1872. N°. 145. Zaterdag 7 December. 59ste jaargang.
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
GOESSCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag
en. Vrijdag avonduitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes ƒ1,75.
Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c.
COURMT.
Gewone ad^ertenticn worden a 10 c. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten met de daarop be.
trekking hebbende dankbetuigingen van 1—8 regels h/1,-
Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende
en contant betaald, 20J c.
DEN HAAG, 1 December 72.
{Vervolg).
Het was de belangrijke verklaring omtrent
de toekomstige uitbreiding van het spoorweg
net, (reeds in ons vorig nommer medege
deeld) welke met blijkbaar welgevallen door
de Kamer werd begroet en die dadelijk ook
de volle adhaesie van de heeren van Akerlaken
en van Eek verwierf.. Den heer Heemskerk
die zelf het antwoord des ministers had uit
gelokt, gaf die verklaring, die hem stellig
niet naar den zin was omdat er geen op
positie-middel uit te fabriceeren wasaan
leiding dadelijk op de financiëele bezwaren te
wijzenwelke uit dat plan der Regeering
zouden voortvloeien.
Ik zeg het den heer van Eek nade mid
delen nemen jaarlijks toedit jaar met vijf
miljoen. Welnu, als het land zoo veel meer
voordeelen geniet, laat het land er dan ook
gelukkig meê zijn en onthoud het niet wat noo-
dig is om welvaart te verspreiden.
Nederland moge klein zijn wat grondge
bied, het moet groot zijn wat krachtsont
wikkeling betreft en naar verwezenlijking
streven van alles wat leidt tot vooruitgang.
In de tweede plaats een en ander nopens
de haven van Ylissingen met wat- daartoe
behoort. De juistheid der opmerking van den
heer Tak, die het debat inleidde, was niet te
miskennen. Er was in de laatste dagen be
raadslaagd over verschillende groote haven
werken, (Amsterdam en Rotterdam) welke
ten deele beheerscht worden door invloeden
uit de natuur zelve voortvloeiende, en aan on
zen bodem eigen. In Vlissingen is het echter
een geheel ander geval.
Hier kunnen wij eene zeehaven maken
zoo voortreffelijk als thans ergens denkbaar
is. De spreker had reeds vooraf erkend, dat
in de Memorie van Antwoord de goede voor
nemens der Regeering bleken omtrent de ver
dere voltooiing dier werken, als de meerdere
uitdieping der nieuwe buitenhaven; de spoe
dige aanlegging van het drooge dok; de re
geling der wijze van exploitatie der haven
en de wijziging van het geheel onvoldoende
voorloopigereglement en tarief voor het ka
naal van Walcheren. Die aandrang nu werd
in verschillenden vorm ondersteund door den
heer van Wassenaer Catwijkvolgens wien
door het buitenland zelf wordt erkend, dat
er aan de geheele noordzeekust geen reede
te vinden is, die zoo schoon en doeltreffend
kan ingericht worden voor de groote stoom
vaart als juist Vlissingen; door den heer van
Voorthuijzen, die daarin het uitgangspunt zag
aan de eene zijde van spoorwegverbinding
met het groote Duitschland, anderzijds van
verbinding tusschen de oude en nieuwe we
reld, welke opinie ook in Engeland en Ame
rika meer en meer ingang vindt; door den
heer van Eek, die jnist uit de gronden door
de beide andere leden aangevoerd, het dui
delijk bewijs putte, dat, als meermalen door
de Zeeuwsche afgevaardigden werd aangedron
gen op het tot stand brengen van den Zeeuw-
schen spoorweg, dit niet geschiedde om een
locaal, maar om een algemeen belang te
bevorderen.
Uit dat, oogpunt dan ook werd de zaak
door den Minister Geertsema beschouwd. De
handel van Nederland verwachtte in de toe
komst groote voordeelen van de groote wer
ken die thans te Vlissingen worden aan
gelegd. Het bestek voor de verdieping was
reeds in bewerking; het drooge dok was
noodzakelijk en zou met spoed komen; het
slechts geheel voorloopig reglement en tarief
voor het kanaal door Walcheren zou her
zien wordenzoodra de dienst tot Vlis
singen kon worden opengesteld; de regeling
der wijze van exploitatie van de haven zou,
zoodra eene bepaalde beslissing genomen was,
volgen; de onderhandelingen met den Grand
Central Beige over de kortste verbinding
met Rotterdam door de lijn Zevenbergen-
Zwaluwe, zouden weldra afgeloopen zijn, als
wanneer het nog aanhangig gebleven wets
ontwerp tot onteigening kon worden opgevat.
Er zullen overigens behoorlijke los- en laad
plaatsen gelegd worden aan den mond van
het kanaal bij Veere. En om een bewijs te
geven dat hij spoed wenschte, stelde de minister
eene verhooging van de begrooting voor, voor
den aanleg van een droog dok.
Aangezien daartegen van verschillende zij
den bezwaren werden geopperd, niet zoo zeer
tegen de zaak of hare opportuniteit waar
tegen alleen de heer Blom uit Rotterdam op
kwam, maar omdat men dat punt niet nu
bij de begrooting, maar bij afzonderlijke voor
dracht wenschte beslist te hebben, begreep
de minister dat men nu geene zuivere stem
ming meer zou kunnen erlangen omdat de
motieven der stemming zeer zouden verschil
len. Hij trok dus de wijzfging in.
Ziedaar een beknopt maar juist overzicht
van al hetgeen wegens dit groote algemeen en
Zeeuwsch belang, het uitgangs en verbindings
punt van de brug over den Oceaan, in een der
jongste zittingen van de Kamer is verhandeld
en waaruit ten duidelijkste blijkt, dat de
zelfde groote belangstelling welke Thorbecke
voor die groote werken koesterde en dezelfde
ijver waarmede hij ze bevorderde en bij de
Staten Generaal bepleitte, ook gevonden wordt
bij zijn opvolger, den tegenwoordigen minister
van Binnenlandsche Zaken.
Ik eindig met een kort post scriptum.
lo. moet ik opmerken dat, na de verkla
ring van den kapitein Janssen, dat zijn brief
aan den Koning, waarin hij schuld bekende,
hem niet toerekenbaar zou zijn om de rede
nen in zijn nader adres aan de Tweede Ka
mer uiteengezet, ik ook mijn oordeelont
leend aan die m. i. vrijwillige schuldbelijde
nis, eenigszins moet wijzigen.
2»; dat tusschen de beide oorlogvoerende
mogendheden de Boo en van Slirum, Minister
van Oorlog, wegens de hindernissen van het
terrein en de onbeslistheid der wederzijdsche
hulptroepen, de preliminairen voor een wa
penstilstand zijn of staan op het punt ge-
teekend te worden zoodat de aanval op de
redoute, waarvan ik in mijn vorigen sprak,
niet zal plaats hebben anders dan bij wijze
van spiegelgevecht tot oefening der troepen
en rekruten.
GOES, 6 December 1872.
In de Tweede Kamer zijn gisteren de eerste
drie afdeelingen van hoofdstuk VI {Marine) der
staatsbegrooting afgehandeld. Heden zijn de
beraadslagingen over dat hoofdstuk voortgezet.
Tegen Dinsdag is aan de orde gesteld hoofd
stuk VIII {Oorlog) der staatsbegrooting voor
1873-,
{Per telegraaf). Tweede Kamer. Hoofdstuk
Marine is heden aangenomen met 48 tegen
14 stemmen.
(Per telegraaf.) Z. M. de Koning heeft de
wet op de besmettelijke ziekten bekrachtigd.
Naar men verneemt, is het ontwerp vesting
wet thans gereed. Er zou o. a. in voorgesteld
worden om de vestingen Groningen, Delfzijl,
Deventer, Den Bosch, Nijmegen en Zutfen te
doen vervallen. Alles zou neêrkomen op het
handhaven der liniëu van Utrecht en Amsterdam.
De kosten worden geraamd op 34 millioen,
te verdeelen over 7 jaren.
Men schrijft van hier aan de conservatieve
Rott. Courant
„Sedert jaren was hier de algemeene klacht
der ingezetenen over de drukkende lasten, hoofd
zakelijk veroorzaakt door de enorme uitgaven
voor het openbaar onderwijs, tengevolge waar
van dan ook door de kiezers mannen naar
onzen gemeenteraad werden afgevaardigd, die
jaren lang door woord en schrift, die uitgaven
afkeurden.
Hoewel nu de meerderheid van den gemeen
teraad uit zulke mannen bestaat, zullen eerlang
die lasten nog met eenige duizenden verhoogd
worden, door het oprichten eener landbouw
kundige school, welke als onmisbaar wordt be
schouwd, maar waarvan de gunstige resultaten
zoowel als die der bestaande hoogere burgerschool,
nauwlijks zullen te vinden zijn."
Men schrijft ons uit Hansweert
Het schoolgebouw is zoo goed als voltooid,
zoodat de benoemde hoofdonderwijzer binnen
weinige dagen daarvan gebruik zou kunnen
maken. De school wordt evenwel pas 1 Ja
nuari geopend. Men merkt hier met genoegen op,
dat het gemeentebestuur alles doet, wat nut
tig voor Hansweert is. Zoo hebben we thans
eene goede straatverlichting de wegen wor
den begrint enz.
Één jammer nog en dat is: Nergens heb
ben we een publiek uurwerk, noch op de ker
ken noch op de rijksgebouwen. Ook ontbreekt
aan 't rijksgebouw, zoowel als aan 't telegraaf
kantoor, de verlichting, die zoo hoogst nuttig
zjjn zou.
Den 13 dezer zal te Kruiningen de ver
kiezing plaats hebben voor een lid van den
raad in plaats van den heer D. Sinke, overleden.
Naar men verneemt is door het groot arm
bestuur van Schore het tractement van den
geneesheer met 100, vermeerderd.
De Nieuwe Noord-Hollander (van dr. Nuyens)
heeft ontdekt, dat de censuswet een middel
zal zijn in de hand der radicalen om niet 's lands
belang, maar hun partijbelang te bevorderen.
De conservatieve partij zou dan ook, meent
het blad, als zij de wet aannam, »op eene lum
melachtige wijze" handelen.
Wij bevelen deze opmerking in de bizon-
dere aandacht der conservatieve vrienden.
(TV. R. Ct.)
De Haagsche correspondent van de Zut~
pheneche Courant meent, dat het wetsontwerp
tot verlaging van den census vooreerst niet
zal worden behandeld, maar uitgesteld onder
voorwendsel, van de zijde der Kamer, dat zij
nieuwe inlichtingen verlangt. De correspon
dent meent, dat dit voorwendsel zijn grond
zou vinden in de vrees van vele leden, dat
zjj hun zetel zullen verliezen.
Maandag is te 's Gravenhage in 't gasthuis
overleden dr. Aan Aajko Gratama, gedurende
de laatste twintig jaar zijns levens redacteur
van de Staatscourant.
