BINNENLANDSCHE BERICTEN. willend aan Zr. Ms. regering ten behoeve des lands afgestaan. Zij wordt eerstdaags verwacht en «al na aankomst zoo spoedig mogelijk ter bezigtiging gesteld worden." De alhier gevestigde afdeeling van de Neder- landsche Maatschappij tot bevordering van Nij verheid heeft in hare gisteren avond gehouden vergadering beslote,n, dit jaar geen afgevaar digde te zenden naar de algemeene vergade ring, die te Sneek zal gehouden worden, althans daarvoor geene toelage uit de kas te bestem men. Mogt een der leden, zonder genot van toelage, derwaarts willen gaan, dan zou hij van eene volmagt worden voorzien, ten einde de tegemoetkoming uit de kas van het hoofd bestuur te kunnen ontvangen. De punten van beschrijving voor de algemeene vergadering kwamen niet belangrijk genoeg voor, om eene toelage, geëvenredigd naar den afstand, te regt- vaardigen. De eerste steenlegging, of eigenaardiger wei- ligt, de inwijding van de gebouwen door de Vereeniging »Help u zeiven" door en voor arbeiders alhier opgerigt wordende, had gisteren avond, onder begunstiging van heerlijk weder, plaats. Tegen zes ure zag men eene groote menigte zich naar het met vlaggen versierde terrein aan den Koepoort-singel begeven, alwaar ook spoedig het dagel. bestuur en de genoodigden zich verzamelden in eene voor deze gelegenheid opgerigte tent, waarbij de Harmonie die zich daartoe bereidwillig had aangeboden, eenige muziekstukken uitvoerde. Na aanbod van een glas wijn, heette de vice-president der Vereeniging de aanwezige genoodigden welkom. In eenvoudige taal drukte hij de vreugde der Vereeniging uitnu door de arbeiders de eer werd genoten, dat de eerste steenlegging voor hunne woningen zou geschie den door en in tegenwoordigheid van het dagel. bestuur der gemeente. Hij bragt een woord van hulde aan den hooggeachten burgemeester, die, ofschoon door ziekte verhinderd dit feest bij te wonen, toch zooveel belangstelling in de Vereeniging had betoond. Ook tot air. M. J. de Witt Hamer voor stander en raadsman in alle zaken de arbeiders en inzonderheid de Vereeniging betreffende bragt hij hulde en dank, en noodigde ten slotte den Wethonder Kakebeeice uit de eerste steen legging te willen volbrengen. Alvorens daartoe werd overgegaan, verzocht mr. M. J. de Witt Hamer, door de Vereeniging uitgenoodigd bij deze gelegenheid het woord te voeren, daartoe verlof. Spreker begon met het dagel. bestuur en alle aanwezigen dank te betuigen voor hunne belangstelling door deze opkomst getoond en trad vervolgens in eenige beschouwingen over coöperatie en coalitieen hoe de spreuk help u zei ven" meer en meer leuze was geworden ook in ons land. Hij betoogde met klem, hoe een weldaad veelal toch een aalmoes bleef en nimmer een middel kon zijn om den toestand der arbeiders te verbeteren, en welk een gunstig verschil daarmede opleverde de zucht om zich zelf te helpen, de poging om door onderlinge zamenwerking, onafhankelijk van anderen, zelf zijn toestand te verbeteren. Aan die zucht was coöperatie haar ontstaan verschuldigd. Spreker wees op de verschillende vereenigingen in Engeland, Duitschland en Frankrijk maar achtte het gelrkkig dat men ook in Nederland op dergelijke vereenigingen wijzen kon. En niet verre waren de voorbeelden te zoeken want de eerste steenlegging van heden leverde het bewijs dat coöperatie ook hier bestaat. Hij wenschte de vereeniging geluk met het bereids verkregen resultaat, een re sultaat dat mede kan werken tot oplossing der arbeiderskwestieen verzocht vervolgens den Wethouder Kakebeeke tot het leggen van den eersten steen te willen overgaan. Daaraan voldaan zijnde, nam de wethouder Fransen v. d. Putte het woord. Spreker ving aan met de mededeeling dat de beer mr. Blaau- been, burgemr. der gemeente, tot zijn eigen en zeker ook tot aller leedwezen, door ongesteld heid verhinderd was tegenwoordig te zijn. Hij betuigde, ook namens den heer burgemeester, de onverdeelde sympathie welke deze bouw bij het dagelijksch bestuur ondervindt. Zich aansluitende bij de rede van den heer Hamer, betoogde de heer v. d. Putte, dat door de zucht tot zamenwerking, tot eendragt, iets goeds kan tot stand gebragt worden, en dat ook hier het bewijs werd geleverd, dat vol harding, die kenmerkende eigenschap onzer na tie, bezwaren weet te overwinnen en einde lijk slaagt. En terwijl men in andere landen slechts door bloed en gruwelen de hervorming der maat schappelijke toestanden trachtte te verkrijgen, zag men hier in onze stille landsdouwe een vreed zaam werk der beschaving verrijzen, dat echter niet minder luide spreekt van het streven naar maatschappelijken vooruitgang. Maar niet alleen door zamenwerking en vol harding, ook door kennis, die magtige hefboom, moet de maatschappij vooruitgaan. Duitsch land is ons daarin vooruit, maar ook in ons land, in onze gemeente is de gelegenheid tot het bekomen van kennis zeer toegenomen. Spre ker herinnert .wat het bestuur dezer gemeente tot bevordering van kennis heeft gedaan. Hij is er trotsch op medegewerkt te hebben, om die inrigtingen waarop onze gemeente bogen staatsman der liberale partij te verliezen. In de tweede plaats vallen al de sclioone ver wachtingen, welker vervulling in allerlei wets ontwerpen aanstaande scheen, in duigen. Welk een toestand gaan wij te gemoet Onzekerheid heerscht in alles; de meest noo- dige wetten worden telkens uitgesteld en wat het ergst is, het valt niet te ontkennen, dat de liberale partij zelve de oorzaak is van den tegenwoordigen toestand. Wij dingen niets af op de zelfstandigheid waarmede verschil lende leden hunne stem tegen de inkomsten belasting hebben uitgebragt; maar de stem ming tegen de motie van Akerlaken is een feit dat niet te loochenen valt en waaruit niet is af te leiden, dat men nader overleg met deze regering op een gewigtig punt van regerings beginselen op prijs stelde. De liberale partij alleen kan op dit oogen- blik regeren. En toch is het gebleken dat een deel van haar het regeren onmogelijk maakt! Nog eens, waar moet dat heen? Moge men inzien het kwaad dat men sticht, en begrijpen, dat dat spelen met ministerien tegen den zin is der natie, en dat allermeest het land, maar niet minder het prestige der partij daardoor groote schade lijdt. .GOES, 29 Mei 1872. TWEEDE KAMER. De tweede kamer heeft gisteren het ontwerp van wet tot bekrachtiging van provinciale be lastingen in Noord-Brabant en dat tot afkoop van rijkstollen aldaar, beide met 42 tegen 14 stemmen aangenomen, zoomede de andere kleine ontwerpen; dat wegens verstrekkingen bij de marine, met algemeene stemmen. Men leest in de Staats-Courant: »Voor eeni- gen tijd ontving de minister van buitenlandsche zaken berigt, dat een Noordsehe schipper, met name Iiarlsen, op eenen togt om het eiland Nova Zembla in het vorige jaar, gevonden had een aantal voorwerpen achtergelaten door de expeditie die onder Willem Barendsz in 1596-97 aldaar overwinterde. Na onderzoek bleek het, dat dit berigt ge grond was en dat er geene reden bestond om aan de echtheid of de afkomst der gevonden voorwerpen te twijfelen, maar dat zij s> en bloc" waren opgekocht door den Engelschen heer Lister Kay die zich op reis te Hammerfest bevond. Door tusschenkomst van Zr. Ms. gezant te Londen is de gansche verzameling thans door genoemden heer, voor denzelfden prijs welken hij er te Hammerfest voor betaald had, wei- Maar dit is zekerdat zij f van alle mogelijke dranken of vochten, die in flesschen worden aan gevoerd zelfs minerale waterenals genever be schouwen en tevens dat de inlander zonder blik ken of blozen een flink bierglas genever in eens uitdrinkt. Er zal dus van het een zoowel als van het ander in die uitdrukking schuilen. In- tusschen zij opgemerkt, dat de inlander zelden genever kooptkrijgt hij een glas, dan drinkt hij 't graag uitmaar hij zelf besteedt liever zijn geld aan opium, wedstrijden en het spel; waar over later. Dikwijls evenwel beschouwen zij genever als medicijn en herhaaldelijk is het mij gebeurddat vrouwen voor hare mannen mij om wat genever kwamen verzoeken voor allerlei kwalen. Enkele zeer eenvoudige lieden kwamen wel eens met een paar duiten aan en vroegen dan, even als hier in een winkel, voor 5 duiten genever. Eer de Europeaan wat op orde is met zijne huishouding gaat nog al eenigen tijd heen. Reeds in een der brieven gaf ik eene beschrijving van het huishouden van een nieuweling in het binnenland van Java. Langzamerhand maken ech ter de geneverkisten plaats voor eenige stoelen, tafelsledikant en kast. Die kisten worden dan gaarne door inlanders geruild voor een paar kip pen, en door hen gebruikt bij wijze van dispense. Dagelijks kreeg ik vraag of ik niet een of andere kist of bak voor kippen of eijeren te ruilen had. Aan de eerste inkoopen van meubilair is dik wijls eene niet geringe verbazing van den Euro peaan verbonden. - Meestal wacht men eene vendutie in den omtrek af. De europesche ambtenaren namelijk worden dikwijls verplaatst of vertrekken om andere re denen en wijl het te lastig is om al dat meubilair enz. te vervoeren, zoo wordt er eene openbare vendutie in en rondom de woning van den ver trekkende gehouden. Reeds ten 9 ure des mor gens verzamelen zich de verschillende europesche en inlandsche kooplustigen en nieuwsgierigen aan bedoelde woning. Vóór het huis wordt van tijd tot tijd een slag op een groot koperen of me talen bekken gegeven, welk geluid verre hoor baar is. De verkoop vangt aan en de veiling geschiedt vrij wel gelijk als hier, met dat onder scheid dat men niet minder dan met een kwartje tegelijk opbiedt. De opveiler of afslager is een zoogenaamd inlandsch kind, eene benaming voor een man of vrouw van iederen leeftijd die uit een Europesehen vader en Javaansche moeder is gesproten. Zij hebben een even goeden tact bij het opveilen als gewoonlijk hier in Neder land bij de afslagers wordt opgemerkt. De verkooper is gedurende de vendutie zeer gastvrij. Allerlei dranken laat hij aan de ver zamelden presenteren en bij zulke gelegenheden krijgt de inlander wel eens grond voor zijne meening omtrent den inhoud van gesloten kisten Bovendien staat brood en vleesch gereed en de koopers geraken langzamerhand in eene opge wekte stemming. Is nu de vertrekkende een bemind persoon, of is hij als ambtenaar een aangenaam en nuttig hoofd geweest, dan geven zijne vrienden of voor name inlandsche hoofden daarvoor een bewijs van erkentelijkheid, door op de vendutie eenige artikels tegen verbazend hooge prijzen te koo- pen. Men heeft dan soms heel veel genoegen elkander op te jagen, en ik herinner mij nog levendig hoe ik op de eerste vendutie die ik in 't laatst van 't jaar 1858 bijwoonde, een glazen inktkoker van eenige stuivers waarde voor f 71,en één ouden stoel voor den enor- men prijs van ƒ102,zag verkoopen. Ik was naar die vendutie gegaan om mij wat intespan- nen, maar het scheen dat ik nog te veel Hol lander was en ik besloot dat inspannen nog maar wat uit te stellen. (Ik zal hier echter maar bijvoegen, dat ik later ook wel eens zoo'n erkentelijke koop heb gedaan). Het best is het, eenvoudig het bepaald noo- dige meubilair op die hoofdplaats te bestellen waarbij men het digtst woont en successively k zijn ameublement te completeren. Zij die zich onderwerpen aan de op Java sterk heerschende gewoonte onder ongehuwden om eene Javaan sche vrouw als huishoudster te nemen, krijgen spoedig eenige regelmatige huishouding en leven vrij onbezorgd. Wat die huishoudsters echter voor schepseltjes zijn heb ik reeds in eene vroe gere schets beschreven. Het best er van te zeg gen is't is een noodzakelijk kwaad. En al zijn er velen onder hen die zich alleen toeleggen op 't vergaderen van eenige bezitting in geld, kleeding en sieraden, zoo weten zij op andere wijze weder uit te zuinigen en ik heb bij vele Europeanen toch ook wel belanglooze Javaan sche schoonen als huishoudsters aangetroffen, die in hunne positie hunne eer zochten en daarbij het huishouden van hunnen heer en meester in alle opzigten trouw behartigden. {Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1872 | | pagina 2