het 3de congres worden gehouden van bestuur-
ders en voorstanders der vereenigingen voor
volksvoordrachten en volksvermaken in Ne
derland.
Anne Kaspers, de wreede mishandelaar
van zijn dochtertje, is door het Prov. Gerechts
hof van Gelderland veroordeeld tot twaalf jaar
tuchthuisstraf en twee geldboeten a 25,
Het hoofdbestuur der Maatschappij van
Landbouw, Tuinbouw en Veeteelt in het ar
rondissement Breda en omstreken heeft zich
bij adres tot het ministerie gewend, om te
wijzen op de hoogst nadeelige gevolgen, die,
vooral ook voor de provincie Noordbrabant,
zullen te duchten zijn van de wet van 22
Mei 11. (Staatsblad no. 73) waarbij de Fran-
sche wet tot uitroeiing van rupsennesten en
art. 471, 8o, van het wetboek van Strafrecht
worden ingetrokken.
Naar de Prov. Gron. Ct. meldt, heeft
de heer Oortwijn (ten wiens huize de bekende
diefstal werd gepleegd) een verhoor ondergaan
voor den rechter-commissaris, na afloop waar
van. eenige ambtenaren van justitie zich per
rijtuig naar Euvelgunne (de woonplaats van
den heer O) begeven hebben, ten einde daar
nogmaals een onderzoek in het werk te stel
len. Dat de zaak, zegt het blad, nog niet
tot klaarheid is gekomen, ligt zeker niet aan
dn Justitie. Het publiek schijnt voor zich
zelf echter reeds uitgemaakt te hebben hoe
de vork in den steel zit. Men is althans op
dit oogenblik zeer koel onder alles, en nie
mand voorziet zich daar ter stede of in den
omtrek van revolvers, achterladers, dubbele slo
ten, zware ijzeren bouten, kettingen enz., zoo
als indertijd in Den Haag.
Men rekent, dat het aantal der op aarde
levende menschen de ronde som van een mil
liard bereikt heeft, die 3064 bekende talen
spreken en 1100 verschillende godsdiensten hul
digen. De gemiddelde levensduur van den
mensch wordt op 33 jaar en 6 maanden ge
schat. Een vierde gedeelte der menschen sterft
vóór het 7de jaar en de helft vóór het 47ste.
Van 100 personen bereiken 6 den ouderdom
van 60 jaren en daarbovenvafl 500 wordt
één 80 jaar en van 1000 slechts één 100 jaar
oud. Ieder jaar sterven er 33 millioen, alzoo
96,000 per dag, 3730 per uur, 60 in een
minuut en iedere seconde één mensch. Deze
33 milioen worden echter door 42§ millioen
geboorten meer dan vergoed, en het jaarlijk—
sche overschot van 9J milioen menschen zou
tot eene evengroote toename van het mensche-
lijk geslacht leiden, wanneer niet van tijd tot
tijd oorlogen en andere buiten den regelma-
tigen gang der natuur liggende oorzaken we
der eene afneming van het aantal menschen
tengevolge hadden. Men heeft opgemerkt, dat
geboorten zoowel als sterfgevallen het meest
gedurende den nacht plaats grijpen.
Rechtzaken.
De Arrondissement» rechtbank te Goes heeft op 22
Sept. 1873 de navolgende vonnissen uitgesproken, als
I. Tegen J. d. J., zoon van Willem Cornelis, 32
jaren; A. R., zoon van Pieter, 27 jaar, beiden schip
persknechts, geboren en wonende te Keuzen, aange
klaagd van oplichtingdaarvan vrijgesproken, de kos
ten te dragen door aen staat.
II. G. v. E., zoon van Hendrikus, 47 Jaar, koop
man in mosselen, geboren en wonende te Clinge (Zee
land), schuldig verklaard aan eenvoudigen diefstal, ge
pleegd onder verzachtende omstandighedenveroor
deeld tot eene cellulaire gevangenisstraf van acht dagen
en in de kosten van het geding, desnoods invorder
baar bij lijfsdwang.
III. J. H-, zoon van Gornelis, 19 jaar, geboren te
Zaamslag, wonende te Keuzen, schuldig verklaard aan
aan eenvoudigen diefstal, gepleegd onder verzachtende
omstandigheden; veroordeeld tot eene cellulaire ge
vangenisstrafvan acht dagen en in de kosten van het
rechtsgeding, desnoods invorderbaar bij lijfsdwang.
IV. J. B. d. C.26 jaar, landbouwerszoon te Hulst,
(defaillant), schuldig verklaard aan moedwillige mis
handeling, geene ziekte of beletsel van te werken van
meer dan 20 dagen hebbende veroorzaakt, gepleegd
onder verzachtende omstandigheden, bij verstek ver
oordeeld tot eene geldboete van 8,—, subsidiair in
eene gevangenisstraf van drie dagen en in de kosten
van het rechtsgeding, desnoods invorderbaar bij lijfs
dwang, T>.
V. Ch. li-, 40 jaar, zoon van Pieter, werkman, ge
boren en wonende te Bosch-Cappelle, schuldig verklaard
aan moedwillige mishandeling, geene ziekte of belet
sel om te werken van meer dan 20 dagen veroorzaakt
hebbende gepleegd onder verzachtende omstandigheden,
veroordeeld tot eene geldboete van 8,—, subsidiair in
eene gevangenisstraf van drie dagen en in de kosten van
het rechtsgeding, desnoods invorderbaar bij lijfsdwang.
VI. P. V. Czoon van Charles Louis, 30 jaar, ge
boren te Hengstdijk en wonende te Graauw, schuldig
verklaard aan moedwillige mishandeling, geene ziekte
of beletsel van te werken van meer dan 20 dagen ver
oorzaakt hebbende, gepleegd onder verzachtende om
standigheden, veroordeeld tot eene geldboete van/8,
subsidiair in eene gevangenisstraf van drie dagen en
in de kosten van het rechtsgeding, desnoods invorder
baar bij lijfsdwang.
VII. F. li., 34 jaar, bierbrouwersknecht, geboren te
Stekene (Belgie), wonende te St. Jansteen, defaillant,
schuldig verklaard aan moedwillige mishandeling, geene
ziekte of beletsel van te werken van meer dan 20 dagen
veroorzaakt hebbende, bij verstek veroordeeld tot twee
geldboeten ieder van 8,—, subsidiair in eene gevan
genisstraf van van drie dagen voor iedere boete, en
in de kosten van het rechtsgeding, desnoods invorder
baar bij lijfsdwang.
VIII. P. D. E., 25 jaar, zoon van Franciscus, schip
per, geboren te Bosch-Cappelle, wonende te Stoppel
dijk, aangeklaagd van moedwillige mishandeling; daar
van vrijgesproken, de kosten te dragen door den staat.
IX. J. S; zoon van Adriaan, 53 jaar, vrachtrijder,
geboren te Schore, wonende te Kruiningen, schuldig
verklaard aan het, zonder daartoe de vereischte toe
stemming te bezitten, laten loopen van vee langs den
spoorweg; veroordeeld tot eene geldboete van ƒ10,
subsidiair in een gevangenisstraf van 3 dagen en de
kosten van het geding, desnoods invorderbaar bij
lijfsdwang.
X. J. V. oud 22 jaar, werkman te Hulst, schuldig
verklaard aan het niet compareeren als getuige; ver
oordeeld tot eene geldboete van 10,subsidiair in
eene gevangenisstraf va# 3 dagen en in de kosten dezer
uitspraak, desnoods bij lijfsdwang op hem te verhalen.
BENOEMINGEN EN BESLUITEN.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend kanton
rechter te Zierikzee jkr. mr. J. W. D. Schuurbeque
Boeijetot ontv. der registratie en domeinen te
Ommen den heer E. P. van Hoboken, thans te Cortgene,
en tot ontvanger te Cortgene den surnumerair A. J.
Kolff.
KERKELIJKE ZAKEN ONDERWIJS.
Te Wemeldinge is den 10 dezer beroepen ds. Wou
ter van den Bijtel, thans pred. te Montfoort.
Wemeldinge, 9 Oct. Heden had alhier in het met
groen en vlaggen versierde schoollocaal de uitreiking
plaats der provinciale belooningen voor getrouw school
bezoek over 1872. De heer Schoolopziener, het gemeen
tebestuur, het Bestuur van 't Schoolverbond en eenige
belangstellenden woonden de plechtigheid bij.
Ka een woord van welkom door den hoofdonder
wijzer werden toespraken gehouden door den heer
Schoolopziener, den Wethouder Dominicus, den president,
den vice-president van 't Schoolverbond en den gezworen
Dekker, afgewisseld door het toepasselijk gezang dei-
kinderen.
Aan 44 leerlingen werden getuigschriften uitgereikt,
waarvan er 9 nog een belooning in geld ontvingen,
tot een gezamentlijk bedrag van ƒ24.
Terwijl de kinderen op chocolaad en koekjes ont
haald werden, begaf zich de stoet naar de eveneens
sierlijk getooide bewaarschool, waar de kleinen zich
reeds aan 't gebak te goed deden.
Hier werd een welkomstgroet gesproken door den
Secretaris van 't Schoolrfcrbond, de heer Spaan, waarop
de heer Schoolopziener minzaam antwoordde en de
heer Dominicus nog eenige toepasselijke dichtregelen
ten beste gaf. Het liefelijk gezang en 't aardig reci-
teeren der kleinen bracht allen in opgewekte stemming
en zeer zeker zal dit feest er als vroeger weer veel
toe bijdragen om het getrouw schoolbezoek te bevor
deren. 't Gemeentebestuur en het Schoolverbond zij
hulde gebracht voor alles, wat door hen in deze Weel
bij vernieuwing is gedaan.
Voorde vaceerende betrekkingen van hoofdonder
wijzer hebben zich te Amsterdam 115, te Genemuiden
31 en te Piershil 44 sollicitanten aangemeld, doeh te
Schiermonnikoog slechts 3.
De voordracht voor leeraar in de geschiedenis en
aardrijkskunde aan de Hoogere Burgerschool te Go-
rinchem bestaat uit de heeren J. D. van Noppen, vroe
ger hulponderw. te Goes, thans openbaar hoofdonder
wijzer te Hardinksveld, en J. M. Vos, hulponderwij
zer te Amsterdam. Bij de benoeming hebben de stem
men gestaakt.
AFLOOP VERKOOPING.
Het door den Ontvanger der Registratie en Domei
nen te Goes op heden bij publiek gehouden inschrij
ving verkocht perceel uitgegraven grond of water, groot
6.10 aren, nabij het stationsplein te Goes heeft opge
bracht de belangrijke som van ƒ1200.
OPENBARE VERGADERING van DEN
BAAD der GEMJEBXTB GOK S,
op DONDERDAG den 9 OCTOBER 1873,
des avonds ten 7 ure.
(Slot.)
VII. Alsnu komt in behandeling een nader rap
port van burg. en weth. omtrent den grond onder
en bij de Zonstoof, inhoudende: dat de voorwaarde
van wederinkoop door de gemeente, zooals dr. van
Renterghem heeft gewenscht, door burg, en weth.
bij hun vroeger voorstel wordt gevoegd; welk recht
echter, volgens art. 1556 B. W. B. slechts voor
vijf jaren kau bedongen worden; dat de koopprijs,
geene verandering kan ondergaan, omdat er een groot
verschil is tusscben het uitgeven van grond in koop
voor het bouwen, zij het dan ook al van eene indus-
trieëele onderneming, of het aangaan eener transactie
over grond, die reeds drie eeuwen in gratuit bezit
is geweest; dat de vroeger voorgestelde erfpachtsom
was gebaseerd op de vermoedelijke grootte van 14
aren, doch dat na aftrek van den weg langs de stoof
en den strook, waarop de boomen staan, die grootte
6 A., 60 C. is, zoodat die som zal bedragen 16,50;
dat op de in erfpacht uittegeven gronden ook het
terecht van wederinkoop behoort worden toegepast.
De Foorzitter brengt nu het vroeger voorstel, alzoo
gewijzigd, in beraadslaging.
De heer mr. Del Baere zegt, reeds vroeger zijne
opinie te hebben medegedeeld nopens afstand van ge
meentegrond, te weten, dat zoodanige afstand zeer
onverstandig is. Tot hiertoe gold elke afstand slechts
een klein perceeltjemaar nu is de afstand van eene
groote oppervlakte in behandeling, en wel onmidde-
lijk in de nabijheid der bebouwde kom en zeer gun
stig aan de haven gelegen. De geïnteresseerden heb
ben den grond in 1595 gekregen, maar alleen om
daarop eene stoof te bouwen. Onze voorvaderen heb
ben zich dus niet van den grond ontdaan, want als
de stoof geamoveerd wordt, treedt de gemeente dade
lijk weder in haar recht van eigendom. En nu zou
den wij dien grond afstaan Het is waar, het recht
van wederinkoop kan bedongen worden, maar als de
geinteresseerden de stoof ö'/a jaar laten staan, is dit
recht vervallen. Met het oog op hen, die na ons
zullen komen, mag de raad den grond niet afstaan. Bij
eventueele uitbreiding der stad is hij onmisbaar. Spr.
zal dus tegenstemmen.
De heer Fransen van de Putte gelooft, dat het juist
in het belang der gemeente is, den grond aftestaan.
Wat toch is het geval? De grond werd in 1595
voor het bouwen eener meestoof gratis uitgegeven.
Zoolang de stoof er op staat kan de gemeente rede
lijkerwijs niet in het bezit treden, en heeft zij er dus
niets aan. Wordt het voorstel van burg. en weth.
aangenomen, dan krijgt de gemeente 700,aan
koopsom, dat is eene rente van ƒ35,'sjaars; aan
erfpachtsom 16,50 en aan retributie voor gebruik
20,dat is te zamen ruim 70,'sjaars, ver
tegenwoordigende een kapitaal van i40O,waarvan
tegenwoordig niets wordt betaald. Maar, zal men
zeggen, de geinteresseerden zijn alleen in het bezit
van terrein onder de stoof, zonder een duim breed
daarnaast. Doeh spr. zegt het rapport na, dat het
niet anngaat om last te geven tot het afbreken en
opruimen der getimmerten. Het zal in niemands brein
opkomen, om het recht van bezit optezeggen. Als
men dit bedenkt, dan komt men natuurlijk, in het
belang der gemeente, tot eene transactie en moet men
vragen, of het niet voordeelig is om voor een terrein,
dat niets geeft, eene belangrijke som te laten betalen?
De vrees, die de heer mr. Del Baere uitte, dat bij
eene eventueele uitbreiding der stad aan die zijde,
onze nazaten den afstand zouden veroordeelen is een
argument, dat in de bestaande omstandigheden niet
juist te noeinenis. De gemeente kan eene jaarlijksche
inkomst genieten van 70,waar zij nu niets ont
vangt. Dit argument weegt bij spr. meer.
De heer mr. Del Baere verklaart, met verbazing
den vorigen spr. gehoord te hebben. Hij, die an
ders zulke heldere adviezen geeft, schijnt nu niet te
begrijpen, dat het belang der gemeente vordert, om
gronden, die zoo nabij de kom der gemeente gele
gen zijn te behouden. De Raad mag niet verkoo-
pen. Als men later terrein noodig heeft voor het
vestigen van handelsetablissementen zou men zich be
klagen. Waarom hebben de geïnteresseerden huü
adres ingediend? Omdat zij begrepen van hoeveel
belang het is, den grond in eigendom te erlangen,
die zij nu om niet bezitten. De Raad bederft door
afstand van den grond de toekomst van Goes. Spr.
wil geen geld; hij wil het terrein behouden.
De heer jhr. de Marees van Swinderen zegt, zich
niet te kunnen vereenigen met het gevoelen van den
heer mr. Del Baere, dat het nageslacht schade zal
hebben van den afstand. Als de bate verkregen wordt,
zal men daarvan profiteeren, ook het nageslacht. Als
wij den grond laten, zooals die nu is, dan veroor
zaken wij nadeel, niet alleen voor dit, maar ook voor
het nageslacht. Voor de uitbreiding der stad is het
terrein niet noodig, daar die uitbreiding aan de an
dere zijde der kom plaats heeft.
De heer Fransen van de Putte zegt, dat mr. Del Baere
het doet voorkomen, alsof de eigenaren der stoof
den eersten stap hebben gedaan; dit is onjuist. Er
is een adres om de zaak te regelen, maar burg. en
weth. hebben de eigenaren opmerkzaam gemaakt op
de noodzakelijkheid der regeling en spr. gelooft, dat
de transactie, zooals die voorgesteld wordt, billijk is.
De heer mr. Del Baere verklaart niet over de waarde
van den grond te hebben gesproken, maar tegen den
afstand te zijn.
De heer Busing geeft te kennen niet tegen den
afstand te zijn, maar te blijven bij zijn gevoelen, in
de vorige vergadering geuit, omtrent de koopsom.
Het is een magnifiek terrein, dat eene waarde heeft
van 0.60 per centiare.
De heer de Meulemeester zegt het eens te zijn met
den heer mr. Del Baere. De grond heeft eene aan
merkelijke waarde, ook om de zelkasch, die er in
aanwezig is, terwijl de meestoof met slooping be
dreigt wordt. Daarom is spr. tegen den verkoop.
De Voorzitter zegt sedert 1852 lid en grootendeels
voorzitter van den Raad te zijn en steeds is het be
lang der gemeente voor oogen gehouden. Zoo ook
in het onderwerpelijke geval. De Raad heeft steeds
begrepen, dat als de gemeente gronden bezit, waar
mede voordeel kan worden gedaan, die ook behooren
te wovden afgestaan. Spr. begrijpt niet hoe het denk
beeld van uitbreiding der gemeente kan opgaan zon
der afstand van grond. Zoodanige afstand aan in-
dustriëele ondernemingen moet noodzakelijk vooruit
gang en ontwikkeling tengevolge hebben. Spr. ge
looft en blijft gelooven, dat het de roeping van den
Raad is, om, waar hij door afstand van grond de
uitbreiding der industrie bevorderlijk kan zijn, dit
te doen. Dit is steeds het beginsel geweest, hetwelk
door den Raad werd gehuldigd. Spr. heeft met
verbazing van den heer mr. Del Baere een ander be
ginsel gehoord. Maar bovendien geldt het hier een
exceptioneel geval. In de tweede helft der 16e eeuw
heeft het bestuur den grond uitgegeven voor het
