
dat eenige rnededeelingen aaDgaande de weezen
arbeid waren geuaau, zoomede twee legaten van
5000 en een van 500.
Naar men verneemt is door den heer
J. Rovers te Schiedam een toestel uitgedacht,
ter voorkoming dat spoortreinen, door liet niet
gesloten zijn der bruggen, in 't water kunnen
loopen.
Naar men verneemt, bestaat het voorne
men om de onthulling van hst monument te
Ginneken door eene medaille te vereeuwigen.
Te Utrecht is Vrijdag de 400ste verjaar
dag van het Stedelyk Gymnasium op plechtige
wijze gevierd. Aan de leerlingen en oud-leer
lingen dezer inrichting zijn bronzen medailles
uitgereikt, die den herinneringsdag moeten ver
eeuwigen. De rector, dr. Van Es, sprak in de
Waalsche kerk de feestrede uit.
Het ontzettend ongeluk op de Maas, waar
van wij in ons vorig no. melding maakten, beeft
aan acht menschen het leven gekost. Daar
onder zijn zes vaders van huisgezinnen, waar
van twee elk met zes kinderen. Te Rotterdam is
voor de betrekkingen reeds ontvaDgen f 1495.49.
Omtrent het gevonden kind voor de poort
van het liefdegesticht te 's-Bosch vernemen
wij, dat de politie te Rotterdam de moeder
van dit kind, eene ingezetene van Rotterdam,
en de vrouw die het te vondeling heeft gelegd,
zijnde de grootmoeder van het kind, heeft op
gespoord. Armoede schijnt de vrouwen tot
deze daad gedreven te hebben. Zij verkeer
den in de meening, dat het kind, als het ge
vonden werd, in gemeld gesticht zou worden
opgenomen en verpleegd.
Naar men verneemt is de graanhandel in
de laatste dagen zeer gedrukt door den ruimen
aanvoer uit de Oostzee-havens, terwijl er wei
nig afnemers zijn. Men verwacht dus, dat
de prjjzen van het brood op nieuw een ver
laging zullen ondergaan.
De eisch van het O. M. in de zaak van
den politie-agent Werson, is van 5 tot 20 jaar
tuchthuisstraf. Vrijdag a. uitspraak.
By den storm van Zaterdag op Zondag
nacht zijn de vorige week op de Schotsche kust
21 menschen om het leven gekomen. De
zeelieden beweren, dat zij in de laatste 10
jaren zulk een hevigen storm niet hebben
bijgewoond.
De stationschef te Clapham ontving dezer
dagen een mandje, waarin hij bij het openen
een kind vond. Niet tevreden over dit
geschenk bood hij het een armen pakkendrager
aan, die het aanstonds meê naar huis nam.
Tot zijn groote verbazing vond de werkman
onder het oorkussen, waarop het kind rustte,
eene som van 40,000 franken. De chef dit ver
nemende, eischte teruggaaf van mandje en in
houd. De zaak zal voor de rechtbank gebracht
worden.
Het aantal landverhuizers van 1 Januari
tot 10 November dezes jaars te New-York aan
gekomen, bedraagt 136,657, van welk getal uit
Nederland 1348. Dit jaar gingen er minder
dan vroeger naar de westelijke en noordweste
lijke, en daarentegen meer naar de oostelijke en
middenstaten, vooral vrouwelijke dienstboden,
die daar zeer veel gevraagd worden. Wanneer
men evenwel bedenkt, dat in 't vorige jaar het
aantal landverhuizers 266,818 bedroeg moet
men, zegt de New- York-Herald, tot de slotsom
komen, dat de paniek van 1873 een afschrik
voor emigratie heeft te weeg gebracht, terwijl
het aantal van hen, die naar de oude wereid
terug keerden, dit verschil nog grooter maakt.
Minder dan een vijfde gedeeltè van het
grondgebied der Ver. Staten is uitgelegd in
boerderijen, en slechts een vierde gedeelte van
dit in boerderijen uitgelegd grondgebied is ont
gonnen. Het tarwegewas beslaat minder grond
gebied dan de oppervlakte vanZuid-Carolina.
Het nationaal gewas, maïs, bedekt een uitge
strektheid gronds niet grooter dan de staat
Virginia; het aardappel-gewas kan verbouwd
worden op eene oppervlakte kleiner dan De
laware, behalve Rhode Island den kleinsten
Staat. Het grondgebied kan, eenmaal ontgonnen,
voedsel opleveren voor tallooze millioenen meer
dan thans Amerika bevolken. {Grondwet.)
Her telegraaf. De geheele zitting der Tweede
Kamer was heden aan discussiën over het onderwijs ge
wijd. Alleen de heer Messchert had vele grieven tegen de
te weinig yractische richting van alle takken van 't on
derwijs en kwam op tegen t programma Kappeijne, dat
uitloopt op verplicht onderwijs. Niemand heeft daarover
verder gesproken.
De Minister hoopte, dat de plannen voor de nieuwe aca-
demie te Leiden met het derde eeuwfeest op 8Februari
feheel gereed zullen zijn. Over 't lager onderwijs hield
e heer Kuyper eene zeer uitvoerige rede tot ontwik
keling zijner grieven tegen de tegenwoordige inrich
ting van 't lager onderwijs, waardoor de rechten der
minderheden «orden gekwetst. Morgen voortzetting.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJb.
Aangenomen het beroep naar Amsterdam door ds.
G. J. Vos, pred. te Middelburg.
Te Brakel is beroepen ds. H Vermaassinds iS70i
Em. pred. van Gapinge, te Kralingen.
De cand. J. D. Van Arkel is beroepen te Békerke
en te Broek op Langendijk, en de cand. 11. A. Van
Oostrum Soede te St. Johannisga, c. a.
De Provinciale Staten van N.-Brabant bieden
aan iederen onderwijzer eener openb. of bijz. school,
die in 't bezit is van eene akte vóór landbouw-onderwijs,
verhooging van traktement aan.
De heer Moens, de warme voorstander van ons
openbaar onderwijs, heeft op sommige posten van de
begrooting voor Binnenlandsche Zaken de volgende
amendementen voorgesteld:
Art. 174. (Jaarwedden enz. der onderwijzers aan de
Rijkskweekscholen) te verhoogen met 70Ó0; een niew
art. 174bis in te lasschen, luidende: «Voor twee nieuw
op te richten kweekscholen ƒ20,000''; art. 175 (toela
gen aan kweekelingen en hulponderwijzers, opgeleid
bij de Rijkskweekscholen) te verhoogen met ƒ14,000;
art. 183 (uitgaven voor specieale inrichtingen van on
derwijs) te verhoogen met ƒ50,000.
De heeren Van Naamen en Verheven stellen voor
art. 183 te verhoogen met ƒ20,000, en alzoo te bren
gen op 160,675 met het dosl de opleiding van kweeke
lingen aan de normaallessen en opleidingsklassen uit
te breiden, zoowel door vermeerdering van het getaj
beurzen en toelage'n aan de kweekelingen als door
verbetering en vermeerdering der inrichtingen zelve.
'BESTEDINGEN.
Onder de te herstellen of te vernieuwen werken,
waai van, volgens achterstaande annonce, de besteding
op 21 December a. s. zal plaats hebben, komen voor;
als perceel 3 en 4. De grintweg door Wollaartsdijk,
en de steiger aldaar;
als perceel 5. De straatweg van Goes naar 's-tira-
venpolder
als perceel 6. De steiger, enz. te Hoedekenskerke;
als perceel 7. De veerdam, steiger, enz. te Catsche veer;
als perceel 15. De veerdam, heuvel en wachthuisje
te Camperland;
als perceel 16. De steiger, veerdam, enz. te Cortgene.
BOEK-AANKONDIGING.
Zeeland. Een lees-leerhoekje over de aardrijkskundige
gesteldheid van die provincie. (Bekroond door de
Gewestelijke Vereeniging Zeelandvan het Ned.
Ond. Genootschap.) Door W. Sivart, Oud-hoofd
onderwijzer te Goes. Goes, F. Kleeuwens Sp Zoon,
1874. Prijs 35 cent.
Reeds sedert 1836 zijn door de Onderwijzers Sluij-
teks, Van der Jagt en Van Dale aehtervolgens
leer- en leesboeken over de provincie Zeeland ten
schoolgebruik uitgegeven, welke alle» in der tijd
met vrncht zijn aangewend om de Zeeuwsche school
jeugd met de bijzonderheden van haar gewest bekend
te maken, blijkens het meer dan eens vernieuwde
gewaad, waarin die werkjes herhaaldelijk verschenen.
Maar ook de topografische veranderingen welke in
Zeeland meer dan wel in andere provinciën onzes
vaderlands voorvallen, vorderden nu en clan ver
nieuwde uitgavêü. Eu ofschoon aan dien eisch door
de beide laatstgenoemden zorgvuldig voldaan werd,
zoo bleek het evenwel van lieverlede, dat, bij het
opnemen van wetenswaardige geschiedkundige bijzon-
derhtdtn, waarmede Van der Jagï en Van Dale
hunne werkjes verrijkten, deze eene meer dan ge-
wenschte uitbreiding erlangden, en er alzoo behoefte
ontstond aan een beknopt schoolboekje over de aard
rijkskundige gesteldheid van Zeeland, en wel be
paaldelijk ten dienste der plattelaudsscholen, niet zoo
zeer ter verdringing, als wel tot een voorlooper van
beide, in hunnen aard, altijd zeer nuttige leer- eu
leesboeken. Om daartoe te geraken is door bet Be
stuur der Gewestel. Vereeniging „Zeeland" van het
Nederl. Onderw. Genootschap een prijs uitgeloofd,
waarvan het gevolg is geweest, dat het antwoord,
door den heer W. Swart, Oud-hoofdonderwijzer te
Goes, ingeleverd, dien prijs waardig werd aekeurd.
Wij wenschen den gqëerden schrijver ook daarmede
hartelijk geluk, en verheugen er ons over, dat zijn
naam, als die van iemand, welke zich voor de be
langen van het onderwijs in Zeeland alleszins ver
dienstelijk gemaakt heeft, daardoor almede nog lang
in vereerend aandenken zal blijven. Volgaarne er-
kennen wij toch, dat zijn werkje, thans ten gebruike
voorhanden, en met belangstelling door ons gelezen
en herlezen, op uitmuntende' wijze in die bestaande
behoefte voorziet. Eu mogen er nog enkele scho
len zijn, waar men meent, dat de eerste afdeeling
van zijn bekroond schoolboekje te uitgebreid en te
rijk van inhoud is, wij stemmen het den schrijver
volmondig toe, „dat de tegenwoordige stand der
„wetenschap zulk eene behandeling vordert; dat er
„zaken in besproken worden, die elke Zeeuwsche jon-
„gen weten moet, en dat er in zoodanig boekje ook
„lessen mogen voorkomen, die den leerling bij de
„eerste lezing wat te denken en te vragen geven,
„en die zijn verstand en hart meer voedsel bieden en
„zijne geestkracht meer sterken dan plaatsbeschrijvin
gen." Ja, wij rekenen bet hem tot eer, dat hij, met
onderwijzers-tact, daarin onderwerpen heeft behan
deld, welke door zijne voorgangers voorbijgegaan of
slechts zijdelings zijn aangeroerd, en dat hij te dien
opzichte getra'eht heeft zijn onderwijs, gelijk het be
hoort, vruchtbaar te doen zijn voor het leven.
Bij ervaring wetende, dat, om bij de plaatsbeschrij
ving der provincie, geen' enkelen misslag te begaan,
men zich de moeite moet getroosten tot het gereaeld
bijhouden van den loop der zaken, zoo zal de ge
ëerde schrijver het ons wel niet euvel opnemen, dat
wij, bij een nauwlettend nagaan van zijn werkje,
vooral in de tweede afdeeling, zoowel enkele aan
merkingen, als nog over het hoofd geziene drukfei
len, hebben genoteerd, welke wij hem intusschen
gaarne willen mededeelen, om die, bij eenen spoe
dig geweuscbten herdruk, tot meerdere volmaking te
kunnen aanwenden. Yan ééne onnauwkeurigheid wil
len wij evenwel hier gewagen, niet, omdat wij die
zoo zwaarwichtig achten, als wel, uit hoofde de eene
schrijver na den anderen die voortplant. In navol
ging toch van hetgeen iu onderscheidene boekwerken
voorkomt, wordt op bladz. 88 van Philippine gemeld:
„naar Koning Philips II aldus genoemd". De waar
heid is echter, dat Philippine, oorspronkelijk eene
schans, aangelegd is in 1505, en (gelijk iu het nog
bestaande octrooi van dat jaar uitdrukkelijk vermeld
staat) vernoemd naar den toen regeerenden graaf
Filips, bijgenaamd de schoone, die op jeugdigen
leeftijd den 25 September 1506 overleed, en alzoo
eene halve eeuw voor dat diens kleinzoon, graaf Fi
lips III (meer bekend als Koning Filips II van
Spanje) aan de regeering kwam.
Wolfaartsdijk, December 1874.
J. Van der BAAN.
Het komt ons waarschijnlijk voor, dat de schrijver
en de lieer Van der Baan wel degelijk den zelfden per
soon bedoelen, maar dat de quaestie zit in het woord
Koning. De toenmalige vorst, die feitelijk van 1493
tot L506 over de Nederlandsche gewesten regeerde,
was Graaf Filips II, terwijl hij tevens Koning van
Spanje was en als zoodanig Filips I heette.
(Eene tweede door ons ontvangen aanprijzing van
het bedoelde werkje hopen w ij in een volgend no. te
plaatsen.Red.
VERKOOPINGEN VERPACHTINGEN?
Datum.
Plaats.
Voorwerpen.
Informatiën.
8
Dec.
Kloetinge,
Herberg;
mr. v. Dam en
v. d. Bnssche.
9
Wilk.polder,
Boomen,
mr. Liebert.
9
a
's-Heerenhoek,
Idem,
mr. van Dishoeck.
10
a
Baarland,
Idem,
Prumers.
10
Wolfaartsdijk,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bnssche.
10
a
Schore,
Idem,
Pilaar.
to
a
Goes,
Meubilair,
Kakebeeke.
tl
a
Kapelle,
Boomen,
Paardekooper en
v. d. Busscke
12
a
Kloetinge,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bnssche.
14
a
Goes,
Idem,
Pilaar.
14
a
Baarland,
Idem,
Prumers.
15
a
Goes,
Woon- en Pakhuizen, Kakebeeke en
v. d. Bussche.
16
a
Goes,
Hotel,
mr. Liebert.
16
a
Goes,
Meubilair,
Kakebeeke en
Driewegen,
•s-H. Arendsk.
v. d. Bussche.
16
a
Boomen,
Pilaar.
17
a
Afbraak,
mr. Van Dishoeck.
17
a
Kloetinge,
Boomen,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
18
Wemeldinge,
Idem,
Paardekooper en
18
v. d. Bnssche.
Wemeldinge,
Idem,
Paardekooper en
v. d. Bussche.
18
a
Rilland,
Idem,
Kakebeeke.
18
a
Yerseke,
Idem,
Rembges.
21
Kapelle,
Kaphout,
Paardekooper en
22
v. d. Bnssche.
a
Goes,
Rijtuigen enz.,
Pilaar.
23
a
Wolfaartsdijk,
Boomen,
Pilaar.
28
a
Schore,
Idem,
Rembges.
30
a
Schore,
Horslede,
Pilaar.
31
Vlake,
Boomen,
Rembges.
van 5 tot en met 7 Dec. 1874.
Geboren; den 6, Gillis Cornells, z. v. Cor
nells Snoep en Pieternella Van Antwerpen; den
7, Helena Kornelia Neeltje, d. v. Komelis La
beur en Neeltje Abeele.
Overleden den 5, Anna Maria Van Gorp
90 j., wed. van Willem Marcelis Arbeid.
Het R. K. P. ARMBESTUUR zijne gewone jaarlijksche
COLLECTE aan de huizen der ingezetenen
dezer gemeente zullende honden op Woensdag den
9 dezer, beveelt bij deze zijne behoeftigen in de mild
dadigheid zijner stadgenooten aan, zijnde toch deze
collecte de eenige, die in het jaar voor zijne armen
geschiedt.
Het R. K. P. Armbestuur>'voornoemd
Goes, J. BOOKELAAR, Voorz.
7 Dec. 1874. J. F. J. KNITEL, Secr..
Al V EKTJEIN 1 '1 inrv.
v Heden overleed, in den ouderdom van
96 jaren en 15 dagen, onze geachte Grootmoe
der JOHANNA FOORTSE Van der VLIET,
eerder wed. van Pieter-Sonke, laatst wed. van
Marinüs Sandee.
Wemeldinge, 7 December 1874.
.Namens de kleinkinderen,
M. Van OOSTEN Pz.
Strekkende deze tot algemeene kennisge
ving aan vrienden en bekenden.