1873. N°. 80. Donderdag 10 Juli. 603te jaargang.
Het oogenblik der verantwoording.
in.
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
Tii ,iu i
COURMT.
Gewone advertentiën worden a 10 c. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten met de daarop be
trekking hebbende dankbetuigingen van 1—8 regels il 1,-
Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4, regels bedragende
en contant betaald, 20 c.
GOESSCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag
en Veijüag avonduitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c.
Hoe dacht de burgerij over den gang vau
zaken? De meerderheid der kiezers zeker niet
ongunstig; want toen in 1867 de heeren van
de Putte en de Kanter, die beiden een werk
zaam aandeel aan de ingevoerde hervormingen
genomen hadden, als raadsleden moesten aftre
den, werden zij dadelijk bij de eerste stemming
herkozen. Er waren er echter ook in de ge
meente, die minder tevreden waren. Vooreerst
de zoodanigen, die uit vijandschap tegen het
openbaar onderwijs, alle uitbreiding en beves
tiging daarvan met leede oogen aanzagen; ten
tweede, zij, die, minder met de gemeentelijke
administratie bekend en alleen op het uiterlijk
oordeelende, uit beduchtheid voor hunne beurs,
wantrouwend de nieuwe uitgaven gadesloegen.
Hun aantal was echter niet groot en hunne
bezorgdheid te oprecht om tot onedele oppositie
over te slaan, en de tijd en beter inzichten
zouden hen wel met de nieuwe orde van zaken
verzoend hebben, vóór dat het tot eenige open
bare botsing of tweedracht in de gemeente was
gekomen.
De treurige gebeurtenissen echter van die
dagen op algemeen politiek terrein, zouden ook
in Goes haren invloed doen gevoelen.
De optreding van het onzalig ontbindings
ministerie Heemskerk-van Zuijlen bracht aan Goes
een even onzalig geschenk in den persoon van
jonkheer J. J. Pompe van Meerdervoort, die
in strijd met recht en billijkheid, met voorbij
gang van twee, in rang, leeftijd en aanspraken
boven hem staandemede-sollicitanten, op de
voordracht van den heer J. Heemskerk Az.
tijdelijk Minister van Justitie in plaats van den
overleden Borret tot lid der rechtbank werd
benoemd, ter vervanging van den heer Saaijmans
fader, die als zoodanig zijn ontslag had genomen.
Wie jonkheer Pompe noemt, noemt tegelijk
de Nieuwe Goessche courant en de partij, die
door middel van dat orgaan, den boventoon in
de gemeente heeft weten te erlangen.
Wij zullen ons thans niet bezighouden met-
de vraag, welke motieven'fax. Pompe, die vreemd
was aan Goes, er geene belangen had of ver
tegenwoordigde en totaal bij de ingezetenen on
bekend was, bewogen hebben onze arme gemeente
tot terrein van exploitatie uittekiezen; wij con-
stateeren alleen het feit, dat hij het blaadje van
wijlen P. van Os, waanzinniger gedachtenis,
onder zijne machtige bescherming nam en de
redactie van de Nieuwe Goessche courant aan
vaardde, onder aankondiging, dat deze voortaan
de „conservatieve" of „nationale" politiek zou
verdedigen.
In tweeërlei opzicht bleek de nieuwe redactie
van hare voorgangsters te verschillen. Taal en
stijl werden beschaafder, en de uitdrukkingen
meer gematigd. Doch wat de courant in den
vorm aanwon, verloor zij in dubbele mate wat
strekking en inhoud betrof. Want de ruwe,
opgeschroefde, vaak lachwekkende denkbeelden
door vroegere redacties verkondigd, waaraan
men ten minste eene hooge mate van oprecht
heid niet kon ontzeggen, werden vervangen door
een consequent doorgezet stelsel van laaghar
tige insinuatie, onwaarheid en misleiding, en
vooral door een sluw dooreenmengen van waar
heid en logen en valsehe voorstelling van feiten,
waardoor het blad zich spoedig kenmerkte als
een volleerde volgeling van het beruchte Dag
blad" en, helaas, de gemoederen van het mee-
réndeel der kiezers in Goes en omstreken, ge
heel op het dwaalspoor werden geleid.
Met groote behendigheid werd ieder zwak
geëxploiteerd; den Roomschen en Orthodoxen
werd de ongodsdienstigheid der liberalen voor
gehouden en een verbond tot bestrijding van
den gemeenschappelijken vijand toegezegd; den
financieel bezwaarden werden allerlei voorspie
gelingen omtrent bezuiniging en verlichting van
lasten gedaanden tegenstanders van het onder
wijs vooral werden gouden bergen beloofd, wan
neer maar eenmaal die gehate liberalen waren
op zijde geschoven. Bovenal werd de inrich
ting van het onderwijs in 't bijzonder van
het middelbaar onderwijs geëxploiteerd en
met verzwijging of drieste ontkenning van de
vele geldelijke zoowel als onstoffelijke voordee-
len, welke die inrichting voor alle klassen der
burgerij opleverde, werd dag aan dag de bur
gerij daartegen opgeruid door valsehe voorstel
lingen en beweringen, die kunnen samengetrok
ken worden in deze infame aantijging, welke
eenmaal in de N. Goessche courant te lezen
stond: „dat de Hoogere Burgerschool is opge
i/richt ten einde de kinderen der meest gegoeden
i/bijna voor niet te laten schoolgaan ten koste
i/van den burgerstand, die daardoor met ondraag-
ubare lasten wordt bezwaard
Al dat wroeten en woelen!werd met uitste
kend succes bekroond, en iedere verkiezing,
vooral die voor den gemeentefaad, getuigde van
eene nieuwe nederlaag der liberalen en van een
nieuwen triomf der zoogenaamde „nationale"
partijen toen eindelijk de heer de Kanterhet
nutteloos strijden moede, zijne plaats inruimde
en de heer Verhagen was overleden, werden
hunne plaatsen ingenomen door een Meijlink en
Ilanlode vroegere liberale meerderheid in den
raad werd minderheid en zag zich overstemd
door den heer Pompe en zijne volgelingen.
Dit gebeurde in den aanvang van het jaar
1871, zoodat de partij van de N. G, Courant,
later nog versterkt door de heeren den Boer en
Quist sedert omstreeks twee en een half jaar kan
geaelit worden het bestuur der gemeente in han
den te hebben.
Op onze beurt zeggen ook wij nu„Het oogen
blik der verantwoording" is gekomen en wij
achten het derhalve thans, met de verkiezingen
voor de deur, niet onbelangrijk kortelijk nate-
gaau wat die partij in die twee en een half jaar
heeft verricht; hoe zij hare beloften is nage
komen wat zij gedaan heeft tot uitroeiing van
dat ongodsdienstig en kostbaar onderwijs; hoe
zij de gemeentelasten heeft verminderd, in één
woord hoe zij getoond heeft, dat het haar met
de luid verkondigde beginselen ernst was en hoe
zeer Meijlink, Quist, en den Boer gebleken zijn-
bekwamer vertegenwoordigers te zijndan de
Kanter, de Witt Hamer, van Hoek en andereh,
telkens te vergeefs door de liberale partij als
candidaten aan de kiezers aanbevolen.
Tevens zal dan blijken hoe zij er in geslaagd
is het financieel beheer van het college van
burgemeester en wethouders te verbeteren, waar
omtrent, kort vóór zijn overlijden, in de zitting
van 19 October 1870, de niet liberale, maar
desniettemin eerlijke heer van den Bosch, als
president der financiëele commissie verklaarde,
dat het de commissie „verheugde, dat zij haar
„rapport kon aanvangen met de betuiging, dat
„de begrooting [der gemeente] over het algemeen
„het kenmerk droeg van met de meeste zorg
„te zijn opgemaakt. Zonder de noodzakelijke
„werken en uitgaven te hebben over het hoofd
„gezien, getuigen de uitgetrokken posten van
„het in acht nemen eener zuinigheid, die gewis de
„goedkeuring uwer vergadering zal wegdragen."
GOES, den 9 Juli 1873.
Door het landhuish, congres thans te
Delft vergaderd, is als plaats van het volgend
Congres Zierikzee gekozen, zullende aan Goes
hef; leedwezen te kennen worden gegeven, dat
ditmaal van zijne aanbieding geen gebruik kon
gemaakt worden. Een voorstel om het leed
wezen te kennen te geven, dat de Zeeuwsehe
afgevaardigden niet ter vergadering aanwezig
waren, werd, ook met het oog op bijzondere
omstandigheden, met bijna algemeene stem
men verworpen-
Men schrijft ons uit Oorgene van gis
teren Heden namiddag tusschen 12 eh lure
eischte het baden alhier een offer.
De 20 jarige schippersknecht H. J. was
met eenige jongelieden in de havengeul alhier
gaan baden. Hij schijnt niet te hebben kun
nen zwemmen, en was pas in het water, toen
hij onder den uitroep help, help, ik verdrink
in de diepte zonk, en niet meer boven kwam.
Zijne kameraden die ook weinig konden
zwemmen, trachtten hem nog bijstand te bie
den, doch vruchteloos weinige oogenblik-
later werd zijn levenloos lichaam opgehaald.
Alle pogingen welke door den geneesheer wer
den in het werk gesteld om de levensgeesten
op te wekken, bleven vruchteloos. f)e on_
gelukkige was nog maar eene maand in deze
gemeente woonachtig.
De 96e algemeene vergadering der Maat
schappij tot bevordering van Nijverheid met hét
daaraan verbonden congres wordt gisteren, hé
den en morgen te Utrecht gehouden. De
afgevaardigden der verschillende departementen
werden jl. Maandagavond ten raadhuize ont
vangen en namens het gemeentebestuur ver
welkomd door den heer wethouder de Muralt,
die eene hartelijke toespraak tot de aanwezi
gen richtte en hun den eerewijn aanbood. Ver
volgens werd een concert door de muziek der
Utrechtsche schutterij onder directie van Goé-
nen gegeven in den tuin der buitensocieteit.
Gisteren morgen werd de vergadering, die
in het gebouw van kunsten en wétenschappen
gehouden wordt, geopend door den voorzitter
der Maatschappij dr. A. Vrolik, die het thema
behandelde de nijverheid geholpen door en dienst
bewijzende aan de wetenschap. Onder de be
handelde zaken behoorde ook het rapport van
directeuren omtrent de kunstmatige oestercul-
- tuur. De afgevaardigde van Goes heeft bij die
gelegenheid een lans gebroken voor de oester
cultuur in Zeeland en een voorstel gedaan, om
aan die cultuur eene onderscheiding toe te ken-
nen, en wel in den persoon van hem, van
wieu blijken zal, na onderzoek door directeu
ren dat hij, met eigen krachten en gelden (en
niet als maatschappij of vennootschap) werkende,
het meest aan de bevordering der cultuur heeft
bijgedragen.
Welk lot dit voorstel is ten deel gevallen,
wordt ons nog niet gemeld.
Het kamp bij Milligen wordt betrokken
op 12 Augustus a. s. en opgebroken op 10
September daaraanvolgende.
Ten einde de aanstaande oproeping van de
miliciens der infanterie van de lichtingen van
1869 en 1870 zoo veel mogelijk aan het be
oogde doel te doen beantwoorden, zullen,
buiten en behalve de meer uitgebreide practi-
sche oefeningen in de legerplaats bij Milligen,
in alle garnizoenen, waar daartoe slechts ee-
nigszins de mogelijkheid bestaat, in de maan-
