1874. N°. 27.
Dinsdag 3 Maart. 61te jaargang.
Herziening der Kiezerslijsten.
NATIONALE MILITIE.
PERSONEELE BELASTING.
V E R K 0 0 PIN G.
Een woord tot den Zeeuwschen landbou
wer, niet het oog op den treurigen
toestand der Meekrap-cultuur.
GOËSSCHI
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag
en Vrijdag avonduitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes f 1,75.
Afzonderlijke nominees 5 c. met bijblad 10 c.
COIRVM'.
Gewone advertentiën worden a 10 c. de regel geplaatst,
k Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop be
trekking hebbende dankbetuigingen van 1—8 regels &/1,-
Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende
en contant betaald, 20 c.
BEKENDMAKINGEN
van liet Gemeente-Bestuur.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
orengen ter openbare kennis, dat de lijsten der kie
zers voor leden van de Tweede Kamer der Staten Ge.
neraal, der Provinciale Staten en van den Gemeente
raad zijn herzien en op heden vastgestelddat bij de
herziening zijn GESCHRAPT van
al de lijsten
Johannes
Jan Pieter Muller, ingev.
art. 5 der kieswet.
Adriaan Nortier, vertrokk.
Daniel Adriaan Oerlemans,
ingev. art. 5 der kieswet.
Marinus Ripmeester, overl.
Wessel Swart, orivold. aan-
Jacobus Bakker,
overleden
Andries de Buck, id.
Marinus de Dreu Mz.
onvold. aanslag.!
Marinus Gerardus van den
Ende, Gz. id.
Foort Éerdinandusse, overl,
Jan Wolfert de Groot, inge
volge art. 5 der kieswet.
Daniel van der Hoek, overl.
Eelko Huizinga, vertrokken.
Jacobus Willem de Jongh,
overleden.
Simon Carel Leonard Mesch,
vertrokken.
Bartel Meijers, overleden.
Bernardus Meijlink,
vertrokken.'
Van de lijsten der kiezers voor leden van de Tweedt
Kamer en der Provinciale Staten.
Mr. Pieter Johannes Francis-
cus van Voorst Vader,
vertrokken.
Nicolaas Vervenne Pz. overl.
jCornelis Josephus de Wijs,
id.
Adriaan van Zweden,
vertrokken.
Buizert van Duin, onvold.l
Jan Engelblik, id.
Marinus Korstanje, id.
Jan Cornelis van der Marlij
id.
Van de lijst der kiezers voor leden van den Gemeenteraad.
Jan Pros, onvold. aanslag.
Marinus Dominicus Ra-
mondt, id.
Pieter de Ronde, id.
Jan van Blitterswijk. onvold.l
aanslag,I
Josephus Bokelaar, id.
Willem Cense, id.
Adriaan van Delft, overl.
Hendrik Frenks, onvold.
aanslag.
Johannes Baptist van Hove,1
id.
Leendert de Lange, onvold.
aanslag.
Koert Loggers, id.
Antonie Molhoek, overl.
Adriaan Nonnekes, onvold.
aanslag.
|Josephus Peeters, id.
Cornelis Johannes Anthonie
van Hoek Riemens id.
Gerard de Jonge Wz., overl. Daniel Tavenier, overleden.
Leunis Korstanje Cz., ver-Job Wessels,onvold. aanslag,
trokken.'
Dat de herziene en vastgestelde lijsten zijn aange
plakt en gedurende veertien dagen ter secretarie voor
een ieder ter inzage zullen liggen, gedurende welken
tijd de eventueele bezwaren tegen die lijsten, door de
noodige bewijsstukken gestaafd, aan den gemeenteraad
kunnen worden ingediend
Goes, den 28 Februari 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter algemeene kennis: dat de EERSTE ZIT
TING van den MILITIE-RAAD voor deze gemeente
zal gehouden worden op Donderdag den 12 Maart 1874,
des morgens te 9f uren, in het gewone lokaal in de
Abdij te Middelburg
dat die zitting is bestemd tot het doen van uitspraak
omtrent de vrijwilligers voor de militie, de lotelingen
bij art. 55 en 56 der wet bedoeld en alle overige
lotelingen;
en dat IN PERSOON voor den militie-raad moet
verschijnen: de vrijwilliger voor de militie, de lote-
ling, die vrijstelling verlangt wegens ziekelijke gesteld
heid of gebreken, of gemis van de gevorderde lengte,
en hij, die voor een loteling als plaatsvervanger of als
nummerverwisselaar verlangt optetreden.
Goes, den 28 Februari 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
De BURGEMEESTER van GOES
brengt bij deze ter kennis van een ieder, dien het aan-
faat, dat het derde kwartaals-kohier no. 5 van het
ERSONEEL voor deze gemeente, over het dienstjaar
1873—1874, op heden ter invordering is gesteld in han
den van den ontvanger dier belasting binnen deze
gemeente.
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
zullen op Woensdag den 4 Maart aanstaande des voor
middags te 11 uren aan de voormalige Hal in de Korte
Kerkstraat, in het openbaar verkoopen eenige onbruik
bare goederen der Gemeente, als OU Si IJ StBi
ens., in koopen, zooals die van des morgens 8 ure op
den verkoopdag voor de deur der Hal genommerd
zullen liggen.
Nadere inlichtingen zijn ter Secretarie te bekomen,
alwaar ook de voorwaarden van den verkoop kunnen
worden ingezien.
Goes, den 28 Februari 1874.
Burgemee, ter en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
Zooals ieder Zeeuwsch landbouwer maar al te
goed weet, zijn de vooruitzichten ten aanzien van
de meekrap niet zeer gunstig en begint dan ook
de meekrap-cultuur voor dezen alles behalve aan
lokkelijk te worden.
Zooals de prijzen der meekrap tegenwoordig zijn,
is het buiten eenigen twijfel, dat men haar niet
langer met voordeel kan verbouwenen derhalve
zal, indien de prijzen niet aanmerkelijk beter wor
den (bij een matig beschot minstens ƒ18 voor de
racine) de verbouw er van moeten worden opgegeven.
Dit is voor ons Zeeuwsche landbouwers, eene
zeer groote schadedaar de meekrap altijd eené
der meest productieve vruchten, zoo niet de meest
opbrengende vrucht geweest is; niet alleen om de
hooge winst die zij afwierp, maar ook om de ver
vreemding en het zoo nuttige diep omwoelen van
den grond.
Van alle kanten betreurt men het dan ook, dat
deze voor Zeeland zoo goede cultuur dreigt te
niet te gaan, hetgeen zonder eenigen twijfel, zoo
als boven reeds gezegd is, zal geschieden, indien
de prijs der meekrap niet stijgt, wat, met het oog
op de concurrentie der Alizarineals verfstof
volgens het oordeel der meeste deskundigen, niet
zeer waarschijnlijk is. Wel zal de meekrap steeds
gebruikt en derhalve nimmer geheel onverkoopbaar
worden, maar nimmer zal men de prijzen van vroe
ger weder kunnen bedingen, ja waarschijnlijk zal
de tegenwoordige marktprijszoo niet nog ver
minderen, dan toch zeker niet veel hooger worden.
Dat men het betreurtdat de zaken met de
meekrap zulk een loop nemen, is niet te verwon
deren doch daarmede komt men niet verder: de
landbouwer moet daarom den moed niet opgeven,
maar naar een middel uitzien en dat wel zoo
spoedig mogelijk en met al zijne krachten om
het groote nadeel van het tenietgaan der mee
krap-cultuur zoo veel mogelijk te verminderen.
Zulk een middel zoo dadelijk aan de hand te
doen is voorzeker niet gemakkelijk. Getuigen hier
voor de verschillende denkbeelden, die men er over
hoort uiten. Sommigen raden aan, wat meer sui
kerpenen anderen wat meer paardenboonen en
erwten te verbouwen; een derde zoekt weder zijn
troost in tarwe of eene andere vrucht. Doch aan
het telen van al deze vruchten is een groot be
zwaar verbonden en wel dit, dat zij in hetzelfde
tijdsverloop wederom eenmaal meer op denzelfden
grond terugkomen, en dit kan tot niets anders aan
leiding geven, dan tot verzwakking en uitputting
van den grondhetgeen men met geen mest zal
kunnen goedmaken.
Doch, Zeeuwsche landbouwersvolgens mijn in
zien is er een ander middel, en wel het verbouwen
van een of meer andere vruchtendie tot nu
toe hier in Zeeland minder bekend zijn, en door de
meesten uwer voorzeker nimmer verbouwd werden.
Ik bedoel het karwei- en het gele mosterdzaad.
Beide vruchten worden in sommige streken van
Noord-Holland en wel daar, waar de grond het
meest met den onzen overeenkomt, in het groot
en altijd met zeer veel voordeel verbouwd.
Waarom zou dit ook hier niet kunnen
Laat ons het ten minste beproeven
Wel is waar hebben karwei- en mosterdzaad
goeden grond noodig, doch dit was ook voor de
meekrap een vereisehteen hierin staan zij dus
met het laatste product volkomen gelijk. Boven
dien zijn die gewassen hier aan den grond geheel
vreemd hetgeen zonder den minsten twijfel er
niet weinig toe zal bijdragen om de opbrengst hier
niet minder te doen zijn dan daar, en ook dooi
de vervreemding even als de meekrap, zeer gun
stig zullen werken op de vruchtbaarheid van onzen
bodem.
Op beide vruchten wensch ik uwe aandacht een
oogenblik te vestigen, daar ik in de gelegenheid
ben, u er eenige inlichtingen omtrent te geven.
De karwei is, even als het klaverzaad, eene twee
jarige plant en wordt, even als deze, onder eene
andere vrucht uitgezaaid; het liefst onder mosterd
zaad of paardenboonen, doch desverkiezende kan
dit ook onder de erwten geschieden.
Het kan om dezen tijd van het jaar, zoodra het
niet al te sterk meer vriest, uitgezaaid worden.
Wanneer men het echter onder erwten zaait, is
het beter hiermede te wachten tot Mei, daar an
ders de karwei-plantjes wellicht zouden verstik
ken. In allen gevalle behoeft men zich nimmer
met het uitzaaien in het vooijaar te haasten, daar
men het in Noord-Holland zoowel in April als in
Maart uitzaait, hetgeen voorzeker een groot gemak
is. Men zaait 12 kilo per Hectare met de hand
uit, doch tegenwoordig begint men dit ook al met
de zaai-machine op rijen te doen, hetgeen zeer
goed gaat.
Als de vrucht, waaronder het karwei-zaad groeit,
gesneden wordt, heeft het reeds eene zekere grootte
bereikt, en begint, zoodra deze er het zonlicht enz.
niet meer aan beneemt, goed doortezetten met
groeien.
In het laatst van Juni van het volgende jaar
is het tot rijpheid gekomen en geschikt, om ge
oogst te worden wat voor onsZeeuwsche
landbouwers, ook een groot gemak oplevert, daar
om dien tijd de gewone oogst van koolzaad, gerst etc.
nog niet aan den gang is, zoodat (hö van het
karwei-zaad best vóór dien tijd kan zijn afgeloopen.
Maar, zal men zeggen, dat is nu alles goed en
wel, doch hoe is het met het beschot en met den
prijs, met andere woordenhoe hoog komt de gel
delijke opbrengst per Hectare?
Ik kan u tot mijn genoegen daarop antwoorden,
dat deze zeer hoog is.
Als gemiddeld beschot kan men zonder de min
ste overdrijving gerustelijk 1500 kilo per Hectare
aannemen, ja soms verkrijgt men in Noord-Holland
1800 kilo per Hectare.
Den prijs kan men gemiddeld gerust op f 20 per
50 kilo stellen, hetgeen men voorzeker niet over
dreven zal vinden, als ik zeg, dat op dit oogen
blik die prijs f 22 is.
Gerekend alzoo een gemiddeld beschot van 1500
kilo per Hectare en een gemiddelden prijs van f 20
per 50 kilo, dan heeft men toch nog eene brutp-
opbrengst van f 600 per Hectare, waarvoor ieder
zeker gaarne zijne meekrap zou willen missen, en
zulks te eer, daar men deze opbrengst niet, zooals
met de meekrap het geval is, over 2 of 3 jaren
behoeft te verdeelen, aangezien men het vorige
jaar van hetzelfde land door de andere vrucht ook
nog getrokken heeft.
Hiermede, naar ik meen, genoeg over het karwei-
zaadnu nog een enkel woord over het mosterd-zaad.
Dit wordt uitgezaaid een groote veertien dagen
na het karwei-zaad, dus ongeveer in het laatst van
Maart of in het begin van April. Hiertoe heeft
men slechts 7 liter per Hectare noodig, welke hoe
veelheid men met de hand over het land strooit.
Als het mosterdzaad eenigen tijd boven den
grond is, op het tijdstip namelijk, dat het plantje
4 groene blaadjes begint te laten zien, gaat men
met den schraper er door, ten einde er zoodoende
voor te zorgen, dat de planten op rijen komen
en wel zóó, dat ieder plantje een halven voet van
het andere verwijderd komt, opdat het in het ver
volg goed zal kunnen uitstoelen, hetgeen een eerste
vereisehte is voor eene goede opbrengst.
