BUITENLAND.
GEMENGDE BERICHTEN.
Iels over Livingstone.
fi
ongehinderd plaats gehad, onder leiding van ringpre»
dikanten. Men zsgt echter dat de partij, welke voor
afscheiding van de Nederlandsche Hervormde Kerk
ijvert, een gunstige gelegenheid afwacht, om haar slag
ti slaan, en evenals de pastorie, ook de kerk zegevierend
in bezit te nemen.
Omtrent den politieken toestand van Spanje
meldt men, dat deze nog verre van zuiver is.
De coup de main van generaal Pavia, op 2
Januari heeft een coalitie-bewind op het
kussen gebracht, en in deze regeering zijn van
al de bestaande partijen drie niet vertegen
woordigd, t. w. de intransigenten, de carlisten
en de alphonsisten. De strijd der gecoaliseer-
den onderling begon al dadelijk bp de ver
deeling der portefeuilles; bij de benoeming van
gouverneurs der provinciën werd hij voortge
zet. Op dezen oogenblik heeft Spanje een
naamloos bestuur, en van de eerstvolgende ver
kiezingen van de Cortes zal afhangen de aard
van het definitieve of zoogenaamde definitieve
bewind, dat den lande gegeven zal worden.
In Spanje nu is het van oudsher gewoonte, dat
de verkiezingen geschieden zoo als de gou
verneur der provincie het verlangt, en dus tracht
elke der gecoaliseerde partpen de meeste gou
verneurs van hare politieke kleur te doen be
noemen. Te oordeelen naar de taal der dag
bladen, is de oneenigheid in de laatste dagen
weder toegenomen. De lberia, orgaan van Sa-
gasta, zegt dat er een kabinets-crisis bestaat,
doch het tegendeel vindt geloof. Genoemd blad
verneemt voorts dat, ter voorkoming van een
crisis, men voor het oogenblik de politiek moet
laten rusten; daarentegen beweert de Pueblo,
orgaan van den minister van binnenlandsche
zaken Garciadat er nog lang niet genoeg
aan de politiek gedaan wordt. De alphonsis
ten hunnerzijds komen op tegen alles wat er
geschiedt en laten door de Epoca verklaren
dat de constitutioneels vraagstukken niet in
hunne afwezigheid moeten opgelost worden.
In JBngeland verwacht men, ten gevolge
der jongste verkiezingen voor het parlement,
eene verandering van ministerie. De Times
noemt de aftreding van Gladstone als zeker
en schrijft eene lofrede op den heer Disraeli
die thans niet zoo als vroeger, toen hij door
den drang der omstandigheden eerste minister
werd, de hoogste eerepost welke een Engelsch-
man te beurt kan vallen, op grond der beslis
sing van de geheele natie, bekleeden zal. Ge
noemd blad verwacht dus nu ook eene be
slissende politiek van het aanstaande ministerie
en vermaant de conservatieven, die in 1867
ontevreden waren over de gedragslijn van den
heer Disraeli, uithoofde zijner instemming met
de reform-wet, zich om den man te scharen,
die nu bewezen heeft een beter oordeel over
de richting der- natie gehad te hebben dan
zpn toenmalige bedillers hem toeschreven en
noemt vooral den markies van Salisbury en lord
Carnavon als wenschelijke leden van Disraelis
ministerie. Beide hadden vroeger daartegen.
Genoemd blad wenscht den markies als minis
ter voor Indië te zien optreden. Na de ope
ning van de parlementszittingen, reeds nu een
maand verschoven, zullen zij verdaagd moeten
worden tengevolge van de onvermijdelijke vor
men en denkelijk zal de lente reeds verstre
ken zpn, eer dat men aan het hervatten der
parlementaire bezigheden denken kan. Er moe
ten nu nog ongeveer 150 verkiezingen gehou
den worden en deze kunnen nog eene wijzi
ging te weeg brengen. Dit wordt echter geens
zins ven/acht, doch het onverwachte geschiedt
in deze dagen eerder dan hetgeen te gernoet
gezien wordt.
Om een denkbeeld te vormen van het ver
mogen van wijlen Louis Philippe, den burger
koning van lfranTtrijle, kan dienen dat de
graaf van Vlaanderen, in de vorige week
een dag in Parijs heeft doorgebracht oru tegen
woordig te zijn op een bijeenkomst van de
prinsen van Orleans ten huize van den hertog
van Aumale, en die ten doel had het regelen
van de verdeeling der goederen, welke krachtens
de jongst uitgevaardigde wet aan de familie
zijn teruggegeven. De koning der Belgen, zijn
broeder (de graaf van Vlaanderen) en zijne
zuster, prinses Charlotte, ex-keizerin van Mexiko,
hebben voor hun aandeel ruim elf millioen
gekregen. Het grootste gedeelte dezer som
zal dienen tot vergrooting van het gemeen
schappelijke kapitaal der koninklijke belgische
familie, door Leopold 1 vastgezet en behouden
gebleven overeenkomstig de bepalingen van
zijn testament.
De heer Melvil Bloncourt, de afgevaardigde
van Martinique, heeft het evenmin als de heer
liane geraden geacht zijn proces voor den
krijgsraad af te wachten, maar is naar Zwit
serland vertrokken. Hij zal dus waarschijnlijk,
even als zijn collega, wegens deelneming aan
den commune-opstand, bij verstek ter dood
worden veroordeeld. Opmerkelijk is het, dat
terwijl de heer Melvil Bloncouit met vergunning
van de nationale vergadering zal worden ver
volgd, diezelfde vergadering bijna gelijktijdig
een bewijs van sympathie geeft aan de schoon
dochter van zijnen overleden voorganger als
afgevaardigde van Martinique. De heer Pory-
Papy toch moest leven van zijn honorarium
als volksvertegenwoordiger en daarvan tevens
zijne schoondochter onderhouden, daar haar man
in de gevangenis zit. Door den dood van den
schoonvader was de jonge vrouw dus zonder
eenig inkomen, en daarom hebben de afge
vaardigden onderling eent collecte gehouden,
die ruim duizend francs heeft opgebracht.
Dezer dagen gaf een vrouw, op den weg tnsschen
Namen en Luik, een zeldzaam bewijs van tegenwoor
digheid van geest. Door een onverlaat aangerand, die
baar de beurs afvroeg, en bij wien al haar smeeken,
om haar heur weg te laten vervolgen niet baatte,
stemde zij toe. Ijverig zocht zij in haar zak naar
het geld, maar plotseling nam zij een sprong tegen
den booswicht aan, die aan den oever van de Maas
stond, met dat gevolg, dat hij in het water viel. rl er-
wijl hij spartelde om er zich uit te werken, zette de
vrouw ongestoord haar weg voort.
Te Parijs ziet men tegenwoordig een driespan van
zebra's, welke dieren vroeger geacht werden niet te
kunnen worden getemd.
Te Yedo, hoofdstad van Japan, is de eerste chris
telijke kerk gebouwd.
ii.
Toen Livingstone de overtuiging had, dat het goede
hetgeen hij den Beetsjouanen had medegedeeld, ook
goede uitwerking zou hebben, meende hij dat de tijd
gekomen was om zijn werkkring uittebreiden, en hij
trok naar het noorden. Reeds door koning Setchele
had hij een machtig vorst hooreu noemen, Sebetuane,
het opperhoofd der Makololo, die zijn verblijf hield
te Linijanti, aan een zijrivier aan de Zambezi gelegen.
Sebetuane was een geweldig krijger, die aan het hoofd
van zijn volk een tocht had gemaakt naar het zuiden,
zooals vroeger in Europa de Germaansche stammen
soms deden. Waar Livingstone naar hem vroeg, hoorde
hij slechts lof van hem. „Allerwege" vertelt de rei
ziger, hoorden wij van hem zeggen„hij is wijs, hij
heeft een hart." De kennismaking was ook tot we-
derzijdsch genoegen, maar helaas van korten duur.
Een longontsteking, tengevolge eener vroeger ont
vangen wond, deed den sterken man, die nog in
de kracht van zijn leven was, binnen een klein getal
weken bezwijken. „Op den Zondag," zoo deelt onze
reiziger mede, „waarop hij stierf, bezocht ik hem nog
met mijn kleineu Bohert. Kom nader, zeide Sebetuane,
liet loopt met mij ten einde. Nadat ik eenigen tijd
naast hem gezeten hadrichtte zich de stervende
zoo goed hij nog kon van zijn bed op, riep een zijDer
dienaren en zeide: „Breng Robert, (Livingstone's
zoontje) naar Monkkie (een zijner vrouwen) en zeg
haar, dat zij hem wat melk moet geven." Dit waren
Sebetuane's laatste woorden Hij was bepaald het beste
stamhoofd dat ik ooit leerde kennen. Nooit was mij
de dood van een zwarten man zoo aan het hart ge
gaan, en 'k moest hem onwillekeurig met mijn ge
dachten volgen naar de andere wereld, waarvan hij
het eerst gehoord had op het oogenblik, dat hij er
naar opgeroepen werd."
Livingstone had reeds lang het plan gehad, van de
binnenlanden van Afrika naar de Westkust een han
delsweg te openen en hij begon langzamerhand hiertoe
maatregelen te nemen. Hij reisde met de zijnen eerst
naar de Kaapstad om naar reisgelegenheid naar En
geland voor zijn vrouw en kinderen uit te zien, daar
hij zijn tocht te gevaarlijk en raoeielijk voor hen
achtte, en weldra nam hij afscheid van wat hem lief
en dierbaar was en begon hij zijn tocht naar het
noorden in het begin van 1852.
Hij trok door verschillende negerstaten heen, door
het rijk der Beetsjouanen, der Boschjesmannen, der
Makololo door het dal Barotse dat veel overeen
komst heeft met het Nijldal, en kwam eindelijk, na
een onophoudelijk trekken, na verloop van twee jaar
in een der voornaamste steden der Portugeesche ko
lonie Neder-Guinea te Loanda, en werd met onge
veer 30 zijner bedienden in het huis van Edmund
Gabriel opgenomen, den Engelschen commissaris ter
onderdrukking van den slavenhandel.
De indruk dien de eenigzins Europeescb ingerichte
stad op de Makololo, zijne bedienden, maakte, was
curieus. Het was voor hen een stad vol begeerlijk
heden de zee was voor hen liet einde der aarde
een Engelsche stoomboot het toppunt van al wat
wonderlijk was, en zij werkten 30 dagen aan een stuk
om een van die begeerlijke zaken, waaraan Loanda's
winkels zoo rijk waren, in bezit te krijgen.
Den 24 Mei was Livingstone te Loanda aangekomen
en den 20 Sept. vertrok hij weer naar het zuidoosten
om zijne dienaren bij hun volk terug te brengen en
dan verder te trekken.
De wetenschappelijke resultaten en geographische
ontdekkingen waren groot, doch het eigenlijke doel,
het vinden van een handelsweg, werd niet bereikt;
en daar hij dit van het hoogste belang rekende
trachtte hij naar het westen een débouché te vinden
voor de inlandsche producten.
Van de Makololo boden zich 114 aan, om hem
te vergezellen, en in 1855 begon de reis naar de
Oostkust, die hij in Mei 1856 bereikte. Hij kwam
aan te Quelimane. Na zijne Makololo te Teteeen
portugeesch fort te hebben achtergelaten, met belofte
STATISTIEK.B OPGAVE 1ST.
Bevolking der onderstaande gemeenten in Zuid- 4' Noord-Beveland op 31 December 1878.
GEMEENTE.
Geboren.
Overleden.
HuwelijkenjJ
ln de gemeente
gekomen.
lit de gemeente
vertrokken.
Verdeeld in
TOTAAL.
man.
vrouw.
totaal.
man.
vrouw.
totaal.
man.
vrouw.
totaal.
man.
vrouw.
totaal.
hervormd.
roomsch.
chr. geref.
Israëli ten.
andere
gezind
ten.
man.
vrouw.
totaal.
Borssele.
30
21
51
10
9
19
9
33
32
65
46
34
80
678
171
58
n
111
501
517
1018
Cats.
11
14
25
5
6
11
5
11
16
27
9
9
18
584
11
2r
306
310
616
Colijnsplaat.
48
43
91
32
34
66
10
48
38
86
57
47
104
1819
1
202
4
n
992
1034
2026
Ellewoutsdijk.
14
18
32
11
4
15
5
30
19
49
48
37
85
684
7
18
5
1
337
378
715
's Gravenpolder.
23
22
45
7
11
18
10
36
42
78
26
43
69
480
110
45
i)
219
417
437
854
's HeerAbtsk. c. a.
4
4
8
3
2
5
5
22
19
41
21
22
43
221
61
14
n
150
146
296
's HeerArendsk.
67
51
118
29
25
54
31
ll 33
103
236
125
96
221
1591
637
526
4
1367
1391
2758
's Heerenhoek.
13
15
28
8
13
21
6
44
40
84
58
40
98
193
801
19
n
488
525
1013
Heinkenszand.
30
32
62
13
21
34
14
46
44
90
60
67
127
704
822
149
7
3
834
851
1685
Hoedekenskerke,
22
17
39
11
9
20
6
49
25
74
45
39
84
457
437
92
n
1
503
484
987
Hoek.
48
34
82
26
19
45
16
22
16
38
35
33
68
1508
57
65
n
n
818
812
1630
Kapelle.
43
44
87
27
19
46
15
57
57
114
56
70
126
1536
29
141
n
1
867
840
1707
Kloetinge.
31
23
54
11
13
24
6
34
35
69
49
68
117
998
65
80
n
570
573
1143
Krabbendrjke.
26
35
61
13
15
28
7
32
28
60
40
32
72
1107
40
95
V
1
615
628
1243
Kruiningen.
62
52
114
28
25
53
16
82
76
158
103
86
189
1866
207
209
6
15
1154
1149
2303
Neuzen.
92
90
182
38
41
79
36
222
135
357
189
88
277
3066
594
328
19
29
1991
2045
4036
Oudelande.
8
15
23
7
6
13
1
31
32
63
31
32
63
520
64
48
n
li
304
328
632
Schore en Vlake.
17
13
30
5
6
11
5
41
40
81
37
45
82
623
40
28
n
n
323
368
691
Waarde.
21
10
31
6
5
11
10
33
24
57
24
28
52
654
28
79
li
tl
371
390
761
Wissenkerke.
93
94
187
61
54
115
13
44
34
78
90
76
166
3101
2
350
i?
125
1810
1768
3578
Wolfaartsdrjk.
43
40
83
23
16
39
20
44
24
68
63
46
109
1701
15
170
n
n
933
953
1886
Yerseke.
23
40
63
23
14
37
13
51
50
101
17
17
34
1004
n
160
n
580
584
1164
