Eene bladzijde uit de geschiedenis der
expeditie van Sip S. Baker naar
Midden-Afrika.
BURGERLIJKE STAND GOES,
van
J. E*. Kakebeeke.
Mede-ïCiezers.
C. P. LENSHOEK VAN ZWAKE.
Comelis Petrus Lenshoek
van Zwake
EENIGE KIEZERS,
Jl. Vrijdag avond heeft eene brutale in
braak plaats gehad ten huize van den heer
L., in de Raamstraat te 's-Hage. De dieven
zijn door overklimming in den tuin, uitko
mende in de Achterraamstraat, en vervolgens
door een raam het kantoor binnengedrongen
en hebben een aldaar staande secretaire open
gebroken. Een der huisgenooten echter, die
onraad bemerkte, heeft door zijn geschreeuw
de daders op de vlucht gejaagd, zonder dat
deze den tijd hadden zich van eenig voorwerp
meester te maken, zoodat den bewoners geen
schade veroorzaakt is.
In Rusland zal op 's Keizers verjaardag
(29 April) een wet worden afgekondigd tot
opheffing van de gijzeling voor schuld.
Sir Mozes Montejiore zal binnen kort
naar Jeruzalem vertrekken, om de Joden aldaar
hulp en leniging te brengen in den daar heer-
schenden nood. Ter bevordering van dat doel
heeft hij een beroep gedaan op de openbare
liefdadigheid. Dagbl
Van Toean Iskander, directeur van de kweek
school voor Inlandsche onderwijzers te Mandhéling
op Sumatra, die op dit oogenblik met drie kwee-
kelingen op weg is naar Nederland, waar zij
zich onder leiding van den heer Hekker te Am
sterdam verder wenschen te bekwamen, ontving
dezer dagen een geacht ingezetenen van de
residentie een schrijven, waarin o. a. het vol
gende voorkomt:
»De val van den kraton van Atchin heeft
hier een goeden indruk gemaaktin de Padang-
sche Bovenlanden beantwoordde men het kanon
gebulder, dat den val der heilige vesting ver
kondigde metkompani koewat sakali, sa' orang
tida ada jang bisa melawan dia", hetwelk in
het Nederlandsch beteekent: de compagnie is
sterk, niemand is zoo knap, dat hij haar weerstand
kan bieden. Dezelfde inlander schrijft dat er
in de Padangsche Bovenlanden niet de minste
sympathie voor Atchin bestaat, en dat het woord
Atchinees» er zelfs als scheldwoord wordt ge
bruikt, Vad
Turf en Steenkool. Het wordt bevestigd
dat op Laboean, een klein eiland in de na
bijheid van Borneo, waarvan de Engelschen
zich in 1846 meester maakten, rijke steen
kolenmijnen zijn gevonden. Ook op een
Deensch eiland benoorden Engeland zijn kolen
gevonden. De qualiteit is niet zoo goed als
van de Engelache.
Verleden jaar kreeg het Engelsche gouver
nement van particuliere zijde het bericht dat
er turf was gevonden in groote hoeveelheid in
de Vereenigde Staten. Lord Granville, de nu
ook afgetreden Minister van Buiteulandsche
Zaken, liet een onderzoek instellen doch de
berichten waren niet van bevredigenden aard.
Toch is er veen in eene ontzaglijke massa
en als het goed bewerkt wordt, kan het ge
bruikt worden voor elk doeleinde waarvoor
anders steenkolen worden aangewend, zelfs voor
locomotieven. Maar de wijze van bewerking
is te duur en niet practisch genoeg, zoodat
alle maatschappijen voor de exploitatie échec
hebben geleden.
Zouden de practische Amerikanen niet goed
doen een lesje te nemen bij onze veenboeren?
Men denkt er over in Venetië een stand
beeld op te richten voor Byron.
De heer De Lesseps heeft geprotesteerd
tegen de uitspraak der internationale Com
missie in de zaak betreffende de tolheffing op
het Suez-kanaal.
De transatlantische telegraafkabel is bij
de laatste stormen gebroken, op vijf en twintig
mijlen afstand van Valencia, in honderd vadem
water.
Het is de kabel van 1866, en er is geen
bet minste bezwaar om de geleden schade
spoedig te herstellen. (N. R. Ct.)
BENOEMINGEN en BESLUITEN.
Bij Zr. Ms. besluit is aan jhr. rar. P. D. Van Citters Jr.,
op verzoek, eervol ontslag verleend als plaatsverv. kan
tonrechter te Middelburg.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
De heer Jonkman, pred. bij de christ. geref. ge
meente te Kruiningen, staat andermaal no. 1 op liet
drietal naar de ware Holl. ger. gemeente te Graafschap
in Noord-Amerika.
Nu de vacature bij de Herv. gem. te Kruiningen we
der vervuld is, achten wij het niet ongepast hier eene
Naamlijst mede te deelen van de Predikanten, die ge
durende bijna 3 eeuwen deze gemeente achtervolgens
bediend hébben;
1. Ilenricus Brandt, benoemd 1 Dee. 1578, vertr. 1579
naar Zierikzee.
2. Willem Claassen De Hondt, ber. 1579, vertr. 1580
naar Goes.
3.Nicolaas Spiering, Egidiusz.,ber. 1580, Emeritus 1595.
4 Bodewijk Van der Veste, ber. 1596 van Hulst,
overl. 15 Mei 1620.
5. Jacobus Van Hekke, ber. als Prop. 1621, vertr.
1626 r.aar Arnemuiden.
6. Elias Morris, ber. 1626 van Borssele, overl. 5 Oct.
1637.
7. Abraham Dambrinus, Jolisz. ber. 1637 van Elle-
woutsdijk, overl. 1642.
.8. Izaak Sael, Theodorusz., ber. als Prop. 1643, vertr.
1649 naar St. Laurens, c. a.
9. Johannes Leijdecker, ber. als Prop. 1650, vertr. 1657
naar Goes.
10. Mattheus Parent, ber. als Prop. 1658, overl. 7 Mei 1670.
11. Johannes Beck, ber. 1670 van Biezelinge, over). Aug.
1674.
12. Angelus Loele, Wülemsz., ber. 1674 van Moerspui
en Zuiddorpe, vertr. 1681 naar Veere.
13. Johannes Snel, ber. 1682 van Philippine, overl.
2 Nov. 1692.
14. Godefridus Du Bois, ber. als Prop. 1695, vertr.
1705 naar Spijkenlsse.
15. Daniël Reyniersen, ber. 1705 van Krabbendijke,
vertr. 1716 naar Westsouburg.
16. Petrus Hamer, Petrusz. ber. als Prop. 1716, overl.
12 Maart 1770.
17. Jacobus Petrus La Motthe, Anthz. ber. 1771 van
Cats, overl. 16 Aug. 1782.
18. Jacob Meesters, ber. als Prop. 1783, overl. 18 Oct. 1785.
19. Jollius Dijkstra, ber. 1786 van Wollaartsdijk, overl.
15 Aug. 1794.
20. Gerrit Hendrik Geersmeijer, ber. 1796 van Grijps-
kerke in Walch., overl. 28 Juli 1812.
21. Jacob Versprille, ber. als Prop. 1813, vertr. 1816
naar St. Annalaud.
22. Jacobus Dagevos, Jacz., ber. 1816 van Ouwerkerk
in Duivel., overi. 4 Juni 1843.
23. Petrus Meerburg Snarenberg, Johsz. ber. alsCan-
didaat 1843, overl. 18 Dec. 1871.
24. Willem Jacobus Pijzei, ber. van Loenen op de
Veiuwe, en bevestigd 19 April 1874.
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland heeft
ds. N. De Jonge, pred. te Lexmond c. a., die naar de
Vlaamseh-Evangelische gemeente te Brussel vertrekt,
eervol ontslag verleend, in te gaan 26 April.
Men verneemt, dat het algemeen Nederlandsch Na
tionaal Zendingsfeest te Middachten zal gehouden wor
den op 15 Juli. Naar alle waarschijnlijkheid zal dr.
Cohen Stuart bij die gelegenheid eenige mededeelingen
doen omtrent zijn ervaringen in Noord-Amerika, ter
wijl denkelijk ook lord Radstock een spreekbeurt zal
vervullen. {U. U.)
Aan den hoofdonderwijzer te Tuil, den heer G. L.
Bruist, van wien wij in ons vorig no. melding maakten,
is thans het eerste kwartaal van zijn tractement uit
betaald. Het is derhalve gebleken, dat de beheerders
der vicarie nog geld in kas hadden. Het door den
gemeente-ontvanger voorgeschotene is gerembourseerd,
zoodat de Gemeenteraad niet behoeft over te gaan tot
het heffen van een hoofdelijken omslag, waarvan reeds
sprake was. -»
AFLOOP BESTEDINGEN.
Te Middelburg hebben de vorige week, bij enkele
inschrijving, de volgende aanbestedingen plaats gehad:
lu. het maken en inhangen van twee paar sluisdeuren
op het kanaal van Neuzen; 2°. het herstellen van boor
den langs het kanaal door Zuid-Beveland, en 3°. het
uitnemen, herstellen en weder inhangen van de ijzeren
deuren der groote sluizen van het kanaal door Zuid-
Beveland. Minste inschrijver, voor het ie perceel, de
heer J. L. Koole te Neuzen voor ƒ11.996; voor het
2de perceel de heer D. Volker te Dordrecht voor 13,000,
en voor het 3de perceel „De Commercie Compagnie"
te Middelburg voor ƒ19,000.
BOEKBEOORDEEL1NG.
Wij hebben ter inzage ontvangen: No. 1 van het
„Tijdschrift gewijd aan opvoedingonderwijs en ge
zondheidsleer" onder redactie van de heerenT. H.
De Beer, Dr. J. Jacobs en E. De Jong, met medewerking
o. a. van den heer P. Conradi, alhier.
Het blad verschijnt den eersten en den vijftienden
van elke maand; prijs per jaar ƒ2.50 (voor Neder
land), en wordt uitgegeven bij de heeren Albracht en
Co. te 's-Hertogenbosch.
De redactie belooft kort en zakelijk alles mede te
deelen, wat er op het gebied der verschillende leer
vakken nieuws en merkwaardigs te vermelden is. Als
eenigszins wetenschappelijk Feuilleton zal er telkens
over een of ander belangrijk onderwerp uit één dier
vakken een artikel worden geleverd.
Algemeene belangrijkheid, nieuwheid, kortheid is hare
leus. Zij wil den onderwijzers behulpzaam zijn om
zich een ruimen gezichtskring te verzekeren, en roept
daartoe den steun in van school-autoriteiten, ge
meentebesturen en ouders, door haar medeileeling te
doen van hetgeen er op haar gebied belangrijks voor
valt. Ten slotte zegt de redactie, dat zij ook aan de
Aesthetische vorming een bescheiden plaatsje wenscht
in te ruimen, en dat zij vooroordeelen tegen het on
derwijs bestrijden, maar geen partij dienen wil.
De namen der redactie en die der medewerkers
zijn ons een waarborg, dat dit „Tijdschrift', bij
de vele reeds bestaande bladen en tijdschriften aan
het onderwijs gewijd toch wel zijn weg in de on
derwijzerswereld vinden zal, te meer daar het van
deze aanmerkelijk in vorm en inhoud verschilt.
H.
Wij zouden meer staaltjes van de soort als in
ons vorig nominer verhaald, betrekkelijk de ont
moetingen van Baker, kunnen mededeelen, doch
daar wij van zijn laatste expeditie het een eh ander
willen vermelden, en onze ruimte beperkt is, moe
ten wij ter zake komen. Baker wilde met éen slag
den menschenroof in Midden-Afrika uitroeien, ver
zocht daartoe hulp en bijstand in geld en troepen
van den onderkoning van Egypte, vond gehoor en
in Februari van 'tjaar 1870 trok Baker aan het
hoofd van een leger van 1500 man van Oharloem
op, nog altijd vergezeld van zijn vrouw. In April
van 1871 kwam men in Gondokoro aan, waar even
wel door verraad en tegenwerking zijn troepen
versmolten tot op 500 man, met inbegrip van zijne
officieren.
Het was er op toegelegd, dat de expeditie schaak
mat zou worden gezet, doch men had er niet op
gerekend met wien men te doen had.
«Met 114 man ijlde ik verder," zoo schrijft hij,
«overviel een escorte slavenjagers, versloeg hen,
voorzag de arme zwarten van het noodige en gaf
hun vrijheid naar hun land terug te keeren, en
kwam zoo aan de Kasuma-watervallen, niet ver
van het meer Albert Nyansa, het laatste station
der slavenhandelaars. Doch het hoofdkwartier van
den vorst van het land moest worden bereikt, en
hij zelf, die gemeene zaak maakte met de hande
laars in menschen, moest worden overgehaald zich
onder bescherming van den onderkoning van Egypte
te stellen en geen slavensmokkelaars en menschen
roof meer in zijn rijk toetelaten. Het was een stout
bestaan met een handjevol soldaten zich te bege
ven naar de verblijfplaats van den vorst, die 7000
man rond zich heen had, waaronder verscheidene
met geweren waren gewapend. Het liet zich aan
vankelijk goed aanzien en op een zomermorgen
van 'tjaar 1872 zond Kdbba Bega (de vorst van
't land) zeven groote kruiken bananenwijn. Daar
ik daarvan niet hield, zegt Bakerliet ik vijf
kruiken naar den overste brengen om ze onder
de soldaten te verdeelen. In 10 minuten waren
allen, die daarvan hadden gedronken, vergiftigd.
Velen waren bewusteloos, anderen in delirium.
Ik gaf hun sterke braakmiddelen in groote doses,
bracht de zieken in het fort dat ik had laten aan
leggen en verdubbelde de schildwachten. Den vol
genden morgen, den 8 Juni, zond ik mijn han-
digsten officier en adjudant Monson met een
korporaal af om het gevolg van den hoofdeling te
ondervragen wie den wijn had gezonden. Weinige
minuten na hun heengaan brak van alle zijden een
wild geschreeuw lostwee schoten vielen eerst in
de verte, doch naderhand vielen er meerdere
dichtbij. Twee soldaten vielen aan mijn zijde dood
ter aarde en plotseling, zonder de minste waar
schuwing, werden wij door vele duizenden soldaten
aangegrepen. Ik liet alsnu alarm blazen en mijne sol
daten kwamen nog ter rechtertijd om onze stelling
te kunnen verdedigen. De strijd werd algemeen
ik nam een offensieve houding aan met mijn schut
ters, die met Snider-geweren gewapend waren;
wij bestormden de stad en hadden die weldra
ingenomen."
Gelukkig evenwel kreeg Baker weldra versterking
en hij kon nu verder zijn tocht voortzetten. Eeu
gedeelte van de troepen werd in versterkingen
achtergelaten en het land onderworpen verklaard
aan den onderkoning van Egypte. Zijn weg ging
nu verder onophoudelijk door dicht gras, waaruit
hij bestookt werd en verliezen leeddoch hij be
reikte zijn doel, de grenzen van het land, zoodat
zijn maehstvertoon overal bekend was geworden.
»Nu," zoo eindigt hij zijn brief, nis alles rustig.
De Bari, een machtige volkstam rondom Gondo
koro of, zooals Baker de stad herdoopte, Ismaelia
bewaren den vredede voorraadschuren zijn met
graan gevuld, vele duizenden stuks rundvee en
schapen bevinden zich in 't hoofdkwartier. Geen
enkele slaaf kan den Witten Nijl meer overge
bracht worden en aldus heb ik vervuld wat mij
is opgedragen. Het land is in bezit genomen en
de slavenhandel aan den Witten Nijl onderdrukt.
Het rijk Unjora van Kabba jRega is onderworpen
en aldus strekt Egypte zich uit van Alexandria
tot den Aequator. Ik heb een goeden grond voor de
toekomst gelegd. Zal men de hand houden aan
hetgeen ik met zooveel moeite en gevaar heb tot
stand gebracht."
Het schijnt den onderkoning ernst. Althans op
nieuw is een Engelschman, Gordonbijgenaamd
de Chinees omdat hij in China een opstand van
de Mohammedanen onderdrukte, met den titel van
Pacha de macht gegeven met de hem toevertrouwde
troepeu en geldsommen naar het Zuiden te trek
ken en de verovering meer vastheid te geven.
Baker en zijn vrouw zijn nu in Engeland en
rusten uit van hun vermoeienissen.
Een reiziger van een handelshuis, te midden zijner
kameraden zittende, roemde hoog het Eau d'Anvers,
een artikel hetwelk hij vertegenwoordigde. De fabriek
te Antwerpen won, zèide hij, met dit artikel 1 millioen
francs. Iedereen beweerde dat dit overdrijving was.
Neen, zeide de reiziger, ik kan het bewijzen. Het huis
heeft 12,500 clienten, in België 1000, in Engeland 1200,
in Holland 1500, in Frankrijk 1800, in Italië 20 0, in
Duitschland 400, in Spanje en Portugal 400, in Turkije
600, in Rusland 700, in Amerika 1600, in Zwitserland
400 en in lndië 400, en in andere kleine staten 500.
Telt dit bij elkander en gij zult een geheel krijgen
van 12,500 clienten. Als nu ieder elient 30 dozijn flacons
per jaar neemt zou het 875,000 dozijn zijn. Een dozijn
flacons kost 8, zoodat het hij elkander één som van
3 millioen gulden zou zijn. Op ieder dozijn wordt
II verdiend, zoodat de winst zoude zijn 562,500
waarvan de reis en onkosten, gerekend op ƒ62,500,
moeten afgetrokken worden, zoodat er een zuivere winst
over blijft van 500,000 of 1 millioen francs. Een
luid bravo, viel den knappen reiziger bij het einde
van zijn verhaal, ten deel.
VERKOOPINGEN VERPACHTINGEN.
latum. plaats. Voorwerpen.
2J April Schoonclijke, Beestiaal etc.,
29 Wissenkerke, Hofstede en twee
arbeid, woninpen,
29 Kruiningen, Verp. Weiland,
1 Mei. Yzendijke, Beestiaal etc.,
4 Yzendijke, Beestiaal etc.,
6 Wemeldinge, Verpachting hofstede,
6 Goes, Meubilair,
9 Botterdam, Land,
9 Goes, Verk. en Verp.
Landerijen.
18 Goes, Hofsteden,
Wolfaartsdijk, Hofstede,
3 Juni Goes,
Ambachtsheerlijke
rechten etc.,
Informatiên.
mr. Brevet.
v. d. Moer.
Kembges,
mr. Brevet,
mr. Brevet.
I'aardekooper en
v. d. Bnsscbe.
Pilaar.
Achterberg.
v. d. Bussche en
Kakebceke.
mr. Liebert.
Paardekooper en
v. d, Bussche.
Pilaar.
van 24 tot en met 27 April 1874.
Ondertrouwd Cornells Mol met Catharina
Donga.
Geboren: den 25, Jacques Willem, z, v. Wolf
Blok en Sara Bannet.
Overleden den 25Adriana De Jongh
oud 90 j. jd.
ADV EKTKJN TIEN
iw—
|H 25jarige Echtvereeniging
B. A. OVERMAN
en Z
f E. G. P. J. PAARDEKOOPER.
ÏP Heinkenszand, 25 April 1874.
Hunne dankbare kinderen, behuwd-
kinderen en verdere betrekkingen. Mi
Getrouwd
B. WABEKE
en
C. M. DANCKAERTS,
die tevens hunnen dank betuigen voor de vele
bewijzen van belangstelling, hier en elders bij
hun huwelijk ondervonden.
Goes, 24 April 1874.
*x* Bevallen van eene DOCHTER,
J. E. COOPSKakebeeke.
Doetinchem, 23 April 1874.
Voorspoedig bevallen van een ZOON
S. BLOKBannet.
Goes, 25 April 1874.
Heden avond overleed ten mijnen huize,
na een smartelijk lijden van eenige dagen, mijne
geliefde en eenigst overgebleven zuster Mejuf
frouw ADRIANA de JONGH, in den ouder
dom van bijna 90 jaren.
Goes, Wed. M. G. MULDER—
25 April 1874. de Jongh.
De ondergeteekende, met Juli a. s.
aftredende als Lid der Staten van
Zeeland, verzoekt de kiezers, onder dankbe
tuiging voor het eenmaal geschonken vertrou
wen, hem bij de aanstaande verkiezing buiten
aanmerking te houden.
Eenige Kiezers in Zuid-Beveland hebben be
sloten bij de aanstaande verkiezing voor leden
der Provinciale Staten hunne stem uittebrengen
op den Heer
Sedert jaren de betrekkingen van Burgemees
ter der gemeente 's- Gravenpolder en Dijkgraaf
van den polder Hoedekenskerke getrouwelijk be
hartigende, en ook voornaam landbouwer zijnde,
kan men overtuigd zijn, dat hij de belangen
van dit eiland, als daar goed mede bekend zijnde,
waardiglijk zal voorstaan. Zij twijfelen dan ook
niet of velen zullen op den 7den Mei aanstaande,
met hen, hunne stem uitbrengen op den Heer
