1872. N°. 107. Dingsdag 10 September. 59,te jaargang.
HULPONDERWIJZERS.
BEKENDMAKINGEN
BRUG OVER DE HAVEN.
Vertrek der Oost-Indische landmail,
GOESSCHE
De uitgave dezer Couran,t geschiedt Maandag, Woensdag
en VB.ÏJDAG avond, uitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c.
COURANT.
Gewone advertentiën worden a 10 c. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 1—8 regels k /l,
Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende
en contant betaald, 20 c.
Advertentiën voor dit blad worden voor ROTTERDAM aangenomen door het algemeen advertentie-bureau van Nl.JGH V DITMAR, Wijnstraat Rotterdam.
Voor DUITSCHLAND door de heeren HAASENSTEIH VOGLER, te Hamburg.
De inzending van advertentiën kan geschieden op den dag der uitgave tot vóór twee uren, des namiddags.
Stukken welke men als ingezonden wenscht opgenomen, moeten uiterlijk den vorigen dag aan het bureau bezorgd zijn.
van liet Gremeente-bestuur.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat, wegens
het maken van een nieuw dek op de Brug over de
haven, deze niet zal kunnen gepasseerd worden met
rijtuigen van af Woensdag den U tot en
niet haturdaq den 21 September a. s.
zullende gedurende dien tijd, de passage moeten ge
schieden langs de begraafplaats.
Goes, den 9 September 1873.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HAR T M A N.
PATENTRBGT.
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter
kennis van een ieder die het aangaat:
dat de Patenten van hen die op het kohier van het
eerste kwartaal 2de gedeelte voorkomen, ter secretarie
der gemeente kunnen worden afgehaald van den 10
tot den 24 September aanstaande, dagelijks uitgenomen
op Zon- en Feestdagen van des voormiddags 9 tot des
namiddags 2 ure, terwijl de dan niet afgehaalde Pa
tenten door eenen deurwaarder der directe belastingen,
aan belanghebbenden, tegen betaling van 10 cents, zul
len worden uitgereikt.
Goes, den 9 September 1872.
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
POSTERIJEN.
Via MARSEILLE, Vrijdag 13 September per
eersten trein naar Roosendaal.
Onze lezers zullen zich herinneren, dat onlangs
in den raad onzer gemeente een voorstel is be
handeld om de jaarwedden der hulponderwijzers
te verhoogen, op grond, dat voor de vacature aan
de school der 1e. klasse zich geene sollicitanten
hadden aangemeld.
Men zal zieh tevens herinneren, hoe dat voor
stel toen bestreden werd door mr Pompe en zijne
partij, en hoe geinsinueerd werd, dat niet te ge
ringe bezoldiging, maar andere oorzaken (die wij
niet herhalen zullen) in 't spel waren, waai door
zich geene sollicitanten opdeden. Het gevolg de
zer redenering en van een kwalijk begrepen zucht
tot bezuiniging door dr. Callenfels was, dat de
verhooging niet werd toegestaan,
Sints ontstond eene nieuwe vacature en wel
aan de school der 3de klasse, op welke argu
menten van doofheid enz..niet toepasselijk waren.
Zoowel voor deze school als voor die der eerste
klasse werden oproepingen gedaan in de nieuws
bladen en slechts 5 sollicitanten meldden
zich aan voor de 2 vacatures.
Reeds door deze omstandigheid worden de toen
maals door de oppositie geopperde argumenten
vernietigd, maar hunne ongegrondheid blijkt thans
te meer uit eene circulaire, dezer dagen versche -
nen in prov blad van Zeeland no. 93, waarin
gedeput. staten de aandacht der gemeentebesturen
vestigen op de vraagpunten, welke in de jongste
bijeenkomst der inspecteurs van het lager onder
wijs zijn behandeld en wier beraadslagingen tot
uitkomst hadden, dat naar hot oordeel der in-
specleurs eene nog meer algemeene verhooging
»van de jaarwedden der hulponderwijzers wel
»als het meest afdoende middel moet worden
beschouwd om in het bestaande gebrek aan
hulponderwijzers te voorzien:
Uit deze circulaire blijkt overtuigend, dat het
gebrek aan hulponderwijzers niet ontstaat uit eene
locale aangelegenheid, maar dat het algemeen is,
en dat alleen verbetering der bezoldiging liet mid
del is om de voorschriften der wel, die voldoend
personeel op de scholen gebiedt, uit te voeren.
Trouwens reeds vroeger wezen wij er op dat
juist de menigvuldige aanvragen om hulponder
wijzers op lager of gelijk tracfameut als te Goes
hel bewijs leverden, dat de bezoldiging hier en
op die andere plaatsen te gering was Van de
plaatsen waar de bezoldiging hoogcr is leest men
geene aanvragen, juist omdat die plaatsen meer
geven en daar dus geen gebrek is.
En het laat zich gemakkelijk begrijpen, dat de
hulponderwijzers betere plaatsen zoeken dan Goes
en die andere plaatsen, waar de bezoldiging nog
geringer is.
Immers, zoo er na 1848 al veel voor en van
den werkman is gesproken, en er in dien korten tijd
al veel voor en door den werkman is verkregen
('t zij in der minne, 't zij met geweld) voorden
hulponderwijzer, dfe evenzeer als iemand anders
de duurte der tijden ondervindt, is genoegzaam
nog niets gedaan.
We verheugen ons over de vruchten door den
werkman verkregen Waar de menscli zijn pligt
betrachtwaar hij, in welken kring ook, tot heil
der maatschappij werkt, daar mag hij geen ge
brek lijdendaar moet hij in zijne behoeften kun
nen voorzien. En juist daarom spijt 't ous, dat
bij de algemeene deelneming in 't lot van deu
werkmansstand, één stand vergeten wordteen stand,
die veel meer lijdt, omdat men er van de geringe be
zoldiging uitgaven moet doen ter wille van 't fatsoen,
die aan de lig'bamelijke behoeften onthouden wor
den; een stand, waar kommer en zorgen onder een hec-
renpak en een glimlach verborgen gehouden worden
Men begrijpt dat we den stand der lagere slaats-
en gemeente ambtenaren en onder dezen in de
eerste plaats de onderwijzers bedoelen. Wij
weten bet, 't is geen nieuwe klagt, de klagt over
de lage onderwijzerslractemenlen Vaak werd zc
gehoord maar zelden wrhoord Op enkele plaat
sen, jakreeg de hoofdonderwijzer eene verhoo
ging, maar 't grootst gedeelte bleef, zooals 't ge
weest was Vooral de hulponderwijzers gevoelen
al 't leed, dat er aan een gering tractement ver
bonden is. Ze bidden om hun regtmatig loon,
maar veelal blijft hun gebed onverhoord, eri hun
regtmatig verzoek, zei s al wordt het door de
schoolauloriteilen ondersteund, wordt somwijlen aan
jammerlijke partijzucht opgeofferd
Ongelukkige jongelieden, die van uw twaalfde
tot uw achttiende jaar hebt gezwoegd voor de kin
deren van anderen, terwijl gij zelf nog kind waart;
die na den schooltijd spel en scherts niet kennen
mogt, om dat ze uw gezag kouden ondermijnen
of u onbekwaam maken om op mannelijken leeftijd
een loon van 350 tot 400 gulden per jaar te ont
vangen
De flinke werkman verdient van 10 tot 14
gulden per weekde conducteurs der firma van
Gend Loos winnen 16 tot IS gulden in dien
zelfden tijd, en gij, met al uw studie, met al
uw opoffering, 7 lot 8 gulden
En toch eischen beschaafde ouders, dat ge wel
gekleed en welgemoed de school zult binnentre
den. En toch beweren zelfs leden van een ge
meenteraad, dat gij genoeg hebt, dat zelfs eene
geringe verhooging niet noodig is
Men is tegenwoordig zoo gewoon aan gemoe
delijke woorden, dat men zelfs bij de vrecselijkste
waarheden dikwijls koud blijft. We meendeu daarom
met cijfers te moeten aantoonen, dat we waarheid
spreken.
We leverden reeds cijfers in ons no. van 9
Julij, maar die berekening was nog niet juist ge
noeg we leerden sints nader de behoeften van
den hulponderwijzer kennen en kwamen tot het
volgende resultaat
De uitgaven van den hulponderwijzer b. e. te
Göcs zijn, voor
Kost, wasch, vuur en licht 300
Kleeren- 70
Boeken en schrijfbehoeften - 20
Hoofdelijken omslag- 10
Contributie Onderw.-Vereen. - 4
Geneeskundige hulp- 10
Reisgeld voor prov. en vergel. examens
en vaeantie- 40
Tabak, sigaren en andere verleringen
25 ets. per week- 13
Te zamen 467
Zijne inkomsten zijnf 400 verminderd met
2 percent voor 't pensioenfonds, derhalve f 592.
De hulponderwijzer le Goes, komt dus ieder
jaar met dit sobere leven 75 gulden te kort!
Men zegge niet, dat hij dit. tekort kan dekken
met "t loon voor privaatlessen ontvangen.
Wij zouden dan moeten wijzen 1° op ,'t on
zuivere begrip van halve belooning, 2° op de ge
legenheid om te Goes met minder kosten even
degelijkzoo niet degelijker onderwijs te ont
vangen en 3° op den weinig vrijen tijd, die hem
overblijft als hij van 9—12, van 2—4 eu van
57 ure aan de school verbonden is, terwijl hij
als ieder ander sterveling toch ook den tijd moet
hebben omzijn voedsel le nuttigen en, zooals niet
ieder sterveling, zijn tijd door studie bij te houden.
Alleen hij, die door zijne lamilic gedeeltelijk
onderhouden wordt, kan zijne betrekking met
zoon traktement blijven vervullen. En hoe weini
gen hebben bemiddelde familie, en hoe weinigen
lacht 't denkbeeld toe, zelfs op gevorderden leeftijd,
niet voor zicli zeiven te kunnen zo'gcn
Is 't wonder, dat de verstandige van dag tot
dag meer afkeer gevoelt, van eene betrekking, die
zijne moeijelijke pligtsbetrackting met kommer en
zorgen beloont!
t Bewijs van dien afkeer vindt men reeds in
Goes.
Goes, geroemd om zijn lager onderwijs, Goes,
gunstig bekend om de lessen voor hulponderwij
zers aan de hoogere burgerschool, Goes, gelegen
in eene schoone streek aan den spoorweg dat
Goes krijgt slechts 5 sollicitanten voor 2 plaatsen
Is 't wonder, dat men van heinde en ver klagten
hoort over gebrek aan onderwijzend personeel,
want de bekrompenheid die te Goes in den laat
ste» tijd heeft voorgezeten, zit ook op verschei
dene andere plaatsen voor.
We zeiden in den laatsten tijd want, we heb
ben den tijd gekend, dat Goes zijn hulponderwijzers
met 500 betaalde, en die tijd is pas vier jaren
oud.
De klagt over '1 gebrek aan onderwijzend per
soneel is algemeen en 't cenige geneesmiddel voor
dat gebrek is verhooging der bezoldiging.
Daarom juichten wij 't toe, dat de Gedeputeerde
Staten van Zeeland dezer dagen genoemde circu
laire aan de gemeentebesturen zonden 't Is pligt
die circulaire ter harte te nemen. Maar wat zal
